Saltu al enhavo

Glutarata acido

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Glutarata acido
glutarata acido
Plata kemia strukturo de la Glutarata acido
glutarata acido
Tridimensia kemia strukturo de la Glutarata acido
Alternativa(j) nomo(j)
  • Pentanoduoata acido
  • Pentanodukarboksilata acido
Kemia formulo
C5H8O4
CAS-numero-kodo 110-94-1
ChemSpider kodo 723
PubChem-kodo 743
Fizikaj proprecoj
Aspekto oranĝokoloraj kristaloj
Molmaso 132,115 g·mol−1
Denseco 1,429g cm−3
Fandpunkto 95 °C[1]
Bolpunkto 302,9 °C[2]
Refrakta indico  1,429[3]
Ekflama temperaturo 151,2 °C
Acideco (pKa) 4,31
Solvebleco Akvo:430 g/L [4]
Mortiga dozo (LD50) 6000 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj R22 R38 R41
Sekureco S24 S25
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS Damaĝo Piktogramo
02 – Treege brulema
GHS Signalvorto Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj H314, H318, H319, H335
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj P280, P305+351+338, P310[5]
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Glutarata acidoC5H8O4 estas kemia kombinaĵo, apartenanta al la funkcia grupo de la dukarboksilataj acidoj kun kvin karbonatomoj en la molekulo. Ĝi estas tre solvebla en akvo kaj ĝi biologie okazas dum la metabolo de kelkaj aminoacidoj, inklude de la lizino kaj triptofano. Perturboj en ĉi-metabola vojo povas konduki al biologiaj malordoj konataj kiel glutarata acidurio, kie toksaj flankproduktoj estiĝas induktante al neŭraj misformoj konataj kiel encefalopatioj.

Glutarata acido uzatas en la produktado de la 1,5-pentanoduolo, ia plastigaĵo kaj antaŭaĵo en la produktado de poliesteroj kaj poliamidoj.

Sintezo 1

[redakti | redakti fonton]

glutarila klorido+2natria hidroksidoglutarata acido+2natria klorido

Sintezo 2

[redakti | redakti fonton]
  • Preparado per oksidado de la glutaraldehido:

glutaraldehidoglutarata acido

Sintezo 3

[redakti | redakti fonton]

glutarimido+klorida acidoglutarata acido+kloramino

Sintezo 4

[redakti | redakti fonton]
  • Prepararado per hidratigo kun glutarila klorido:

glutarila klorido+2akvoglutarata acido+2klorida acido

Sintezo 5

[redakti | redakti fonton]
  • Prepararado per hidratigo kun glutarimido:

glutarimido+2akvoglutarata acido+amoniako

Sintezo 6

[redakti | redakti fonton]

ciklopentanonoglutarata acido

Sintezo 7

[redakti | redakti fonton]
  • Preparado ekde la γ-butirolaktono en du etapoj: Unue butirolaktono reakcias kun cianida acido donante la unuamidon de la valerata acido, sekvatan per hidratigo en acida medio:[6]

butirolaktono+cianida acido+akvoglutarata acido+amoniako

Sintezo 8

[redakti | redakti fonton]
  • Preparado ekde la 1,3-dubromo-propano kaj cianida acido sekvata per hidratigo de la cianida derivaĵo:

dubromopropano+2cianida acido+akvoglutarata acido+2amoniako

Reakcio 1

[redakti | redakti fonton]
  • Oksidigo de la glutarata acido al glutakonata acido:

glutarata acidoglutakonata acido

Reakcio 2

[redakti | redakti fonton]

glutarata acido+metanolometila glutarato+akvo

Reakcio 3

[redakti | redakti fonton]
  • Sapigo de la glutarata acido

glutarata acido+natria hidroksidonatria glutarato

Reakcio 4

[redakti | redakti fonton]
  • Senhidratigo de la glutarata acido

glutarata acidoglutarata anhidrido

Reakcio 5

[redakti | redakti fonton]

glutarata acido+2sulfurila kloridoglutarila klorido+2klorida acido+2sulfura trioksido

Reakcio 6

[redakti | redakti fonton]

glutarata acido+2tionila kloridoglutarila klorido+2klorida acido+2sulfura duoksido

Reakcio 7

[redakti | redakti fonton]
  • Reduktigo de la glutarata acido al pirano:

glutarata acidopirano

Reakcio 8

[redakti | redakti fonton]
  • Reduktigo al 1,5-pentanoduolo:

glutarata acido1,5-pentanoduolo

Reakcio 9

[redakti | redakti fonton]

glutarata acido+formiata acido+akvoglukonata acido

Literaturo

[redakti | redakti fonton]

Kunrilataj kemiaĵoj

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]