Αγία Παρασκευή Αιανής Κοζάνης
Συντεταγμένες: 40°13′16.08″N 21°46′28.68″E / 40.2211333°N 21.7746333°E
Για οικισμούς με το ίδιο όνομα δείτε το λήμμα: Αγία Παρασκευή (αποσαφήνιση)
Για συνώνυμο οικισμό στο δήμο Κοζάνης δείτε: Αγία Παρασκευή Πολυμύλου
| Αγία Παρασκευή | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Μακεδονίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Κοζάνης |
| Δήμος | Κοζάνης |
| Δημοτική Ενότητα | Αιανής |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονία |
| Νομός | Κοζάνης |
| Υψόμετρο | 610 |
| Έκταση | 5,920 (η κοινότητα) |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 581 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 50 150 |
| Τηλ. κωδικός | +24610 |
Η Αγία Παρασκευή Αιανής είναι ορεινό χωριό της Κοζάνης σε υψόμετρο 610 μέτρα[1].
Γεωγραφικά στοιχεία - αξιοθέατα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αγία Παρασκευή βρίσκεται στους βορειοανατολικούς πρόποδες του όρους Βούρινος (ή Μπούρινος) σε απόσταση 14 χλμ. νότια από την Κοζάνη και 10 χλμ. βορειοδυτικά από την Αιανή. Οι κάτοικοί της ασχολούνται με τη γεωργία (καλλιέργεια σιτηρών) και την κτηνοτροφία. Αρκετοί εργάζονται ως οικοδόμοι και στα εργοστάσια της Δ.Ε.Η.[2] Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, στην οποία οφείλεται το όνομα του χωριού, από το 1997 έχει κηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Πρόκειται για ναό "που ευρίσκεται βόρεια του οικισμού και διατηρεί τοιχογραφίες του 16ου αιώνα στον ανατολικό τοίχο του ιερού (Ανάληψη, Ευαγγελισμός, Πλατυτέρα, Μελισμός, Ιεράρχες)"[3].
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Αγία Παρασκευή, όπως η ευρύτερη περιοχή της Αιανής, έχει κατοικηθεί από από τα προχριστιανικά χρόνια χωρίς όμως να είναι γνωστό πότε ξεκίνησε η κατοίκηση του χωριού. Από τα δάπεδα της παλαιοχριστιανικής εκκλησίας και τη κρύπτη της Αγίας Παρασκευής πιθανολογείται ότι υπήρχε οργανωμένος συνοικισμός από τον 4ο με 5ο αιώνα. Το 1692 υπάρχει η πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά στο κώδικα της Ζάβορδας στη μονή Μεταμορφώσης του Σωτήρα και Οσίου Νικάνορα. Δεν κατοικήθηκε από Οθωμανούς την περίοδο της τουρκοκρατίας αν και υπήρξε τσιφλίκι Τούρκου μπέη μέχρι την απελευθέρωση. Σύμφωνα με τον Κ. Γουναρόπουλο στο περιοδικό ΠΑΝΔΩΡΑ, αναφέρεται το 1872 να κατοικούν 12 Ελληνικές οικογένειες[2].
Το χωριό αναφέρεται επίσημα το 1918, μετά την απελευθέρωση, στο ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 να ορίζεται έδρα ομώνυμης κοινότητας[4]. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης η ομώνυμη κοινότητα ανήκει στη δημοτική ενότητα Αιανής του δήμου Κοζάνης και σύμφωνα με την απογραφή 2011 ο πληθυσμός της είναι 637 μόνιμοι κάτοικοι[5]. Η κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός, με έκταση 5,920 χμ² (2011).[6]
Πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1991 | 627 |
| 2001 | 676 |
| 2011 | 637 |
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1961 | 568 |
| 1971 | 524 |
| 1981 | 583 |
| 1991 | 628 |
| 2001 | 677 |
| 2011 | 640 |
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 102, τομ. 1.
- ↑ 2,0 2,1 «ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΟΖΑΝΗΣ - Ιστορία». www.agiaparaskevikozanis.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2019.
- ↑ «ΔΙΑΡΚΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΚΗΡΥΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝ». listedmonuments.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2019.
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2019.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10544 (σελ. 70 του pdf)
- ↑ 6,0 6,1 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
- ↑ ΠΛ 1:133
- ↑ ΠΛΜ 1:390
- ↑ Δομή 1:150
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ)
- Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4