Idi na sadržaj

Šahovska tabla

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Šahovska tabla
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5 5
4 4
3 3
2 2
1 alt= cross1
a b c d e f g h
Ispravno postavljena šahovska tabla. Označeno polje, donje polje sa desne strane, mora biti bijele boje.

Šahovska tabla je kvadratna ploča sa sistemom mreže 8 x 8 (ukupno 64) jednaka kvadratna polja naizmjenično svijetle ("bijele") i tamne ("crne") boje. Na njoj se igra šahovska partija između dvaju protivnika koji naizmjenično pomjeraju svoje figure. Postavlja se između igrača tako da donje ugaono polje na desnoj strani svakog igrača bude bijele boje.

Izgled i standardi

[uredi | uredi izvor]

Standardi šahovske opreme na takmičenjima pod okriljem FIDE usvojeni su 1975.[1] Preporučuje se da polja na tabli budu površine 5 x 5 — 6,5 x 6,5 cm, odnosno, duple veličine u odnosu na površinu osnove pješaka. Na svjetskim i kontinentalnim prvenstvima koristi se drvena tabla. Za sva druga FIDE takmičenja preporučeno je da tabla može biti od drveta, plastike ili kartona. Ako sudija nađe da je prihvatljivo, tabla može biti od kamena ili od mramora, s tim što bi takva tabla morala imati prihvatljivu boju bijelih i crnih polja. Kao materijal za šahovsku tablu najprihvatljivije je prirodno drvo dovoljnog kontrasta, kao što su breza, javor, evropski jasen, orah, tikovina, bukva. U tom slučaju tabla mora imati "tup" ili neutralan finiš bez sjaja. Dozvoljene kombinacije boja za FIDE takmičenja su crna, smeđa, zelena ili veoma žuto-smeđa za crna polja, a bijela, krem, boja slonovače ili boja bivolje kože (blijeda mrkožuta) za bijela polja.

Početna pozicija figura
a b c d e f g h
8alt= crni top alt= crni konj alt= crni lovac alt= crna kraljica alt= crni kralj alt= crni lovac alt= crni konj alt= crni top8
7alt= crni pješak alt= crni pješak alt= crni pješak alt= crni pješak alt= crni pješak alt= crni pješak alt= crni pješak alt= crni pješak7
6 6
5 5
4 4
3 3
2alt= bijeli pješak alt= bijeli pješak alt= bijeli pješak alt= bijeli pješak alt= bijeli pješak alt= bijeli pješak alt= bijeli pješak alt= bijeli pješak2
1alt= bijeli top alt= bijeli konj alt= bijeli lovac alt= bijela kraljica alt= bijeli kralj alt= bijeli lovac alt= bijeli konj alt= bijeli top1
a b c d e f g h

Početna pozicija

[uredi | uredi izvor]

Na šahovsku tablu postavljaju se figure. Na početku partije jedan igrač ima 16 svijetlo obojenih ("bijelih"), a drugi 16 tamno obojenih ("crnih") figura. Te figure su sljedeće:

Šahovske
figure
Kralj
Dama
Top
Lovac
Skakač
Pješak
  • 1 bijeli kralj, obično označen simbolom
  • 1 bijela dama, obično označena simbolom
  • 2 bijela topa, obično označena simbolom
  • 2 bijela lovca, obično označena simbolom
  • 2 bijela skakača, obično označena simbolom
  • 8 bijelih pješaka, obično označeni simbolom
  • 1 crni kralj, obično označen simbolom
  • 1 crna dama, obično označena simbolom
  • 2 crna topa, obično označena simbolom
  • 2 crna lovca, obično označena simbolom
  • 2 crna skakača, obično označena simbolom
  • 8 crnih pješaka, obično označeni simbolom .

Linije, redovi i dijagonale

[uredi | uredi izvor]

8 vertikalnih kolona polja nazivaju se linije, a 8 horizontalnih nizova polja nazivaju se redovi. Prave linije iste boje koje se dodiruju uglovima nazivaju se dijagonale. Redovi se u šahovskoj notaciji označavaju brojevima (1-8), a linije malim slovima (a-h), dok se polja označavaju kombinacijom slova i brojeva (a1-h8). Vrlo važna polja na šahovskoj tabli su polja centra, četiri središnja polja (d4, d5, e4, e5).

Linije
a b c d e f g h
8 alt= cross 8
7 alt= cross 7
6 alt= cross 6
5 alt= cross 5
4 alt= cross 4
3 alt= cross 3
2 alt= cross 2
1 alt= cross 1
a b c d e f g h
c-linija
Redovi
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 6
5alt= cross alt= cross alt= cross alt= cross alt= cross alt= cross alt= cross alt= cross5
4 4
3 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
5. red
Dijagonale
a b c d e f g h
8 8
7alt= cross 7
6 alt= cross 6
5 alt= cross 5
4 alt= cross 4
3 alt= cross 3
2 alt= cross 2
1 alt= cross 1
a b c d e f g h
Dijagonala g1-a7
Centar
a b c d e f g h
8 8
7 7
6 alt= cross alt= cross alt= cross alt= cross 6
5 alt= cross alt= black circle alt= black circle alt= cross 5
4 alt= cross alt= black circle alt= black circle alt= cross 4
3 alt= cross alt= cross alt= cross alt= cross 3
2 2
1 1
a b c d e f g h
Centar (•)
Širi centar (x)

Geometrija šahovske ploče

[uredi | uredi izvor]

Oblik i podjela šahovske ploče na kvadratična polja su osnova za geometriju šahovske table, koja se najjednostavnije može predstaviti sa potezima kralja takozvanim Rétijevim manevrom

Tabla za igrače sa hendikepom vida

[uredi | uredi izvor]

Direktori turnira imaju ovlaštenja prilagoditi sljedeća pravila prema lokalnim okolnostima. U takmičarskom šahu između igrača koji vide i igrača hendikepiranog vida (stvarno slijepih), oba igrača mogu zatražiti korištenje dviju tabli, od kojih normalnu tablu upotrebljava igrač koji vidi, a specijalno napravljenu igrač hendikepiranog vida. Specijalno napravljena tabla mora zadovoljiti sljedeće zahtjeve:

  • da su joj najmanje dimenzije 20 x 20 cm
  • da su crna polja neznatno izdignuta
  • da ima sigurnosni otvor za pričvršćivanje na svakom polju
  • da svaka figura ima kolčić koji odgovara sigurnosnom otvoru za pričvršćivanje
  • da su figure tipa "Staunton" i da su crne figure posebno označene.

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Standardi šahovske opreme na FIDE turnirima Arhivirano 25. 2. 2008. na Wayback Machine, ustanovljeni od strane Centralnog komiteta FIDE 1975.

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]