Катăркас
| Катӑркас | ||
|---|---|---|
 Катӑркас чечекӗсем тата ҫырлисем | ||
| Ăслăх классификацийĕ | ||
|
||
| Латинла çырни | ||
| Rosáceae |
Катăркас (лат. Crataégus) — ҫулҫине тӑкакан, сайра хутра ҫурри ялан симӗс ҫӳллӗ тӗм е пысӑках мар йывӑҫсен йӑхӗ, Кĕлчечек йышшисен (Rosaceae) йышне кӗрет. Çамрăк тураттисем унăн лайăх аталаннă йĕпсемпе пуян, çулçисем лаштака сарлака та, çунатлă та пулаççĕ. Çурма зонт е щит евĕрлĕ чечек пуххи шурă, шупка хĕрлĕ е хĕрлĕ тĕслĕ. Çимĕçĕ шар евĕрлĕ, çăмарта е груша евĕрли те пулать. Вăл — хĕрлĕ, хĕрлĕрех сарă, хăмăр е хура тĕслĕ, варри — шăмăллă. Катăркас вăрăран ĕрчет, хăшăн-пĕрин хунав тухать.
Сарăлни
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Çурçĕр Америкăпа Евразин вăтам тăрăхĕнче те ӳсет. Çĕр чăмăрĕ çинче 200 тĕрлĕ катăркас ӳсет.
Усă курни
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Илемлӗхӗшӗн ӳстереҫҫӗ тата эмель ӳсентӑранӗ. Ҫырлисене ҫиме юрать. Хăш-пĕр катăркасăн çимĕçне çиеççĕ, питĕ-нăкă вулли пысăках мар япаласем тума каять. Çырлине, чечекне тытнă е вĕсене вĕретнĕ шывра тĕрлĕ йӳçекле хутăшра çын сывлăхшен усăллă тĕрлĕ витамин нумай. Çав экстратпа тата настойпа чĕре тата юн тымар чирĕсенчен сипленме усă кураççĕ.
Пыл паракан ӳсентӑран.
Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Ăсан Уçăпĕ. Чăваш вăрманĕ. — Шупашкар: Çĕнĕ Вăхăт, 2009. — с. 197-198 — 216 с.
- Боярышник // Бари — Браслет. — М. : Советская энциклопедия, 1970. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 3).
- Боярышник // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
- Пояркова А. И. Род 733. Боярышник — Crataegus L. // Флора СССР : в 30 т. / гл. ред. В. Л. Комаров. — М. ; Л. : Изд-во АН СССР, 1939. — Т. 9 / ред. тома С. В. Юзепчук. — С. 416—468. — 540, XIX с. — 5200 экз.
- Полетико О. М. Род 26. Боярышник — Crataegus L. // Деревья и кустарники СССР. Дикорастущие, культивируемые и перспективные для интродукции. / Ред. тома С. Я. Соколов. — М.—Л.: Изд-во АН СССР, 1954. — Т. III. Покрытосеменные. Семейства Троходендроновые — Розоцветные. — С. 514—577. — 872 с. — 3000 экз.
Каçăсем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Боярышник кроваво-красный, как лекарственное растение. Народные рецепты. 2010 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче архивланӑ.
- Боярышник на сайте USDA NRCS
- Flora Europaea: Crataegus
 |
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |