Φουζουλί

Φουζουλί
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Məhəmməd Füzuli (Αζερμπαϊτζανικά), Məhəmməd Süleyman oğlu (Αζερμπαϊτζανικά) και مَحمد سلیمان اوغلو (South Azerbaijani)
Γέννηση	1494 (περίπου) Ασπροπροβατάδες
Θάνατος	1556 Οθωμανική Αυτοκρατορία
Αιτία θανάτου	πανώλη
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	Καρμπάλα
Ψευδώνυμο	فضولي
Χώρα πολιτογράφησης	Ασπροπροβατάδες Αυτοκρατορία των Σαφαβιδών Οθωμανική Αυτοκρατορία
Θρησκεία	Σιιτισμός Σουνιτισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	αζέρικα Αραβικά περσικά Τουρκικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ποιητής συγγραφέας
Αξιοσημείωτο έργο	Leyli and Majnun
Οικογένεια
Τέκνα	Fazli
Σχετικά πολυμέσα

Φουζουλί (Fużūlī, فضولی) (περ. 1494-1556) είναι το συγγραφικό ψευδώνυμο του ποιητή Μουχάμμαντ μπιν Σουλεϋμάν (Muhammad bin Suleyman) (محمد بن سليمان). Θεωρείται συχνά ένας από τους μεγαλύτερους συντελεστές της Ντιβάν παράδοσης στην τουρκική λογοτεχνία. Στην πραγματικότητα ο Φουζουλί έγραψε τις ποιητικές του συλλογές (dîvân) σε τρεις διαφορετικές γλώσσες: τα αζέρικα, τα περσικά και τα αραβικά. Αν και τα τουρκικά έργα του είναι γραμμένα στα αζέρικα, ενσωματώθηκε επίσης στην οθωμανική και Τσαγκατάι τουρκική λογοτεχνική παράδοση. Επίσης επιδόθηκε στα μαθηματικά και την αστρονομία..

Έργα

Ο Φουζουλί ήταν ανέκαθεν γνωστός κυρίως ως ποιητής του έρωτα και της αγάπης. Μάλιστα ο ίδιος φαίνεται ότι συμφωνούσε με το χαρακτηρισμό αυτό:

مندن فضولی ايستمه اشعار مدح و ذم

من عاشقام هميشه سوزم عاشقانه در

Menden Fuzûlî isteme eş'âr-ı medh ü zem

Men âşıkam hemîşe sözüm âşıkânedür

Μη ζητάτε από τον Φουζουλί ποιήματα εγκωμίου ή επίπληξης

Είμαι ένας εραστής και μιλώ μόνο για τον έρωτα

Η αντίληψη του Φουζουλί για τον έρωτα όμως, έχει περισσότερα κοινά με τη Σούφι ιδέα για την αγάπη ως προβολή της ουσίας του Θεού - παρότι ο ίδιος ο Φουζουλί δεν ανήκε ποτέ σε καμία τάξη Σούφι- απ'ό,τι με τη Δυτική ιδέα του ρομαντικού έρωτα. Αυτό διαφαίνεται από τους παρακάτω στίχους από άλλο ποίημα:

عاشق ايمش هر ن وار ﻋﺎﻝﻢ

ﻋلم بر قيل و قال ايمش آنجق

‘Aşk imiş her ne var ‘âlem

‘İlm bir kîl ü kâl imiş ancak

Ό,τι υπάρχει στον κόσμο είναι αγάπη

Και η γνώση δεν είναι τίποτα παρά κουτσομπολιό

Επιλεγμένη εργογραφία

Έργα στα αζέρικα

• Dîvân («Ποιητική συλλογή»)
• Beng ü Bâde (بنگ و باده, «Χασίς και κρασί»)
• Hadîkat üs-Süedâ (حديقت السعداء, «Κήπος απολαύσεων»)
• Dâstân-ı Leylî vü Mecnûn (داستان ليلى و مجنون, «Το έπος της Λαϋλά και του Μαγνούν»)
• Risâle-i Muammeyât (رسال ﻤﻌﻤيات, «Πραγματεία περί γρίφων»)
• Şikâyetnâme (شکايت نامه, «Παράπονο»)

Έργα στα περσικά

• Dîvân («Ποιητική συλλογή»)
• Anîs ol-qalb (انیس القلب, «Φίλος της καρδιάς»)
• Haft Jâm (هفت جام, «Επτά Κύπελλα»)
• Rend va Zâhed (رند و زاهد, «Ηδονιστής και ασκητής»)
• Resâle-e Muammeyât (رسال ﻤﻌﻤيات, «Πραγματεία περί γρίφων»)
• Sehhat o Ma'ruz (صحت و معروض, «Υγεία και ασθένεια»)

Έργα στα αραβικά

• Dîvân ("Ποιητική συλλογή")
• Matla' ul-İ'tiqâd (مطلع الاﻋﺘﻘﺎد, «Η Γέννηση της Πίστης»)

Παραπομπές

Κύριες

• Fuzulî. Fuzulî Divanı: Gazel, Musammat, Mukatta' ve Ruba'î kısmı. Ed. Ali Nihad Tarlan. İstanbul: Üçler Basımevi, 1950.
• Fuzulî. Leylâ ve Mecnun. Ed. Muhammet Nur Doğan. ISBN 975-08-0198-9.

Δευτερεύουσες

• Andrews, Walter G. "Fuzûlî" in Ottoman Lyric Poetry: An Anthology. pp. 235–237. ISBN 0-292-70472-0.
• "Fozule, Mohammad b. Solayman" Αρχειοθετήθηκε 2009-01-29 στο Wayback Machine.. Encyclopedia Iranica. Retrieved 25 August 2006.
• "Fuzuli, Mehmed bin Süleyman." Encyclopædia Britannica. 2006. Encyclopædia Britannica Premium Service. 23 Aug. 2006 <http://www.britannica.com/eb/article-9035730>.
• Kudret, Cevdet. Fuzuli. ISBN 975-10-2016-6.
• Şentürk, Ahmet Atillâ. "Fuzûlî" in Osmanlı Şiiri Antolojisi. pp. 280–324. ISBN 975-08-0163-6.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• FUZULİ Αρχειοθετήθηκε 2011-07-13 στο Wayback Machine.
• Muhammed Fuzuli—website με σύντομη βιογραφία και μεταφρασμένες επιλογές από το Leylî vü Mecnûn
• Fuzûlî στο History of the Ottoman Empire and Modern Turkey του Stanford J. Shaw