| dbo:abstract
|
- Compitàlia (en llatí Compitalia i Ludi Compitalicii) era un festival romà que se celebrava una vegada a l'any en honor dels dos Lares compitales, als que es feien sacrificis als llocs on arribaven dues o més vies o camins. El festival hauria estat instituït per Servi Tul·li, segons Dionís d'Halicarnàs. Dionís d'Halicarnàs explica com es feia el festival al seu temps. Relata que s'oferien sacrificis, que consistien en pastissos de mel (πέλανοι), presentats pels habitants de cada casa, i que les persones que assistien com a servents a la festa no eren homes lliures, sinó esclaus, perquè els Lares es complaïen amb el servei dels esclaus. Afegeix que les Compitàlia es celebraven pocs dies després de les Saturnals amb gran esplendor, i que els esclaus tenien plena llibertat de fer el que volguessin. Després de desaparèixer per un temps Tarquini el Superb va restaurar la festa, i va sacrificar nois a Mània, la mare dels Lars i dels manes, practica que es va acabar al caure la monarquia. Després de l'expulsió dels Tarquinis, s'oferien a Mània caps d'all i roselles en lloc de caps humans. La Compitàlia es feia el dia que fixaven els magistrats o els sacerdots però sempre era a l'hivern. Ciceró diu que generalment es feien a les calendes de gener, després de la Saturnàlia, i Tit Pomponi Àtic diu que es feien de vegades després de les nones de gener. Les persones que presidien la festa eren els magistri vicorum, segons diu Titus Livi, ja que les festes es celebraven per vicus. Als magistri se'ls permetia portar en aquella ocasió la Toga pretexta. Els ajudaven diversos servents. A aquesta festa es van afegir uns jocs públics en algun moment del període republicà, però van ser suprimits per ordre del senat l'any 64 aC. Un dels càrrecs presentats per Ciceró contra Pisó va ser perquè va permetre que Publi Clodi Pulcre els tornés a celebrar en el seu consolat, l'any 58 aC. La festa es va continuar celebrant encara, tot i que els jocs van ser abolits. Quan Juli Cèsar va dissoldre la major part dels col·legis sacerdotals, la Compitàlia es va deixar de celebrar. August va restaurar la festa sobre una base completament nova, no va reviure els col·legis, sinó que va assignar-ne el càrrec a un conjunt recentment constituït de magistri vicorum. Aquests eren quatre, per cadascun dels 265 vici inclosos en la nova divisió de la ciutat. El primer conjunt va entrar al càrrec l'1 d'agost de l'any 7 aC. Als dos Lares compitales s'hi va afegir ara el culte al genius Augusti, i la festa es celebrava dues vegades l'any, l'1 de maig i l'1 d'agost. (ca)
- Als Compitum (lateinisch, Plural compita) bezeichnete man in der Antike einen Kreuzweg, also einen Kreuzungspunkt von drei oder mehr Wegen. Am Kreuzweg befand sich ein Larenschrein (lares compitales) mit einer Kultnische für jeden der Anlieger. Dieser Schrein, wie er etwa mit dem compitum Acili in Rom erhalten ist, wurde auch als Compitum bezeichnet. Die Kultfeiern an diesem Schrein nannte man Compitalien (compitalia). Sie waren ursprünglich ein altes bäuerliches Winterfest, das Ende Dezember/Anfang Januar als Fest der familia mit einer gemeinsamen Mahlzeit und Wein gefeiert wurde.In der Nacht vor oder nach den Compitalien wurde für jeden Freien Angehörigen der familia eine Wollpuppe und für jeden Sklaven ein Wollknäuel in die Kultnische gehängt. Neben Opfern fanden auch Spiele statt. Die Compitalien wurden auch in den Städten gefeiert, und zwar an den Kreuzungspunkten der insulae. Vor allem in der urbanen Umgebung entwickelten sich die Compitalien zu einem Fest, das hauptsächlich von Gesinde und Sklaven gefeiert wurde.Die Spiele bei den Compitalien wurden von den magistri vicorum ausgerichtet, die bei dieser Gelegenheit das Recht hatten, die Toga praetexta zu tragen.In den Festkomitees, den collegia compitalicia, schlossen sich vor allem Freigelassene und Sklaven zusammen. 68 v. Chr. wurden diese Kollegien als politisch aktive Vereinigungen verboten. Ebenso wurden die Spiele verboten. Es war einer der von Cicero gegen Lucius Piso vorgebrachten Punkte, dass Piso das Abhalten der Spiele wieder erlaubt hatte. Offenbar wurden die Feiern selbst aber weiter abgehalten. In der Zeit des Bürgerkrieges scheinen die Feiern nicht mehr abgehalten worden zu sein. Im Zuge der Reformen des Augustus wurde auch die Verehrung der lares compitales neu geordnet und zum Teil des kaiserlichen Staatskultus. Mit dessen Durchführung wurden die aus Freigelassenen sich rekrutierenden Augustalen beauftragt. Diese Augustalen sind aber nicht zu verwechseln mit den Sodales Augustales, deren Aufgabe der Kult des vergöttlichten Kaisers war und die aus den höchsten Ständen kamen. In der Kaiserzeit wurden die ursprünglich eintägigen Compitalien zu einem dreitägigen Fest. Der Termin scheint nicht genau festgelegt gewesen zu sein. Nach Dionysios von Halikarnassos fand es kurz nach den Saturnalien statt, Cicero nennt als Termin die Kalenden des Januar, also den 1. Januar, an anderer Stelle aber den 2. Januar (4 Tage vor den Nonen). (de)
- In ancient Roman religion, the Compitalia (Latin: Ludi Compitalicii; from compitum 'cross-way') was an annual festival in honor of the Lares Compitales, household deities of the crossroads, to whom sacrifices were offered at the places where two or more ways met. This festival is more ancient than the building of Rome. It is said by some writers to have been instituted by Tarquinius Priscus in consequence of the miracle attending the birth of Servius Tullius, who was supposed to be the son of a Lar Familiaris, or family guardian deity. Dionysius says that Servius Tullius founded the festival, which he describes as it was celebrated in his time. Dionysius relates that the sacrifices consisted of honey-cakes (Ancient Greek: πέλανοι) presented by the inhabitants of each house; and that the people who assisted as ministering servants at the festival were not free men, but slaves, because the Lares took pleasure in the service of slaves. He further adds that the Compitalia were celebrated a few days after the Saturnalia with great splendor, and that the slaves on this occasion had full liberty to do as they pleased. During the celebration of the festival, each family placed the statue of the underworld goddess Mania at the door of their house. They also hung up at their doors figures of wool representing men and women, accompanying them with humble requests that the Lares and Mania would be contented with those figures, and spare the people of the house. Slaves offered balls or fleeces of wool instead of human figures. Macrobius says that the celebration of the Compitalia was restored by the Etruscan king Tarquinius Superbus in response to an oracle that "they should sacrifice heads (capita) for heads." The oracle was taken to mean that in order to maintain the health and prosperity of each family, children should be sacrificed to Mania, identified in this case as the mother of the Lares. But Brutus, after overthrowing the line of Tarquin kings, instead satisfied the oracle by exploiting a verbal loophole, substituting "heads" of garlic and poppies. The people who presided over the festival were magistri vici ("neighborhood officers") and on that occasion were allowed to wear the toga praetexta. Public games were added to the festival during the Republican period, but they were suppressed by command of the senate in 68 BCE. Calpurnius Piso was charged by Cicero with violating the decree by allowing the games to be celebrated during his consulship in 58. The festival itself still continued to be observed, even if the games were abolished. During the civil wars of the 40s, the festival fell into disuse, and was accordingly restored during the program of religious reforms carried out by Augustus. As Augustus was now the pater patriae, the worship of the old Lares was discontinued, and the Lares of the emperor consequently became the Lares of the state. Augustus set up Lares or penates at places where two or more ways met and instituted an order of priests to attend to their worship. These priests were chosen from the libertini, people who had been legally freed from slavery, and were called Augustales. The Compitalia belonged to the feriae conceptivae, that is, festivals which were celebrated on days appointed annually by the magistrates or priests. The exact day on which this festival was celebrated appears to have varied, though it was always in the winter, at least in the time of Varro, as observed by Isaac Casaubon. Dionysius again relates that it was celebrated a few days after the Saturnalia, and Cicero that it fell on the Kalends of January; but in one of his letters to Atticus, he speaks of it as occurring on the fourth before the Nones of January (January 2). The exact words with which the festival was announced are preserved by Macrobius and Aulus Gellius: Die noni popolo romano quiritibus compitalia erunt. Suetonius writes that Augustus ordered the Lares Compitales crowned twice yearly with spring and summer flowers ("Compitales Lares ornari bis anno instituit vernis floribus et aestivis"). (en)
- En la antigua Roma, las fiestas compitales eran fiestas que se celebraban en las encrucijada de las calles en honor a los dioses lares. Los lares compitales eran las divinidades que presidían la encrucijadas y cuyas estatuas eran coronadas de flores dos veces al año. En las fiestas compitales, los esclavos eran los ministros principales gozando en semejantes días plenamente de su libertad. Se dice que fueron instituidas por el rey Servio Tulio. (es)
- Les Compitalia étaient, dans la Rome antique, une fête annuelle qui ne se déroulait pas à date fixe. La date était annoncée au début de janvier par le préteur urbain pour marquer la fin de l'année agricole. Selon toute vraisemblance, cette fête aurait été instituée par le roi Servius Tullius. Les esclaves pouvaient y participer et se voyaient accorder certaines libertés. Elle tomba en désuétude durant la guerre civile mais fut remise à l'honneur par Auguste. Un rite introduit dans ces fêtes une forme fruste de recensement. On effectuait un dénombrement par maisons, puis un autre individuel. Comme toujours dans le domaine des Lares, les esclaves étaient considérés au même titre que les hommes libres. La fête était une lustratio. (fr)
- Compitalia (Kompitalie) – rzymskie święto ku czci larów (lares compitales), będących bóstwami opiekuńczymi rozdroży (łac. compitum, lm compita) i skrzyżowań dróg. Odmiennie obchodzono je na wsi i w mieście przy udziale kapłanów zwanych compitales. W miastach święto larów dzielnicowych, strzegących skrzyżowań ulic, obchodzono na początku stycznia i miało ono charakter ludyczny, połączone z atrakcyjnymi występami i pospolitymi rozrywkami dla mieszkańców. Według innych źródeł obchody Compitaliów przypadały w dniu 2 maja. Przedstawiciel każdej insuli wznosił na skrzyżowaniu ulic ołtarz, gdzie składano ofiarę (najczęściej z kury). Po oficjalnych ceremoniach następowały trzy dni szczególnie swobodnego świętowania. Na wsi każdy rolnik budował na swym polu kapliczkę, w której składał pług oraz tyle drewnianych podobizn ludzkich, ilu członków liczyła rodzina. Następnego dnia składano ofiarę ze zwierzęcia dla oczyszczenia gospodarstwa na nadchodzący rok. Obrzędy te rozpoczynały trzy dni świąt. (pl)
- Compitalia (dal latino Ludi Compitalicii o Ludi Compitali) era una festività tradizionale della religione romana, celebrata una volta all'anno in onore dei Lares Compitales (i Lari degli incroci), divinità protettrici della famiglia e degli incroci stradali, ai quali venivano elevati dei tempietti laddove si andavano a incrociare delle strade. (it)
- Compitália ou Jogos Compitalícios (em latim: Ludi Compitalicii; do latim compitum, "cruzamento"), na religião da Roma Antiga, foi um festival celebrado uma vez ao ano em honra aos Lares Compitais, deidades domésticas das encruzilhadas, para quem sacrifícios eram oferecidos nos locais onde dois ou mais caminhos encontravam-se. (pt)
- Компита́лии (лат. Compitalia, от Compitum — перекрёсток) — древнеримские празднества в честь божеств ла́ров, покровителей перекрёстков. Проводились зимой, через несколько дней после сатурналий. Компиталии особенно чтились рабами, и поэтому, может быть, их происхождение, несомненно более древнее, приписывали Сервию Туллию, бывшему, по преданию, сыном рабыни и семейного лара (божества) дома Тарквиниев. Рабы и жильцы близлежащих домов приносили к изображениям ла́ров разные дары, слуги привешивали шерстяные куколки (maniae), как бы заменявшие собой жертвы и отвращавшие несчастье от живых членов семьи. Образованные из рабов и отпущенников общества (collegia compitalicia) устраивали игры и торжественные шествия в честь ла́ров. Участие в шествиях богатых и честолюбивых людей возбудило опасения Юлия Цезаря и Августа, — и коллегии и игры были запрещены. Позже Август повсеместно восстановил культ ларов, присоединив к ним и своего собственного гения, genius Augusti, однако не допустил возобновления коллегий. Празднества и игры стали справлять не зимой, а в мае и в августе. (ru)
- Компіта́лії (лат. Compitalia, compitum — роздоріжжя) — давньоримські свята на честь ларів — покровителів перехрестя. Відбувалися взимку перед сатурналіями. Раби й мешканці навколишніх будинків приносили до статуй ларів різні подарунки, вішали вовняних ляльок, що були ніби жертвами за відвертання всякого лиха від живих членів родини. Були особливо популярні серед рабів. Утворені з рабів та вільновідпущених колегії влаштовували ігри та святкові процесії на честь ларів. Гай Юлій Цезар заборонив компіталії, але згодом Октавіан Авґуст відновив їх, додавши до культу ларів культ свого генія. Ці свята й ігри влаштовували в травні та серпні. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- En la antigua Roma, las fiestas compitales eran fiestas que se celebraban en las encrucijada de las calles en honor a los dioses lares. Los lares compitales eran las divinidades que presidían la encrucijadas y cuyas estatuas eran coronadas de flores dos veces al año. En las fiestas compitales, los esclavos eran los ministros principales gozando en semejantes días plenamente de su libertad. Se dice que fueron instituidas por el rey Servio Tulio. (es)
- Compitalia (dal latino Ludi Compitalicii o Ludi Compitali) era una festività tradizionale della religione romana, celebrata una volta all'anno in onore dei Lares Compitales (i Lari degli incroci), divinità protettrici della famiglia e degli incroci stradali, ai quali venivano elevati dei tempietti laddove si andavano a incrociare delle strade. (it)
- Compitália ou Jogos Compitalícios (em latim: Ludi Compitalicii; do latim compitum, "cruzamento"), na religião da Roma Antiga, foi um festival celebrado uma vez ao ano em honra aos Lares Compitais, deidades domésticas das encruzilhadas, para quem sacrifícios eram oferecidos nos locais onde dois ou mais caminhos encontravam-se. (pt)
- Compitàlia (en llatí Compitalia i Ludi Compitalicii) era un festival romà que se celebrava una vegada a l'any en honor dels dos Lares compitales, als que es feien sacrificis als llocs on arribaven dues o més vies o camins. El festival hauria estat instituït per Servi Tul·li, segons Dionís d'Halicarnàs. (ca)
- Als Compitum (lateinisch, Plural compita) bezeichnete man in der Antike einen Kreuzweg, also einen Kreuzungspunkt von drei oder mehr Wegen. Am Kreuzweg befand sich ein Larenschrein (lares compitales) mit einer Kultnische für jeden der Anlieger. Dieser Schrein, wie er etwa mit dem compitum Acili in Rom erhalten ist, wurde auch als Compitum bezeichnet. (de)
- In ancient Roman religion, the Compitalia (Latin: Ludi Compitalicii; from compitum 'cross-way') was an annual festival in honor of the Lares Compitales, household deities of the crossroads, to whom sacrifices were offered at the places where two or more ways met. This festival is more ancient than the building of Rome. It is said by some writers to have been instituted by Tarquinius Priscus in consequence of the miracle attending the birth of Servius Tullius, who was supposed to be the son of a Lar Familiaris, or family guardian deity. Die noni popolo romano quiritibus compitalia erunt. (en)
- Les Compitalia étaient, dans la Rome antique, une fête annuelle qui ne se déroulait pas à date fixe. La date était annoncée au début de janvier par le préteur urbain pour marquer la fin de l'année agricole. Selon toute vraisemblance, cette fête aurait été instituée par le roi Servius Tullius. Les esclaves pouvaient y participer et se voyaient accorder certaines libertés. Elle tomba en désuétude durant la guerre civile mais fut remise à l'honneur par Auguste. (fr)
- Compitalia (Kompitalie) – rzymskie święto ku czci larów (lares compitales), będących bóstwami opiekuńczymi rozdroży (łac. compitum, lm compita) i skrzyżowań dróg. Odmiennie obchodzono je na wsi i w mieście przy udziale kapłanów zwanych compitales. Na wsi każdy rolnik budował na swym polu kapliczkę, w której składał pług oraz tyle drewnianych podobizn ludzkich, ilu członków liczyła rodzina. Następnego dnia składano ofiarę ze zwierzęcia dla oczyszczenia gospodarstwa na nadchodzący rok. Obrzędy te rozpoczynały trzy dni świąt. (pl)
- Компіта́лії (лат. Compitalia, compitum — роздоріжжя) — давньоримські свята на честь ларів — покровителів перехрестя. Відбувалися взимку перед сатурналіями. Раби й мешканці навколишніх будинків приносили до статуй ларів різні подарунки, вішали вовняних ляльок, що були ніби жертвами за відвертання всякого лиха від живих членів родини. Були особливо популярні серед рабів. Утворені з рабів та вільновідпущених колегії влаштовували ігри та святкові процесії на честь ларів. (uk)
- Компита́лии (лат. Compitalia, от Compitum — перекрёсток) — древнеримские празднества в честь божеств ла́ров, покровителей перекрёстков. Проводились зимой, через несколько дней после сатурналий. Компиталии особенно чтились рабами, и поэтому, может быть, их происхождение, несомненно более древнее, приписывали Сервию Туллию, бывшему, по преданию, сыном рабыни и семейного лара (божества) дома Тарквиниев. (ru)
|
