Alfred Hitchcock

Alfred Hitchcock e 1956

Alfred Hitchcock (13 Eost 1899 e Leytonstone, Bro-Saoz; † 29 Ebrel 1980 e Los Angeles er Stadoù-Unanet) a oa ur filmaozer saoz hag en doa labouret er Stadoù-Unanet dreist-holl goude an Eil Brezel-bed. Ouzhpenn hanter-kant film hir en deus savet e-pad e garierenn, en o zouez meur a bennoberenn eus ar seizhvet arz evel Rear Window (anvet Fenêtre sur cour e galleg, 1954), Psycho (Psychose, 1960), North by Northwest (La Mort aux trousses, 1959) ha Vertigo (Sueurs froides, 1958). Ur bern nevezentioù en deus degaset d'ar modoù filmañ, ha se zo kaoz e seller outañ evel unan eus ar filmaozerien en deus modernaet ar sinema ar muiañ gant Murnau hag Eisenstein. Lesanvet eo "Mestr ar Suspens", abalamour ma oa ur mailh evit spontañ ha skrijañ ar sellerien, a chome en enkrez e-pad ar film penn-da-benn. Aktourien diouzh ar c'hiz e Hollywood o deus c'hoariet dirak e gamera, evel da skouer Cary Grant, Ingrid Bergman ha Grace Kelly. Ken brudet all e oa Hitchcock en e amzer dija : berzh-spontus a rae e filmoù koulz hag e abadenn tele Alfred Hitchcock Presents (1955–65), hag anavezet mat e oa dre ma veze gwelet buan-ha-buan en darn vuiañ eus e oberennoù (cameo a vez graet eus an teknik-se).

Buhez

Grafour e oa e vicher gentañ : sevel a rae bruderezh evit un embregerezh funioù tredan. Er bloavezhioù 1920 e kavas fred e bed ar sinema e studioioù e Londrez. Da gregiñ ganti e skrivas etretitloù evit filmoù mut, a-raok mont da skoazeller da gentañ ha da sevener da c'houde. Er bloavezhioù 1930 e tapas brud tamm-ha-tamm gant filmoù evel The Man Who Knew Too Much (1934), The 39 Steps (1935) ha The Lady Vanishes (1938).

Just a-raok ar brezel ez eas Hitchcock d'ar Stadoù-Unanet da labourat e Hollywood. Rebecca (1940), ar film kentañ a savas eno, a yeas daou Oscar gantañ e 1941 : hini ar film gwellañ hag hini al luc'hskeudenniñ gwellañ. Er bloavezhioù 1940 e filmas un nebeud eus e oberennoù brudetañ evel Spellbound (1945) ha Notorious (1946), a oa awenet o-daou gant ar bredelfennerezh. E 1948 e savas ur film e liv evit ar wech kentañ, Rope e anv.

Er bloavezhioù 1950 e teuas Hitchcock da vezañ brudet-meurbet, ken bras e oa berzh e filmoù nevez. Tri anezho a savas lerc'h-ouzh-lerc'h gant Grace Kelly da aktourez pennañ : Dial M for Murder (1954), Rear Window (1954) ha To Catch a Thief (1955). Ur stumm nevez eus The Man Who Knew Too Much a reas e 1956, gant James Stewart ha Doris Day en dro-mañ. E 1958 e filmas Vertigo, a zo kontet da vezañ unan eus ar gwellañ filmoù suspens a zo bet a-holl-viskoazh. Pennoberennoù eo ivez an tri film a savas war-lerc'h : North by Northwest (1959), Psycho (1960) ha The Birds (1963). D'an arbennigourien koulz ha d'an arvesterien eo plijet an holl filmoù-se, a seller outo evel oberennoù skouer hiziv an deiz c'hoazh, pa oa Hitchcock e barr e arz. Pemp film all a savas ar filmaozer saoz goude se : Marnie (1964), Torn Curtain (1966), Topa z (1969), Frenzy (1972) ha Family Plot (1976). E fin ar bloavezhioù 1970 e washaas dezhañ, ken ma n'hallas ket filmañ The Short Night, war buhez ar spier George Blake, daoust m'en doa skrivet ar senario.

E miz Ebrel 1980 ez eas da Anaon, d'an oad a 80 vloaz.

Filmadurezh

Sevener

1922 - Number 13 • Always Tell Your Wife 1923 - De mujer a mujer • The White Shadow 1924 - The Passionate Adventure 1925 - The Pleasure Garden • The Prude's fall • The Blackguard 1926 - The Mountain Eagle 1927 - The Lodger • The Ring • Downhill • Easy Virtue 1928 - Champagne • The Farmer's Wife • Champagne 1929 - The Manxman • Blackmail 1930 - Elstree Calling • Juno and the Paycock • Murder! 1931 - The Skin Game 1932 - Number Seventeen • Rich and Strange 1933 - Waltzes from Vienna 1934 - The Man Who Knew Too Much 1935 - The 39 Steps 1936 - Sabotage • Secret Agent 1938 - The Lady Vanishes • Young and Innocent (Inocencia y juventud) 1939 - Jamaica Inn 1940 - Rebecca • Foreign Correspondent 1941 - Mr. and Mrs. Smith • Suspicion 1942 - Saboteur 1943 - Shadow of a Doubt

1944 - Bon Voyage • Aventure malgache • Lifeboat 1945 - Spellbound 1946 - Notorious 1947 - The Paradine Case 1948 - Rope 1949 - Under Capricorn 1950 - Stage Fright 1951 - Strangers on a train 1953 - I Confess 1954 - Dial M for a Murder • Rear Window 1955 - To Catch a Thief • The Trouble with Harry 1956 - The Man Who Knew Too Much • The Wrong Man 1958 - Vertigo 1959 - North by Northwest 1960 - Psicosis 1963 - The Birds 1964 - Marnie 1966 - Torn Curtain 1969 - Topaz 1972 - Frenzy 1976 - Family Plot

Skinwel

1956-1958 - Alfred Hitchcock Presents

Revenge (1955) Breakdown (1955) The Case of Mr. Pelham (1955) Back for Christmas (1956) Wet Saturday (1956) Mr. Blanchard's Secret (1956)

One More Mile to Go (1957) The Perfect Crime (1957) Lamb to the Slaughter (1958) Dip in the Pool (1958) Poison (1958) Banquo's Chair (1959)

Arthur (1959) The Crystal Trench (1959) Mrs. Bixby and the Colonel's Coat (1960) The Horse Player (1961) Bang! You're Dead (1961)

1957-1958 - Suspicion

1962 - Alcoa Premiere

1964 - The Alfred Hitchcock Hour

• I Saw the Whole Thing (1962)
• Suspicion
• Four O'Clock (1957)
• Startime
• Incident at a Corner (1960)

Ur filmaozer enoret

• Anvet eo bet 5 gwezh en Oscar da wellañ filmaozer met morse n'en deus bet ar priz. Un priz a enor en doa bet memestra e 1968.
• Tri film savet gantañ (Notorious, I Confess, The Man Who Knew Too Much) zo bet war ar renk er Festival de Cannes ; kazeg en deus graet bep taol.
• E 1980 e oa bet graet Marc'heg komandour Urzh an Impalaeriezh Vreizhveuriat gant ar rouanez Elesbed II.
• Un delwenn arem anezhañ zo e Dinarzh, kêr Festival ar filmoù breizhveuriat.