Ιασός Καρίας

Ιασός

Ερείπια της αρχαίας πόλης
Άλλες ονομασίες	Ιασσός
Τοποθεσία	Κιγικισλιτζίκ, Επαρχία Μούγλων, Τουρκία
Περιοχή	Καρία
Είδος	αρχαία πόλη

Η Ιασός ή Ιασσός ήταν αρχαία ελληνική πόλη στην Καρία η οποία βρισκόταν τον κόλπο της Ιασού, μεταξύ της Μιλήτου και της Μύλασας. Σε κοντινή απόσταση σήμερα βρίσκεται το χωριό Κιγικισλιτζίκ της επαρχίας Μούγλων της Τουρκίας.

Ιστορία

Αρχαϊκή περίοδος

Κατά τις ιστορικές μαρτυρίες ιδρύθηκε από αποίκους του Άργους τον 8ο αιώνα π.Χ., ωστόσο φαίνεται πως η περιοχή είχε κατοικηθεί πολύ νωρίτερα, ήδη από την πρώιμη εποχή του Χαλκού. Φαίνεται πως είχε επηρεαστεί αρχικά από τον Κυκλαδικό πολιτισμό, και κατόπιν από τους Μινωίτες και μεταγενέστερα από τους Μυκηναίους καθώς έχουν ανακαλυφθεί κτίσματα με αυτά τα χαρακτηριστικά. Η περιοχή ήταν νησί κατά την περίοδο αυτή, και αργότερα ενώθηκε με την στεριά.

Με την ίδρυση της νέας πόλης, οι συγκρούσεις μεταξύ των Αργείων αποίκων και των γηγενών Κάρυων φαίνεται να ήταν συχνές, και έτσι οι Αργείοι κάλεσαν την πόλη της Μιλήτου για βοήθεια, και η ροή του αποικισμού από το Άργος συνεχίστηκε. Έχουν ανακαλυφθεί όμως μεταγενέστερες επιγραφές και αγγεία με καρική γραφή κάτι που μαρτυρά πως η παρουσία των γηγενών Κάρων εξακολουθούσε να είναι υπαρκτή.

Κλασική περίοδος

Στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. η πόλη πήρε μέρος στην Ιωνική επανάσταση των ελληνικών πόλεων εναντίον των Περσών. Μετά το τέλος των Περσικών πολέμων υπήρξε μέλος της Δηλιακής συμμαχίας, και συμμετείχε στον Πελοποννησιακό πόλεμο (431–404 π.Χ.). Μετά την Σικελική εκστρατεία όπου οι σύμμαχοι τους Αθηναίοι υπέστησαν πανωλεθρία, η Ιασός δέχτηκε την επίθεση της Σπάρτης και των συμμάχων της, οι οποίοι την κατέστρεψαν στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ.. Το 394 π.Χ., μετά την αποδυνάμωση των Σπαρτιατών στο Αιγαίο από τον Αθηναίο ναύαρχο Κόνωνα, η πόλη ξανακτίστηκε με την βοήθεια της γειτονικής Κνίδου. Φαίνεται πως σχηματίστηκε μια ολιγοετής συμμαχία με τις πόλεις της Κνίδου, Βυζαντίου, Κυζίκου, Εφέσου, Λαμψάκου, Ρόδου, και Σάμου, κάτι που μαρτυράται από την κοινή παράσταση του Ηρακλίσκου Δρακοπνίγωντος στα νομίσματα της περιόδου των πόλεων αυτών.

Με την Ανταλκίδειο ειρήνη του 386 π.Χ. ο έλεγχος της πόλης πέρασε στους Πέρσες, υπό τον έλεγχο του Μαύσωλου και της σατραπίας της Καρίας.

• 
  Το βουλευτήριο της αρχαίας Ιασού
• 
  Εσωτερικό του βουλευτηρίου
• 
  Ανατολική πλευρά της αγοράς
• 
  Νόμισμα της Κύζικου με την παράσταση του Ηρακλή Δρακοπνίγωντος, κοινή παράσταση με τα νομίσματα της Ιασού και άλλων πόλεων, αρχές 4ου αιώνα π.Χ.
• 
  Μεγάλη σαρκοφάγος με γιρλάντες από την Ιασσό (2ος αιώνας μ.Χ), Αρχαιολογικό Μουσείο Κωνσταντινουπόλεως

Η πόλη υπήρξε ιδιαίτερα εύπορη, κυρίως βάσει του εμπορίου αλιείας. Φημισμένη ήταν επίσης για το μάρμαρο της, το οποίο εξορύσσονταν από τα γειτονικά όρη. Σε κοντινή απόσταση από την πόλη βρισκόταν το ιερό της Εστίας, καθώς και της Αρτέμιδος.

Ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδος

Νόμισμα της Ιασού, με παράσταση του Απόλλωνα, και ανδρός με δελφίνι. Επιγραφή ΙΑΣΕΩΝ, 250-190 π.Χ.

Η πόλη κατακτήθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο μετά την μάχη του Γρανικού το 334 π.Χ., και αργότερα κατά την ελληνιστική περίοδο υπήρξε πόλη των Πτολεμαίων, ενώ φαίνεται να απολάμβανε διευρυμένη αυτονομία. Το 201 π.Χ. κατακτήθηκε από τον Φίλιππο Ε´ της Μακεδονίας και παρέμεινε υπό τους Μακεδόνες για τα επόμενα χρόνια. Το 198 π.Χ. συνέβη καταστρεπτικός σεισμός και μεγάλο μέρος της πόλης υπέστη φθορές. Μετά τον σεισμό, η πόλη τέθηκε υπό την επιρροή των Σελευκιδών του Αντίοχου Γ´, ο οποίος της πρόσφερε αυτονομία.

Όμως η αναδυόμενη δύναμη των Ρωμαίων κατά τον Ρωμαιοσελευκιδικό πόλεμο πολιόρκησε την πόλη το 190 π.Χ. η οποία σώθηκε χάρη στην διαμεσολάβηση της Ρόδου, συμμάχου των Ρωμαίων, και τέθηκε υπό τον έλεγχο της Ρόδου για μερικές δεκαετίες, έως ότου γίνει ξανά ανεξάρτητη το 167 π.Χ.. Κατά τον Α´ Μιθριδατικό πόλεμο συμμάχησε με τον Μιθριδάτη, και μετέπειτα λεηλατήθηκε από τους συμμάχους του Ρωμαίου Σύλλα, και έγινε ρωμαϊκή κτήση μαζί με την σταθεροποίηση της ρωμαϊκής κατάκτησης της ευρύτερης περιοχής. Στους αρχαίους ολυμπιακούς αγώνες ολυμπιονίκης από την πόλη το 85 π.Χ. υπήρξε ο Τίτος Φλάβιος Μητρόβιος στο αγώνισμα του δόλιχου. Κατόπιν, τον 1ο αιώνα η πόλη γνώρισε ιδιαίτερη άνθηση κατά την περίοδο του αυτοκράτορα Αδριανού, ενώ πιθανώς καταστράφηκε από τους Ερούλους τον 3ο αιώνα και κτίστηκε ξανά αργότερα.

Αρχαιολογικές έρευνες

Το 1835 ξεκίνησαν οι πρώτες αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή από τον Γάλλο αρχαιολόγο Σαρλ Τεξιέ, και κατά την διάρκεια άλλων αρχαιολογικών αποστολών πολλές επιγραφές αφαιρέθηκαν και κατέληξαν στο Βρετανικό μουσείο. Κατά την νεώτερη περίοδο, τις ευρύτερες ανασκαφές στην περιοχή ανέλαβε η ιταλική αρχαιολογική υπηρεσία.