Rishi Sunak
| Rishi Sunak | |
|---|---|
.jpg) | |
| Premijer Ujedinjenog Kraljevstva | |
| Vrijeme na dužnosti 25. oktobar 2022 – 5. juli 2024. | |
| Prethodnik | Liz Truss |
| Nasljednik | Keir Starmer |
| Lični podaci | |
| Rođenje | 12. maj 1980 Southampton, Engleska |
| Politička stranka | Konzervativna stranka |
| Supruga | Akshata Murty (2009–trenutno) |
| Djeca | 4 |
| Obrazovanje | Univerzitet u Oxfordu Univerzitet Stanford |
Rishi Sunak (rođen 12. maja 1980) britanski je političar i bivši premijer Ujedinjenog Kraljevstva. Čelnik je Konzervativne stranke od 2022. Prvi britanski premijer azijskog porijekla, ranije je bio ministar finansija u vladi Borisa Johnsona od 2020. do 2022. Član je parlamenta od 2015.
Rođen je u Southamptonu od roditelja indijskog porijekla koji su emigrirali u Britaniju iz istočne Afrike 1960-ih. Obrazovao se na Winchester koledžu, studirao filozofiju, politiku i ekonomiju na Lincoln koledžu u Oxfordu, a magistrirao poslovnu administraciju na Univerzitet Stanford u Kaliforniji kao Fulbright stipendist. Tokom svog boravka na Univerzitetu Oxford, Sunak je obavio praksu u Centralnoj kancelariji Konzervativaca i pridružio se Konzervativnoj stranci. Nakon diplomiranja, radio je za Goldman Sachs, a kasnije kao partner u kompanijama hedž fondova Children's Investment Fund Management i Theleme Partners.
Izabran je u parlament na općim izborima 2015. Podržao je uspješnu kampanju za Brexit na referendumu o članstvu u Evropskoj uniji 2016. Tokom izbora za rukovodstvo Konzervativne stranke 2019. godine, Sunak je podržao uspješnu namjeru Borisa Johnsona da naslijedi Theresu May na mjestu lidera Konzervativaca i premijera, nakon čega ga je Johnson imenovao za glavnog sekretara Trezora u julu 2019.
Nakon općih izbora 2019, Johnson je imenovao Sunaka na poziciju ministra finansija u rekonstrukciji kabineta 2020. Tokom svog vremena na toj poziciji, Sunak je bio istaknut u vladinom finansijskom odgovoru na pandemiju COVID-a 19 i njen ekonomski uticaj, uključujući sheme za zadržavanje posla zbog koronavirusa i Eat Out to Help Out. Također je bio uključen u vladin odgovor na krizu troškova života, krizu snabdijevanja energijom u Velikoj Britaniji i globalnu energetsku krizu. Podnio je ostavku na mjesto ministra u julu 2022. usred krize vlade, koja je kulminirala Johnsonovom ostavkom.
Premijer (2022–2024)[uredi | uredi izvor]
Sunak je učestvovao na izborima za rukovodstvo Konzervativne stranke u julu i septembru da bi naslijedio Borisa Johnsona.[1] Dobio je najviše glasova u svakoj od serija glasova poslanika, ali je izgubio glasove članova od ministrice vanjskih poslova Liz Truss. Sunak je izabran bez otpora na izborima za vodstvo Konzervativne stranke u oktobru 2022. da naslijedi Truss, koja je podnijela ostavku usred još jedne vladine krize.[2] Sunak je preuzeo dužnost usred krize troškova života i snabdijevanja energijom koja je počela tokom njegovog mandata ministra finansija. Odobrio je stranu pomoć i pošiljke oružja Ukrajini kao odgovor na rusku invaziju na zemlju.
Kao lider većinske stranke u Donjem domu, Sunaka je Charles III imenovao za premijera 25. oktobra 2022. godine, postavši i prvi britanski Azijac i prvi hinduista na toj dužnosti.[3] Sunak je savjetovao kralja da naredi raspuštanje parlamenta i raspisao opće izbore koji su se održali 4. jula 2024.[4] Iako je Sunak imao opciju da sačeka decembar 2024. kako bi raspisao izbore, rekao je da se odlučio za juli jer vjeruje da se ekonomija poboljšava te da bi "padanje inflacije i neto migracije pojačalo izbornu poruku torijevaca da se drže plana."[5] Laburisti su pobijedili na izborima, okončavši 14 godina vladavine konzervativaca, a Sunak je priznao izborni poraz 5. jula. Na funkciji premijera naslijedio ga je lider Laburista Keir Starmer.[6]
Sunak je opisan kao umjeren u svojoj stranci sa tehnokratskim ili menadžerskim stilom vođenja.[7] Prema Euronewsu, Sunaka se "često doživljava kao pragmatičara i pripadnika centra Konzervativne stranke". Protivio se ekonomskom planu Liz Truss, i iako je opisan kao tačerovac, smatra se manje ekonomski liberalnim od Truss.[8]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Stewart, Heather; Mason, Rowena; Walker, Peter (8. 7. 2022). "Rishi Sunak to stand for Conservative party leader". The Guardian (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 8. 7. 2022. Pristupljeno 8. 7. 2022.
- ^ Picheta, Rob. "Rishi Sunak set to be UK's next prime minister" (jezik: engleski). CNN. Arhivirano s originala, 24. 10. 2022. Pristupljeno 24. 10. 2022.
- ^ Nevett, Joshua (25. 10. 2022). "Rishi Sunak calls for stability and unity as he wins contest to be PM" (jezik: engleski). BBC News. Arhivirano s originala, 25. 10. 2022. Pristupljeno 10. 12. 2023.
- ^ "General election latest: Rishi Sunak announces 4 July vote in Downing Street statement" (jezik: engleski). BBC News. 22. 5. 2024. Arhivirano s originala, 8. 6. 2024. Pristupljeno 22. 5. 2024.
- ^ "Rishi Sunak and Keir Starmer kick off election campaigns" (jezik: engleski). 22. 5. 2024. Arhivirano s originala, 23. 5. 2024. Pristupljeno 22. 5. 2024.
- ^ "When does Starmer move into Number 10 - and when will we know who's in his cabinet?". Sky News (jezik: engleski). Pristupljeno 5. 7. 2024.
- ^ "Rishi Sunak, a very Tory kind of technocrat". The Economist (jezik: engleski). ISSN 0013-0613. Arhivirano s originala, 10. 7. 2023. Pristupljeno 10. 7. 2023.
- ^ Dutton, Jack (24. 10. 2022). "What are Rishi Sunak's political beliefs?". Newsweek (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 24. 10. 2022. Pristupljeno 25. 10. 2022.
Vanjski linkovi[uredi | uredi izvor]
Rishi Sunak na Wikimedia Commonsu
_(St_Edwards_Crown).svg)
