نیکۆلۆ مەکیاڤێلی (بە ئینگلیزی: Niccolò Machiavelli؛ ١٤٦٧–١٥٢٧[١]) نووسەر، سیاسی و فەیلەسووفی ئیتالیایی بوو. مەکیاڤێلی لە ناسراوترین فەیلەسووفانی سیاسییە و بە شوێنکەوتوانی بیر و بڕواکانی ئەو مەکیاڤێلیست دەوترێ. ناسراوترین نووسراوەی مەکیاڤێلی دوو کتێبە لە بارەی سیاسەتەوە بە ناوی میر و دەمەتەقێ. بێرتراند ڕەسڵ لە وەسفی مەکیاڤێلیدا وتویەتی مەکیاڤێلی لووتکەیە لە فەلسەفەی سیاسیدا.[١]

وێنەی نیکۆلۆ مەکیاڤێلی

مەکیاڤێلی لە کتێبی میر دا ھێزی تازەی دایە تیۆریی سیاسی و ئەوەی لەوێدا باسی دەکات بە یەکەم دەربڕین دادەنرێ لە ئایدیۆلۆژیی ڕەھایەتی Absolutism. مەکیاڤێللی لە فلۆرینس کارمەند بوو، ساڵانی ساڵ وەک دیپلۆماتێک کاری بۆ دەوڵەت دەکرد. ساڵی ١٥١٢ باوی نەما و پاشەکشەی کرد، لە ماوەی ئەو دوورەپەرێزییەی بەسەریدا سەپێنرا میر و چەندین بەرھەمی دیکەی کاریگەری نووسی، وەک: Discorsi sopra la prima deca di Tito Livio - «تۆژینەوەیەک لە یەکەم دە کتێبی Titus Livius".

نیکۆلۆ مەکیاڤێلی

نووسینەکان

دەستکاری
  • میر، وەرگێڕان لە عەرەبییەوە حسێن عارف، لەگەڵ لێکۆڵێنەوەیەک لە کەمال مەزھەر ئەحمەد، بەغدا: چاپخانەی سەمیرامیس، ١٩٨٢.
    • شالیار، وەرگێڕان لە ئیتاڵییەوە جەمال زەندی، سنە: مادیار، ٢٠٢١.
  • دیسکۆرسەکان (لەسەر دە کتێبی یەکەمی تیتو لیڤیو)، وەرگێڕان لە ئیتاڵییەوە جەمال زەندی، سنە: مادیار، ٢٠٢١.

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ ئ ا Russell، Bertrand (1983). A History of Western Philosophy. London. pp. Chapter III.{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: location missing publisher (بەستەر)
  • لوقمان کەریمی، «سیاسەت و دەسەڵات لە بیری سیاسیی ماکیاڤێلیدا»، گۆڤاری بیروھزر، ساڵی دووھەم، ژمارە ٢، ٢٠١٦، لل ٩٧–١٠٠.

Från Platon till kommunismens fall – De politiska idéernas historia. Sven-Eric Liedman. «ڕێگوزەری بیری سیاسی» ٩٦-١٠٠