Μαζική κουλτούρα ονομάζεται η ιδέα ενός ιδιαίτερου πολιτισμού τον οποίο παράγει η «μάζα» ή παράγεται για χάρη της μάζας από συγκεκριμένα κέντρα, τα οποία ακολουθούν το πρότυπο μιας μονόδρομης μετάδοσης, παρά την απαιτούμενη αμφίδρομη επικοινωνία ανάμεσα στον παραγωγό και τον αποδέκτη του πολιτισμού.

Η έννοια μαζική κουλτούρα (mass culture), αν και παραπέμπει κυριολεκτικά σε έναν ποσοτικό προσδιορισμό, δηλαδή μια κουλτούρα που απευθύνεται σε πολλούς και καταναλώνεται από πολλούς, χρησιμοποιείται, ωστόσο, ευρέως με τη σημασία ενός ποιοτικού προσδιορισμού, για να δηλώσει μια υποδεέστερη ή υποβαθμισμένη κουλτούρα[1].

Ο μαζικός πολιτισμός -αποτέλεσμα εν μέρει του εκβιομηχανισμού των δυτικών κοινωνιών- σύμφωνα με τις απόψεις των συντηρητικών επικριτών του είναι υπεύθυνος για τη διάβρωση των κοινών ηθικών αξιών και την υπονόμευση της κοινωνικής ιεραρχίας. Η αριστερή κριτική από την πλευρά της θεωρεί τον μαζικό πολιτισμό αντιλαϊκό, διαχωρίζοντάς τον από την παραδοσιακή λαϊκή κουλτούρα, αντι-τέχνη με καθαρά εμπορευματικό χαρακτήρα και κυρίως χαμηλή ποιότητα και προϊόν ενός πολιτισμικού ιμπεριαλισμού.

Ο αντίλογος σε αυτές τις θέσεις έρχεται μέσω της πλουραλιστικής προσέγγισης, σύμφωνα με την οποία η ακριβέστερη ονομασία για τούτη την έννοια θα έπρεπε να είναι «δημοφιλής κουλτούρα», καθώς διαφορετικές ομάδες προσεγγίζουν διαφορετικές κατηγορίες κουλτούρας, ετεροβαρείς πιθανώς, αλλά ουσιαστικά ισότιμες, εφόσον ικανοποιούν τις ανάγκες του κοινού τους.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Πασχαλίδης, Γρηγόρης (2002). Οι Διαστάσεις των Πολιτισμικών Φαινομένων. τ.Α'. Πάτρα. σελ. 89. ISBN 9605383497.