Συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας

Η συνθηκολόγηση της Αυτοκρατορικής Ιαπωνίας ανακοινώθηκε από τον αυτοκράτορα Χιροχίτο στις 15 Αυγούστου 1945 και υπεγράφη επίσημα στις 2 Σεπτεμβρίου 1945, δίνοντας οριστικό τέλος στις εχθροπραξίες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στα τέλη του Ιουλίου 1945, το Αυτοκρατορικό Ιαπωνικό Ναυτικό ήταν ανίκανο να διεξάγει μεγάλες επιχειρήσεις ενώ οι Σύμμαχοι ετοίμαζαν την εισβολή τους στην Ιαπωνία. Μαζί με τη Βρετανική Αυτοκρατορία και την Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέδωσαν τη διακήρυξη του Πότσδαμ στις 26 Ιουλίου 1945, καλώντας τους Ιάπωνες να παραδοθούν άμεσα και χωρίς όρους, με τη μόνη εναλλακτική να είναι η "άμεση και απόλυτη καταστροφή". Ενώ δήλωναν δημόσια την πρόθεση τους να πολεμήσουν μέχρις εσχάτων, οι ηγέτες της Ιαπωνίας (το Ανώτατο Συμβούλιο για τη Διεύθυνση του Πολέμου, γνωστό και ως "Μεγάλοι Έξι") έκαναν παρακλήσεις στη δημοσίως ουδέτερη Σοβιετική Ένωση να μεσολαβήσει ώστε οι όροι της ειρήνης να είναι ευνοϊκότεροι για την πλευρά των Ιαπώνων. Για να δείχνουν στους Ιάπωνες ότι ήταν πρόθυμοι να μεσολαβήσουν εκ μέρους τους, οι Σοβιετικοί διατηρούσαν ένα ικανοποιητικό επίπεδο διπλωματικών κινήσεων. Στα κρυφά όμως, οι Σοβιετικοί έκαναν τις τελευταίες προετοιμασίες για εισβολή κατά των Ιαπωνικών δυνάμεων στη Μαντζουρία και την Κορέα (πέρα από τη Νότια Σαχαλίνη και τις Κουρίλες) εκπληρώνοντας τις υποσχέσεις τους προς τους συμμάχους τους, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως αυτές διατυπώθηκαν στη διάσκεψη της Τεχεράνης και της Γιάλτας μετέπειτα.

Στις 6 Αυγούστου 1945, στις 8:15 π.μ. τοπική ώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες πυροδότησαν μια ατομική βόμβα πάνω από τη Χιροσίμα. Δεκαέξι ώρες αργότερα, ο Αμερικανός Πρόεδρος Χάρυ Τρούμαν κάλεσε και πάλι την Ιαπωνία να παραδοθεί στους Συμμάχους, προειδοποιώντας την ότι σε διαφορετική περίπτωση θα "περίμενε μια βροχή ερειπίων από τον αέρα, μια βροχή που δεν έχει δει ποτέ η γη." Αργά το βράδυ της 8ης Αυγούστου του 1945, σύμφωνα με τους όρους που διατυπώθηκαν συμφωνίες της Γιάλτας (αλλά κατά παράβαση της σοβιετοϊαπωνικής συμφωνίας ουδετερότητας) η Σοβιετική Ένωση κήρυξε τον πόλεμο στην Ιαπωνία. Στις 9 Αυγούστου η Σοβιετική Ένωση εισέβαλε στο Μαντσούκουο, ένα κράτος μαριονέτα της αυτοκρατορικής Ιαπωνίας. Λίγες ώρες αργότερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έριξαν και δεύτερη ατομική βόμβα στην Ιαπωνία. Αυτή τη φορά ο στόχος ήταν η πόλη Ναγκασάκι (ο αρχικός στόχος ήταν η Κοκούρα). Μετά από αυτά τα γεγονότα, ακολούθησε παρέμβαση του Αυτοκράτορα Χιροχίτο, ο οποίος διέταξε το Ανώτατο Συμβούλιο για τη Διεύθυνση του Πολέμου να αποδεχτεί τους όρους που έθεταν οι Σύμμαχοι στη διακήρυξη του Πότσδαμ για το τέλος του πολέμου. Μετά από αρκετές μέρες μυστικών διαπραγματεύσεων και ένα αποτυχημένο πραξικόπημα, ο Αυτοκράτορας έκανε μια μαγνητοφωνημένη ραδιοφωνική ομιλία προς το ιαπωνικό έθνος στις 15 Αυγούστου. Στο ραδιοφωνικό του διάγγελμα, γνωστή ως Μετάδοση της Φωνής του Κοσμήματος (玉音放送, Γκιόκουον-χόουσοου), ανακοίνωσε τη συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας στους Συμμάχους.

Στις 28 Αυγούστου ξεκίνησε η κατοχή της Ιαπωνίας υπό την ηγεσία του Ανώτατου Διοικητή για τις Συμμαχικές Δυνάμεις, υπό την υποστήριξη της Βρετανίας, ενώ στη Σοβιετική Ένωση επετράπη ελάχιστη προς καμία επιρροή στη χώρα, σε αντίθεση με τη Γερμανία. Η τελετή συνθηκολόγησης πραγματοποιήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου, στο κατάστρωμα του αμερικανικού θωρηκτού USS Missouri, στο οποίο υπάλληλοι της Ιαπωνικής κυβέρνησης υπέγραψαν το Σύμφωνο Συνθηκολόγησης της Ιαπωνίας, με το οποίο τερματίστηκαν οι εχθροπραξίες. Οι πολίτες των Συμμαχικών χωρών και το συμμαχικό στρατιωτικό προσωπικό γιόρτασαν την ημέρα της νίκης κατά της Ιαπωνίας και το τέλος του πολέμου.

Ωστόσο, απομονωμένοι Ιάπωνες στρατιώτες και προσωπικό που υπηρέτησαν στις ιαπωνικές δυνάμεις στην Ασία και τον Ειρηνικό αρνήθηκαν να παραδοθούν για μήνες και χρόνια μετά. Κάποιοι αρνούνταν να παραδοθούν ακόμη και τη δεκαετία του 1970, όπως ο Χιρόου Ονόντα και ο Τερούο Νακαμούρα, ενώ αναφορές για εγκλωβισμένους Ιάπωνες στρατιώτες κυκλοφορούσαν κατά καιρούς μέχρι και τη δεκαετία του 1990, αν και δεν έχουν βρεθεί στοιχεία για αυτές, οι οποίες μάλλον πλάθονται από ντόπιους για να προσελκύσουν ιάπωνες τουρίστες. Ο ρόλος των βομβαρδισμών με ατομικές βόμβες στην άνευ όρων συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας, και η ηθική των δύο επιθέσεων, είναι θέμα που συζητάται μέχρι σήμερα. Η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ σταμάτησαν να είναι σε κατάσταση πολέμου όταν τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη του Σαν Φρανσίσκο στις 28 Απριλίου 1952. Τέσσερα χρόνια μετά, η Ιαπωνία και η Σοβιετική Ένωση υπέγραψαν τη Σοβιετική–Ιαπωνική Κοινή Δήλωση του 1956, σύμφωνα με την οποία η Ιαπωνία και η Σοβιετική Ένωση δεν ήταν πλέον σε κατάσταση πολέμου.