Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αλέξιος Λάσκαρης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αλέξιος Λάσκαρης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση12ος αιώνας
Θάνατος1224
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός
Οικογένεια
ΓονείςΜανουήλ Λάσκαρης
ΑδέλφιαΚωνσταντίνος Λάσκαρης
Θεόδωρος Α΄ Λάσκαρης
Γεώργιος Λάσκαρης
Ισαάκιος Λάσκαρης
Μανουήλ Λάσκαρης

Ο Αλέξιος Λάσκαρης (άκμασε στις αρχές του 13ου αι.) από τη Δυναστεία των Λασκαριδών ήταν, μαζί με τον Ισαάκιο, αδελφός των Κωνσταντίνου ΙΑ΄ και Θεοδώρου Α΄ Αυτοκρατόρων των Ρωμαίων. Δεν αποδέχθηκαν τη διαδοχή από τον Ιωάννη Γ΄ Βατάτζη και του εναντιώθηκαν, αλλά ο Ιωάννης Γ΄ τους νίκησε με τον στρατό του και τους τύφλωσε.

Ήταν γιος του Μανουήλ και της Ιωάννας Φωκά Καρατζά. Αδέλφια του ήταν ο Μανουήλ, ο Μιχαήλ, ο Γεώργιος, ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄, ο Θεόδωρος Α΄ και ο Ισαάκιος.

Κατά την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους Σταυροφόρους της 4ης Σταυροφορίας, ο Αλέξιος Ε΄ Δούκας ο μούρτζουφλος βλέποντας ότι όλα είχαν χαθεί, εγκατέλειψε την Πόλη το βράδυ της 12ης Απριλίου. Καθώς οι Σταυροφόροι θα έμπαιναν το πρωί στην Πόλη, ο λαός μαζεύτηκε στην Αγία Σοφία για να εκλέξει νέο Αυτοκράτορα. Υποψήφιοι ήταν ο Κωνσταντίνος Λάσκαρης, που είχε συμμετάσχει γενναία στην άμυνα της Πόλης και κάποιος Κωνσταντίνος Δούκας, επίσης ικανός στρατιωτικός. Με κλήρο επιλέχθηκε ο πρώτος, που προσπάθησε να εμψυχώσει τους πολίτες για άμυνα και να χρησιμοποιήσει τη Φρουρά των Βαράγγων. Αλλά όλοι τον εγκατέλειψαν· έτσι έφυγε στις 13 Απριλίου με πλοίο για τη Βιθυνία. Εκεί ο αδελφός του Θεόδωρος Α΄ συγκέντρωσε στρατό και έστειλε τον Κωνσταντίνο να καταλάβει το Αδραμύττιο από τον Ερρίκο λατίνο αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης. Στη μάχη που έγινε στις 19 Μαρτίου 1205, ο Ρωμαϊκός στρατός ηττήθηκε. Έκτοτε δεν αναφέρεται ο Κωνσταντίνος, ίσως λοιπόν σκοτώθηκε ή αιχμαλωτίστηκε. Τα γεγονότα περιγράφει ο ιστορικός Νικήτας Χωνιάτης. Αν ο Κωνσταντίνος Λάσκαρης αριθμηθεί ως ΙΑ΄, τότε ο επόμενος Κωνσταντίνος Παλαιολόγος θα είναι ο ΙΒ΄.

Ο Θεόδωρος το 1205 αξίωσε το δικαίωμα να είναι Αυτοκράτορας και έδωσε στα αδέλφια του τον τίτλο του σεβαστοκράτορος, όπως συνηθιζόταν.[1] Λίγο πριν αποβιώσει ο Θεόδωρος Α΄ προσπάθησε να παντρέψει την δεύτερη κόρη του Ευδοκία με τον Ροβέρτο λατίνο αυτοκράτορα της Κωνσταντινούπολης. Το 1221 απεβίωσε χωρίς άρρενα τέκνα και τον διαδέχθηκε ο Ιωάννης Γ΄ Βατάτζης, σύζυγος της πρώτης κόρης του Ειρήνης.[2] Αυτό δυσαρέστησε τον Αλέξιο και τον Ισαάκιο, που πήραν την Ευδοκία[3] και έφυγαν στην Κωνσταντινούπολη, ελπίζοντας να λάβουν στρατό εναντίον του Βατάτζη.[4] Ο γάμος της Ευδοκίας τελικά δεν έγινε.[5] Δύο άλλοι αδελφοί, ο Μιχαήλ και ο Μανουήλ έζησαν μακριά από τη Νίκαια καθ' όλη τη βασιλεία του Ιωάννη Γ΄, ίσως εξαιτίας της αποστασίας των άλλων δύο, επέστρεψαν όμως κατά τη βασιλεία του διαδόχου του Θεοδώρου Β΄ Βατάτζη.[6]

Πράγματι ο Ροβέρτος τους έδωσε καταφύγιο και μία θέση στην Αυλή. Η αδελφή του Μαρία των Κουρτεναί ήταν η τρίτη σύζυγος του Θεοδώρου Α΄ (ο Αλέξιος και ο Ισαάκιος ήταν από την πρώτη).[7] Μάλιστα ο ένας από τους δύο αδελφούς είχε κρατηθεί εκεί αιχμάλωτος το 1220-21 και ήξερε την Αυλή.[8] Η ενέργεια αυτή χάλασε τις σχέσεις της Νίκαιας με τους Λατίνους.[9] Ο Αλέξιος και ο Ισαάκιος τέθηκαν επικεφαλής ενός Λατινικού στρατού, που στάλθηκε να αντιμετωπίσει τον Ιωάννη Γ΄. Στη μάχη του Ποιμανηνού το 1224 ο Βατάτζης νίκησε αποφασιστικά: μετά από σκληρή μάχη ηττήθηκαν οι Λατίνοι, αιχμαλωτίστηκαν οι δύο αδελφοί και ο Αυτοκράτορας αφαίρεσε τα περισσότερα φρούρια των Λατίνων στη ΒΔ Μικρά Ασία. Μετά τύφλωσε τον Αλέξιο και τον Ισαάκιο.[10]

  1. Macrides 2007, σελίδες 166, 167–168 (note 1).
  2. Macrides 2007, σελίδες 157–160.
  3. Macrides 2007, σελ. 166.
  4. Macrides 2007, σελίδες 157–158.
  5. Macrides 2007, σελ. 168 (note 2).
  6. Macrides 2007, σελ. 284 (note 3).
  7. Van Tricht 2011, σελίδες 174, 296.
  8. Van Tricht 2011, σελ. 367 (note 59).
  9. Van Tricht 2011, σελίδες 367, 481.
  10. Macrides 2007, σελίδες 165–167.
  • Macrides, Ruth (2007). George Akropolites: The History - Introduction, translation and commentary. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-921067-1.
  • Van Tricht, Filip (2011). The Latin Renovatio of Byzantium: The Empire of Constantinople (1204-1228). Leiden: Brill. ISBN 978-90-04-20323-5.