Perugia
gmina | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Region | |||||
Prowincja | |||||
Kod ISTAT |
054039 | ||||
Powierzchnia |
449,92 km² | ||||
Wysokość |
493 m n.p.m. | ||||
Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
369,5 os./km² | ||||
Numer kierunkowy |
075 | ||||
Kod pocztowy |
06121-06135 | ||||
Położenie na mapie Umbrii | |||||
Położenie na mapie Włoch | |||||
43°06′N 12°23′E/43,100000 12,383333 | |||||
Strona internetowa |
Perugia, starożytna Peruzja – stolica Umbrii, rejonu administracyjnego środkowych Włoch. Miasto leży między Jeziorem Trazymeńskim a Tybrem, liczy około 150 000 mieszkańców.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Peruzja była jednym z dwunastu miast ligi etruskiej. Pierwsze wzmianki o mieście pochodzą z okresu wojny między Etruskami a Republiką Rzymską w 310 p.n.e. lub 309 p.n.e.
Podczas walk w 216 p.n.e. i 205 p.n.e. w okresie drugiej wojny punickiej miasto stało po stronie Rzymu; później nie było wymieniane w dokumentach aż do roku 41 p.n.e., gdy uciekając przed Oktawianem Augustem schronił się w nim Lucjusz Antoniusz brat Marka Antoniusza, jednego z triumwirów. Po trwającym kilka miesięcy oblężeniu miasto zostało podpalone przez jednego z obrońców i doszczętnie spłonęło, jednak Oktawian August nakazał jego odbudowę.
Później znów słuch o mieście zaginął, aż do VI wieku naszej ery, gdy po długotrwałym oblężeniu dostało się w ręce Gotów Totili. Wzmianki o Perugii pojawiają się też w historii Longobardów (w 593[1] zdobyta przez Agilulfa), a w IX wieku miasto nadaniami Karola Wielkiego i Ludwika Pobożnego przeszło pod władzę papieży, stając się częścią Państwa Kościelnego. Przez długi czas Perugia utrzymywała względną niezależność tocząc wojny z sąsiednimi terytoriami: Foligno, Asyżem, Spoleto, Todi i innymi. W okresie walk gwelfów z gibelinami Perugia stała po stronie gwelfów.
Miasto było świadkiem kilku konklawe: wybierano tu papieżami Honoriusza II (1124), Honoriusza IV (1285), Celestyna V (1294) i Klemensa V (1305).
W 1308 w Perugii, na mocy bulli papieża Klemensa V powołano w mieście uniwersytet[2].
W czasach Cola di Rienzi miasto wysłało do niego swych przedstawicieli, aby złożyć mu wyrazy szacunku, odmówiło też dostarczenia papiestwu kontyngentu pieniężnego i wojskowego przeciw niemu.
W XV wieku władzę nad miastem przejęła rodzina Baglioni. Skończyło się to dla miasta i rodu Baglionich tragicznie – w wyniku ustawicznych zatargów z papiestwem dwóch członków rodu zostało zabitych, a miasto zdobyte i splądrowane przez wojska legata papieskiego w roku 1534. Sześć lat później rozpoczęto budowę górującej nad miastem cytadeli Rocca Paolina, mającej być przestrogą dla niesfornych mieszkańców.
W roku 1797 Perugia była zajęta przez wojska francuskie. W latach 1832, 1838 i 1854 nawiedzały ją trzęsienia ziemi. W maju 1849 została zajęta przez Austriaków, aż w końcu, w 1860 roku, została wraz z resztą Umbrii przyłączona do Piemontu.
Od Perugii wziął swój pseudonim artystyczny Perugino – Pietro Vanucci, malarz epoki włoskiego Renesansu, który w żył i pracował w tym mieście; współpracował z nim urodzony w Perugii Pinturicchio.
Ważne zabytkowe kościoły Perugii to: San Pietro z X wieku i San Domenico (którego budowę rozpoczęto w 1305). W świątyni tej znajduje się grobowiec papieża Benedykta XI.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Wśród zachowanych zabytków Perugii wyróżnia się starożytna Brama Etruska. Z tej epoki pochodzi także Cippus Perusinus, kamień graniczny przechowywany w miejscowym muzeum.
Transport
[edytuj | edytuj kod]Główną stacją kolejową Perugii jest Perugia Fontivegge, własność Centostazioni.
Z dworca autobusowego, od 1 grudnia 2022 r., codziennie kursuje ITA Airways autobusem do i z Port lotniczy Rzym-Fiumicino, umożliwiając połączenie z węzłem lotniczym linii lotniczych.[3]
Sport
[edytuj | edytuj kod]Miasto reprezentuje klub sportowy AC Perugia Calcio, grający na stadionie Renato Curi.
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]- Francja: Aix-en-Provence
- Słowacja: Bratysława
- Stany Zjednoczone: Grand Rapids, Seattle
- Niemcy: Poczdam, Tybinga
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Praca zbiorowa: Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Wędrówka ludów - Merowingowie. T. 15. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 235. ISBN 83-7425-025-9.
- ↑ General description. Universita degli studi di Perugia. [dostęp 2018-06-25]. (ang. • wł. • port. • hiszp. • niem.).
- ↑ https: //www.ita-airways.com/it_it/offerte/itabus-booking.html