| dbo:abstract
|
- الحاجب المأمون ناصر الدولة عبد الرحمن بن محمد بن أبي عامر (374 هـ - 399 هـ) المعروف بلقب شنجول حاجب الخليفة هشام المؤيد بالله وآخر المتغلبين على حكمه في ولايته الأولى، وابن رجل الدولة القوي المنصور بن أبي عامر وحفيد سانشو الثاني ملك نافارا، والذي تولى حجابة خلافة قرطبة عام 399 هـ بعد أخيه الحاجب المظفر لمدة لم تتجاوز 5 أشهر، وكانت سلوكياته بمثابة الشرارة التي أشعلت فترة الاضطرابات التي سادت دولة الخلافة في الأندلس، وانتهت بسقوطها نهائيًا عام 422 هـ. (ar)
- Al-Mamun Abd-ar-Rahman ibn Muhàmmad ibn Abi-Àmir (àrab: المأمون عبد الرحمن بن محمد بن أبي عامر, al-Maʾmūn ʿAbd ar-Raḥmān b. Muḥammad b. Abī ʿĀmir), més conegut com Abd-ar-Rahman Sanxuelo pel seu malnom Xanjul (àrab: شنجول, Xanjūl), arabització del romanç Sanxuelo, literalment ‘petit Sanç’, fou fill del famós Almansor i hàjib de l'Àndalus omeia. Va prendre el làqab de Nàssir-ad-Dawla (àrab: ناصر الدولة, Nāṣir ad-Dawla). Portava el malnom Sanxuelo perquè era, per part de mare, net de Garcia Sanxes II de Navarra, rei de Pamplona. A la mort del seu germà gran Abd-al-Màlik al-Mudhàffar (1008) el va succeir com a hàjib. Al-Mudhàffar preparava una expedició contra Castella, quan va morir d'una malaltia de pit a la vora del riu , prop de Còrdova (20 d'octubre del 1008) i els rumors deien que havia estat enverinat pel seu germanastre Abd-ar-Rahman Sanxuelo. Aquest va obligar el califa Hixam al-Muàyyad bi-L·lah a atorgar-li el nomenament de hàjib. Estava poc dotat pel comandament i era molt vanitós; aviat es va guanyar l'oposició popular on ja no era simpàtic per les seves tendències amazigòfiles. Primer va obligar el califa Hixam II a nomenar-lo com a hereu a la corona (novembre del 1008) cosa que va desagradar al poble. A l'hivern, contra tota lògica, va decidir sortir en expedició contra el regne de Lleó, i llavors l'oposició es va organitzar i va esclatar una revolta, instigada per Muhàmmad al-Mahdí bi-L·lah, oncle del califa Hixam, i amb suport del grup conegut com els marwanesos, mentre que el partit dels esclavons donava suport a Sanxuelo. Els rebels es van apoderar de l'alcàsser i van obligar a Hixam II a abdicar i van proclamar califa a Muhàmmad al-Mahdí (finals del 1008 o principis del 1009). La primera preocupació d'aquest fou saquejar la residència dels amírides, la família d'Almansor, a Madīnat al-Zahrā. Sanxuelo encara disposava de l'exèrcit i va trigar temps a decidir què feia. Finalment va decidir retornar a la capital per recuperar el poder, però de camí les seves forces el van abandonar i fou capturat prop de la ciutat per emissaris del nou califa, que el van matar el 3 de març del 1009. (ca)
- Abd ar-Rahman Sanchuelo (arabisch عبد الرحمن شنجول, DMG ʿAbd ar-Raḥmān Šanǧūl; * um 983 in Córdoba; † 3. März 1009 ebenda) entstammte der Dynastie der Amiriden und war als Reichsverweser von 1008 bis 1009 faktischer Alleinherrscher für den Umayyaden-Kalifen Hischam II. im Kalifat von Córdoba. Als er sich von Hisham II. zu dessen Nachfolger proklamieren ließ, kam es zu einem Aufstand, dem er zum Opfer fiel. (de)
- Abd al-Rahman al-Mahdi (983 – 4 March 1009), nicknamed Sanchol ('little Sancho', Sanchuelo to later historians), was the ʿĀmirid hajib (chief minister) of the Caliphate of Córdoba under Caliph Hisham II from October 1008, at a time when actual power in the caliphate was vested in the hajib. The Caliph nominated him as heir a month later, but he was deposed by a coup the following February. He was killed some weeks later during a vain attempt to regain power. Though an unpopular and highly flawed leader, his deposition led to the disintegration of the caliphate. (en)
- Abd ar-Rahman Santxitz (izen osoa arabieraz: أبو المطرف سنجول "المأمون" عبد الرحمن بن أبي عامر, ʾAbū Al-Muṭaraf Sanjūl “Al-Maʾmūn” ʿAbd Ar-Raḥman ibn ʾAbī ʿāmir; Gaztelako Erresumako kronikatan Sanchuelo, euskaraz: Antso txikia, ezizenaz ezaguna; Kordoba, 983? - † Kordoba, 1009ko martxoaren 3a), Kordobako Kalifa-herriko amiriar leinuko buruzagi eta Hixam II.a kalifaren hayiba zen. (eu)
- Abd al-Rahman Sanchuelo (983–1009), né et mort à Cordoue, fut le fils d'Almanzor et premier ministre du calife Hicham II. (fr)
- ʿAbd al-Raḥmān ibn Sanchul o Sanŷul (en árabe, عبد الرحمن شنجول), también llamado Nāṣir al-Dawla al-Maʾmūn, y conocido en las crónicas de los reinos cristianos como Sanchuelo (Córdoba, ¿983? – Córdoba, 3 de marzo de 1009), caudillo amirí del Califato de Córdoba y valido de Hisham II. (es)
- Abd al-Rahman Sanchuelo (Cordova, 983 – Cordova, 1009) responsabile militare e politico del califfato di Cordova dal 1008 al 1009. (it)
- Abd ar-Rahman Sanchuelo (ur. 983 w Kordobie, zm. 3 marca 1009 w Kordobie) – syn Almanzora i faktyczny władca Kalifatu Kordoby od 20 października 1008 aż do śmierci Był synem Almanzora, głównego doradcy kalifa Kordoby Hiszama II. Almanzor faktycznie miał całą władzę w rękach, ale nominalnie uznawał zwierzchnictwo kalifa. Jego syn i następca Abd al-Malik al-Muzaffar, działał w ten sam sposób, podobnie lecz bez powodzenia postępował Abd ar-Rahman. Jego matką była Abda (pierwotnie chrześcijanka urodzona jako Urraca), córka Sancho II z Pampeluny, od którego pochodzi jego przydomek Sanchuelo (arab. Szandżul), będące zdrobnieniem od Sancho, ponieważ wyglądał jak jego chrześcijański dziadek. Około 997 Królestwo Pampeluny zaatakowało Calatayud. W zemście Almanzor nakazał ścięcie 50 jeńców z Pampeluny. Według sam Sanchuelo ściął głowę wujowi, być może . Kiedy 20 października 1008 zmarł Abd al-Malik, jego młodszy przyrodni brat Abd ar-Rahman zastąpił go na stanowisku hadżiba. Wykorzystał swój wielki wpływ i w listopadzie 1008 zmusił słabego i bezdzietnego kalifa Hiszama II do wyznaczenia go na swojego następcę. Stało się to podczas ceremonii 13 stycznia 1009. Pięcioletni syn Abd ar-Rahmana, Abd al-Aziz, został ogłoszony hadżibem. Ludność Kordoby zareagowała negatywnie na taki rozwój wydarzeń. Już za rządów Almanzora narastało niezadowolenie mieszkańców, ponieważ ten zwerbował wielu berberskich najemników do swojej ochrony. Samego zaś Abd ar-Rahmana oskarżano o otrucie Abd al-Malika. Kiedy w lutym 1009 Abd ar-Rahman udał się na wyprawę przeciw królowi Alfonsowi V z Leónu, mieszkańcy Kordoby wystąpili przeciwko niemu. Buntownikom przewodził , wnuk Abd ar-Rahmana III, a zatem przedstawiciel dynastii Umajjadów. Al-Mahdi usunął swojego krewnego Hiszama II z tronu i sam został nowym kalifem. Następnie zniszczył rezydencje Abd ar-Rahmana. Z Al-Madina az-Zahira („kwitnące miasto”) wywieziono skarbiec, a Madinat az-Zahra ograbiono. Po otrzymaniu wiadomości o buncie i przewrocie Abd ar-Rahman wrócił spod Toledo do Kordoby, ale jego berberyjskie wojska go porzuciły. Został aresztowany, a następnie zamordowany na rozkaz al-Mahdiego. Śmierć Abd ar-Rahman zapoczątkowała dwudziestoletni okres walk i niepokojów, który doprowadził do upadku władzy Umajjadów w Hiszpanii. (pl)
- Абдаррахман (Абд ар-Рахман) ибн Санчул (араб. عبد الرحمن شنجول; около 983, Кордова — 3 марта 1009, Кордова) — хаджиб и фактический обладатель Кордовского халифата (20 октября 1008 — 3 марта 1009). С ним завершилось правление потомков аль-Мансура в халифате, а в самом государстве началась гражданская война, что в конечном итоге привело к распаду Кордовского халифата. (ru)
- Абдаррахман (Абд ар-Рахман) ібн Санчул (*983 — 3 березня 1009) — хаджіб і фактичний володар Кордовського халіфату в 1008—1009 роках. З ним завершилося правління нащадків Абу Аміра в халіфаті, а сама держава поринула в розгардіяш, що зрештою призвів до розпаду Кордовського халіфату. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- الحاجب المأمون ناصر الدولة عبد الرحمن بن محمد بن أبي عامر (374 هـ - 399 هـ) المعروف بلقب شنجول حاجب الخليفة هشام المؤيد بالله وآخر المتغلبين على حكمه في ولايته الأولى، وابن رجل الدولة القوي المنصور بن أبي عامر وحفيد سانشو الثاني ملك نافارا، والذي تولى حجابة خلافة قرطبة عام 399 هـ بعد أخيه الحاجب المظفر لمدة لم تتجاوز 5 أشهر، وكانت سلوكياته بمثابة الشرارة التي أشعلت فترة الاضطرابات التي سادت دولة الخلافة في الأندلس، وانتهت بسقوطها نهائيًا عام 422 هـ. (ar)
- Abd ar-Rahman Sanchuelo (arabisch عبد الرحمن شنجول, DMG ʿAbd ar-Raḥmān Šanǧūl; * um 983 in Córdoba; † 3. März 1009 ebenda) entstammte der Dynastie der Amiriden und war als Reichsverweser von 1008 bis 1009 faktischer Alleinherrscher für den Umayyaden-Kalifen Hischam II. im Kalifat von Córdoba. Als er sich von Hisham II. zu dessen Nachfolger proklamieren ließ, kam es zu einem Aufstand, dem er zum Opfer fiel. (de)
- Abd al-Rahman al-Mahdi (983 – 4 March 1009), nicknamed Sanchol ('little Sancho', Sanchuelo to later historians), was the ʿĀmirid hajib (chief minister) of the Caliphate of Córdoba under Caliph Hisham II from October 1008, at a time when actual power in the caliphate was vested in the hajib. The Caliph nominated him as heir a month later, but he was deposed by a coup the following February. He was killed some weeks later during a vain attempt to regain power. Though an unpopular and highly flawed leader, his deposition led to the disintegration of the caliphate. (en)
- Abd ar-Rahman Santxitz (izen osoa arabieraz: أبو المطرف سنجول "المأمون" عبد الرحمن بن أبي عامر, ʾAbū Al-Muṭaraf Sanjūl “Al-Maʾmūn” ʿAbd Ar-Raḥman ibn ʾAbī ʿāmir; Gaztelako Erresumako kronikatan Sanchuelo, euskaraz: Antso txikia, ezizenaz ezaguna; Kordoba, 983? - † Kordoba, 1009ko martxoaren 3a), Kordobako Kalifa-herriko amiriar leinuko buruzagi eta Hixam II.a kalifaren hayiba zen. (eu)
- Abd al-Rahman Sanchuelo (983–1009), né et mort à Cordoue, fut le fils d'Almanzor et premier ministre du calife Hicham II. (fr)
- ʿAbd al-Raḥmān ibn Sanchul o Sanŷul (en árabe, عبد الرحمن شنجول), también llamado Nāṣir al-Dawla al-Maʾmūn, y conocido en las crónicas de los reinos cristianos como Sanchuelo (Córdoba, ¿983? – Córdoba, 3 de marzo de 1009), caudillo amirí del Califato de Córdoba y valido de Hisham II. (es)
- Abd al-Rahman Sanchuelo (Cordova, 983 – Cordova, 1009) responsabile militare e politico del califfato di Cordova dal 1008 al 1009. (it)
- Абдаррахман (Абд ар-Рахман) ибн Санчул (араб. عبد الرحمن شنجول; около 983, Кордова — 3 марта 1009, Кордова) — хаджиб и фактический обладатель Кордовского халифата (20 октября 1008 — 3 марта 1009). С ним завершилось правление потомков аль-Мансура в халифате, а в самом государстве началась гражданская война, что в конечном итоге привело к распаду Кордовского халифата. (ru)
- Абдаррахман (Абд ар-Рахман) ібн Санчул (*983 — 3 березня 1009) — хаджіб і фактичний володар Кордовського халіфату в 1008—1009 роках. З ним завершилося правління нащадків Абу Аміра в халіфаті, а сама держава поринула в розгардіяш, що зрештою призвів до розпаду Кордовського халіфату. (uk)
- Al-Mamun Abd-ar-Rahman ibn Muhàmmad ibn Abi-Àmir (àrab: المأمون عبد الرحمن بن محمد بن أبي عامر, al-Maʾmūn ʿAbd ar-Raḥmān b. Muḥammad b. Abī ʿĀmir), més conegut com Abd-ar-Rahman Sanxuelo pel seu malnom Xanjul (àrab: شنجول, Xanjūl), arabització del romanç Sanxuelo, literalment ‘petit Sanç’, fou fill del famós Almansor i hàjib de l'Àndalus omeia. Va prendre el làqab de Nàssir-ad-Dawla (àrab: ناصر الدولة, Nāṣir ad-Dawla). (ca)
- Abd ar-Rahman Sanchuelo (ur. 983 w Kordobie, zm. 3 marca 1009 w Kordobie) – syn Almanzora i faktyczny władca Kalifatu Kordoby od 20 października 1008 aż do śmierci Był synem Almanzora, głównego doradcy kalifa Kordoby Hiszama II. Almanzor faktycznie miał całą władzę w rękach, ale nominalnie uznawał zwierzchnictwo kalifa. Jego syn i następca Abd al-Malik al-Muzaffar, działał w ten sam sposób, podobnie lecz bez powodzenia postępował Abd ar-Rahman. (pl)
|
