Messier 109 (poznata i kao M109, NGC 3992, IRAS 11549+5339, MCG 9-20-44, PGC 37617 i UGC 6937) jest prečkasta spiralna galaksija udaljena približno 83,5 ± 24 miliona sg od Zemlje[5] i locirana u sazviježđu Veliki medvjed. Najveći prečnik je 7,50 (105.000 sg), a najmanji 4,4 ugaonih minuta (62.000 sg).[b]

Messier 109[1]
Messier 109 (DSS2)
Podaci posmatranja
Epoha: J2000.0
SazviježđeVeliki medvjed[2]
Rektascenzija11sat. 57m 35,4s [3]
Deklinacija+53° 22' 25'' [3]
Crveni pomak0,003496[3]
Radijalna brzina1026 ± 100[4]
Galaktocentrična brzina1121 ± 3 km/s
Udaljenost83.5 ± 24 mega s.g. (25.6 ± 7.4 megaps)
Tipprečkasta spiralna galaksija (SBbc , LINER/HII) [3]
Prividne dimenzijeNajveći prečnik: 7,50 u.m. (105 Ksg [b])
Najmanji prečnik: 4,40 u.m. (62 Ksg [b]) [4]
Prividna magnituda (V)9,8 (vidljivo)
10,6 (B-Band) [3]
Površinska svjetlost (V)13,6 mag/u.m.2 [3]
Apsolutna magnituda (V)-21.05 mag (vidljivo)
-20.25 mag (B-band) [a]
Uglovna pozicija68° [3]
Ostale oznake
MCG 9-20-44 • M 109 • CGCG 269-23 • ZWG 269.23 • PGC 37617 • UGC 6937 • IRAS 11549+5339[3][4]
Karta
Portal
Portal
Portal Astronomija

Galaksiju je otkrio Pierre Méchain 12. marta 1781.[3][6][7] Charles Messier dodao ju je u pripremnu verziju kataloga prije izdavanja kao 99. objekt. Spletom okolnosti M109 nije se našla u drugoj verziji kataloga. U katalog je dodana tek 1953. zahvaljujući Owenu Gingerichu.

Karakteristike

uredi

M109 je prečkasta spiralna galaksija prečnika otprilike 90.000 s. g. Sjaj je ravan sjaju našeg Mliječnog puta.

Godine 1956. u galaksiji je eksplodirala supernova SN 1956A, jedina dosad uočena u toj galaksiji. Sjaj supernove u maksimumu je dostigao +12,3 magnitude.

M109 ima tri satelitske galaksije: UGC 6923, UGC 6940 i UGC 6969.

Okruženje

uredi

M109 je najsjajnija galaksija u M109 grupi, velikoj grupi galaksija smještenih u sazviježđu Velikog medvjeda, za koje se nagađa da ima više od 50 galaksija.[8][9][10][11]

Amaterska posmatranja

uredi

Gledano 200 mm teleskopom M109 nije naročito zanimljiva. Vidi se tek kao veoma tamna elipsasta mrlja.

Najbliži NGC/IC objekti

uredi

Sljedeći spisak sadrži deset najbližih NGC/IC objekata.[c]

Ime Udaljenost od NGC 3992
(uglovnih minuta)[4][c]
Rektascenzija (J2000)[4] Deklinacija (astronomija) (J2000)[4] Tip[4]
NGC 3953 1,41 11sat. 53m 48,4s +52° 19' 30'' prečkasta spiralna galaksija (SBbc)
NGC 3982 1,77 11sat. 56m 28,0s +55° 7' 30'' prečkasta spiralna galaksija (SBb)
IC 757 1,79 12sat. 4m 2,3s +52° 35' 26'' nepravilna galaksija (Im)
NGC 4068 1,79 12sat. 4m 2,3s +52° 35' 26'' nepravilna galaksija (Im)
NGC 3972 2,0 11sat. 55m 45,3s +55° 19' 12'' prečkasta spiralna galaksija (SBbc)
NGC 3977 2,05 11sat. 56m 7,3s +55° 23' 27'' spiralna galaksija (Sab)
NGC 3980 2,05 11sat. 56m 7,3s +55° 23' 27'' spiralna galaksija (Sab)
NGC 3998 2,08 11sat. 57m 55,9s +55° 27' 14'' spiralna galaksija (S0)
NGC 3990 2,09 11sat. 57m 35,5s +55° 27' 31'' eliptična galaksija (E-S0)
NGC 3917A 2,1 11sat. 51m 13,4s +52° 0' 5'' eliptična galaksija (E-S0)

Galerija

uredi

Također pogledajte

uredi

Bilješke

uredi

Reference

uredi
  1. ^ Kaufmann, D.E.; Contopoulos, G. (1996). "Self-consistent models of barred spiral galaxies". Astronomy & Astrophysics. 309: 381–402. Bibcode:1996A&A...309..381K.
  2. ^ (en) seds.org
  3. ^ a b c d e f g h i (en)(de) Entdeckung und Katalogisierung von Nebeln und Sternhaufen. "Steinickeov revidirani katalog NGC i IC objekata". Arhivirano s originala, 18. 7. 2013. Pristupljeno 9. 2. 2014.
  4. ^ a b c d e f g (en) Rezultati za NGC 3992. "NASA/IPAC Extragalactic Database".
  5. ^ "Distance Results for MESSIER 109". NASA/IPAC Extragalactic Database. Pristupljeno 2. 5. 2010.
  6. ^ Spisak posmatrača na sajtu Wolfganga Steinickea
  7. ^ Young, C., Sid. Mess. II, 252 (1883-84).
  8. ^ R. B. Tully (1988). Nearby Galaxies Catalog. Cambridge University Press. ISBN 0-521-35299-1.
  9. ^ P. Fouque, E. Gourgoulhon, P. Chamaraux, G. Paturel (1992). "Groups of galaxies within 80 Mpc. II - The catalogue of groups and group members". Astronomy and Astrophysics Supplement. 93: 211–233. Bibcode:1992A&AS...93..211F.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
  10. ^ A. Garcia (1993). "General study of group membership. II - Determination of nearby groups". Astronomy and Astrophysics Supplement. 100: 47–90. Bibcode:1993A&AS..100...47G.
  11. ^ G. Giuricin, C. Marinoni, L. Ceriani, A. Pisani (2000). "Nearby Optical Galaxies: Selection of the Sample and Identification of Groups". Astrophysical Journal. 543 (1): 178–194. arXiv:astro-ph/0001140. Bibcode:2000ApJ...543..178G. doi:10.1086/317070.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)

Literatura

uredi

Vanjski linkovi

uredi

NGC 3992

uredi

NGC katalog

uredi


Koordinate:   11h 57m 35.4s, +53° 22′ 25″