Bidankoze

Bidankoze
Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Herriko ikuspegia Bintze ibaitik
Bandera Armarria
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Nafarroa Garaia
Merindadea	Zangoza
Eskualdea	Pirinioak
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Nafarroa
Barrutia	Agoitz
Mankomunitatea	Ezka-Zaraitzu
Izen ofiziala	Vidángoz / Bidankoze
Alkatea (2015-2023)	Idoia Uhalde Sanchez (kudeaketa-batzordea)
Posta kodea	31413
INE kodea	31252
Herritarra	bidankoztar, bidangoztar
Geografia
Koordenatuak	42°49′17″N 1°00′40″W
Azalera	39,2 km²
Garaiera	685-1517 metro
Distantzia	90,6 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria	75 (2023:  −5)
39 (%52) (2019)  (%68) 51
Dentsitatea	0,02 bizt/km²
Zahartzea	% 27,67
Ugalkortasuna	‰ 0
Ekonomia
Jarduera	% 0 (2011)
Desberdintasuna	% 0 (2011)
Langabezia	% 0,93 (2013)
Euskara
Eremua	eremu mistoa
Euskaldunak	% 24,30 (2018: %17,28)
Datu gehigarriak
Sorrera	1846 (independentzia)
Webgunea	www.vidangoz.com

Bidankoze (zaraitzueraz: Bidangoze) Euskal Herriko udalerri bat da, Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta. Zangozako merindadean eta Pirinioak eskualdean dago, Iruñea hiriburutik 90,6 kilometrora. Altuera 685 eta 1517 metro artekoa da, eta 39,20 km²-ko azalera hartzen du. 2023 urtean 75 biztanle zituen.

Herri hau Erronkariko ibaxatik isolatuta dago, Bintze ibaiaren ibarrean geratzen baita. Ibar hori leku malkartsua da, haitzarte ugarirekin, non kobazulo asko dauden. Izan ere, herriaren sarrera ibaiak zeharkatzen duen harrizko mihi baten adarren artean egiten da. Etxeen arkitekturak, lau isurkiko teilatuak eta zaraitzuarretik hurbilago dagoen estilo bat dituen lursailaren araberakoak dira. Herria Done Petri elizaren muinoaren inguruan biltzen da, eta mendebaldetik eta hegoaldetik Bintze ibaiak inguratzen du.

Erronkariko ibaxan kokatuta da, baina 1846tik udalerri independentea da. Bertako biztanleak bidankoztarrak (zaraitzueraz: bidangoztarrak) dira.

Izena

Bidankoze edo Bidangoze toponimoa beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:

• gaztelaniaz: Vidángoz
• nafar erromantzez edo aragoieraz: Bidángoz

Gainera, toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:

• Bidangoç (1085)
• Bidangoz (1120)
• Bidangos (1174)
• Bidangoiz (1178)
• Bidangotz (1268)
• Vidanguoç (1308)
• Vidangos (1350)
• Bidangoz (1366)
• Uidangoz (1532)
• Bidangoz (1587)
• Vidangoz (1591)
• Vidangoz (1802)
• Urdangoz (1829)
• Bidangoze (1872)
• Bidangotze (1926)
• Bidankoze (1959)
• Bidankoze (1974)

Etimologia

Bidankoze -oz amaiera duten euskal toponimoen sortakoa da. Julio Caro Barojak defendatzen zuen toponimo horiek izen propio batetik zetozela, -iz edo -ez bezalako atzizkiak bezala, agian -icus atzizkiaren eboluziotik sortuak diren atzizki horri lotuta. Atzizki horrek Iberiar Penintsulako hizkuntza erromantzeetan erabilitako patronimikoak ere sorraraziko zituen. Nafarroa eta Zuberoaren kasuan, nahiko ohikoak dira -oz -en amaitutako Erdi Aroko patronimikoak, eta horien artean Caro Barojak erreskatatu zuen, adibidez, García Vitacoz delako batena, 1106ko dokumentu batean aipatua. Caro Barojaren arabera, Vita bezalako izen propio batetik, Vitancus izenetik abiatuta, bilakaera hau izan zezakeena: Vitancus > Vitancoz > Bidangoz > Bidankoze.

Euskal Herrian, Caro Barojak uste zuen toponimiari aplikatutako -oz, -ez e -iz atzizkiek adierazten zutela antzinaroan tokia atzizkiari lotuta agertzen zen pertsonaren jabetzakoa izan zela: litekeena da haren jatorria Erdi Arotik Erromatar Inperioaren garaira artekoa izatea.

Bidankoze Euskaltzaindiak ofizialdutako eta erronkariko uskaran erabili ohi den izena da. Nafarroako gainerako eremuetan, Zaraitzu bereziki, Bidangoze izenez ezagutzen da. Erronkaribarreko euskalki desagertuaren berezitasunei zor zaie hori. Erromantzezko bertsioak bilakaera beretik sortu ziren, baina jatorria latinezko izena zenez, ez zuten hainbeste aldaketa behar izan beren hizkuntzetara egokitzeko.

Ezaugarriak

Armarria

Bidankozeko armarria Erronkaribarreko armarria da. Armarri honek honako blasoi hau du:

«

Armarri kuartelatua: lehen hondo urdin batez eta aurrean hiru arkudun urrezko zubi batez osatuta dago, bere gainean errege mairu baten buru moztu batekin; bigarren hondo gorri batez eta aurrean zilarrezko erbi-txakur bat eskuinera begiraz osatuta dago; hirugarren hondo gorri batez eta aurrean zilarrezko gaztelu bat; laugarren hondo urdin batez eta aurrean urrezko hiru tontorrez osatuta dago.

»

Bandera

Bidankozeko banderak Erronkaribarreko armarri San Andresen gurutze gorri baten gainean, hiruki berdez horiz eta urdinez inguratua. Armarria, gainean kasket bat eta bi aldeetan lanbrekinak dituela irudikatzen da, baita azpian "Erronkari" izena duela ere. Ertzak kolore bereko hiruki-zerrenda bat du orientazio bertikalean edo horizontalean, eta izkinetan zortzi puntako izar berde bat karratu hori baten gainean. Bandera hau bera da Erronkaribar osatzen duten herri guztientzat, nahiz eta udalerri bakoitza bere aldaketa txikiekin.

Geografia

Ingurune naturala eta klima

Herriak mendialdeko klima azpimediterraneoa du. Dena den, udalerriaren iparraldean, altuera handiagoa dela eta, mendialdeko klima azpiatlantikoa ageri da. Haranaren eta mendien tontorren arteko prezipitazio aldea nahiko handia da, urteko batez besteko prezipitazioak 1000 mm dira haranean, eta 1.400 mm mendietan. Tenperaturak ere oso desberdinak dira: 6 °C mendietan, eta 10 °C herrigunean. Urteroko egun euritsuak 100 eta 140 bitartekoak dira.

Udalerriaren iparraldean, pagadiren bat aurki daiteke. Pago eta haritz bakanen bat ere badago Bintzeko arroilaren inguruan, bertako klimaren hezetasuna dela eta. Dena den, herri gehienean dauden basoak pinu basatiek osatzen dituzte. Historian zehar basoen azalera gutxituz joan da gizakiaren eta abelburuen eraginagatik, eta horrela, larre eta zuhaixken azalera handitu da.

Estazio meteorologikoak

Bidankozen ez dago estazio meteorologikorik. Hala ere, Urzainki pareko udalerrian, estazio bat dagoen, itsasoaren mailatik 722 metrora, Nafarroako Gobernuak 1980n jarritako estazio meteorologikoa dago.

Datu klimatikoak (Urzainki, 1980-2020)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	19.0	23.0	25.0	29.0	33.0	36.0	37.0	39.0	36.0	30.0	23.0	20.0	39.0
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	8.3	9.9	12.9	15.1	19.0	23.7	27.3	27.4	22.9	17.5	11.6	8.7	17.0
Batez besteko tenperatura (ºC)	4.0	4.9	7.5	9.7	13.2	17.2	19.9	19.9	16.3	12.2	7.3	4.6	11.4
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	-0.2	-0.0	2.0	4.3	7.4	10.6	12.5	12.5	9.7	6.9	3.1	0.4	5.8
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	-14.0	-14.0	-13.0	-4.0	-2.0	1.0	4.0	1.0	-1.0	-5.0	-10.0	-14.0	-14.0
Batez besteko prezipitazioa (mm)	128.1	114.7	106.4	127.5	107.7	74.8	51.1	52.4	80.0	132.2	154.8	129.7	1259.4
Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm)	63.0	77.5	67.0	83.0	98.0	65.0	76.0	67.5	61.0	127.5	74.0	76.5	127.5
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	13.9	12.9	13.1	15.2	14.8	9.5	7.0	7.1	8.9	12.8	14.6	13.5	143.2
Elur egunak (≥ 1 mm)	3.4	4.6	3.0	1.3	0.1	0.0	0.0	0.0	0.0	0.2	1.5	2.4	16.5
Iturria: Nafarroako klimatologia zerbitzua

---

Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.

Aukeratu beheko zatian urte-tarte bat, urte horiek goian xehetasun handiagoz ikusteko.

Ikusi edo aldatu datu gordinak.

Historia

Badirudi XI. mendera arte izen bereko bi nukleo zeudela elkarren ondoan, edo, gutxienez, bi eliza, Igariko Done Bikendi monasterioaren mendekoak. Monasterio horrekin batera, 1085eko urtarrilaren 28an, Antso V.a Ramiritz erregeak Leireko abadiari erantsi zizkion. Azken honek, halaber, hurrengo mendearen hasieran, dohaintza bidez jaso zuen bertako zikoitzetako bat. Hiribilduak alkate propioa zuen, Erronkariko mankomunitatea ematearen kaltetan izan gabe, zeinaren bidez Nafar Koroari zor zitzaion urteko paparra eta, kaparetasun kolektiboa lortu zenetik 1412n, orduan hitzartutako errolda likidatzen zituen. Herritarrek 1427an 28 baleztari zituzten beren kontura, inguruko mugak zaintzeko. Done Petri elizako patronatua Karlos III.a Nafarroakoa erregeari 1406n transferitu zioten, eta honek Orreagako Santa Mariari eman zion.

1560an, Bidankoze herrian sorginkeria kasu bat gertatu zen, non Garatziana Beltza eta Maria Lopitz nahasita egon ziren. Abereak lapurtzea eta hiltzea leporatu zieten, baita "belardiak" eta "belarrak eta ponzoina ematea" ere. "Ligaderak" ziren, hau da, alkahuetak, eta herritarren iritzia, zerbitzuen arrakastaren arabera, banatzen zen. Horregatik, prozesuaren salatzaileen arabera, Bidankozen "desamodiozko" eta liskarrezko giroa zegoen. Garaziana oinazetan, 10 urtez erbesteratua izan zen. Etxera ezkutuan itzuli, eta kartzelan amaitu zituen egunak.

1855eko maiatzaren 1eko Desamortizazio Legea betez, 1862an 5 landa-finka, ogi-labe bat eta errementeria bat saldu ziren herri horretan.

Erronkariko ibaxakoa izan zen 1846 arte. Garai hartan eskola bat zegoen, urtean 2400 erreal zituena; irin-errota bat ere bazegoen. 1800 inguruan parrokiak apaiza, bi onuradun eta elizako sakristaua zituen, lehenengoak Orreagako kabildoaren hornidurakoak ziren.

Demografia

2023 urteko erroldaren arabera 75 biztanle zituen Bidankozek.

1842	1857	1860	1877	1887	1897	1900	1910	1920	1930	1940	1950	1960	1970	1981	1991	2001	2011	2021
374	372	347	374	409	388	398	432	452	410	376	379	315	193	133	111	106	94	82

Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.

Ekonomia

Erronkaribarren ekonomia mendiak eta basoek eskaintzen dituzten produktuei loturik dago (zuraren ekoizpena, artzaintza). Dagoen industria apurra jarduera horietatik eratorria da (gaztagintza, zerrategiak). Eronkaribarreko gaztak Erronkariko gazta sormarka du 1981az geroztik.

Azkenaldi honetan, turismoa ari da gero eta garrantzi handiagoa hartzen: eskiari eta mendiari lotutako turismoa. Izan ere, 2008an Larra-Belagua eski estazioa ireki zuten.

Politika

Bidankozeko udaletxea erdigunean dago, eta idazkaria, era berean, Burgiko eta Gardeko Udaletako idazkaria da. Udalbatza udalerriko alkateak osatzen du. Egungo alkatea Idoia Uhalde Sanchez da, kudeaketa-batzordekoa gisa aurkeztu zena.

Hauteskundeak

Udal hauteskundeak

Alderdia	Legealdiko eserlekuak, hasiera-urtearen arabera
	1979	1983	1987	1991	1995	1999	2003	2007	2011	2015	2019
Bidankozeko Talde Independentea	5	-	-	-	-	-	5	-	-	-	-

Foru hauteskundeak

Hauek dira Nafarroako Parlamenturako hauteskundeen azken bi deialdiak:

2019ko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak Alderdia Bozak guztira % +/-  Navarra Suma 19 33,93 -  Euskal Herria Bildu 17 30,36 ▼ 5  Geroa Bai 17 30,36 ▲ 5  Nafarroako Alderdi Sozialista 2 3,57 ▲ 2  Vox 1 1,79 -

2015eko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak Alderdia Bozak guztira % +/-  Euskal Herria Bildu 22 35,48 ?  Nafar Herriaren Batasuna 18 29,03 ?  Geroa Bai 12 19,35 ?  Nafarroako Alderdi Popularra 4 6,45 ?  Ahal Dugu 4 6,45 ?  Batasuna, Aurrerapena eta Demokrazia 1 1,61 ?  Libertate Nafarra 1 1,61 ?

Udala

Udalaren egoitza eta udaletxea herrigunean dago.

Alkateak

1979tik, Bidankozek 6 alkate izan ditu:

Hasiera	Amaiera	Alkatea	Alderdia
1979	1983	Luis Fuerte Juanco	Bidankozeko Talde Independentea
1983	1987	Luis Fuerte Juanco	kudeaketa-batzordea
1987	1991	Jose Miguel Perez Juanco	Bidankozeko Talde Independentea
1991	1995	Jose Miguel Perez Juanco	kudeaketa-batzordea
1995	2003	Maria Jose Uhalde Mainz	kudeaketa-batzordea
2003	2007	Alfonso Ornat Sanz	Bidankozeko Talde Independentea
2007	2015	Alberto Main Urzainki	kudeaketa-batzordea
2015	karguan	Idoia Uhalde Sanchez	kudeaketa-batzordea

Kultura

Euskara

Ikus, gainera: «erronkariera»

Luis Luziano Bonapartek, 1869an, Erronkaribarreko herri guztiak sailkatu zituen, hegoaldeko zuberera euskalkian, hegoaldeko Pirinio ibarretik bakarra.

Koldo Zuazok, 2010ean, Erronkaribarrak atzerakada-eremuan sailkatu zen, non euskarak hain atzerakada handia izan duen, non bertako hiztunik apenas geratzen den.

Bakarrik XX. mendean zehar nagusitu zen gaztelania ibaxan. Euskara, erronkaribarrera, joan den mendearen bigarren erdialdean galdu zen. Euskaldun berriak eta kanpotik joanak dira egungo erronkaribarrerazko euskaldunak. Batez ere irakaskuntzaren bidez, ia bost biztanletik bat euskal hiztuna izatea lortu da gaur egun. Bertako euskalkia, erronkaribarrera, XX. mendearen bukaera arte erabili zuten. Fidela Bernat (1898-1991) izan zen jatorrizko azken hiztuna. Ibaxaren isolamenduak, ziurrenik, bere berezitasunak azaltzen ditu, erronkaribarrera euskalki originalena da, baina baita garbien eta kontserbadoreenetako bat ere.

Janzkera

Antonia Anaut, bere jantzi tradizionalekin

Artikulu nagusia: «Erronkaribarko janzkera»

Ohiko janzkerari dagokionez, Erronkariko ibaxak adierazpen aberatsa du, kanpoko modismoen eraginei aurre egin dien nortasun errotua transmititzen duena. Jantzi horietako batzuk egun seinalatuetan ikusten dira oraindik, jaiak, erromeriak eta beste ekitaldi batzuk direla eta. Nafarroako artxiboan dagoen 1817. urteko dokumentu baten arabera, Erronkariko ibaxako bizilagunak eta bertakoak beren jantziagatik bereizten ziren. Oihal horiek beraiek egiten zituzten beren aziendaren artilearekin, eta beren etxeetan garbitzen, iruten eta ehuntzen zituzten. Oihalezko piezak, gero, batanatuak, ehunduak eta tindatuak izaten ziren. Haiek ebaki, josi eta egiten zituzten arropak.

Almadiak

Almadiak luzera bereko hainbat egur atalez osatutako putzu bat da, elkarren artean landare-jarioen bidez lotuak (hurritz-zakurrak edo basa-zumea), puntan eta atzealdean arraunak dituena, zurezko putzua ibaiaren ibilgura zuzendu edo gidatzeko. Nafarroako Pirinioaldeko ibarretan, basoen aprobetxamendua garai gogoangarrietatik diru-iturri nagusia izan da, eta bertako ibaiak zura eraldatzeko edo erabiltzeko sal zitekeen lekuetara garraiatzeko modua. Egur hori almadietan garraiatzen zen.

Hiru Behien Zerga

Artikulu nagusia: «Hiru Behien Zerga»

Hiru Behien Zerga, 1960ko hamarkadan

Urte bakoitzeko uztailaren 13an, Erronkaribar eta Bearnoko Baretetze ibarren artean dagoen San Martingo Harria milaka urteko zeremonia baten lekuko eta protagonista da: Hiru Behien Zerga (erronkaribarreraz: Iror Beien Emontarzuna). Indarrean dagoen Europako nazioarteko trataturik zaharrena da. Ekitaldi honetan, Baretetze ibarreko bearnotarrak, ekarririk eta Frantziako banderarekin, Erronkaribarreko Izaba, Urzainki, Uztarroze eta Garde herriei, erronkaribartar jantzi tradizionala soinean, astaje, ilaje eta kemen berdineko hiru behiren urteko eta betiko zerga bana ematen diete. Horren aurretik, bi eremuetako agintariek, eskua San Martingo Harriaren gainean jarrita, konpromisoa hartu dute bakea egon dadin. Konpromiso hori Izabako alkateak esku guztien gainean jarritako "Pax avant, Pax avant, Pax avant" latinezko esaldiarekin batera zigilatu da.

Ez dakigu zeremonia honen jatorria eta zergatia. Badakigu XIV. mendean zerga horren ordainketa eten egin zela, eta horrek gatazka larria sortu zuen bi haranetako bizilagunen artean. Heriotza eta gertakari desatseginak izan ziren, eta 1375. urtean emandako epai batean amaitu zen guztia, non Baretetzeko bearnotarrak zerga ordaintzen jarraitzera kondenatzen ziren. Epai hura, zeremonia honi buruz dagoen lehen erreferentzia dokumentala izateaz gain, 1375. urtean zerga horren ordainketa oso aspaldikoa zela adierazten duen datua da.

Kausei dagokienez, historialari batzuek defendatu dute gerrako zerga baten aurrean gaudela, betiereko izaera duelako, eta ez litzatekeela inola ere larre eta iturriak erabiltzeagatiko konpentsazio bat, oker zabaldu den bezala.

Dantzak

Ttun-ttun dantza ekintza kolektibo eta sozial garrantzitsua zen ibaxan. Astearen amaieran, herria ekitaldi sozial bat egiten ari zen, batzar bat plazan. Han ateratzen ziren neska-mutilak dantzatzera. Haurrek ez zuten ekitaldi horretan parte hartzen, sheriffak plazatik uxatzen zituen. Dantzak iragana eta etorkizuna uztartzen ditu, belaunaldi berrietan tradizio soziala iraunaraziz eta arbasoek estimatzen dituzten balio handienak bertan jarriz.

Ttun-ttun dantzaren arrazoi psikologikoa hau da: kolektiboak, bere horretan, gizarte-balioak iraunarazteko komunikatzen du bere burua, familiako kideen indibidualtasuna gainditzeko sentimenduan. Dantza txirulaz eta salterioz laguntzen zen, eta "ttun-ttun" izena jasotzen zuen, damburia izenez ere ezaguna, agian egiptoar danbolinaren deribazioa, laute modukoa, gaur egun danbolinak ordezkatzen duena. Dantza biribilean dantzatzen da, erlojuaren orratzen kontrako noranzkoan. Ibaxako dantza guztiak bezala, oin puntekin dantzatzen da, duintasun zeremoniatsu eta noblearekin, baina tentasunik gabe. Garde, Izaba eta Uztarroze herriren ttun-ttun jaso da. Hiru kasuetan koreografia antzekoa da, melodiak bereiziz eta Uztarrozen kasuan dantzaren zatien ordena ezberdina.

Apretagileak

Mauleko apretagile talde bat

1860tik aurrera, Erronkaribar eta Zaraitzu ibarretako neskek Zuberoako Maulera bidaiatzen zuten abarketaren sasoia lantzeko. Lana gogorra zen. Urtez urte udazkenetik udaberrira arte lan egiten zuten, eta horregatik ziren ezagunak "enarak" bezala. Abarketaren merkatuak garai oso bat markatu zuen Maule-Lextarreko ekonomian, eta ibar horien emigrazioak biztanleria nabarmen handitu zuen. Apretagile batzuk 14 urterekin joaten ziren beren adinari buruz gezurretan lan egitera.

Maulera iristean, etxe beretan bizi ohi ziren, eta etxejabeei ordaindu egiten zieten lo egin eta jateagatik. Denek partekatzen zuten lehen platera, bigarrena neskek erosi behar zuten. Bertakoekin euskaraz komunikatzen ziren, euskalkiak nahiko antzekoak baitira. Tailerretan, bakoitzak lan bat egiten zuen. Batzuek oihala josten zuten, beste batzuek soka jartzen zuten, etab. Bizi zuenak dioenez, batzuetan besoetako minagatik ezin zuten lorik egin, egunean zehar egindako ahaleginagatik.

Gertaera bitxi eta garratzak gertatu dira abarketen inguruan. Eaurtar batek dioenez, urtebetez, nesketako batzuk Gabonak pasatzeko itzultzea erabaki zuten, baina ez ziren Jaurrietara iritsi, ezta Maulera itzuli ere. Handik irten eta ez ziren hona iritsi. Abodi mendilerroa, elur-ekaitz batekin, oztopo fisiko gaindiezina da. Udaberrian, elurra joan zenean, hilda agertu ziren denak Abodin, Paso Zabalean, eskutik helduta.

Jaiak

• Done Augustingo xeiak, abuztuaren azken asteburuan.

Xeiak (erronkaribarreraz; jaiak) gauerdiko hamabietan hasten dira, Pitxorronga izeneko harri batetik jaisten den Maruxa sorginaren agerpenarekin.

Ondasun nabarmenak

• Done Petri eliza, XIII. mendean eraikitako kristiau eliza.
• Done Sebasti baseliza, XII. mendean eraikitako kristiau baseliza, erromaniko estiloan.

Bidankoztar ospetsuak

• Pedro Prudentzio Hualde (1823-1879), idazle, itzultzaile eta erretore.
• Mariano Mendigatxa (1832-1918), nekazari, Bonaparte printzearen eta Azkueren erronkaribarrerazko berriemaile.
• Justino Navarro Aizagar (1904-?), eskultore.
• Arturo Arbizu Sanz (1972-), pelotari.
• Julen de Carlos Artuch (1992-), eskubaloialari.

Irudiak

• 
  Sarrera
• 
  Etxeak
• 
  Etxeak
• 
  Ikuspegia

Erreferentziak

• Jose Maria Jimeno Jurio (zuzendaria), Nafarroako toponimia eta mapagintza. XXXV, Iruñea, 1996. ISBN 84-235-1505-2.

Ikus, gainera

• Pirinioak
• Zangozako merindadea
• Nafarroa Garaia

Kanpo estekak

• Bidankozeko Udalako webgune ofiziala

• Datuak: Q1645687
• Multimedia: Vidángoz-Bidankoze / Q1645687
• Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Bidankoze