Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ανατολική Πρωσία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ανατολική Πρωσία
Θυρεός της επαρχίας της ανατολικής Πρωσίας
Θυρεός

Σημαία της επαρχίας της ανατολικής Πρωσίας
Σημαία
Τοποθεσία στο Γερμανικό Ράιχ
1871–1918
πριν από τον Α'Π.Π. (1871–1918)*:
1922–1939
μετά τον Α'ΠΠ (1922–1939)*:
*η ανατολική Πρωσία σε χρώμα σκούρο κόκκινο

1939-1945
*η ανατολική Πρωσία με σκούρο γαλάζιο

 
Πολίτευμα επαρχία της Πρωσσίας
Διάρκεια 1773–1829
1878–1945
Έκταση 36.993,9 km²
Πληθυσμός 2.025.741 (1905)
Προέλευση Δουκάτο της Πρωσίας
Χάρτης
Η επαρχία της ανατολικής Πρωσίας

Η Ανατολική Πρωσία (γερμανικά: Ostpreussen/Ostpreußen, πολωνικά: Prusy Wschodnie, λιθουανικά: Rytų Prūsija, λατινικά: Borussia orientalis, ρωσικά: Восточная Пруссия, Βοστότσναγια Προύσια) ήταν επαρχία της Πρωσίας από την ίδρυση του Γερμανικού Ράιχ και αποτελούσε από το 1871 ως το 1945 το βορειανατολικότερο διαμέρισμα της Γερμανίας. Το 1945 υπάχθηκε προσωρινά στην Πολωνία και υπό τη διοίκηση της Πολωνίας (2/3 της Ανατολικής Πρωσίας) και της Ρωσίας (περιφέρεια Καλίνινγκραντ στη Ρωσική ΣΟΣΔ της Σοβιετικής Ένωσης), για να μονιμοποιηθεί το 1990.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έως το 1878

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέρη της Ανατολικής Πρωσίας ανήκαν στο δουκάτο της Πρωσίας, το οποίο ήταν εξαρτώμενο από την Πολωνολιθουανική Κοινοπολιτεία μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα, όταν η Πολωνολιθουανική Κοινοπολιτεία διαμελίστηκε μεταξύ Πρωσίας (μετέπειτα Γερμανίας), Αυστρίας και Ρωσίας. Έτσι το δουκάτο της Πρωσίας[1] προσαρτήθηκε στην Πρωσία και το δουκάτο της Πρωσίας συνδέθηκε με την υπόλοιπη (αυτοκρατορική) Πρωσσία. Το 1773 το δουκάτο αναδιοργανώθηκε σε επαρχία και πρωτεύουσα έγινε το Κένιξμπεργκ. Από το 1829 έως το 1878 το Κένιξμπεργκ ήταν πρωτεύουσα της επαρχίας της Πρωσίας, η οποία προέκυψε μετά από ενοποίηση των επαρχιών της Δυτικής και Ανατολικής Πρωσίας.

1878-1933

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 1878 έως το 1920 η επαρχία καταλάμβανε μια περιοχή που εκτεινόταν από τη βορειοανατολική Πολωνία μέχρι την Κλάιπεντα της Λιθουανίας, με έδρα το Κένιξμπεργκ (σημερινό Καλίνινγκραντ στη Ρωσία). Το 1920 αποσπάστηκε η Κλάιπεντα (Μέμελ στα γερμανικά) και ορισμένες περιοχές στα νότια, ενώ απομονώθηκε από την υπόλοιπη Γερμανία. Επίσης, το 1920, έλαβε χώρα ένα δημοψήφισμα για την παραμονή στη Γερμανία ή την ένταξη στη Πολωνία για τις περιοχές ψηφοφορίας Αλενστάιν και Μαρινβέρντε στη νότια ανατολική Πρωσία. Οι περιοχές αυτές είχαν σημαντικούς πληθυσμούς Πολωνών και Μασούριων (εθνότητα που συγγενεύει με τους Πολωνούς), ωστόσο η συντριπτική πλειοψηφία των Γερμανών, Πολωνών και Μασούριων ήταν υπέρ της παραμονής στη Γερμανία. Η πολύ μεγάλη υποστήριξη των Πολωνών και Μασούριων για την παραμονή στη Γερμανία οφείλεται στον φόβο ότι η περιοχή τους θα πέσει στα χέρια της Σοβιετικής Ένωσης (η οποία πλησίαζε προς τη Βαρσοβία) αν ψήφιζαν υπέρ της ένταξης στο νεότευκτο πολωνικό κράτος[2].

1933-σήμερα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ναζιστική Γερμανία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1933 ο Αδόλφος Χίτλερ και το κόμμα του ανέβηκε στην εξουσία, έχοντας μεταξύ των στόχων του την προσάρτηση περιοχών με γερμανική πλειοψηφία. Στις 20 Μαρτίου 1939 η Γερμανία έστειλε τελεσίγραφο στη Λιθουανία απαιτώντας την επιστροφή του Μέμελ και των περιχώρων του στη Γερμανία. Στις 23 Μαρτίου 1939 η Λιθουανία αποδέχθηκε το τελεσίγραφο και το Μέμελ και η επικράτεια του Μέμελ ενσωματώθηκαν στην επαρχία της Ανατολικής Πρωσίας. Το 1939 η πλειοψηφία του πληθυσμού των 2.490.000 κατοίκων αποτελούνταν από Γερμανούς (85%). Σύμφωνα με εκτιμήσεις, στην επαρχία ζούσαν 300.000-350.000 Πολωνοί[3] κατά τη μεσοπολεμική εποχή. Επίσης ζούσαν και μικρότεροι αριθμοί Κουρσενιέκι (ομιλούσαν τα λετονικά), Λιθουανών και Εβραίων.

Εκκένωση 1944-45, διαίρεση της περιοχής ανάμεσα στην Πολωνία και ΕΣΣΔ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα τέλη του 1944 και τις αρχές του 1945 η ανατολική Πρωσία εκκενώθηκε οργανωμένα από τις τοπικές αρχές, ωστόσο αρκετοί Γερμανοί παρέμειναν (σχεδόν όλοι όσοι παρέμειναν απελάθηκαν από την Πολωνία και τη Σοβιετική Ένωση). Στο τέλος του Β΄ ΠΠ, η Ανατολική Πρωσία διαιρέθηκε μεταξύ του βοϊβοδάτου Όλστιν και της περιφέρειας Καλίνινγκραντ της Ρωσικής ΣΟΣΔ της Σοβιετικής Ένωσης. Για την εξής διαμόρφωση του μεταπολεμικού συνόρου ευθύνεται και η απαίτηση του Ιωσήφ Στάλιν[4] για την παράδοση λιμανιού ελεύθερο όλο το χρόνο από πάγο, καθώς αρχικά προβλεπόταν η παραμονή του Στετίνου στη Γερμανία και η προσάρτηση του Καίνιξμπεργκ στην Πολωνία. Λίγες χιλιάδες Γερμανών παραμένουν στα εδάφη της ανατολικής Πρωσίας, αριθμός που έχει μειωθεί κατά πολύ μετά το 1970. Σύμφωνα με την πολωνική απογραφή του 2002, στο βοϊβοδάτο Βαρμίας-Μασουρίας (το οποίο κατέχει το μεγαλύτερο μέρος των περιοχών της Ανατολικής Πρωσίας που πέρασαν στη Πολωνία) κατοικούσαν 4.311 Γερμανοί[5]. Σύμφωνα με τη ρωσική απογραφή του 2010, στην περιφέρεια Καλίνινγκραντ ζούσαν 7.348 Γερμανοί[6][7].

Ιστορία μετά το 1991

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την πτώση του κομμουνισμού το 1991, μερικές Γερμανικές ομάδες έχουν προσπαθήσει να βοηθήσουν τους Γερμανούς του Βόλγα από την ανατολική ευρωπαϊκή Ρωσία να μεταναστεύσουν στην περιφέρεια Καλίνινγκραντ. Η προσπάθεια είχε μικρή επιτυχία, καθώς οι περισσότεροι Γερμανοί του Βόλγα προτίμησαν να μεταναστεύσουν στη Γερμανία, όπου μπορούσαν να γίνουν Γερμανοί πολίτες μέσω του δικαιώματος επιστροφής. Παρόλο που οι απελάσεις των Γερμανών από το έδαφος της περιφέρειας Καλίνινγκραντ (1945-1949) έγιναν με βίαιο και επιθετικό τρόπο, οι σημερινοί ρώσοι κάτοικοι της περιοχής βλέπουν τους Γερμανούς με πολύ μικρότερη εχθρότητα. Μάλιστα έχουν υπάρξει και συζητήσεις για τη μετονομασία του Καλίνινγκραντ σε Καίνιξμπεργκ (το πρώην γερμανικό όνομα).

Θρησκεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι περισσότεροι Γερμανοί της Ανατολικής Πρωσίας, Μασούριοι, Κουρσενιέκι (γνωστοί και ως Κουρσιενίκι) και Λιετουβινίνκαϊ (Λιθουανοί) ήταν λουθηρανοί, ενώ οι κάτοικοι της Ερμλάνδης (Βαρμία) ήταν κυρίως Ρωμαιοκαθολικοί επειδή η Ερμλάνδη (σημερινή Βαρμία) δεν ανήκε στο δουκάτο της Πρωσίας. Η Εβραϊκή Επισκοπή της Ανατολικής Πρωσίας μειώθηκε από περίπου 9.000 μέλη το 1933 σε 3.000 το 1939, καθώς οι περισσότεροι έφυγαν για να αποφύγουν τις ναζιστικές διώξεις.[8] Όσοι παρέμειναν απελάθηκαν εκτελέστηκαν στο Ολοκαύτωμα.

Προσωπικότητες από την Πρωσία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Schaitberger, L. «Ostpreußen: The Great Trek». Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2016. 
  2. ↑ Debo, Richard K., "Survival and consolidation: the foreign policy of Soviet Russia, 1918-1921", McGill-Queen's Press, 1992, pg. 335.
  3. ↑ Szkolnictwo polskie w Niemczech 1919-1939, Henryk Chałupczak Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej,page9 1996
  4. ↑ tenn@owlnet.rice.edu. «Sarmatian Review XV.1: Davies». Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2016. 
  5. ↑ Central Statistical Office (Poland) (2002). «Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 w zakresie deklarowanej narodowości oraz języka używanego w domu» [Results of national census regarding the self-declared nationality and language spoken at home]. Stat.gov.pl official website. Supplementary table in Microsoft Excel format listing 152,897 Germans in total (row C54, compare with table): direct download. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Οκτωβρίου 2008 – μέσω Internet Archive. 
  6. ↑ «Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2019. 
  7. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Официальные итоги с расширенными перечнями по национальному составу населения и по регионам. Αρχειοθετήθηκε 2021-12-09 στο Wayback Machine.: см. Αρχειοθετήθηκε 2012-10-18 στο Wayback Machine.
  8. ↑ Rademacher, Michael. «Deutsche Verwaltungsgeschichte Preußen, Provinz Ostpreußen 1871 - 1945». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2016. 

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Hartmut Boockmann: Ostpreußen und Westpreußen. In: Deutsche Geschichte im Osten Europas. Siedler, Berlin 1992, ISBN 3-88680-212-4.
  • Martin Bergau: Todesmarsch zur Bernsteinküste. Das Massaker an Juden im ostpreußischen Palmnicken im Januar 1945. Zeitzeugen erinnern sich. Universitätsverlag Winter, Heidelberg 2006, ISBN 3-8253-5201-3.
  • Richard Dethlefsen: Das schöne Ostpreußen. Piper, München 1916 (Digitalisat).
  • Yorck Deutschler: Die Aestii – Bezeichnung für die heutigen Esten Estlands oder die untergegangenen Pruzzen Ostpreußens. In: „Die Singende Revolution“ – Chronik der Estnischen Freiheitsbewegung (1987–1991), S. 196–198, Ingelheim, März 1998/Juni 2000, ISBN 3-88758-077-X.
  • Andreas Ehrhard (Fotos), Bernhard Pollmann (Text): Ostpreußen. Bruckmann, München 2004, ISBN 3-7654-3877-4 (Länderportrait, aktuelle Bilder aus dem ehemaligen Ostpreußen).
  • Walter Frevert: Rominten. BLV, Bonn u. a. 1957 (erster Teil der sogenannten „Ostpreußen-Trilogie“).
  • Emil Johannes Guttzeit: Ostpreußen in 1440 Bildern. Geschichtliche Darstellungen. Leer 1972–1984, Rheda-Wiedebrück/Gütersloh 2001, Würzburg 2001, Augsburg 2006.
  • Emil Johannes Guttzeit: Ostpreußische Städtewappen. Hrsg.: Landsmannschaft Ostpreußen, Abt. Kultur, Waiblingen 1981.
  • August Karl von Holsche: Geographie und Statistik von West- Süd- und Neu- Ostpreußen. Nebst einer kurzen Geschichte des Königreichs Polen bis zu dessen Zertheilung. 2 Bände. Berlin 1800 und 1804 (Digitalisat).
  • Andreas Kossert: Ostpreußen. Geschichte und Mythos. Siedler, München 2005, ISBN 3-88680-808-4.
  • Adam Kraft / Rudolf Naujok: Ostpreußen – Mit Westpreußen / Danzig und Memel. Ein Bildwerk der unvergessenen Heimat mit 220 Aufnahmen. Adam Kraft Verlag, 5. Auflage 1978, Mannheim, ISBN 3-8083-1022-7.
  • Hans Kramer: Elchwald. Der Elchwald als Quell und Hort ostpreußischer Jagd, 2. Auflage, Jagd- und Kulturverlag, Sulzberg im Allgäu 1985, ISBN 3-925456-00-7 (dritter Teil der so genannten „Ostpreußen-Trilogie“).
  • Fritz Mielert: Ostpreußen. Nebst dem Memelgebiet und der Freien Stadt Danzig. In: Monographien zur Erdkunde, Bd. 35, Velhagen & Klasing, Bielefeld 1926 (Nachdruck: Bechtermünz, Augsburg 1999, ISBN 3-8289-0272-3).
  • Christian Saehrendt: Der Horror vacui der Demographie: 100 Jahre Abwanderung aus dem deutschen Osten. In: Tel Aviver Jahrbuch für deutsche Geschichte XXXV 2007, S. 237–250.
  • Klaus Schwabe (Hg.): Die preußischen Oberpräsidenten 1815–1945, Büdinger Forschungen zur Sozialgeschichte, Bd. 15, Boppard 1985.
  • Karl Templin: Unsere masurische Heimat. Zum einhundertjährigen Bestehen des Kreises Sensburg 1818–1918. Selbstverlag des Kreises Sensburg, 2. Auflage 1926. Aufgrund der umfassenden Darstellung ist dieses Werk auch für weitere ostpreußische Gebiete aufschlussreich.
  • Reinhold Weber: Bildband des Grenzkreises Lyck, Eigenverlag der Kreisgemeinschaft Lyck, Hagen 1985.
  • Dietrich Lange: Geographisches Ortsregister Ostpreußen, Slices Of Life-Verlag, Königslutter 2005.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ανατολική_Πρωσία&oldid=10806964"