Clemens Wenzeslaus Coudray

Clemens Wenzeslaus COUDRAY (naskiĝinta en la 23-a de novembro 1775 en Ehrenbreitstein, mortinta en la 4-a de oktobro 1845 en Vajmaro) estis germana arkitekto.

Clemens Wenzeslaus Coudray
Persona informo
Naskiĝo	23-an de novembro 1775 (1775-11-23) en Koblenz-Ehrenbreitstein
Morto	4-an de oktobro 1845 (1845-10-04) (69-jaraĝa) en Vajmaro
Tombo	Historia tombejo en Weimar
Lingvoj	franca • germana
Ŝtataneco	Germanio
Okupo
Okupo	arkitekto konstruestro
Verkoj	Princa kripto de Weimar

Tombo de Coudray sur la Historia tombejo vajmara

Vilhelmo-hospitalo en Fulda, 1840

Urbodomo en Bad Berka

Vivo

Coudray estis unue, kiel la patro, dekoristo sed baldaŭ dediĉis sin al studado de arkitekturo en Leipzig kaj Dresden. Post restado en Berlino, kie li konatiĝis kun la plej gravaj reprezentantoj de la tiama Berlina Skolo, li iris al Parizo kaj studis de 1800-04 ĉe Jean-Nicolals Durand, profesoro por arkitekturo ĉe la altlernejo Ecole Polytechnique. Laŭ propra konfeso li trovis en la franca ĉefurbo la rimedojn de arkitekta kleriĝo. Restado en Italujo aldone familiarigis lin kun la klasika arkitekta arto.

Post mallonga deĵorado ĉe la princo de Oranje en Fulda, Coudray vokitis Vajmaron fare de Johann Wolfgang von Goethe kaj nomumitis unu jaron poste ĉefarkitekto. Mallongan tempon ĉefis por li Johann Christoph Gottlob Vent. Tiel ekis preskaŭ tri jardekojn daŭrinta kreiva agado en la Grandduklando ornamita per amikeco kun Goethe kaj komunaj planoj de la du artistoj. Lia organiza talento tuj evidentiĝis per la fondo de memstara Ĉefarktektura oficejo en la 1817-a jaro.

Multflanka kaj ampleksa estis lia agado: novkonstruo de forbrulintaj vilaĝoj (Berka, Buttstädt, Rastenberg), multo da publikaj kaj privataj konstruaĵoj, vojoj, monumentprotektadaj fleglaboroj, porfestaj ornamaĵoj.

La plej granda merito de Coudray estas la digna aspektigo de Vajmaro konforme al ties graveco. Liaj konstruaĵoj montras noblan-trankvilan klasikismon. Li kapablis bone transformi la unuopajn funkciojn de konstruaĵoj arkitekture dum samtempa urboplana respekto de la tuto.

Verkoj (elekto)

Krom multnombraj kirkoj, lernejoj ktp. en la vajmara duklando faritis de Coudray i.a. la jeno en Vajmaro mem: Orienta alo kun kapelo de Weimarer Stadtschloss, Princa kripto de Weimar, Erfurta pordego, Ĉefa gvardiejo, Pordegejo ĉe Erfurter Straße. Ekstere de Vajmaro menciindas ekz. Preĝejo Nia kara sinjorino (Rastenberg), Preĝejo Sankta Kruco (Eisenach), Vilaĝa preĝejo de Gerthausen, Ripozuma kaj kluba ejo por banlokgastoj (Bad Berka).

Vajmare ne realiĝis ekz. Kortega teatrejo kaj Pentazonium Vimariense. Planojn li faris ankaŭ por la interesa Ŝosea Preĝejo (Mönchpfiffel).

Honoroj

En la strato nomita por li en Vajmaro troviĝas ankaŭ kelkaj restintaj Grenejoj de burĝaj farmistoj.

Literaturo

• Hannes Bosse: Clemens Wenzeslaus Coudray: Architekt und Stadtplaner des Klassizismus. Weimarer Taschenbuch-Verlag, Weimar 2007, ISBN 3-939964-01-8.
• Ingrid Kathrin Groke: Der Prozeß der „Landesverschönerung“ zu Beginn des 19. Jahrhunderts unter besonderer Berücksichtigung des Wirkens von Clemens Wenzeslaus Coudray im Großherzogtum Sachsen-Weimar-Eisenach zwischen 1816 und 1845. Dissertation an der Bauhaus-Universität Weimar, 2003.
• Bauhaus-Universität Weimar: Architektur im Spannungsfeld zwischen Klassizismus und Romantik. In: Wissenschaftliche Zeitschrift der Bauhaus-Universität Weimar. Jg. 42, Nr. 2, 1996
• Anita Bach, Dieter Dolgner, Hermann Wirth u. a.: Clemens Wenzeslaus Coudray - Baumeister der späten Goethezeit. Architekturtheoretiker, Gestalter des Weimarer Stadtbildes, Landbaumeister. In: Tradition und Gegenwart. Weimarer Schriften. Heft 7/1983.
• Rolf Bothe: Clemens Wenzeslaus Coudray : 1775 - 1845; ein deutscher Architekt des Klassizismus, Köln ; Weimar ; Wien : Böhlau, 2013, ISBN 978-3-412-20871-4
• Clemens Wenzeslaus Coudray, Karl Holsten: Goethe's drei letzte Lebenstage / die Handschrift eines Augenzeugen, Heidelberg : Groos ; 1889

Eksteraj ligiloj

• Informoj pri Clemens Wenzeslaus Coudray en katalogo de la Germana Nacia Biblioteko (germane)
• Wirth, Irmgard, "Coudray, Clemens Wenzeslaus" ĉe: Neue Deutsche Biographie 3 (1957), p. 381-382 (tie ĉi interrete)