Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi
Present tense suffixes are one of the suffixes that have not changed much in Turkish. It has surv... more Present tense suffixes are one of the suffixes that have not changed much in Turkish. It has survived from the historical periods of Turkish to the present day by preserving both function and form. However, it is seen that some of the present tense suffixes have some changes and inconsistencies from the past to the present. Although these inconsistencies are not very deep, they cause some uncertainties. In this respect, in order to avoid confusion, it is necessary to produce a linguistic solution about which verbs and which suffixes come. This solution may be possible by trying to determine the reasons for the attachments to the actions. The purpose of this study is to determine what this solution is. In the study, all the verbs in the Turkish Dictionary were listed by scanning method and the present tense suffixes of the verbs were determined. It has been determined that there is an inconsistency in verbs ending in '-l, -n, -r' fluent consonants in monosyllabic verbs. Morph...
Çürük, Yasemin (Dogus Author)Birleşik sözcük, birden fazla sözcüğün birleşmesiyle ortaya çıkan bi... more Çürük, Yasemin (Dogus Author)Birleşik sözcük, birden fazla sözcüğün birleşmesiyle ortaya çıkan bir yapı olduğu için birden fazla sözcüğün bir araya geldiği yapılarla karıştırılmaktadır. Özellikle de hem tanım hem de yapı bakımından en çok benzerlik gösterdiği öbeklerden, eşdizimli sözcüklerden farkını ortaya koymak bu sebeple önemlidir. Çünkü öbekler, değişken, birleşik sözcükler yerleşik yapılardır. Öbekler de birleşik sözcükler gibi kimi zaman bir kavrama karşılık gelmektedir. Kimi zaman da öbekler sözlükselleşme sürecine girmektedir. Bu da durumu daha çok karmaşıklaştırmaktadır. Bu noktada birleşik sözcükleri tespit etmek için çeşitli ölçütler belirlenmiştir. Bu çalışmada sesbilimsel, biçimbilimsel, anlambilimsel, sözdizimsel ölçütlerden ve sözlükselleşme ölçütlerinden yola çıkılarak hangi yapıların birleşik sözcük olduğu konusunda belirleyici ölçütler ortaya konmaya çalışılmıştır. Birleşik sözcükler, öbeklerden farklıdır. Bu farklar çok keskin olmamakla beraber bu tür yapıları b...
TEZ7292Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2009.Kaynakça (s.414-417) var.xiii, 4... more TEZ7292Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2009.Kaynakça (s.414-417) var.xiii, 418 s. ; 29 cm.Within this study, reduplications have been researched and studied from various aspects. The purpose of the study is to determine the problems of this phraseology and to find solutions. In the entry part, is focused on the terms which are used for reduplication duals and remarked the ones which are preferred to be used. Besides, reduplication dual is defined, the definitions of other reserchers are dealed with comparing the common and different points. In this part, is also given information about classification created in with this study. In the investigation part, reduplication duals are investigated mainly by structure, meaning, phonem and syntax. Additionally, the form and the roots of the words which compose the reduplication duals are dealed. In the conclusion part, is given place to the determinations and commentaries on the data gained about reduplication dual. Besi...
Birlesik sozcukler, birden fazla sozcugun birlesmesiyle ortaya cikan bir yapi oldugu icin benzer ... more Birlesik sozcukler, birden fazla sozcugun birlesmesiyle ortaya cikan bir yapi oldugu icin benzer yapilarla karistirilmaktadir. Ozellikle de hem tanim hem de yapi bakimindan en cok benzerlik gosterdigi obeklerden farkini ortaya koymak bu sebeple onemlidir. Cunku obekler, gecici, birlesik sozcukler kalici yapilardir. Obekler de birlesik sozcukler gibi kimi zaman bir kavrama karsilik gelebilir. Kimi zaman da obekler sozluksellesme surecine girebilir. Bu da durumu daha cok karmasiklastirabilir. Bu noktada birlesik sozcukleri tespit etmek icin cesitli olcutler belirlenmistir. Bu calismada sesbilimsel, bicimbilimsel, anlambilimsel, sozdizimsel ve sozluksellesme olcutlerinden yola cikarak hangi yapilarin birlesik sozcuk oldugu konusunda incelemeler yapilmistir. Sonuc olarak birlesik sozcukler obeklerden farklidir. Bu farklar cok keskin olmamakla beraber bu tur yapilari birbirinden ayirt etmekte yardimcidir. Bu calismada bu farklar ortaya konmaya calisilmistir.
Birlestirme yontemi, sozcuk turetmede en cok kullanilan yontemlerden biriolmasina ragmen birlesik... more Birlestirme yontemi, sozcuk turetmede en cok kullanilan yontemlerden biriolmasina ragmen birlesik sozcukler Turkcede ayrintili olarak incelenmemistir.Yapilan tartismalar cogunlukla birlesik sozcuklerin yazimi ile ilgilidir. Ancak asiltartisilmasi gereken konu, birlesik sozcuklerin tanimi, tespiti ve siniflandirilmasidir.Bu nedenle bu calismada birlesik sozcukler pek cok yonden degerlendirilmistir.Ozellikle tanim, siniflandirma, olcutler ve birlesik sozcuklerin anlamsal ozellikleriuzerinde durulmustur. Birlesik sozcugun daha once yapilmis tanimlardegerlendirildikten sonra kapsamli bir tanimi yapilmaya calisilmistir. Daha sonrabirlesik sozcuklerin obeklerden farkini ortaya koymak icin belirlenmis olcutler elealinmis, bu olcutlerin guclu ve zayif yonleri ortaya konmustur. Boylelikle hangiolcutlerin daha ayirt edici oldugu belirlenmistir. Birlesik sozcuklerin siniflandirilmasikonusunda ise gerek yabanci kaynaklar gerekse Turkce kaynaklar incelenmis ve bazitasnifler birlestirilerek Turkc...
Antik Yunan’dan itibaren yapilan dil calismalarinin temelinde yer alan sozcuk turlerinin tasnif c... more Antik Yunan’dan itibaren yapilan dil calismalarinin temelinde yer alan sozcuk turlerinin tasnif calismalari devam etmektedir. Calismamizda oncelikle, simdiye kadar yapilmis calismalara deginilecektir. Bu calismalarda ortaya konan bulgular degerlendirilecektir. Ancak yapilan calismalarda ortak noktalarda bulusulamamistir. Bu calismada hermeneutik felsefeden ve dil felesefesinin sorularindan, onerilerinden yararlanilacaktir. Buna gore Wittgenstein’in da vurguladigi gibi dilin kullanimi uzerinde durulacaktir. Felsefi sorular ve tartismalar belki onumuzu acacak, belki daha fazla karisikliga sebep olacaktir. Yine de bu sorularin sorulmasi, cevap alinmasa bile onem arz etmektedir. Neticede bu calismada bu konuya genel giris yapilip yapilan calismalar hakkinda bilgi verilecek, hermeneutik felsefe aciklanacak, dil uzerine dusunmus pek cok dusunurun fikirlerinden yararlanilacak, ozellikle de Wittgenstein’in Felsefi Sorusturmalari bu calismada onemli yer tutacak, sonuc olarak ise genel bir de...
Öz Ticaret, ürün ve çeşitli hizmetlerin, para ile alım ve satım işlerinin tamamı veya takas yönte... more Öz Ticaret, ürün ve çeşitli hizmetlerin, para ile alım ve satım işlerinin tamamı veya takas yöntemiyle insanların arasında gerçekleşen ekonomik bir etkinliktir. Bunun için ticaret insanlık tarihi kadar eskiye uzanır. Bu durumda ticaretle ilgili sözcüklerin de her dilde bir o kadar eski olması kaçınılmazdır. Türkçeyi de bu bakımdan değerlendirdiğimizde, ticaretle ilgili pek çok sözcüğün Eski Türkçeden itibaren kullanıldığını görmek şaşırtıcı olmayacaktır. Dahası ticaretle ilgili pek çok Eski Türkçe sözcüğün günümüzde de kullanıldığı görülmektedir. Örneğin; satıġçı "satıcı", birim "borç" gibi bazı sözcükler değişime uğramıştır, ancak bütün değişimlere rağmen günümüzde de kullanılmaya devam etmektedir. Yine de Eski Türkçede olup da günümüzde yerini başka sözcüklere bırakan yapılar da bulunmaktadır. Bu noktadan yola çıkarak bu çalışmada ikileme yoluyla oluşmuş olan alışveriş sözcüğü incelenmiştir. Bu sözcüğün yapısı, ortaya çıkışı ve hangi dönemlerde kullanıldığı üzerine genel bir değerlendirme yapılmıştır. Çünkü alışveriş sözcüğü, günümüzde yaygın olarak kullanılmasına ve hatta ikileme olarak kabul edilmesine rağmen eski bir sözcüktür. Bu çalışmada alışveriş sözcüğünün tarihine genel bir bakış atılmıştır. Bu sayede bu sözcüğün ne kadar eskiye dayandığını görmek mümkün olacaktır. Bununla birlikte alışveriş sözcüğü yanında kullanılan ya da alışveriş sözcüğü yerine tercih edilen sözcükler de dikkat çekecektir. Çok geniş kapsamlı olmamasına rağmen elde edilen veriler bu alandaki tercihi de ortaya koyacaktır. Anahtar kelimeler: Alışveriş, ikileme, ticaret, sözcük türetme, sözlükbirim. A research on the word "Alışveriş" Abstract Trade is an economic activity that takes place between people the whole of products and services, purchase and sale by means of barter or money. For this reason, trade dates back to the history of humanity. In this case, it is inevitable that the words related to trade should be as old as each language. When we evaluate Turkish in this respect, it will not be surprising to see that many words related to trade have been used since Old Turkic. Moreover, it is seen that many Old Turkic words related to trade are still used today. For example; Some words such as satıġçı "seller" and birim "debt" have changed, but despite all the changes, they are still used today. Nevertheless, there are structures in Old Turkic which have been replaced by other words. From this point of view, in this study, the word alışveriş which was formed through reduplicated was examined. A general evaluation has been made on the structure, emergence and periods of this word. The word alışveriş is an old word, although it is widely used and even accepted as a reduplication. In this study, an overview of the history of the word alışveriş is given. In this way, it will be possible to see how old the word goes. However, in addition to the word shopping, the words used or preferred instead of the word shopping 1 Dr. Öğr. Üyesi, Doğuş Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü (İstanbul, Türkiye),
Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi
Present tense suffixes are one of the suffixes that have not changed much in Turkish. It has surv... more Present tense suffixes are one of the suffixes that have not changed much in Turkish. It has survived from the historical periods of Turkish to the present day by preserving both function and form. However, it is seen that some of the present tense suffixes have some changes and inconsistencies from the past to the present. Although these inconsistencies are not very deep, they cause some uncertainties. In this respect, in order to avoid confusion, it is necessary to produce a linguistic solution about which verbs and which suffixes come. This solution may be possible by trying to determine the reasons for the attachments to the actions. The purpose of this study is to determine what this solution is. In the study, all the verbs in the Turkish Dictionary were listed by scanning method and the present tense suffixes of the verbs were determined. It has been determined that there is an inconsistency in verbs ending in '-l, -n, -r' fluent consonants in monosyllabic verbs. Morph...
Çürük, Yasemin (Dogus Author)Birleşik sözcük, birden fazla sözcüğün birleşmesiyle ortaya çıkan bi... more Çürük, Yasemin (Dogus Author)Birleşik sözcük, birden fazla sözcüğün birleşmesiyle ortaya çıkan bir yapı olduğu için birden fazla sözcüğün bir araya geldiği yapılarla karıştırılmaktadır. Özellikle de hem tanım hem de yapı bakımından en çok benzerlik gösterdiği öbeklerden, eşdizimli sözcüklerden farkını ortaya koymak bu sebeple önemlidir. Çünkü öbekler, değişken, birleşik sözcükler yerleşik yapılardır. Öbekler de birleşik sözcükler gibi kimi zaman bir kavrama karşılık gelmektedir. Kimi zaman da öbekler sözlükselleşme sürecine girmektedir. Bu da durumu daha çok karmaşıklaştırmaktadır. Bu noktada birleşik sözcükleri tespit etmek için çeşitli ölçütler belirlenmiştir. Bu çalışmada sesbilimsel, biçimbilimsel, anlambilimsel, sözdizimsel ölçütlerden ve sözlükselleşme ölçütlerinden yola çıkılarak hangi yapıların birleşik sözcük olduğu konusunda belirleyici ölçütler ortaya konmaya çalışılmıştır. Birleşik sözcükler, öbeklerden farklıdır. Bu farklar çok keskin olmamakla beraber bu tür yapıları b...
TEZ7292Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2009.Kaynakça (s.414-417) var.xiii, 4... more TEZ7292Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2009.Kaynakça (s.414-417) var.xiii, 418 s. ; 29 cm.Within this study, reduplications have been researched and studied from various aspects. The purpose of the study is to determine the problems of this phraseology and to find solutions. In the entry part, is focused on the terms which are used for reduplication duals and remarked the ones which are preferred to be used. Besides, reduplication dual is defined, the definitions of other reserchers are dealed with comparing the common and different points. In this part, is also given information about classification created in with this study. In the investigation part, reduplication duals are investigated mainly by structure, meaning, phonem and syntax. Additionally, the form and the roots of the words which compose the reduplication duals are dealed. In the conclusion part, is given place to the determinations and commentaries on the data gained about reduplication dual. Besi...
Birlesik sozcukler, birden fazla sozcugun birlesmesiyle ortaya cikan bir yapi oldugu icin benzer ... more Birlesik sozcukler, birden fazla sozcugun birlesmesiyle ortaya cikan bir yapi oldugu icin benzer yapilarla karistirilmaktadir. Ozellikle de hem tanim hem de yapi bakimindan en cok benzerlik gosterdigi obeklerden farkini ortaya koymak bu sebeple onemlidir. Cunku obekler, gecici, birlesik sozcukler kalici yapilardir. Obekler de birlesik sozcukler gibi kimi zaman bir kavrama karsilik gelebilir. Kimi zaman da obekler sozluksellesme surecine girebilir. Bu da durumu daha cok karmasiklastirabilir. Bu noktada birlesik sozcukleri tespit etmek icin cesitli olcutler belirlenmistir. Bu calismada sesbilimsel, bicimbilimsel, anlambilimsel, sozdizimsel ve sozluksellesme olcutlerinden yola cikarak hangi yapilarin birlesik sozcuk oldugu konusunda incelemeler yapilmistir. Sonuc olarak birlesik sozcukler obeklerden farklidir. Bu farklar cok keskin olmamakla beraber bu tur yapilari birbirinden ayirt etmekte yardimcidir. Bu calismada bu farklar ortaya konmaya calisilmistir.
Birlestirme yontemi, sozcuk turetmede en cok kullanilan yontemlerden biriolmasina ragmen birlesik... more Birlestirme yontemi, sozcuk turetmede en cok kullanilan yontemlerden biriolmasina ragmen birlesik sozcukler Turkcede ayrintili olarak incelenmemistir.Yapilan tartismalar cogunlukla birlesik sozcuklerin yazimi ile ilgilidir. Ancak asiltartisilmasi gereken konu, birlesik sozcuklerin tanimi, tespiti ve siniflandirilmasidir.Bu nedenle bu calismada birlesik sozcukler pek cok yonden degerlendirilmistir.Ozellikle tanim, siniflandirma, olcutler ve birlesik sozcuklerin anlamsal ozellikleriuzerinde durulmustur. Birlesik sozcugun daha once yapilmis tanimlardegerlendirildikten sonra kapsamli bir tanimi yapilmaya calisilmistir. Daha sonrabirlesik sozcuklerin obeklerden farkini ortaya koymak icin belirlenmis olcutler elealinmis, bu olcutlerin guclu ve zayif yonleri ortaya konmustur. Boylelikle hangiolcutlerin daha ayirt edici oldugu belirlenmistir. Birlesik sozcuklerin siniflandirilmasikonusunda ise gerek yabanci kaynaklar gerekse Turkce kaynaklar incelenmis ve bazitasnifler birlestirilerek Turkc...
Antik Yunan’dan itibaren yapilan dil calismalarinin temelinde yer alan sozcuk turlerinin tasnif c... more Antik Yunan’dan itibaren yapilan dil calismalarinin temelinde yer alan sozcuk turlerinin tasnif calismalari devam etmektedir. Calismamizda oncelikle, simdiye kadar yapilmis calismalara deginilecektir. Bu calismalarda ortaya konan bulgular degerlendirilecektir. Ancak yapilan calismalarda ortak noktalarda bulusulamamistir. Bu calismada hermeneutik felsefeden ve dil felesefesinin sorularindan, onerilerinden yararlanilacaktir. Buna gore Wittgenstein’in da vurguladigi gibi dilin kullanimi uzerinde durulacaktir. Felsefi sorular ve tartismalar belki onumuzu acacak, belki daha fazla karisikliga sebep olacaktir. Yine de bu sorularin sorulmasi, cevap alinmasa bile onem arz etmektedir. Neticede bu calismada bu konuya genel giris yapilip yapilan calismalar hakkinda bilgi verilecek, hermeneutik felsefe aciklanacak, dil uzerine dusunmus pek cok dusunurun fikirlerinden yararlanilacak, ozellikle de Wittgenstein’in Felsefi Sorusturmalari bu calismada onemli yer tutacak, sonuc olarak ise genel bir de...
Öz Ticaret, ürün ve çeşitli hizmetlerin, para ile alım ve satım işlerinin tamamı veya takas yönte... more Öz Ticaret, ürün ve çeşitli hizmetlerin, para ile alım ve satım işlerinin tamamı veya takas yöntemiyle insanların arasında gerçekleşen ekonomik bir etkinliktir. Bunun için ticaret insanlık tarihi kadar eskiye uzanır. Bu durumda ticaretle ilgili sözcüklerin de her dilde bir o kadar eski olması kaçınılmazdır. Türkçeyi de bu bakımdan değerlendirdiğimizde, ticaretle ilgili pek çok sözcüğün Eski Türkçeden itibaren kullanıldığını görmek şaşırtıcı olmayacaktır. Dahası ticaretle ilgili pek çok Eski Türkçe sözcüğün günümüzde de kullanıldığı görülmektedir. Örneğin; satıġçı "satıcı", birim "borç" gibi bazı sözcükler değişime uğramıştır, ancak bütün değişimlere rağmen günümüzde de kullanılmaya devam etmektedir. Yine de Eski Türkçede olup da günümüzde yerini başka sözcüklere bırakan yapılar da bulunmaktadır. Bu noktadan yola çıkarak bu çalışmada ikileme yoluyla oluşmuş olan alışveriş sözcüğü incelenmiştir. Bu sözcüğün yapısı, ortaya çıkışı ve hangi dönemlerde kullanıldığı üzerine genel bir değerlendirme yapılmıştır. Çünkü alışveriş sözcüğü, günümüzde yaygın olarak kullanılmasına ve hatta ikileme olarak kabul edilmesine rağmen eski bir sözcüktür. Bu çalışmada alışveriş sözcüğünün tarihine genel bir bakış atılmıştır. Bu sayede bu sözcüğün ne kadar eskiye dayandığını görmek mümkün olacaktır. Bununla birlikte alışveriş sözcüğü yanında kullanılan ya da alışveriş sözcüğü yerine tercih edilen sözcükler de dikkat çekecektir. Çok geniş kapsamlı olmamasına rağmen elde edilen veriler bu alandaki tercihi de ortaya koyacaktır. Anahtar kelimeler: Alışveriş, ikileme, ticaret, sözcük türetme, sözlükbirim. A research on the word "Alışveriş" Abstract Trade is an economic activity that takes place between people the whole of products and services, purchase and sale by means of barter or money. For this reason, trade dates back to the history of humanity. In this case, it is inevitable that the words related to trade should be as old as each language. When we evaluate Turkish in this respect, it will not be surprising to see that many words related to trade have been used since Old Turkic. Moreover, it is seen that many Old Turkic words related to trade are still used today. For example; Some words such as satıġçı "seller" and birim "debt" have changed, but despite all the changes, they are still used today. Nevertheless, there are structures in Old Turkic which have been replaced by other words. From this point of view, in this study, the word alışveriş which was formed through reduplicated was examined. A general evaluation has been made on the structure, emergence and periods of this word. The word alışveriş is an old word, although it is widely used and even accepted as a reduplication. In this study, an overview of the history of the word alışveriş is given. In this way, it will be possible to see how old the word goes. However, in addition to the word shopping, the words used or preferred instead of the word shopping 1 Dr. Öğr. Üyesi, Doğuş Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü (İstanbul, Türkiye),
İÇİNDEKİLER
Derlem Dilbilim ....................................................................... more İÇİNDEKİLER
Derlem Dilbilim ............................................................................. 3 Prof. Dr. Bülent ÖZKAN
Edim Bilimi ................................................................................. 55 Prof. Dr. Engin YILMAZ
Metin Dilbilim ............................................................................. 91 Prof. Dr. Ahmet AKÇATAŞ Toplumdilbilimi ........................................................................ 149 Doç. Dr. Gülcan ÇOLAK Anlambilim ................................................................................ 209 Doç. Dr. Talat DİNAR Sesbilim ...................................................................................... 243 Dr. Gönül ERDEM NAS Biçimbilim ................................................................................. 279 Dr. Duygu KAMACI GENCER Sözdizimi ................................................................................... 311 Dr. Bayram ÇETİNKAYA Sözcükbilim ............................................................................... 371 Dr. Yasemin ÇÜRÜK Sözlükbilim ................................................................................ 405 Dr. Ferdi BOZKURT Terminoloji ................................................................................ 439 Dr. Nilay GİRİŞEN
Uploads
Papers by Yasemin Çürük
Derlem Dilbilim ............................................................................. 3
Prof. Dr. Bülent ÖZKAN
Edim Bilimi ................................................................................. 55
Prof. Dr. Engin YILMAZ
Metin Dilbilim ............................................................................. 91
Prof. Dr. Ahmet AKÇATAŞ
Toplumdilbilimi ........................................................................ 149
Doç. Dr. Gülcan ÇOLAK
Anlambilim ................................................................................ 209
Doç. Dr. Talat DİNAR
Sesbilim ...................................................................................... 243
Dr. Gönül ERDEM NAS
Biçimbilim ................................................................................. 279
Dr. Duygu KAMACI GENCER
Sözdizimi ................................................................................... 311
Dr. Bayram ÇETİNKAYA
Sözcükbilim ............................................................................... 371
Dr. Yasemin ÇÜRÜK
Sözlükbilim ................................................................................ 405
Dr. Ferdi BOZKURT
Terminoloji ................................................................................ 439
Dr. Nilay GİRİŞEN