Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μαραβέδιο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Tο μαραβέδιο, ισπαν.: maravedí (μαραβέδι), πορτογαλ. maravedi (μαραβέντι), (από αραβικά: الدينار المرابطي‎‎ Αλμοραβιδικό δηνάριο), ήταν το όνομα διαφόρων ιβηρικών νομισμάτων από χρυσό και μετά από ασήμι μεταξύ του 11ου και 14ου αι. και το όνομα διαφορετικών νομισματικών μονάδων της Ιβηρικής μεταξύ του 11ου και του 19ου αι.

Η λέξη maravedí προέρχεται από το marabet ή marabotin, μία ποικιλία του χρυσού δηναρίου που κτυπήθηκε στην Ιβηρική από τους Μαυριτανούς -από τους οποίους πήρε το όνομά του- Αλμοραβίδες (αραβικά المرابطون al-Murābitũn, ενικός. مرابط Murābit). Η ισπανική λέξη maravedí είναι ασυνήθιστη, καθώς έχει τρεις μορφές πληθυντικού: maravedís, maravedíes ή maravedises. Ο πρώτος είναι ο πιο απλός, ο δεύτερος είναι ένας παραλλαγμένος πληθυντικός σχηματισμός, που απαντάται συνήθως σε λέξεις που τελειώνουν με τονισμένο -í, ενώ ο τρίτος είναι ο πιο ασυνήθιστος και ο λιγότερο προτεινόμενος (το Πανισπανικό Λεξικό Αμφιβολιών της Βασιλικής Ακαδημίας της Ισπανίας το χαρακτηρίζει «χυδαίο στην ακοή» [1]).

Εμπρόσθια όψη 4 μαραβεδίων.

Το χρυσό δηνάριο κτυπήθηκε για πρώτη φορά στην Ιβηρία υπό τον Αμπντ-αρ-Ραχμάν Γ΄, εμίρη της Κόρδοβας (912–961). Κατά τον 11ο αι. το δηνάριο έγινε γνωστό ως μοραμπίτ, μοραμποτίν ή μοραμπετίνο σε όλη την Ευρώπη. Τον 12ο αι. αντιγράφηκε από τους χριστιανούς ηγεμόνες Σάντσο Α΄ της Πορτογαλίας (1154-1211), [2] [3]Φεδινάνδο Α΄ του Λεόν (1157–1188) και Aλφόνσο Η΄ της Καστίλης (1158–1214). Η νέα έκδοση του νομίσματος έγινε γνωστή ως morabitino στο βασίλειο της Πορτογαλίας [2] [3] και ως maravedí στα υπόλοιπα Ιβηρικά βασίλεια. Το χρυσό marabotin ή maravedí του Aλφόνσου Η΄ διατήρησε επιγραφές στα αραβικά, αλλά είχε τα γράμματα ALF στο κάτω μέρος. Ζύγιζε περίπου 3,8 γραμ.

Στην Καστίλη, το maravedí de oro έγινε σύντομα η λογιστική μονάδα για το χρυσό, μαζί με το σουέλδο (sueldo, από το solidus, σολδίο) για το ασήμι και το ντινέρο (dinero, από το denarius, δηνάριο) για το κράμα (billon, ισπαν.: vellón).

Xρυσό μαραβέδιο που εκδόθηκε στο Τολέδο από τον Aλφόνσο Η΄ της Καστίλλης το 1191. Επιγρ.: "Imam al-bi'a al-masihiya Baba" (ο ιμάμης του χριστιανικού περιβάλλοντος Πατήρ)" σε δύο γραμμές, _ επάνω, ALF κάτω. "Bismillahi wa al-ibni wa al-ruhi al-quddus Allah al-wahidun min umana' wa ta'amad yakun salima" (Μπισμιλάχ και ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα είναι ο μόνος αξιόπιστος Θεός και ο Ταμάντ είναι ασφαλής) γύρω / "Amir al-qatuliqin Alfuns bin Sanya ayadahu Allah wa nasarahu" (Πρίγκιπας των Καθολικών Αλφόνς, γιος του Σάνυα/Σάντσο. Ο Θεός να τον στηρίζει και να τον βοηθά) σε 5 γραμμές, "Χτυπήθηκε αυτό το δηνάριο στο Τουλαϊτούλα/Τολέδο το έτος 9 και 20 και 100 και 1000 της περιόδου Σαφάρ" γύρω.

Η περιεκτικότητα σε χρυσό των μαραβεδίων έπεσε σε ένα γραμμάριο κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Ιακώβου Α΄ της Αραγονίας (1213–1276) και συνέχισε να πέφτει, και τελικά έγινε ασημένιο νόμισμα υπό τον Αλφόνσο Ι΄ της Καστίλλης (1252–1284). Μέχρι εκείνη τη στιγμή η λέξη maravedí χρησιμοποιείτο για ένα συγκεκριμένο νόμισμα επίσημα, για οποιοδήποτε νόμισμα στην καθομιλουμένη, και ως συνώνυμο του ίδιου του χρήματος, με αποτέλεσμα μία ορισμένη σύγχυση στην ερμηνεία των αναφορών του 13ου αι. σε χρήματα, αξίες και νομίσματα.

Νόμισμα Morabitino που εκδόθηκε από τον Σάντσο Α΄ της Πορτογαλίας. Στη μία όψη ο βασιλιάς έγιππος, κρατά σταρό στο αριστερό και ξίφος στο δεξί χέρι του. Επιγρ.: SANCIUS REX PORTUGALI / θυρεός πέντε ασπίδων. Επιγρ.: INNEPTRIS I FILIIS RSSCIA.

Ο Aλφόνσος Ι΄, για παράδειγμα, έφτιαξε τρεις εκδόσεις κράματος (vellón), σε καθεμία από τις οποίες το νέο νόμισμα ονομαζόταν μαραβέδι. Το βασικό του αργυρό νόμισμα του 1258–1271 ονομαζόταν επίσης μαραβέδι (maravedí de plata, δηλ. αργυρό). Ζύγιζε 6,00 g και περιείχε 3,67 γραμ. καθαρού ασημιού. Άξιζε 30 δηνάρια (diners). Εκείνη την εποχή, τα χρήματα των λογαριασμών ήταν σε μαραβέδι των 15 σουέλδος ή 180 ντινέρος, έτσι ώστε ένα μαραβέδι ως λογιστική μονάδα άξιζε 6 αργυρά μαραβέδια.

Το αργυρό μαραβέδιο των λογαριασμών αντιπροσώπευε (σύμφωνα με μία ερμηνεία) περίπου 22 γραμ. αργύρου το 1258. Αυτό είχε πέσει στα 11 γραμ. το 1271, στα 3 γραμ. το 1286 και στο 1,91 γραμ. το 1303. Το χρυσό μαραβέδιο είχε εξαφανιστεί από τους λογαριασμούς μέχρι το 1300. Το αργυρό μαραβέδιο (maravedí de plata) άρχισε σταδιακά να χρησιμοποιείται ως λογιστικό χρήμα για μεγαλύτερα ποσά, για την αξία των χρυσών νομισμάτων και για την τιμή του αργύρου που έχει στο νομισματοκοπείο, και τελικά αντικατέστησε το σουέλδο ως την κύρια λογιστική μονάδα. Ο Aλφόνσος ΙΑ΄ (1312–1350) δεν αποκάλεσε κανένα από τα νομίσματά του μαραβέδια και εφεξής ο όρος χρησιμοποιήθηκε μόνο ως λογιστική μονάδα και όχι ως όνομα νομίσματος.

Το 1537 έγινε η μικρότερη ισπανική λογιστική μονάδα, το 1/34 ενός ρεάλ. Στον νέο κόσμο, ωστόσο, υπάρχουν έγγραφα που μαρτυρούν τη μείωση της αξίας του σε λιγότερο από το 1/30 τού ρεάλ. Η μείωση αυτή οφείλεται στο κόστος και τον κίνδυνο της μεταφοράς τους από την Ισπανία, πριν από την ίδρυση των πρώτων νομισματοκοπείων του Μεξικού και του Αγίου Δομίνικου. Το μαραβέδιο παρέμεινε λογιστικό χρήμα στην Ισπανία μέχρι το 1847. 

Μετά την ανακάλυψη της Αμερικής από την Ισπανία, τα χάλκινα μαραβέδια, μαζί με τα αργυρά ρεάλ, ήταν τα πρώτα νομίσματα που κόπηκαν στην Ισπανία με σκοπό την κυκλοφορία στις αποικίες του Νέου Κόσμου. Αυτά τα νομίσματα, που κόπηκαν με ειδικό σχέδιο για συγκεκριμένη χρήση στην Αμερική, επινοήθηκαν για πρώτη φορά στη Σεβίλλη το 1505 για αποστολή στην αποικία Ισπανιόλα το επόμενο έτος, έτσι ξεχώρισαν ως τα πρώτα νομίσματα για τον Νέο Κόσμο. Μέχρι το 1531 αυτά τα νομίσματα εξακολουθούσαν να κόβονται, μέχρι τώρα τόσο στη Σεβίλλη όσο και στο Μπούργος. Αυτά τα μαραβέδια χρησιμοποιήθηκαν ως ισπανικό αποικιακό νόμισμα για μικρές συναλλαγές. Όταν αργότερα ιδρύθηκαν νομισματοκοπεία στον Νέο Κόσμο, τόσο στο Μεξικό (παραγγέλθηκε το 1535, η παραγωγή ξεκίνησε το 1536) όσο και στον Άγιο Δομίνικο (παραγγέλθηκε το 1536, η παραγωγή ξεκίνησε το 1542), νομίσματα αυτού του τύπου κόπηκαν και εκεί. 

Μαραβέδιο του Φερδινάνδου Ζ΄ από το 1830. Eπιγρ.: FERDINANDUS III D. G., 1 M. / NAVARRAE REX, P. P. , 1830.
  • Frey, Albert R. (1916), «A dictionary of numismatic names: their official and popular designations», American Journal of Numismatics I: 143 .
  • Proctor, Jorge A. (October 2001), «America's First Official Coinage», The Numismatist (Colorado Springs, Colorado) .
  • Sédillot, René (1955), Toutes les monnaies du monde, Paris: Recueil Sirey, σελ. 170–171, 325–326 .
  • Sedwick, Daniel (January 1995), Practical Book of Cobs: History, Identification, Shipwrecks, Values, Market, Coin Photos, ISBN 99913-0-101-1 .
  • Shaw, W.A. (1967), The history of currency 1251 to 1894: being an account of the gold and silver moneys and monetary standards of Europe and America, together with an examination of the effects of currency and exchange phenomena on commercial and national progress and well-being, New York: G.P. Putnam's Sons, reprinted by Augustus M. Kelley, σελ. 319–344, LC 67·20086 .
  1. DPD on maravedís
  2. 2,0 2,1 «Moedas de ouro do milénio português». www.museucasadamoeda.pt (στα Πορτογαλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2021. 
  3. 3,0 3,1 «Morabitino» (στα Πορτογαλικά). Numisma Leilões. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2021.