Gini Bisaw
 | |
| Gweriniaeth Ffederal Brasil República da Guiné-Bissau (Portiwgaleg) | |
 | |
| Arwyddair | Undod, Ymladd, Cynnydd  |
|---|---|
| Math | gwladwriaeth sofran, gwlad |
| Prifddinas | Bissau |
| Poblogaeth | 1,861,283 |
| Sefydlwyd | 24 Medi 1973 (Datganiad o Annibyniaeth oddi wrth Portiwgal) |
| Anthem | Esta é a Nossa Pátria bem Amada |
| Pennaeth llywodraeth | Nuno Nabiam |
| Cylchfa amser | UTC±00:00, Africa/Bissau |
| Iaith/Ieithoedd swyddogol | Portiwgaleg |
| Daearyddiaeth | |
| Rhan o'r canlynol | Gorllewin Affrica, Gwledydd Affricanaidd sy'n siarad Portiwgaleg |
| Gwlad | Gini Bisaw |
| Arwynebedd | 36,125 ±1 km² |
| Gerllaw | Cefnfor yr Iwerydd |
| Yn ffinio gyda | Gini, Senegal |
| Cyfesurynnau | 12°N 15°W |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff deddfwriaethol | Cynulliad Cenedlaethol y Bobl |
| Swydd pennaeth y wladwriaeth | Arlywydd Gini Bisaw |
| Pennaeth y wladwriaeth | Umaro Sissoco Embaló |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth | Prif Weinidog Gini Bisaw |
| Pennaeth y Llywodraeth | Nuno Nabiam |
 | |
 | |
| Ariannol | |
| Cyfanswm CMC (GDP) | $1,639 million, $1,634 million |
| Arian | franc CFA Gorllein Affrica |
| Canran y diwaith | 7 ±1 canran |
| Cyfartaledd plant | 4.835 |
| Mynegai Datblygiad Dynol | 0.483 |
Gwlad fechan ar arfordir Gorllewin Affrica yw Gini Bisaw (neu Guiné-Bissau). Mae'n ffinio â Senegal i'r gogledd, a Gini i'r de a dwyrain. Mae'n cynnwys gorynys Bijagós. Gwastadir arfordirol sy'n ddurfio'r rhan helaeth o'r wlad, gyda afonydd yn rhedeg trwddo i aberu yn yr Iwerydd. Mae'r rhan fwyaf o'r trigolion yn aelodau o'r grwpiau ethnig y Fulani, Mandyako a'r Mandingo. Portiwgaleg yw'r iaith genedlaethol swyddogol. Y brifddinas yw Bissau.
Hanes
[golygu | golygu cod]Yr Ewropeiaid cyntaf i ddarganfod y wlad oedd y Portiwgaliaid yn y 15fed ganrif. Dan ei reolaeth daeth yn ganolfan caethfasnach. Yn 1879 cafodd ei gwneud yn wladfa Bortiwgalaidd. Yn 1951 rhoddwyd statws talaith dramor Bortiwgalaidd i'r wlad. Enillwyd annibyniaeth oddi ar Bortiwgal yn 1974.