Пуштунсем

Пуштунсем
Хальхи вырнаçăвĕ тата йышĕ
Пурӗ: 42 млн çын Пакистан Пакистан — 28 млн çын Афганистан Афганистан — 13 млн çын ПАЭ ПАЭ — 315,5 пин çын Иран Иран — 110 пин çын (1993) Аслă Британи Аслă Британи — 100 пин çын Канада — 26 пин çын Ӳкерчĕк:Flag of IND.svg Инди — 11.086 РФ - 9 800 АПШ — 7,71 пин çын Малайзи Малайзи тата Сингапур Сингапур — 5,1 пин çын
Чĕлхе	пушту, çаплах урду, дари
Тĕн	ислам (ытларах суннит еннелле)
Кĕрет	Иран халăхĕсем

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Афгансем пăхăр.

Пуштунсем, паштунсем (пушту پښتون‎ анăç [paʂtun], тухăç [paxtun], перс. پختون [pæχtun], урду پٹھان‎, хинди पठान paṭhān [pəʈʰaːn]) е афгансем (перс. افغانی [æfʁɒːniː]) — Афганистанăн ытларах кăнтăрĕнче, кăнтăр-тухăçĕпе кăнтăр-анăçĕнче тата Пакистанăн çурçĕр анăçĕнче вырнаçнă иран халăхĕ. Вĕсем тухăç иран пашто чĕлхипе калаçаççĕ, номадизм йăлипе пурăнаççĕ, Пуштунвалай кодекс чысне тытаççĕ, вĕсен йăх-ăру структури çав тери туратлă.

Вырнаçни

Афганистанри этнос ушкăнĕсем вырнаçса пурăнакан территорине кăтартакан ЦРУ картти (2005 ç.)

Пуштунсем (симĕс сăрă) Афганистанра тата Пакистанра вырнаçни. 1980 çул.

Антропологи

Антропологи енĕпе пуштунсем индо-иран расине кĕреççĕ.

Каписа, Парван, Газни, Забуль, Кандагар тата Урузган çĕрĕсенчи пуштунсем памир-фергана расине кĕреççĕ.

Хĕçпăшалланнă пуштун ĕскерĕсем.

Пуштун çыравçисем

• Баязид Ансари
• Хушаль-хан Хаттак
• Абдуррахман Моманд
• Абдулхамид Моманд
• Абдулкадырхан Хаттак
• Ахмад-Шах Дуррани
• Абдуррауф Бенава
• Сулейман Лаек
• Нур Мухаммед Тараки
• Гуль Пача Ульфат

Çав. пекех

• Пуштунизаци
• Пуштунистан

Каçăсем

• Studies of the Pashtun family 2006 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче архивланӑ.
• Afghan Women’s Network 2016 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 17-мӗшӗнче архивланӑ.
• A Nation Displaced: The world’s largest refugee population 2006 ҫулхи Ҫӗртме уйӑхӗн 28-мӗшӗнче архивланӑ.
• Ethnologue Pashto
• Pathan/Pashtun population geographic distribution and statistics 2007 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗнче архивланӑ.
• UNHCR «BETRAYED AND ABANDONED» AFGHAN REFUGEES: HUMAN RIGHTS REPORT 2023 ҫулхи Ака уйӑхӗн 4-мӗшӗнче архивланӑ.
• Afghan refugees in Iran 2006 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 2-мӗшӗнче архивланӑ.

Библиографи

• Ahmad, Aisha and Boase, Roger. 2003. «Pashtun Tales from the Pakistan-Afghan Frontier: From the Pakistan-Afghan Frontier.» Saqi Books (March 1, 2003). ISBN 0-86356-438-0.
• Ahmed, Akbar S. 1976. «Millennium and Charisma among Pathans: A Critical Essay in Social Anthropology.» London: Routledge & Kegan Paul.
• Ahmed, Akbar S. 1980. «Pukhtun economy and society.» London: Routledge and Kegan Paul.
• Banuazizi, Ali and Myron Weiner (eds.). 1994. «The Politics of Social Transformation in Afghanistan, Iran, and Pakistan (Contemporary Issues in the Middle East).» Syracuse University Press. ISBN 0-8156-2608-8.
• Banuazizi, Ali and Myron Weiner (eds.). 1988. «The State, Religion, and Ethnic Politics: Afghanistan, Iran, and Pakistan (Contemporary Issues in the Middle East).» Syracuse University Press. ISBN 0-8156-2448-4.
• Caroe, Olaf. 1984. «The Pathans: 500 B.C.-A.D. 1957 (Oxford in Asia Historical Reprints).» Oxford University Press. ISBN 0-19-577221-0
• Dani, Ahmad Hasan. 1985. «Peshawar: Historic city of the Frontier.» Sang-e-Meel Publications (1995). ISBN 969-35-0554-9.
• Dupree, Louis. 1997. «Afghanistan.» Oxford University Press. ISBN 0-19-577634-8.
• Elphinstone, Mountstuart. 1815. «An account of the Kingdom of Caubul and its dependencies in Persia, Tartary, and India: comprising a view of the Afghaun nation.» Akadem. Druck- u. Verlagsanst (1969).
• Habibi, Abdul Hai. 2003. «Afghanistan: An Abridged History.» Fenestra Books. ISBN 1-58736-169-8.
• Hopkirk, Peter. 1984. «The Great Game: The Struggle for Empire in Central Asia.» Kodansha Globe; Reprint edition. ISBN 1-56836-022-3.
• Wardak, Ali «Jirga — A Traditional Mechanism of Conflict Resolution in Afghanistan» 2006 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 7-мӗшӗнче архивланӑ., 2003, online at UNPAN (the United Nations Online Network in Public Administration and Finance).
• «A Study of the Greek Ancestry of Northern Pakistani Ethnic Groups Using 115 Microsatellite Markers.» A. Mansoor, Q. Ayub, et al.Am. J. Human Genetics, Oct 2001 v69 i4 p399.