Han Kang
| Han Kang | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Nobel-premiito 
| |||||
| |||||
| Persona informo | |||||
| 한강 | |||||
| Naskiĝo | 27-an de novembro 1970 (53-jaraĝa) en Gŭangĝu | ||||
| Lingvoj | korea vd | ||||
| Ŝtataneco | Sud-Koreio  vd
| ||||
| Alma mater | Universitato Yonsei (1989–1993) vd
| ||||
Subskribo 
| |||||
| Familio | |||||
| Patro | Han Seung-won (en)  vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | verkisto novelisto romanisto poeto vd
| ||||
| Laborkampo | Literaturo de Koreio kaj Korean poetry (en) vd
| ||||
| Aktiva en | Seulo vd | ||||
| Aktiva dum | 1995– vd | ||||
| Verkado | |||||
| Verkoj | La Vegetarano ❦ Human Acts ❦ Greek Lessons ❦ The White Book vd | ||||
| |||||
| En TTT | Oficiala retejo vd | ||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
HAN Kang (koree 한강; naskiĝis la 27-an de novembro 1970 en Kŭangĵuo, Provinco Suda Ĝolla, Sud-Koreio) estas sudkorea verkistino [1]. En 2024, ŝi ricevis la Nobel-premion pri Literaturo "pro sia intensa poezia prozo, kiu alfrontas la traŭmatojn de historio kaj elmontras homan vundeblecon" [2].
Vivo
[redakti | redakti fonton]Han Kang estas la filino de la verkisto Han Seung-won (Han Sŭngwon) kaj estis naskita en Gwangju en 1970, sed kreskis en Seulo de la aĝo de dek unu [3]. Ŝi studis korean literaturon en Universitato Yonsei en Seulo kaj tie diplomiĝis en 1993. Han debutis per poemoj, kiuj aperis en la revuo "Literaturo kaj Societo" (Munhak-kwa Sahoe), sed ŝi baldaŭ iĝis konata kiel prozisto.
En 1994, Han gajnis la literaturan premion de la gazeto "Seoul Shinmun" per la novelo Ruĝa Velo (koree 붉은닻, Bulgeun Dat). Post tio, ŝi verkis ade kaj publikigis plurajn volumojn de noveloj.
En 1998, Han partoprenis la Internacian Verkadan Programon ĉe la Universitato de Iovao dum tri monatoj, nome de la Korea Artkonsilio. En 1999, Han gajnis premion por la plej bona korea romano, la "Hodiaŭa Premio de Junaj Artistoj" de la Ministerio de Kulturo kaj Turismo en 2000, kaj finfine la Literaturan Premion Yi Sang en 2005.
Han ankaŭ laboris kiel ĵurnalisto por la revuoj "Akvo de la Profunda Fonto", "Ĵurnalo de Eldonaĵoj" kaj "Quelle" [4]. Ŝia verkaĵo La Vegetarano estis adaptita al filmo en 2010 kaj la mallonga romano Baby Buddha servis kiel bazo por la filmo Scar. Han nuntempe instruas kreivan verkadon ĉe la Seula Instituto de la Artoj [5].
La 16-an de majo 2016, Han, kune kun sia tradukisto en la anglan, Deborah Smith, ricevis la 50,000 £ Man Booker International Prize por sia debutromano el 2007 koree 채식주의자, kutime nomata La vegetarano. Tiu ĉi romano temigas la sudkorean dommastrinon nomatan Yeong-hye, kiu unu tagon decidas manĝi nur vegetaran manĝaĵon kaj forigas ĉiujn bestproduktojn el la domo. Ŝi volas purigi sin. Laŭ ŝia opinio, manĝi viandon simbolas la perforton de homoj. Ŝia pasiva ribelo prenas ĉiam pli groteskajn proporciojn kiam ŝi komencas elmontri sin publike kaj revas pri vivo kiel planto kaj provas eliri el la limoj de sia fizika korpo kaj iĝi arbo. Tiu konduto estas renkontita kun nekompreno kaj rezisto de ŝia familio.
Parto de la inspiro de Han Kang por la verkaĵo estas frazo de Yi Sang, korea poeto:
„ Mi kredas, ke homoj devus esti plantoj ”
En 2009, la verkaĵo de Im U-seong estis adaptita en filmon. La ĉefrolulo estas konsiderita la unua virino kiu ludis la rolon de Bajrona heroo [6].
En 2014, la romano La knabo venas (koree 소년 이 온다, Sonyŏn i onda) estis publikigita, en kiu ŝi traktas la perfortan subpremadon de la Kŭangĵua (Gwangju) Ribelo (1980) [7].
En 2018, Han verkis kontribuon al la artprojekto Future Library de skota artisto Katie Paterson. Ĝi estas planita esti publikigita en 2114 en 100-teksta antologio. Ĝis tiam, la manuskripto estos konservita neeldonita kaj nelegita en la Deichmanske bibliotek (la urba publika biblioteko) en Oslo. La kontribuo de Han estas titolita Dear Son, My Beloved (Kara filo, mia amato) [8].
En 2024, Han ricevis la Nobel-premion pri Literaturo. La ĵurio pravigis la premion per "ŝia intensa poezia prozo kiu alfrontas historiajn traŭmatojn kaj elmontras la malfortikecon de homa vivo". Menciindas ke tio estis la unua fojo kiam Nobelpremio en Literaturo estis aljuĝita al Sud-Koreio [9].
Verkaro
[redakti | redakti fonton]| Origina publikigo | ||||
|---|---|---|---|---|
| Jaro | Origina titolo | Esperanta traduko | Genro | Eldonisto |
| 1995 | 여수의 사랑 | Amo en Yeosu | rakontoj | Moonji |
| 1998 | 검은 사슴 | Nigra cervo | romano | Munhakdongne |
| 2000 | 내 여자의 열매 | Miaj virinaj fruktoj | rakontoj | Changbi |
| 2002 | 그대의 차가운 손 | Viaj malvarmaj manoj | romano | Moonji |
| 내 이름은 태양꽃 | Mia nomo estas suna floro | rakonto | Munhakdongne | |
| 2003 | 붉은 꽃 이야기 | La rakonto de la ruĝa floro | rakonto | Yolimwon |
| 사랑과, 사랑을 둘러싼 것들 | Amo kaj aĵoj ĉirkaŭantaj amo | eseoj | Yolimwon | |
| 2007 | 가만가만 부르는 노래 | Kanto por kanti trankvile | eseoj | Bichae |
| 천둥 꼬마 선녀 번개 꼬마 선녀 | Tondro eta feino, Fulmo eta feino | mallonga rakonto | Munhakdongne | |
| 채식주의자 | La vegetarano | romano | Changbi | |
| 2008 | 눈물상자 | Tirkesto | mallonga rakonto | Munhakdongne |
| 2010 | 바람이 분다, 가라 | La vento blovas, iru | romano | Moonji |
| 2011 | 희랍어 시간 | Greka tempo | romano | Munhakdongne |
| 2012 | 노랑무늬영원 | Flava Patroneo eterneco | rakontoj | Moonji |
| 2013 | 서랍에 저녁을 넣어 두었다 | Mi metas verspermanĝon en la ŝrankon | poezia kolekto | Moonji |
| 2014 | 소년이 온다 | Knabo venas | romano | Changbi |
| 2016 | 흰 | Blanko | romano | Nanda |
| 2021 | 작별하지 않는다 | Ne diru adiaŭon | romano | Munhakdongne |
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- korea literaturo
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Han Kang. Alirita 10 October 2024. “Ed. by Helen Rachel Cousins, Birmingham Newman University: The Literary Encyclopedia. Volume 10.2.3: Korean Writing and Culture. Vol. editors: Kerry Myler (Birmingham Newman University)”.
- ↑ The Nobel Prize in Literature 2024 - Press release (en-US). Alirita 2024-10-10.
- ↑ Humans As Plants. Arkivita el la originalo je 13 January 2019. Alirita 13 January 2019.
- ↑ Han Kang(한강). In: library.ltikorea.or.kr, Digital Library of Korean Literature, Writers & Media, abgerufen am 10. Oktober 2024 (mehrsprachig).
- ↑ Han Kang. In: rcwlitagency.com, RCW Literary Agency, abgerufen am 10. Oktober 2024 (englisch) - Han Kang. In: literaturfestival.com, internationales literaturfestival berlin, abgerufen am 10. Oktober 2024 - siehe auch: Biogramm Han Kang, Ho-Am Prize, 2024 Laureates, The Arts, abgerufen am 10. Oktober 2024 (englisch)
- ↑ Felix Stephan: Lady Byron. Wie junge, außereuropäische Autorinnen die universalistische Literatur wiederbeleben. In: Süddeutsche Zeitung, 12./13. majo 2018, S. 20.
- ↑ „Was Menschen zur Gewalt treibt, hat mich schon als Kind interessiert“ – Interview bei faz.net (abgerufen am 15. September 2017).
- ↑ Yonhap (2019-05-27) Han Kang hands over book to Norway's Future Library project. The Korean Herald. Alirita 2019-09-10.
- ↑ The Nobel Prize in Literature 2024 (en-US). Alirita 2024-10-10.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Oficiala retejo
- "Han Kang on How Language Misses Its Mark". The New Yorker. 30 January 2023. Retrieved 23 June 2023.
- . Han Kang: 'One year I couldn't bear fiction and read astrophysics instead' (28a de Aprilo 2023). Alirita 23a de Junio 2023.
| ||||||