Πρεσιάνος Α΄ της Βουλγαρίας
| Πρεσιάνος Α΄ της Βουλγαρίας | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Пресиян (Βουλγαρικά) |
| Θάνατος | 852[1] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βουλγαρία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Doks of Bulgaria[2] Βόρις Α΄[3] |
| Γονείς | Ζβινίτσα[3] |
| Οικογένεια | Οίκος του Κρούμου |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Bulgarian Knyaz |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Πρεσιάνος (βουλγαρικά: Пресиян, Персиян, Пресиан) ήταν Χάνος της Βουλγαρίας από το 836 ως το 852 μ.Χ. Κυβέρνησε κατά τη διάρκεια μιας επέκτασης της Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας στη Μακεδονία.
Προέλευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι βυζαντινές πηγές αναφέρουν ότι ο Πρεσιάν ήταν γιος του Ζβίνιτσα (Ζβηνιτζής), ο οποίος ήταν γιος του Ομουρτάγ. Σε πολλές παλαιότερες μελέτες ο Πρεσιάν ταυτίζεται με τον βραχύβιο προκάτοχό του, Μαλαμίρ, και είναι διαδεδομένο ότι αυτός ο ενιαίος χαρακτήρας επέζησε μέχρι την δεκαετία του 850, ως ο άμεσος προκάτοχος του Βόρη Α΄. Αυτό είναι πολύ απίθανο, καθώς για τον Μαλαμίρ πιστοποιείται ότι τον διαδέχθηκε ο ανιψιός του (ο γιος του αδερφού του, Ζβίνιτσα), ενώ ο πατέρας του Βόρη Α΄, Πρεσιάν, προηγήθηκε του πρώτου. Ο Ζλατάρσκι επίλυσε τα προβλήματα των αποσπασματικών πηγών, προσδιορίζοντας ότι ο ανώνυμος ανιψιός και διάδοχός του ήταν ο Πρεσιάν, και ο Βόρης ο τελευταίος γιος του.
Τον 17ο αιώνα η συλλογή των Βουλγάρων του Βόλγα, Τζαφάρ Ταρίχ (αμφισβητούμενης γνησιότητας), αναφέρει τον Μπιρντζιχάν (δηλαδή τον Πρεσιάν) ως γιο του Σαμπάνσα (δηλαδή του Ζβίνιτσα). Ίσως αυτή η πληροφορία στήριξε την ερμηνεία για την καταγωγή του, η οποία τώρα κυριαρχεί στη βουλγαρική ιστοριογραφία.
Σύγκρουση με τη Σερβία και το Βυζάντιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Πρεσιάν μπορεί να ήταν νέος και άπειρος κατά τη στιγμή της ανάρρησης, και οι κρατικές υποθέσεις κυριαρχούνταν από τον υπουργό (Καβχάν) Ισμπούλ, όπως και κατά τη βασιλεία του ανιψιού του Πρεσιάν, Μαλαμίρ. Σύντομα μετά την άνοδο του Πρεσιάν στην εξουσία, οι Σλάβοι στην περιοχή της Θεσσαλονίκης επαναστάτησαν εναντίον της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας το 837. Ο αυτοκράτορας Θεόφιλος ζήτησε βουλγαρική υποστήριξη στην αντιμετώπιση της εξέγερσης, αλλά ταυτόχρονα έστειλε τον στόλο μέσω του δέλτα του Δούναβη προκειμένου να αναλάβει τον μυστικό επαναπατρισμό ορισμένων από τους Βυζαντινούς αιχμαλώτους που εγκαταστάθηκαν στην υπερπαραδουνάβια Βουλγαρία από τον Κρούμο και τον Ομουρτάγ.
Σε αντίποινα ο Ισμπούλ εκστράτευσε κατά μήκος των ακτών του Αιγαίου στη Θράκη και τη Μακεδονία και κατέλαβε την πόλη των Φιλίππων, όπου έστησε μια σωζόμενη μνημειακή επιγραφή που βρίσκεται σε τοπική εκκλησία. Η εκστρατεία του Ισμπούλ μπορεί να είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία της βουλγαρικής επικυριαρχίας πάνω στη σλαβική φυλή των Σμολιάνι.
Η βασιλεία του Πρεσιάν συμπίπτει με την επέκταση της βουλγαρικής εξουσίας πάνω στις σλαβικές φυλές μέσα και γύρω από τη Μακεδονία. Είναι γνωστό ότι οι Σέρβοι και Βούλγαροι ζούσαν ειρηνικά μέχρι την εισβολή του 839 (τα τελευταία χρόνια του Θεόφιλου)[4]. Ο Βλαστίμιρ, Κνεζ της Σερβίας, ένωσε αρκετές σερβικές φυλές,[5] και ο αυτοκράτορας Θεόφιλος (κυβέρνησε το 829-842) χορήγησε στους Σέρβους ανεξαρτησία[6]. Έτσι, οι Σέρβοι αναγνώρισαν την ονομαστική επικυριαρχία του Αυτοκράτορα. Η προσάρτηση της δυτικής Μακεδονίας από τους Βούλγαρους άλλαξε τη πολιτική κατάσταση, και ο Μαλαμίρ ή ο Πρεσιάν μπορεί να είχαν δει ως απειλή την ενοποίηση των Σέρβων, και επέλεξαν να τους υποτάξουν μέσω της κατάκτησης των σλαβικών χωρών. Μια άλλη αιτία θα μπορούσε να ήταν ότι οι Βυζαντινοί ήθελαν να εκτρέψουν την προσοχή έτσι ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τη Σλαβική Εξέγερση στην Πελοπόννησο, που σημαίνει ότι θα είχαν στείλει τους Σέρβους να ξεκινήσουν τον πόλεμο.[7] Ο Πρεσιάν[8] εισέβαλε σε σερβικό έδαφος μεταξύ του 839-842. Η εισβολή οδήγησε σε τριετή πόλεμο, με νίκη του Βλαστίμιρ. Ο Πρεσιάν δεν είχε εδαφικά κέρδη, και σε μεγάλο βαθμό ηττήθηκε και έχασε πολλούς άντρες, καθώς οι Σέρβοι είχαν τακτικό πλεονέκτημα στους λόφους[9]. Ο πόλεμος έληξε με τον θάνατο του Θεόφιλου το 842, γεγονός το οποίο απελευθέρωσε τον Βλαστίμιρ από τις υποχρεώσεις του προς τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.[10]
Ο Πρεσιάν πέθανε το 852 και τον διαδέχτηκε ο γιος του Βόρις Α΄.
Τιμή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η κορυφογραμμή Πρεσιάν στην νήσο Λίβινγκστον στα Νότια Νησιά Σέτλαντ της Ανταρκτικής ονομάζεται από τον Πρεσιάν Α΄ της Βουλγαρίας[εκκρεμεί παραπομπή].
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ p14551.htm#i145509.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2016.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ Bury 2008, σελ. 372
- ↑ L. Kovacevic & L. Jovanovic, Историjа српскога народа, Belgrade, 1894, Book 2, p. 38—39
- ↑ S. Stanojevic, Историjа српскога народа, Belgrade, 1910, p. 46—47
- ↑ Известия за българите, p. 42—43
- ↑ Fine 1991, σελ. 110
- ↑ Runciman 1930, σελ. 88
- ↑ Houtsma 1993, σελ. 199
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Τζόρνταν Αντρέγιεφ, Ιβάν Λαζάροφ, Πλάμεν Παβλόφ, Koj koj e v srednovekovna Bălgarija, Σόφια 1999.
- Βασίλ Ζλατάρσκι, Istorija na bălgarskata dăržava, 1:1, Σόφια, 1918.
- (κύρια πηγή), Μπαχσί Ιμάν, Džagfar Tarihy, vol. III, Αρινμπούρκ 1997.
- De Administrando Imperio από τον Κωνσταντίνο Πορφυρογέννητο, επιμέλεια από τον Γκ. Μοράβτσικ και μεταφράστηκε από τον Ρ. Τζ. Χ. Τζένκινς, Κέντρο Βυζαντινών Μελετών Ντάμπαρτον Όουκς, Ουάσινγκτον, 1993
- Bury, J. B. (2008). History of the Eastern Empire from the Fall of Irene to the Accession of Basil: A.D. 802-867. ISBN 1-60520-421-8.
- Fine, John Van Antwerp (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century (στα Αγγλικά). Ανν Άρμπορ, Μίσιγκαν: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08149-7.
- Houtsma, M. Th. (1993). E.J. Brill's first encyclopaedia of Islam 1913–1936. BRILL. ISBN 90-04-08265-4.
- Runciman, Steven (1930). A history of the First Bulgarian Empire. London: G. Bell & Sons. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2018.