Hugh Davies
| Hugh Davies | |
|---|---|
_Welsh_botanist.png) | |
| Ganwyd | 3 Ebrill 1739  Llandyfrydog |
| Bu farw | 16 Chwefror 1821 |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater | |
| Galwedigaeth | botanegydd, mwsoglegwr, cennegydd |
Botanegwr o Gymru ac offeiriad Eglwys Lloegr oedd Hugh Davies (3 Ebrill 1739 – 16 Chwefror 1821). Brodor o Ynys Môn oedd o, ac yn awdur y llyfr Welsh Botanology, y llyfr gwyddonol cyntaf i restru enwau Cymraeg am blanhigion ag y rhai Lladin.
Bywyd
[golygu | golygu cod]Cafodd ei eni yn Llandyfrydog, Ynys Môn, Cymru, ac roedd ei dad yn rheithor Eglwys Tyfrydog, Llandyfrydog. Cafodd ei addysgu yn Ysgol David Hughes ym Meaumaris. Aeth ymlaen i Goleg yr Iesu yn Rhydychen fel ei dad o'i flaen. Graddiodd ym 1757 a daeth yn offeiriad. Wedi ei ordeinio, aeth yn gurad Llangefni (1763–1766), Llanfaes, Penmon (1766–1785) a Phenmynydd (1775–1778). Wedyn yn rheithor Llandegfan a Beaumaris ym 1778, ac wedyn yn rheithor Aber, Sir Gaernarfon ym 1787. Bu farw ym Meaumaris ym 1821 lle y'i claddwyd.
Botaneg
[golygu | golygu cod]Roedd Hugh Davies yn gyfaill Thomas Pennant ac anfonodd sbesimenau a nodiadau. Aeth i Ynys Manaw ym 1774 gyda Pennant, a dychwelodd i Fanaw y flwyddyn wedyn i astudio planhigion yr ynys. Cyfrannodd yn helaeth i lyfrau Pennant (British Zoology, Indian Zoology a Journey to Snowdon). Cyfrannodd hefyd i lyfr William Hudson Flora Anglica, ac English Botany gan James Sowerby a James Edward Smith, Flora Britannica gan Smith, a'r The Botanist's Guide through England and Wales gan Dawson Turner a'r Cymro Lewis Weston Dillwyn. Etholwyd ef yn Gymrawd y Linnean Society ym 1790, a chyhoeddwyd pedair erthygl yn ei gylchgrawn.
Daeth ei "opus magum" (gwaith gorau) Welsh Botanology ym 1813, a'i astudiaeth o Sir Fôn yn arbennig o werthfawr fel model o Fflora Sir.
Enwyd y genws Daviesia (Leguminosae), ar ei ôl gan Smith ym 1798.
Llyfryddiaeth
[golygu | golygu cod]- (Saesneg) Davies, Raymond B. (2004). "Davies, Hugh (1739–1821)". Oxford Dictionary of National Biography (arg. online). Gwasg Prifysgol Rhydychen. doi:10.1093/ref:odnb/7239.CS1 maint: ref=harv (link) (mae angen tanysgrifiad neu aelodaeth o lyfrgell gyhoeddus i ddarllen yr erthygl)
- Thomas Pennant British Zoology 1766, Indian Zoology a Journey to Snowdon 1781.
- Gwefan aber.ac.uk The "Ffungi" of Welsh Botanology, H. Davies 1813; adalwyd 24 Chwefror 2020.