Saltu al enhavo

Policikla aromata hidrokarbonido

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Ilustraĵo de tipa policikla aromata hidrokarbonido. De maldekstre supre: benz[e]acefenantrileno, pireno kaj dibenz[a,h]antraceno

La policiklaj aromataj hidrokarbonidoj (PAH) estas kemiaj kombinaĵoj, kiuj konsistas el kunplektiĝantaj (kondensitaj) aromataj ringoj (pli ol 2 tiel ekz. benzeno ne apartenas al PAH-oj) kaj ne entenas heteroatomojn aŭ substituentojn. PAH-oj aperas en sedimantaĵoj de nafto, karboŝtono kaj gudro, sed ili estiĝas ankaŭ kiel apudproduktoj dum forbrulado de fueloj (fosiliaj aŭ biomasaj). Ili damaĝas la medion, sanon, ili havas karcinogenan, mutagenan kaj teratogenan efikon.

Ili estas troveblaj en la interstela spaco, en kometoj kaj meteoritoj. La PAH-oj estas kandidatoj kiel bazmolekuloj de la plej simplaj, praaj vivformoj.

La PAH-kombinaĵoj

[redakti | redakti fonton]
Nomo Struktura formulo Nomo Struktura formulo
Antraceno Benzopireno
Krizeno Koroneno
Koranuleno Naftaceno
Naftalino Pentaceno
Fenantreno Pireno
Trifenileno Ovaleno