Ο Γεώργιος Τσιμπούκης, Διδάκτωρ της
Αρχαιολογίας με θέμα ειδίκευσης: «Οι Αθωνικές παραστάσεις της
Αποκάλυψης», έδωσε συνέντευξη στην Πεμπτουσία για την συμβολική
εικονογράφηση των τεσσάρων ευαγγελιστών στις Αθωνικές παραστάσεις.
Γεώργιος Τσιμπούκης:
Στις περισσότερες αθωνικές παραστάσεις τα τέσσερα ζώα, διαταγμένα ανά
δύο «κύκλῳ τοῦ θρόνου» (Αποκ. δ΄, 6), πλαισιώνουν τη θεία παρουσία.
Άλλοτε ο άγγελος, ο λέοντας, ο μόσχος και ο αετός στρέφονται προς το Θεό
ή προς το Αρνίο της Σιών σε σεβίζουσα στάση, ενώ άλλοτε αυτά
αποδίδονται σε στάση προσκύνησης, εικονογραφώντας το χωρίο «ἔπεσαν
ἐνώπιον τοῦ ἀρνίου» (Αποκ. ε΄, 8). Ωστόσο, δεν λείπουν και οι
περιπτώσεις, στις οποίες τα τέσσερα ζώα έχουν ενεργότερο ρόλο στην
ολοκλήρωση του θεϊκού σχεδίου.
Στην 3η σκηνή “Το άνοιγμα της πρώτης,
δεύτερης, τρίτης και τέταρτης σφραγίδας: Οι τέσσερις ιππείς” (Αποκ. στ΄,
1-8), παραδείγματος χάρη, τα τέσσερα ζώα δίνουν την εντολή «ἔρχου»
στους τέσσερις ιππείς, όπως συμβαίνει στις μονές Ξηροποτάμου (1783),
Ιβήρων (1795) και Ζωγράφου (1817). Στις τρεις αυτές αθωνικές μονές,
μάλιστα, η εντολή αυτή αναγράφεται πάνω ή δίπλα από κάθε ένα από τα ζώα
αυτά, για να υπογραμμιστεί ο ενεργός τους ρόλος. Σημειώνεται, πάντως,
ότι η αναγραφή επιγραφών δίπλα από τα τέσσερα ζώα απαντά και στη
βυζαντινή περίοδο, όπως, παραδείγματος χάρη, σε ναούς της Καππαδοκίας
(Tavşanli kilise˙ Koy ensesi kilise˙ Haçli kilise) ή του ελλαδικού χώρου
(Ταξιάρχες στο Κρανίδι Αργολίδας), στους οποίους, δίπλα από τα τέσσερα
ζώα, αναγράφονται λέξεις από την εισαγωγή του Επινίκιου Ύμνου («ἄδοντα»,
«βοῶντα», «κεκραγότα» και «λέγοντα»).
