Timbr-lidañ
Graet e vez timbr-lidañ (e saozneg : « commemorative stamp ») eus an timbroù-post moulet evit enoriñ un darvoud, un den, ul lec’h heverk en istor ur vro koulz hag ar sevenadur hollvedel a-wechoù. Lakaet e vezont e gwerzh e-pad ur prantad amzer berroc’h alies evit an timbroù boutin. Unan eus perzhioù mat an timbroù-se eo e vez troet ar bratikoù da virout anezho en o zastumadenn, hep implij anezho eta. Degas a reont moneiz e kef ar velestradurezh hep na vefe ur servij diouzh he ferzh.
An timbroù-lidañ kentañ
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
An timbr 1d embannet e 1888 gant postoù Kembre ar Su zo hep mar an timbr-lidañ kentañ en Istor, savet evit derc’hel da soñj e kant vloaz ar Stad aostralian. Ur rummad c’hwec’h timbr zo moulet gant ar meneg "ONE HUNDRED YEARS" (kant vloaz). Heuliet e vo skouer Kembre ar Su gant Roumania ha Hong Kong e 1891. Da vare 400vet deiz-ha-bloaz dizoloadenn Amerika gant Kristol Goulm e teuy er-maez kalzig timbroù-lidañ e Stadoù ar c’hevandir.
E 1866 ez eo embannet gant ar Stadoù-Unanet un timbr a liv du 15 cent gant poltred ar Prezidant drouklazhet Abraham Lincoln, hogen n’eo ket ez-ofisiel un timbr-lidañ. An hevelep respont a roer a-zivout « timbr ar Jubile », embannet gant postoù ar Rouantelezh-Unanet da geñver 50vet bloaz donedigezh ar Rouanez Victoria. N’eus meneg ebet eus an deiz-ha-bloaz avat hag evit-se ez eo lakaet e rann an timbroù boutin.
Douetañs zo avat e-keñver un timbr 17 cent savet gant postoù ar Brunswick Nevez evit saludiñ donedigezh Priñs Kembre er vro.
Dastumadenn
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Kentoc’h evit dastum ha renkañ an timbroù hervez o bro orin e plij da dimbrawourien zo sevel un dastumadenn hervez an danvez, un diazez puilh eo an timbroù-lidañ eta. Timbroù-lidañ zo bet embannet a-leizh gant an Unaniezh Soviedel, Republik India, Alamagn da skouer.
Klouar eo bet degemer an timbroù-lidañ gant an dimbrawourien e 1894 avat, direnket m’int bet gant ar soñj dispign muioc’h-muiañ a arc’hant c’hoazh evit prenañ an timbroù daonet-se ! Savet e vo ganto ar « Society for the Suppression of Speculative Stamps », ur gevredigezh a ginnig boikotiñ an timbroù na oant ket reoù gwir hervezo. Diefedus e vo ar gevredigezh avat, evit mad an holl…