Henry van de Velde

Henry van de Velde
Henry van de Velde
	Portret uradio Nicola Perscheid 1904.
Rođenje	3. april 1863.; Antwerpen
Smrt	25. oktobar 1957.; Oberägeri, Švicarska
Nacionalnost	Belgijanac
Period	Art Nouveau
Vrsta umjetnosti	Interijer dizajn
Djela	Bloemenwerf, Uccle, Belgija; Kunstgewerbeschule u Weimaru; Deutscher Werkbund, pozorište u Kölnu; Boekentoren, u Ghentu

Henry Clemens van de Velde,^[1] je bio belgijski arhitekt, slikar i interijer dizajner. Zajedno sa svojim zemljacima Victorom Hortom i Paulom Hankarom, smatra se pokretačem Art Nouveau, stila kojem su karakteristike duge linije i prirodni oblici. Van de Velde je proveo najvažniji dio svoje umjetničke karijere u Njemačkoj i imao je odlučujući utjecaj na njemačku arhitekturu i dizajn početkom 20. vijeka.

Umjetničko stvaralaštvo

Rana karijera

Van de Velde je studirao slikarstvo na Kraljevskoj Akademiji Lijepih Umjetosti u Antwerpenu pod vodstvom Charles Verlata i u Parizu i kod CCarlosa-Durana. Kao mladi slikar bio je pod utjecajem Paul Signaca i Georges Seurata i brzo je savladao stil neoimpresionizma. Godine 1889. postao je član briselske slikarske grupe Les XX. Otkako je Vincent van Gogh izlagao svoje radove sa ovom grupom, Van de Velde je postao jedan od prvih umjetnika na kojeg je utjecao ovaj holandski slikar. U to vrijeme je nadovezao trajno prijateljstvo sa slikarem Théo van Rysselbergheom i kiparem Constantin Meunierom.

Art Nouveau

Godine 1892. napustio je slikarstvo, posvetivši svoje vrijeme umjetnosti dekoracije i dizajna interijera (trgovina srebrom i zlatom, porculan i pribor za jelo, modni dizajn, dizajn tepiha i tkanina). Njegova vlastita kuća, Bloemenwerf u Ukkelu, bio je njegov prvi arhitektonski pokušaj, a bio je nadahnut britanskim i američkim pokretom Art and Crafts (bos. Pokret umjetnosti i zanatstva). Također je dizajnirao interijere i namještaj za utjecajnu umjetničku galeriju "L'Art Nouveau" Samuela Siegfrieda Binga u Parizu 1895. godine. To je ovom umjetničkom pokretu dalo njegov prvi naziv Art Nouveau. Bingov paviljon na svjetskom sajmu u Parizu 1900. također je izložio rad Henry Van de Veldea. Van de Velde je bio pod snažnim utjecajem engleskog umjetničkog i zanatskog pokreta koji su predvodili John Ruskin i William Morris, a bio je jedan od prvih arhitekata ili dizajnera namještaja koji su primijenili zakrivljene linije u apstraktnom stilu. Van de Velde se suočio sa kopiranjem historijskih stilova, odlučno se opredijelivši za originalni (tj. novi) dizajn, protiveći se banalnosti i ružnoći u umovima ljudi. Van de Veldeov rad na dizajnu je bio dobru primljen u Njemačkoj, kroz časopise kao što je Innen-Dekoration, a potom je dobio narudžbe za dizajn interijera u Berlinu. Na prijelazu u 20. vijek, dizajnirao je Villa Leuring u Holandiji, te Villa Esche u Chemnitzu, dva djela koja pokazuju njegov Art Nouveau]] stil u arhitekturi. Također je dizajnirao unutrašnjost Muzeja Folkwang u Hagenu (danas zgrada Muzeja Karla Ernsta Osthausa) i Nietzsche kuću u Weimaru.

Postigao je veliki uspjeh u Berlinu, 1900. svojim dizajnom interijera. Godine 1899. nastanio se u Weimaru, u Njemačkoj, gdje je 1905. osnovao Veliku vojvodsku školu za umjetnost i obrt, zajedno s Velikim vojvodom od Weimara. To je bila nova škola, novog tipa gdje su đaci poslije jednogodišnje pripreme bili razvrstani u specijalne ateljee i gdje su radili na konkretnim zadacima. Godine 1911. prijatelji su mu osigurali narudžbu zgrade pozorišta Champ-Elisées u Parizu koju je projektirao da bude izgrađena od armiranog betona. Ova umjetnička škola u Weimaru je kasnije nazvana Bauhaus, koja će, nakon Prvog Svjetskog Rata, na kraju zamijenio Školu za umjetnost i obrt, pod novim direktorom Walterom Gropiusom, kojeg je Van de Velde predložio za to mjesto. Iako Belgijanac, Van de Velde je odigrao važnu ulogu u umjetničkom udruženju Deutscher Werkbund koje se bavilo propagiranjem njemačkog dizajna i podržavanjem odnosa između industrije i dizajna. Godine 1914. na sastanku udruženja Deutscher Werkbund, bio je protiv mišljenja arhitekte Hermanna Muthesiusa koji je tražio standardizaciju u dizajnu dok je Van de Velde tražio izdizanje individualnosti pojedinih umjetnika. Njihova debata je obilježila historiju moderne arhitekture.

Tokom Prvog Svjetskog Rata, Van de Velde je kao strani državljanin bio obavezan da napusti Weimar (iako u dobrim odnosima sa Weimarskom vladom) i vratio se u rodnu Belgiju. Kasnije je živio u Švicarskoj i Holandiji gdje je dizajnirao Kröller-Müller muzej u Otterlou. Tokom 1920-ih njegova ujetnička djela su bila okrenuta funkcionalizmu, pa je Henry van de Velde imao utjecaja i na mnoge druge moderne arhitekte. Van de Veldejeva arhitektura je prepoznatljiva po određenim plastičnim shvatanjima u kojima se daje prednost masivnom kamenu ili betonu pred čeličnim skeletom. Za ovo doba uobičajena biljna i figurativna motivacija je često zamijenjena zaobljavanjem formi koje u poređenju sa antičkim ili renesansnim pristupom daju dojam mehkoće i rastakanja. Godine 1925. postavljen je za profesora na Univerzitetskom institutu za historiju i arheologiju Univerziteta u Ghentu, gdje je predavao arhitekturu i primijenjenu umjetnost od 1926. do 1936. godine. pod nazivom "Institut supérieur des Arts décoratifs". Nastavio je svoju praksu u arhitekturi i dizajnu, koji se značajno razlikovao od faze Art Nouveau, čija je popularnost bila do 1910. u opadanju. Tokom ovog perioda bio je mentor velikom belgijskom arhitekti Victoru Bourgeois.

Godine 1933. dobio je zadatak da dizajnira novu zgradu univerzitetske biblioteke, poznatu kao Boekentoren (bosanski, kula knjiga). Izgradnja je počela 1936. godine, ali radovi nisu bili završeni do kraja Drugog Svjetskog Rata. Iz budžetskih razloga, eventualna konstrukcija nije u potpunosti odgovarala originalnom dizajnu. Na primjer, pod čitaonice je izveden u mermeru umjesto crne gume koju je Van de Velde prvobitno zamislio. Također je bio uključen u izgradnju Univerzitetske bolnice u Ghentu. Zadnjih 10 godina živio je u Švicarskoj, daleko od očiju javnosti. Umro je u 94. godini u Zürichu.

Galerija

Vila Hohenhof u njemačkom gradu Hagenu.
Vila Schulenburg u njemačkom gradu Gera.
Vila Esche u Chemnitzu.
Stepenice u Sanatoriumu u njemačkom selu Trzebiechów.
Proširenje zgrade u kojoj se nalazi Nietzscheova arhiva u Weimaru.
Van-de-Velde-ova zgrada u Weimaru, sjedištu univerzitetskog umjetničkog osoblja Bauhaus Univerziteta.
Portret Henry van de Veldea koji je nacrtao Edvard Munch.