1844 yng Nghymru
Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1844 i Gymru a'i phobl.
Deiliaid
[golygu | golygu cod]- Tywysog Cymru - Albert Edward
- Tywysoges Cymru - yn wag
Digwyddiadau
[golygu | golygu cod]
- 1 Ionawr - Lladdir 11 neu 12 o ddynion mewn damwain lofaol ym Mhwll Glo Canol Canol, Y Rhondda.[1]
- 14 Chwefror - Lladdir 40 o ddynion gan lifogydd mewn pwll glo yn Landshipping, Sir Benfro.
- 13 Mai - Lladd 7 neu 8 dyn mewn damwain lofaol yn Jeffreyston, Penfro.[2]
- 3 Rhagfyr - 6 dyn yn cael eu lladd mewn damwain lofaol ar Lefel Fforest, Dinas, Rhondda.
- Rhoddir prosbectws i ddarpar fuddsoddwyr mewn rheilffordd i'w hadeiladu trwy dde Cymru o gyffordd â Rheilffordd y Great Western yn Standish yn Swydd Gaerloyw.[3]
- Mae Owen Owen Roberts yn allweddol wrth sefydlu'r ysbyty cyntaf ar gyfer Sir Gaernarfon ac Ynys Môn, ym Mangor.
Celfyddydau a llenyddiaeth
[golygu | golygu cod]
- Hugh Derfel Hughes - Blodau'r Gân
- David Owen (Brutus) - Eliasia
Cerddoriaeth
[golygu | golygu cod]- Rowland Prichard - Cyfaill y Cantorion [4] (e-lyfr di-dâl i'w darllen ar Google Books)
- Maria Jane Williams - Ancient National Airs of Gwent and Morgannwg
Celfyddydau gweledol
[golygu | golygu cod]- Mae'r arlunydd tirlun dyfrlliw o Loegr David Cox yn treulio ei haf cyntaf ym Metws-y-Coed, gan barhau i'w wneud hyd 1856.
Chwaraeon
[golygu | golygu cod]Genedigaethau
[golygu | golygu cod]
- 1 Ionawr - Robert Clayton, cricedwr (bu farw 1901)
- 7 Mawrth - Watkin Hezekiah Williams (Watcyn Wyn), bardd ac ysgolfeistr (bu farw 1905) [6]
- 28 Ebrill - Thomas Jones (Tudno), bardd (bu farw 1895) [7]
- Mehefin - John Roland Phillips, hanesydd (bu farw 1887) [8]
- 9 Mehefin - Ellis Edwards, prifathro Coleg y Bala (bu farw 1915) [9]
- 28 Gorffennaf - Gerard Manley Hopkins, bardd o dras Gymreig (bu farw 1889) [10]
- 3 Awst - Herbert Armitage James, clerigwr ac ysgolfeistr (bu farw 1931) [11]
- 1 Rhagfyr - Alexandra o Ddenmarc, Tywysoges Cymru 1901-1910 (bu farw 1925) [12]
Marwolaethau
[golygu | golygu cod]- 18 Ionawr - Azariah Shadrach, gweinidog ac awdur, 69 [13]
- 7 Ebrill - Morgan Lewis, gwleidydd Americanaidd o Gymru, 89
- 23 Tachwedd - Thomas William, emynydd, 83
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ The Cambrian: A Magazine for the Welsh in America. D.I. Jones. 1893. t. 330.
- ↑ The Illustrated London News. Leighton. 1844. t. 16.
- ↑ The Supplement to the Penny Cyclopaedia of the Society for the Diffusion of Useful Knowledge: Habenaria- Ginziber. 2. C. Knight. 1846. t. 680.
- ↑ Cyfaill i'r cantorion; sef casgliad o donau hawdd ar wahanol achosion Rowland Hugh Prichard Adferwyd 7 Awst 2019
- ↑ Denbigh Cricket Club website. Accessed 21 March 2013
- ↑ Rees, B., (1953). WILLIAMS, WATKIN HEZEKIAH (‘Watcyn Wyn’; 1844 - 1905), athro, bardd, a phregethwr. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 14 Awst 2019
- ↑ Parry, T., (1953). JONES, THOMAS TUDNO, (‘Tudno’; 1844 - 1895). Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 14 Awst 2019
- ↑ Williams, D., (1953). PHILLIPS, JOHN ROLAND (1844 - 1887), hanesydd. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 14 Awst 2019
- ↑ Edwards, G. A., (1953). EDWARDS, ELLIS (1844 - 1915), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd a phrifathro Coleg y Bala, 1906-15. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 3 Mehefin 2020
- ↑ White, N. (2009, January 08). Hopkins, Gerard Manley (1844–1889), poet. Oxford Dictionary of National Biography Adferwyd 14 Awst 2019
- ↑ Ellis, T. I., (1953). JAMES, HERBERT ARMITAGE (1844 - 1931), clerigwr a phrifathro. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 14 Awst 2019
- ↑ Purdue, A. (2008, January 03). Alexandra (Princess Alexandra of Denmark 1844–1925), queen of the United Kingdom of Great Britain and Ireland, and the British dominions beyond the seas, and empress of India, consort of Edward VII. Oxford Dictionary of National Biography. Adferwyd 14 Awst 2019
- ↑ Jones, E. D., (1953). SHADRACH, AZARIAH (1774 - 1844), ysgolfeistr, gweinidog gyda'r Annibynwyr, awdur. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 14 Awst 2019
Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru
1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899