بزوێنەری دەمەوانەی ژوورسەر
بزوێنەریکی دەستەوانەی ژوورسەری- ھەندێجار پێدەگوترێ بزوێنەرێکی pushed - بزوێنەرێکی پستنە piston engine کە دەمەوانەکان دیاری کراون لەسەری سلیندەر لەسەر ژووری سوتان. ئەوە جیاوازە لەگەڵ بزوینەرەکانی فلاتھێد ,ئەو شوێنەی کە دەمەونەکان تێدا دیاری کران خواروی ژووری سووتان بوون لەبڵۆکی بزوێنەر .
کامشەفتەکە لەبزوێنەرێکی (OHV) دیاریکرا لە بڵۆکی بزوێنەرەکە. جوڵەی کامشەفتەکە گواستراوە بەبەکارھێنانی پوشرۆدس pushrods , و ڕۆکەر ئارمس rocker arms تا دەمەوانەکان بەکاربخات لەلوتکەی بزوێنەرەکە .
ئاسایی , بزوێنەرێکی کامشەفتی ژوورسەر (OHC) ھەروەھا دەمەوانە ژوورسەرکەنیان ھەیە ,ھەرچۆنێک بێت بۆخۆبەدوورگرتن سەرلێشێوان ,بزوێنەرەکانی (OHC) ئاسایی باسنەکراون وەک بزوینەرەکانی دەمەوانی ژوورسەر . پێشووتر بزوێنەکانی "intake over exhaust" دوو ڕەگیان بەکارھێنا توخمەکان کۆدەکەنەوە لە ھەردوو ھەردوو لایی دەمەوانەکان و دەمەوانە ژوورسەرەکان. [١]
مێژوو
[دەستکاری]
پێشینەکان
[دەستکاری]یەکەم بزوێنەری سوتانی ناوەکی بەپێی بزوێنەری ھەڵم بوو و بۆیە دەمەوانە سلایدیان[٢] بەکارھێنا ئەمە حاڵاتەکە بوو بۆ یەکەم بزوێنەری ئۆتۆ،وەکو بزوێنەری سووتانی ناوەکی دەستیپێکرد بۆ گەشەکردنی بەجیا بۆ بزوێنەرەکانی ھەڵم دەمەوانەکانی پۆپێنت بەشێوەیەکی زیاد باو بوون, لەگەڵ زۆربەی بزوێنەرەکان تا پەنجاکانی سەدەی نۆزدەھەم بەکارھێنانی دیزایێکی (فلاتھید)دەمەوانە - سلاید.[٣]
لەگەل دەسپێکی سالی ١٨٨٥ Daimler Reitwagen ,ھەندێک ئۆتۆمبێل و مۆتۆرسکیل دەمەوانەکانی جونەناو یان بەکارھێنا کەدیاریکرابوون لەسەری سیلندەرەکە, دەمەوانەکانی جونەدەر لێخوراو بوون لەلایەن کامشەفتێک ,بەلام دیاریکرابوون لە بلۆکی بزوێنەر وەک ھەر بزوینەریکی دەمەوانە-سلاید
١٨٩٤ بزوێنەری سەرەتایی دیزڵ دەمەوانە پۆپێت ژوورسەرەکان بەکارھێنا ھاندرا لەلایەن کامشفتێک پوشود و ڕۆکەر ئامە کان[٤][٥] لە ١٨٩٦ وڵاتەیەگرتوەکان داھێنان نامە ٥٦٣,١٤٠ دەرھێندرا لەلایەن ولیام -F- دەیفز بۆ بزوێنەرێکی (OHV) لەگەڵ شلەی ساردکەرەوە کەبەکاردەھات بۆ ساردکردنەوەی سەری سیلندەر [٦][٧]
بەرھەمھێنانی بزوێنەرەکانی OHV
[دەستکاری]لە ١٨٩٨, پیشەگەری پایسکیل Walter Lorenzo Marr لە وڵاتە یەکگرتوەکان پایسکلی سێ تایەیی سەرەتایی بنیات نا وزەیپێدا لەلایەن بزوێنەرێک OHV تاک سلندەر.[٨] Marr بەکرێی دابوو بە Buick (لەوکاتەدا ناونرا چالاکی - ئۆتۆی Buick و کۆمپانیای وزە ) لە ١٨٩٩-١٩٠٢, ئەو شوێنەی کە دارشتنی بزوێنەری دەمەوانەی ژوورسەر زیاتر پوختکرا .[٩]ئەم بزوێنەرە پوشرۆد و رۆکەرئامەکان بەکاریھێنا ,مار گەڕایەوە بۆ Buick لە ١٩٠٤ لە ھەمان ساڵدا Buick داھێنامەیەکی وەرگرت بۆ دیزاینی بزوێنەرێکی دەمەوانەی ژوور سەر لە ١٩٠٤, یەکەم بەرھەمێنانی بزوێنەری OHV دەستەبەرکرابوو لە Buick Model B دیزاینی بزوێنەرەکە دیزاینەکی دووانەی - تەخت بوو لەگەڵ دوو دەمەوانە بۆ ھەر سلیندەرێک .بزوێنەرەکە زۆر سەرکەوتووبوو بۆ Buick ,لەگەڵ کۆمپانیاییەکە فڕۆشتی ٧٥٠ ئۆتۆمبێلی ئەوھا تا ١٩٠٥ .
جەندان پیشەگەری تر دەستیانکرد بە بەرھەھێنانی بزوێنەریOHV ,وەکو لەسالانی ١٩٠٦-١٩١٢ Wright Brothers بزوێنەری ٤-سلندەر ستونی.[١٠][١١] بزوێنەرەکانی دەمەوانە-سلاید ئاسایی مانەوە تا کۆتایەکانی سییەکانی سەدەی نۆزدەھەم.
جێگۆکێ لەلایەن بزوێنەرەکانی
[دەستکاری]یەکەم بزوێنەری کامشەفتی ژوور سەر (OHC) دەگرێتەوە بۆ ساڵی ١٩٠٢, لەگەڵ ئەوەشدا بەکارھێنانی ئەم دیزاینە سنوردار بوو ئۆتۆمبێلەکان بۆ دەیان ساڵ . بزوێنەرەکانی OHC لەسەرخۆ باو دەبوون ل سالانی ١٩٥٠کان تا ١٩٩٠کان ,زۆرینەی بزوێنەرەکان automotive (جگە لە بزوێنەرەکانی V8 ئەمریکایی باکوور) دیزاینی OHC یا بەکاردەھێنا .
لەنزیک لەسەداکانی ٢١ , چەندین بزوێنەری OHV V8 , وGeneral Motors و Chrysle (لادانی گۆراو) یان بەکارھێنا بۆ کەمکردنەوەی بەکارھێنانی سوتەمەنی و دەرچووەکان, لە ٢٠٠٨ یەکەم بەرھەمێنانی بزوێنەری OHV تا بەکارھێنانی کات دانانی دەمەوانەی لادراو پێشکەشکرا بوو لە Dodge Viper (fourth generation) [١٢]
داڕشتن
[دەستکاری]
بزوێنەرەکانی OHV چەندین سوودیان ھەیە بەراورد بەبزوێنەرەکانی OHC:
• پێچانەوە بەتێکڕایی بچووکتر:دیزاینی cam-in-block لە بزوێنەرێکی OHV قەبارەی بە گشتی بچووکترە بە بەراورد لەگەڵ ھاوتای بزوێنەرێکی OHC.
•بەکارھێنانی ھەمان داڕشتەی سەری سلیندەر بۆ ھەردوو بانکەکانی سلیندەر: بزوێنەری OHC پێویستی دەبێت سەرەکانی سیلیندەر بۆ(کەم یان زیاتر) رەنگدانەوە بۆ ئەوانی تر, بەھۆی سیستەمی لێخورینی کامشەفت (بۆ نمونە.قایشی کاتی/زنجیر) لەرووکاری ھەر بانکێکی سیلیندەر . بزوێنەرێکی OHV دەتوانن بەکاربھێنرێن بۆ ھەمان داڕشتەی سەری سلندەر بۆ ھەردوو بانکەکان, بەڵام بە سادەیی پیلکە لێدەدات دەوروبەری بانکی دووەم
• سیستەمی کامشەفتی سادەتر: بزوێنەرەکانی OHV سیستەمی لێخورینی کەمتر ئاڵۆزییان ھەیە بۆ کامشەفتەکە بە بەراورد لەگەڵ بزوێنەری OHC زۆربەی بزوێنەرەکانی OHC لێخودەخورن کامشەفتەکە یان کامشەفتەکان بە بەکارھێنانی قایشی کاتی زنجیرێک یان زنجیری زۆر. ئەم سیستەمانە پێویستی بە بەکارھێنانیtensioners ,کەئالۆزی زیاددەکات.بە پێچەوانەوە ,بزوێنەری OHV کافشەفتی ھەیە شوێنەکەی لە نزیک کرانک شەفتەوەیە لەوانەیە لێخورن بە زنجیری کورتر یان پەیوەندی گێڕی ڕاستەوخۆ
• سیستەمی چەورکردنی سادەتر: پێویستیەکانی چەورکردن بۆ سەرەکانی سلندەری OHV زۆر کەمن, بەھۆی کەمی کامشەفتێک و پەیوەندی بەستراو بۆ چەورکردن. سەرەکانی OHV تەنھا پێویستی چەورکردنە بۆ رۆکەر ئارمەکان و لە کۆتایی پوشڕۆد , trunnion و rocker tip.
بەراوردی بزوێنەرەکانی OHC, بزوێنەرەکانی OHV زیانەکانیان:
• خێرایی بزوێنەری سنوردار:ھەرچەندە بزوێنەکانی OHV سیستەمی لێخورینی سادەتریان ھەیە بۆ کامشەفتەکە ژمارەیەکی مەزنتری لە پارچەکانی بزوێنەر ھەیە لە فالفترەین valvetrain (واتە.لیفتەرەکان ، پوشرۆدەکان و رۆکەکان)سرەوتن لە بەشەکانی فالفترەین وادەکات بزوێنەرەکانی OHV زیاتر ھەستیاربن بۆ valve float لە خێرایی بزوێنەری بەرز(RPM)
• سنوردارەکان لە بری دەمەوانە و شوێن:بزوێنەرەکانی OHC ئاساییانە چوار دەمەوانەی بۆ ھەر سلندەرێکیان ھەیە لە کاتێکدا ئەمە دەگمەنە بۆ بزوێنەرێکی OHV کە زیاتر لە دوو دەمەوانەی ھەبێ بۆ ھەر سلندەرێک. ئەمە شوێنی سپارک پلاکەکە چارەسەر دەکات لە بزوێنەرەکانی OHV لە شێوە و قەبارەی دەرچەکانی چوونە ناو شوێنی دەمەوانەکان کە سنوردارن لەلایەن پوشرۆدەکان پێویستی بۆ گونجاندنی ئەوانە لە داڕشتەی سەر
• توانای سنووردار بۆ بەکارھێنانی variable valve timing : بزوینەرەکانی OHV بەدەگمەن variable valve timing بەکاردەھێنن, بەھۆی سنوورداریی پەیوەندی لەگەڵ ھەموو دەمەوانەکان بەکارھێنانی ھەمان کامشەفت . بۆیە variable valve timing سنووردار دەکرێ بۆ سیستەمەکان کە ڕووەکەی یەک کۆمەڵەی دەمەوانەی دەگۆرن (وەکو سیستەمەکانی "CamInCam" یان "DuoCam" ) , بەبێ توانا تا ماوەی دەمەوانەکە یان بەرزکردنەوە بگۆرێ
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ Nice، Karim (١٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٠). «HowStuffWorks "Camshaft Configurations"». Auto.howstuffworks.com. لە ٩ی ئەیلوولی ٢٠١١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٧ی ئەیلوولی ٢٠١١ ھێنراوە.
- ^ «Part I: V-engines». www.topspeed.com. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
- ^ «Automotive History: The Curious F-Head Engine». www.curbsideclassic.com. لە ڕەسەنەکە لە ١٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
- ^ Die Entstehung des Dieselmotors. Berlin: Springer. 1913. p. 17. ISBN 978-3-642-64940-0.
- ^ Theorie und Konstruktion eines rationellen Wärmemotors zum Ersatz der Dampfmaschinen und der heute bekannten Verbrennungsmotoren. Berlin: Springer Berlin Heidelberg. 1893. pp. 5, 62. ISBN 978-3-642-64949-3.
- ^ «Patent Images». pdfpiw.uspto.gov. لە ٢٨ی ئابی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی ئایاری ٢٠١٨ ھێنراوە. ٢٨ی ئابی ٢٠١٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «Patent Images». pdfpiw.uspto.gov. لە ٢٨ی ئابی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٨ی ئایاری ٢٠١٨ ھێنراوە. ٢٨ی ئابی ٢٠١٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ Walter L. Marr, Buick's Amazing Engineer. Boston: Racemaker Press. 2007. p. 14.
- ^ "The Buick, A Complete History," third ed., 1987, Terry P. Dunham and Lawrence Gustin.
- ^ «Wright Engines». لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی نیسانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «Wright Engines». لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی نیسانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «Automotive Engineering International Online: Powertrain Technology Newsletter». Sae.org. لە ٥ی ئابی ٢٠١١ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٧ی ئەیلوولی ٢٠١١ ھێنراوە.
بەستەرە دەرەکییەکان
[دەستکاری] |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە بزوێنەری دەمەوانەی ژوورسەر تێدایە. |