Al louarn hag ar rezin

Al louarn hag ar rezin zo ur fablenn vrezhonek gant Paotr Treoure, embannet e 1935, deuet diwar ur fablenn c'hallek skrivet gant Jean de La Fontaine. Honnezh, anvet Le Renard et les Raisins, a oa bet embannet e 1668, hag a oa bet awenet gant ar fablenn latin Vulpes et uva, savet gant Phaedrus er I^añ kantved. Hogen savet e oa ar skrid latin diwar ur skrid gregach gant Aisopos ( Ἀλώπηξ καί σταφυλή, Alópex kái staphylé) war-dro ar VII^vet kantved kt JK.

Istor ul louarn hag a ra fae war rezin a zo re uhel evit o zapout eo ar fablenn.

Skrid Paotr Treoure

Al louarn hag ar rezin

Ul louarn kozh, o chom e Kerber-Kilbignoun
Du gant an naoun, a welas stag ouzh ur pignoun
Blokajoù rezin kaer, ruz ha druz, ha dare
Evit doare.
Ar c'hañfard kof-moan
En dije karet o c'haout d'e goan.
Allas! gwall uhel int savet
Da vezañ, hep skeul, diskaret.
— Ba! 'me Lan, traoù re c'hlas, mat d'ar mouilc'hi...
Gwelloc'h e vije bet chom eno da c'hlaouriñ?

Desket e veze dre an eñvor, poent zo bet, e skolioù kristen zo eus Bro-Leon, evel ma veze desket fablennoù gallek en holl skolioù ar stad c'hall^[1].

Doareoù brezhonek all

Un doare brezhonek zo bet en XIX^vet kantved gant Pierre Désiré de Goësbriand^[2] hag a echu evel-hen :

Traou trenq int, emeza, mad ebqen d’an dud sot.

Ha mad en deveus gret ; rac clemmou, bezit sur,

Ne reont vad ebet, goude displijadur.

Un doare all zo bet savet gant Daniel Doujet en e levr Fablennoù Jean de la Fontaine, embannet e 2005 e ti Al Lanv) hag anvet Ar Louarn hag ar Rezin, hag a echu evel-hen :

Re c'hlas int, eme-eñ, mat d'ar vastokined.

Er yezhoù all

E gregach

Kozh-Aisopos eo ar skrid orin ^[3].

E latin

De vulpe et uva eo anv fablenn Phaedrus

Fame coacta vulpes alta in vinea
Uvam appetebat summis saliens viribus;
Quam tangere ut non potuit, discedens ait:
« Nondum matura est; nolo acerbam sumere. »
Qui, facere quae non possunt, verbis elevant,
adscribere hoc debebunt exemplum sibi.

Un doare latin all zo gant Gabriele Faerno, anavezet ivez evel Faernus Cremonensis (1510-1561), hag a lakaas fablennoù Aisopos e latin, embannet goude e varv er Fabulae centum, ex antiquis auctoribus delectae et a Gabriele Faerno, cremonensi carminibus explicatae^[4].

E galleg

Ar skrid kentañ eo hini Jean de La Fontaine, met n'eo ket an hini nemetañ.

Skrid Jean de la Fontaine

Le Renard et les Raisins eo unnekvet fablenn al levrenn III eus dastumad Jean de La Fontaine embannet e 1668, awenet gant skrid gregach Aisopos.

Certain Renard Gascon, d'autres disent Normand,
Mourant presque de faim, vit au haut d'une treille
Des Raisins mûrs apparemment,
Et couverts d'une peau vermeille.
'Le galant en eût fait volontiers un repas ;
Mais comme il n'y pouvait atteindre :
"Ils sont trop verts, dit-il, et bons pour des goujats."
Fit-il pas mieux que de se plaindre ?

Skrid Isaac de Benserade

N'eo ket ken brudet Isaac de Benserade hiriv evel ma oa en e amzer.

Les plaisirs coûtent cher ! et qui les a tous purs ?

De gros raisins pendaient ; ils étaient beaux à peindre,

Et le renard n’y pouvant pas atteindre,

Ils ne sont pas, dit-il, encore mûrs.

Ce renard, dans le fond, était au désespoir.

On croit qu’il dit après, avec plus de franchise :

Les raisins étaient mûrs ; mais toujours l’on méprise

Ce qu’on ne peut avoir.

En alamaneg

En alamaneg e voe savet ur varzhoneg gant Karl Wilhelm Ramler en e Fabellese (1783-90):

Ein Fuchs, der auf die Beute ging,
fand einen Weinstock, der voll schwerer Trauben
an einer hohen Mauer hing.
Sie schienen ihm ein köstlich Ding,
allein beschwerlich abzuklauben.
Er schlich umher, den nächsten Zugang auszuspähn.
Umsonst! Kein Sprung war abzusehn.
Sich selbst nicht vor dem Trupp der Vögel zu beschämen,
der auf den Bäumen saß, kehrt er sich um und spricht
und zieht dabei verächtlich das Gesicht:
Was soll ich mir viel Mühe nehmen?
Sie sind ja herb und taugen nicht.

Doareoù saoznek

Meur a zoare saoznek zo bet, abaoe ar XVII^vet kantved, eus The Fox And The Grapes. Darn zo troet diwar fablenn Aesopos, re all diwar hini La Fontaine, pe c'hoazh adsavet.

Hini Aphra Behn e 1687:

The fox who longed for grapes, beholds with pain

The tempting clusters were too high to gain;

Grieved in his heart he forced a careless smile,

And cried ,‘They’re sharp and hardly worth my while.’^[5]

Hini Walter Crane e Baby's Own Aesop (1887), a zo ul limerick :

This Fox has a longing for grapes:

He jumps, but the bunch still escapes.

So he goes away sour;

And, 'tis said, to this hour

Declares that he's no taste for grapes^[6].

Hini ar skrivagner stadunanat William Trowbridge Larned (marvet e 1924) en e Fairy Tales from France (1920):^[7]:

Rosy and ripe, and ready to box,

The grapes hang high o'er the hungry Fox.—

He pricks up his ears, and his eye he cocks.

Ripe and rosy, yet so high!—

He gazes at them with a greedy eye,

And knows he must eat and drink—or die.

When the jump proves to be beyond his power—

"Pooh!" says the Fox. "Let the pigs devour

Fruit of that sort. Those grapes are sour!"

Hini ar varzhez stadunanat Marianne Moore en he Fables of La Fontaine e 1954.

Doare spagnolek

Un doare spagnolek gant Félix María Samaniego (1745-1801) a gaver er Fábulas en verso castellano para el uso del Real Seminario Bascongado, embannet e 1781.

La zorra y las uvas

Es voz común que a más del mediodía
en ayunas la zorra iba cazando.
Halla una parra, quedase mirando
de la alta vid el fruto que pendía.
Causábale mil ansias y congojas
no alcanzar a las uvas con la garra,
al mostrar a sus dientes la alta parra
negros racimos entre verdes hojas.
Miró, saltó y anduvo en probaduras;
pero vio el imposible ya de fijo.
Entonces fue cuando la zorra dijo:
"¡No las quiero comer! ¡No están maduras!"
No por eso te muestres impaciente
si se te frustra, Fabio, algún intento;
aplica bien el cuento
y di: ¡No están maduras!, frescamente.

Krennlavaroù

E portugaleg e vez lavaret : "quem desdenha quer comprar" (neb a ra fae a garfe prenañ).

Pennadoù kar

Liammoù diavaez

Sellet er Wikimammenn : Αλώπηξ και βότρυς (skrid orin e gregach).

Notennoù

↑ Al louarn hag ar rezin, doare Paotr Treoure, lavaret gant Saig ar Gall, eus Milizag
↑ https://br.wikisource.org/wiki/Ar_louarn_hac_ar_raisin
↑ https://el.wikisource.org/wiki/Αισώπου_Μύθοι/Αλώπηξ_και_βότρυς
↑ Fabulae centum, ex antiquis auctoribus delectae et a Gabriele Faerno, cremonensi carminibus explicatae, Romae, Vincentius Luchinus, excudebat 1564, in-4° Patrom:Gallica
↑ Quoted in Google Books. Books.google.co.uk. Kavet : 2012-08-20.
↑ Salmun.cwahi.net. Salmun.cwahi.net. Kavet : 2012-08-20.
↑ William Trowbridge Larned

[1] Al louarn hag ar rezin, doare Paotr Treoure, lavaret gant Saig ar Gall, eus Milizag

[2] ttps://br.wikisource.org/wiki/Ar_louarn_hac_ar_raisin

[3] ttps://el.wikisource.org/wiki/Αισώπου_Μύθοι/Αλώπηξ_και_βότρυς

[4] Fabulae centum, ex antiquis auctoribus delectae et a Gabriele Faerno, cremonensi carminibus explicatae, Romae, Vincentius Luchinus, excudebat 1564, in-4° Patrom:Gallica

[5] Quoted in Google Books. Books.google.co.uk. Kavet : 2012-08-20.

[6] Salmun.cwahi.net. Salmun.cwahi.net. Kavet : 2012-08-20.

[7] William Trowbridge Larned

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]