Sri Lanca
 | |
 | |
| Arwyddair | Rhyfeddod Asia yw Ffresni Sri Lanca  |
|---|---|
| Math | gweriniaeth, gwladwriaeth sofran, ynys-genedl, gwlad |
| Prifddinas | Sri Jayawardenapura Kotte, Colombo |
| Poblogaeth | 21,444,000 |
| Sefydlwyd |
|
| Anthem | Sri Lanka Matha |
| Pennaeth llywodraeth | Harini Amarasuriya |
| Cylchfa amser | UTC+05:30, Asia/Colombo |
| Iaith/Ieithoedd swyddogol | Sinhaleg, Tamileg |
| Daearyddiaeth | |
| Rhan o'r canlynol | De Asia |
| Gwlad | Sri Lanca |
| Arwynebedd | 65,610 km² |
| Gerllaw | Cefnfor India |
| Yn ffinio gyda | India |
| Cyfesurynnau | 7°N 81°E |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff deddfwriaethol | Senedd Sri Lanca |
| Swydd pennaeth y wladwriaeth | Arlywydd Sri Lanca |
| Pennaeth y wladwriaeth | Anura Kumara Dissanayaka |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth | Arlywydd Sri Lanca |
| Pennaeth y Llywodraeth | Harini Amarasuriya |
 | |
| Crefydd/Enwad | Bwdhaeth, Hindŵaeth, Islam, Cristnogaeth |
| Ariannol | |
| Cyfanswm CMC (GDP) | $88,497 million, $74,404 million |
| Arian | Rupee Sri Lanca |
| Canran y diwaith | 5 ±1 canran |
| Cyfartaledd plant | 2 |
| Mynegai Datblygiad Dynol | 0.782 |
Ynys a gwlad yng Nghefnfor India oddi ar arfordir de-ddwyreiniol India yw Gweriniaeth Sosialaidd Ddemocrataidd Sri Lanca neu Sri Lanca (cyn 1972, Ceylon neu Seilón). Ei phrifddinas yw Colombo.
Daearyddiaeth
[golygu | golygu cod]- Prif: Daearyddiaeth Sri Lanca
Hanes
[golygu | golygu cod]- Prif: Hanes Sri Lanca
Ffurfiwyd Teigrod Rhyddhau Tamil Eelam, neu'r Teigrod Tamil, ar 5 Mai 1976 gan Velupillai Prabhakaran, gyda'r bwriad o greu gwladwriaeth annibynnol yng ngogledd a dwyrain yr ynys, lle roedd y mwyafrif o'r boblogaeth yn perthyn i grŵp ethnig y Tamil. Sail eu hymdrech am annibyniaeth oedd fod y farn fod y lleiafrif Tamil yn Sri Lanca yn cael eu trin yn annheg gan y mwyafrif Sinhalaidd. Cawsant fesur o gymorth gan y boblogaeth Talil yn Tamil Nadu, India, a chan bobl o dras Tamil mewn rhannau eraill o'r byd. Datblygodd ymosodiadau'r Teigrod i roi cychwyn i Ryfel Cartref Sri Lanca, a barhaodd hyd nes iddynt gael eu gorchfygu gan luoedd arfog Sri Lanca ym mis Mai 2009. Am gyfnod, roedd y Teigrod yn rheoli rhan helaeth o ogledd a dwyrain yr ynys. Dechreuwyd trafodaethau heddwch nifer o weithiau, y tro olaf yn 2002. Wedi i'r trafodaethau hyn fethu'n derfynol yn 2006, dechreuodd lluoedd arfog Sri Lanca ar ymgyrch fawr yn eu herbyn, ac yn raddol cipiwyd eu tiriogaethau oddi arnynt. Adroddwyd fod Velupillai Prabhakaran wedi ei ladd yn nyddiau olaf yr ymladd.
Gwleidyddiaeth
[golygu | golygu cod]- Prif: Gwleidyddiaeth Sri Lanca
Diwylliant
[golygu | golygu cod]- Prif: Diwylliant Sri Lanca
Economi
[golygu | golygu cod]- Prif: Economi Sri Lanca