Aleksandr Proĥorov

Aleksandr Proĥorov
Nobel-premiito
Persona informo
Александр Прохоров
Naskiĝo	11-an de julio 1916 (1916-07-11) en Atherton
Morto	8-an de januaro 2002 (2002-01-08) (85-jaraĝa) en Moskvo
Tombo	Novodeviĉje tombejo vd
Lingvoj	rusa vd
Ŝtataneco	Sovetunio Rusio vd
Alma mater	Faculty of Physics, State University of Saint Petersbourg (en) (–1939) Lebedev Physical Institute (en) Sankt-Peterburga Ŝtata Universitato vd
Partio	Komunista Partio de Sovetunio (1950–) vd
Familio
Edz(in)o	Galina Shelepina (en) vd
Profesio
Okupo	fizikisto universitata instruisto redaktisto vd
Laborkampo	Fiziko, kvantuma elektroniko, lasero kaj masero vd
Doktoreca konsilisto	Vladimir Migulin • Sergei Rytov vd
Postenoj Postenoj ĉefredaktisto vd
Honorigoj Honorigoj (2003)  Russian government prize for science and technology (en) ../... 35+ vd
Membrecoj Membrecoj Akademio de Sciencoj de GDR (1977–) Hungara Scienca Akademio (1976–) Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj (1972–) Akademio pri Sciencoj de Sovetunio (academic numerary (en) ) (1966–) Akademio pri Sciencoj de Sovetunio (korespondanta membro) (1960–) Leopoldina Rusia Akademio de Sciencoj vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Aleksandr Miĥajloviĉ PROĤOROV (ruse Александр Михайлович Прохоров; 11-an de julio en 1916 en Atherton, Aŭstralio - 8-an de januaro 2002 en Moskvo) estis soveta fizikisto, Nobel-premiito pri fiziko en 1964.

Biografio

Gepatroj de Proĥorov reveturis en 1923 en la Sovetunion, kie la junulo studis ekde 1934 en la Ŝtata Universitato de Sankt-Petersburgo inter aliaj ĉe Vladimir Fock. Li finstudis en 1939 kaj eklaboris ĉe la Lebedev-instituto en Moskvo en Laborarotrio pri Osciladoj N. Papaleksi. Li estis soldato dum la dua mondmilito, rehejmiĝis post la dua vundiĝo en 1944 al la Lebedev-instituto. Li doktoriĝis en 1946 tie per la teoria laboro pri frekvenco-stabiligo en tub-oscililo. Li esploris en 1947 je propono de Veksler (malkovrinto de la sinkrotono en Rusio) pri kohera sinkrotona radiado pro sia disertacio. Li estis ekde 1950 vicdirektoro de Laboratorio pri oscilada esplorado ĉe la Lebedev-instituto (sub M. Leontoviĉ), kaj ekde 1954 ties direktoro. Krom tio, li estis profesoro en la Lomonosova Universitato. Li evoluigis en 1955 tie kun Basov la koncepton de opta pumpilo kaj la maser-principon. Oni konstruis en la instituto diversajn maserojn en la 1950-aj jaroj. En kadro de esploro de spektro de elektronenspina rezonanco de rubinlasero, malkovris li en 1957 ties potencialon kiel lasermaterialo kaj proponis en 1958 konstruon de rubinlasero, kion do realigis Theodore Maiman en 1960. La paralelaj evoluigaj laboroj de maseroj okazis en Usono fare de Charles Townes kaj Arthur Schawlow.

Li estis inter 1971 kaj 1990 kunlaboranto je eldono de la Granda Soveta Enciklopedio. Li estis de 1973 ĝis 1991 vicdirektoro de la Lebedev-instituto kaj samtempe prezidanto de la Sekcioj Fiziko kaj Astronomio de la Soveta Akademio de Sciencoj. Li estis de 1983 ĝis 1998 direktoro de Instituto pri Fiziko kaj Teknologio (Instituto pri Ĝenerala Fiziko) en Moskvo, post tio ĝis sia morto en 2001 estis honora direktoro. Li estis membro kaj honora prezidanto (krom L. Pauling kaj Y. Ikemi) de la Internacia Akademio de Sciencoj kaj kunfondinto de ties Rusia Sekcio.

Lia edzino estis Galina Ŝelepina kaj ili havis unu filon.