Centra Komitato de la Komunista Partio de Sovetunio
La Centra Komitato de la Komunista Partio de Sovetunio (ruse Центральный комитет Коммунистической партии Советского Союза) estas la gvidanta organo de la Komunista partio de Sovetunio. La Politburoo (Ekde 1952 ĝis 1966 nomiĝas Prezidio) estas gvindanta organo de Centra Komitato. (En Hungario, ties nomo estis Centra Gvidantaro (1948–56) en la Partio de la Hungaraj Laboristoj).
La Centra Komitato en KPSU estis fondita de la bolŝevika frakcio, sub Vladimir Lenin. La Komitato formis la ĉefan politikan direkton de la partio. La Komitato formis en oktobro de 1917 kvinmembran Politikan Komitaton por gvidi revolucion. La multnombra Centra Komitato neniam kapablis fari rapidajn decidojn, do la ĉefa potenco jam dekomence estis en la manoj de la Politika Komitato kaj de la pli poste kreita Sekretareco kaj similaj partiaj organoj.
Post la morto de Lenin, Josif Stalin plenigis la Centran Komitaton per siaj fideluloj, sed ĝi funkciis ĝis la mezo de la 1930-aj jaroj kiel parlamentsimila organizo, en kiu eblis diskutoj. Poste Stalin — kadre de la Granda purigo — ekzekutigis plimulton de la CK, kies rolo malgraviĝis. Ĝi denove gravis nur dum gvidaj krizoj de 1957 kaj 1964.
La membroj de CK elektiĝis en la partia kongreso, sed tio signifis nur tiom, ke ili kapjesis al delegitpropona listo de la Politika Komitato. La membraro de la CK kreskis ekde 1921 (25) ĝis 1986 je 307 membroj. La Komitato kunsidis dufoje en jaro, unu-du tagojn.
La membroj de la CK estis la plej gravaj funkciuloj en la soveta registaro, tiel la komitato estis la plej supera registara organo de la partio. La Politburoo kaj Sekretareco kaj aliaj partiaj organoj eldonis siajn leĝojn en nomo de la CK (ĝis Dissolvo de Sovetunio en 1991).
Historio
[redakti | redakti fonton]La 5-an de marto 1940 Politburoo de la Centra Komitato de Komunista Partio de Sovetunio decidis ekzekuti 14 700 milojn de polaj militkaptitaj oficiroj el Kozelsk, Ostaŝkov kaj Starobilsk kaj 11 000 polajn civilulojn malliberigitaj sur orientaj teritorioj de la Dua Pola Respubliko - la akton de mortokondamno subskribis la plej gravaj gvidantoj de Sovetunio: Josif Stalin, Vjaĉeslav Molotov, Miĥail Kalinin, Kliment Voroŝilov, Lavrentij Berija (iniciatinto de la pafmortigo), Anastas Mikojan kaj Lazar Kaganoviĉ. Ĉefo de la operaco, komencita la 4-an de aprilo, estis nomumita generalo Vasilij Bloĥin, ĉefa ekzekutisto de NKVD.