ব্যবহারকারী:রিজওয়ান আহমেদ/blank: সংশোধিত সংস্করণের মধ্যে পার্থক্য
← নতুন পৃষ্ঠা: <ref name=":49">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.academia.edu/50999364/DOCTRINA_JACOBI_JACOB_AND_JUSTUS|başlık=Doctrina Jacobi: Jacob and Justus|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225243/https://www.academia.edu/50999364/DOCTRINA_JACOBI_JACOB_AND_JUSTUS|tarih=2021|öl... ট্যাগ: মোবাইল সম্পাদনা মোবাইল ওয়েব সম্পাদনা |
সম্পাদনা সারাংশ নেই ট্যাগ: মোবাইল সম্পাদনা মোবাইল ওয়েব সম্পাদনা |
||
১ নং লাইন: | ১ নং লাইন: | ||
{{Koruma-yarı-süresiz}} |
|||
<ref name=":49">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.academia.edu/50999364/DOCTRINA_JACOBI_JACOB_AND_JUSTUS|başlık=Doctrina Jacobi: Jacob and Justus|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225243/https://www.academia.edu/50999364/DOCTRINA_JACOBI_JACOB_AND_JUSTUS|tarih=2021|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=academia.edu|ad=A. J.|soyadı=Deus}}</ref> |
|||
{{Diğer anlamı|Muhammed (anlam ayrımı)|Muhammed Mustafa}} |
|||
{{Kişi bilgi kutusu |
|||
| honorific_prefix = {{küçük|[[İslam peygamberleri|İslam peygamberi]]}} |
|||
| isim = {{büyük|Muhammed}}<br>{{büyük|مُحَمَّد}} |
|||
| resim = Muhammad Prophet Calligraphy.png |
|||
| başlık = [[Kaligrafi|Hat sanatında]] "Muhammed" adının yazılışı. Sol taraftaki küçük yazıda ise "Allah'ın salât ve selâmı üzerine olsun" cümlesi yer almaktadır. |
|||
| doğum_adı = Muhammed bin Abdullah<br>({{dil|dil_adı=e|ar|مُحَمَّد بنِ عَبد الله}}) |
|||
| doğum_tarihi = {{Yaklaşık|570}} |
|||
| doğum_yeri = [[Mekke]], [[Hicaz]], [[Arap Yarımadası|Arabistan]]<br>{{küçük|(günümüzde [[Suudi Arabistan]])}} |
|||
| ölüm_tarihi = {{ölüm tarihi|632|6|8}}<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.academia.edu/36951072/Periodisation_and_the_fut%C5%AB%E1%B8%A5_Making_Sense_of_Mu%E1%B8%A5ammad_s_Leadership_of_the_Conquests_in_non_Muslim_Sources_Arabica_69_2022_pp_96_145_|başlık=Periodisation and the Futūḥ: Making Sense of Muḥammad's Leadership of the Conquests in Non-Muslim Sources|tarih=1 Ocak 2022|sayı=1-2|sayfalar=96|çalışma=Arabica|cilt=69|ad=Mehdy|soyadı=Shaddel|issn=0570-5398|erişimtarihi=7 Kasım 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221107173456/https://www.academia.edu/36951072/Periodisation_and_the_fut%C5%AB%E1%B8%A5_Making_Sense_of_Mu%E1%B8%A5ammad_s_Leadership_of_the_Conquests_in_non_Muslim_Sources_Arabica_69_2022_pp_96_145_|arşivtarihi=7 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=OZbyz_Hr-eIC&newbks=0&printsec=frontcover&dq=Encyclopaedia+of+Islam+muhammad&hl=tr|başlık=Encyclopedia of Islam|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|tarih=2009|bölüm=Muhammad|dil=İngilizce|sayfa=494|yayıncı=Infobase Publishing|ad=Juan Eduardo|soyadı=Campo|isbn=978-1-4381-2696-8}}</ref><br>(61–62 yaşlarında) |
|||
| ölüm_yeri = [[Medine]], [[Hicaz]], [[Medine İslam Devleti|İslam Devleti]]<br>{{küçük|(günümüzde [[Suudi Arabistan]])}} |
|||
| ölüm_sebebi = [[Ateş (tıp)|Yüksek ateş]]<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/muhammad-COM_0780|başlık=Encyclopaedia of Islam|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|tarih=2012|basım=2.|sayfa=374|yayıncı=BRILL|ad=Frants|soyadı=Buhl|ad2=Alford T.|ad3=Annemarie|ad4=A.|ad5=Trude|soyadı2=Welch|soyadı3=Schimmel|soyadı4=Noth|soyadı5=Ehlert|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230328094244/https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/muhammad-COM_0780|arşivtarihi=28 Mart 2023|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
| yattığı_yer = [[Mescid-i Nebevî]]'deki [[Yeşil Kubbe]], [[Medine]], [[Suudi Arabistan]] |
|||
| yattığı_yerin_koordinatları = {{Koordinat|24|28|03.22|N|039|36|41.18|E|type:landmark_scale:5000_region:SA|display=title|name=Green Dome}} |
|||
| meslek = [[Tüccar]] {{küçük|({{yaklaşık}} 583–610)}} |
|||
| diğer_adları = Ebû'l Kâsım {{küçük|(künye)}}<br>Resûlullah {{küçük|(Allah'ın Elçisi)|}}<br>Muhammedü'l Emin {{küçük|(Güvenilir Muhammed)}}<br>Bkz. {{küçük|[[Muhammed'in isimleri]]}} |
|||
| milliyet = [[Araplar|Arap]] |
|||
| aktif yılları = 610–632 {{küçük|(dinî önder)}} |
|||
| önemli_çalışmaları = |
|||
| sonraki = [[Dört Halife|Dört Hâlife]] |
|||
| dönem = [[Cahiliye Dönemi]]<br>[[Asr-ı Saadet|Asr–ı Saadet]] |
|||
| tanınma_nedeni = |
|||
| hareket = |
|||
| rakipler = [[Mekke]]li [[Arap mitolojisi|pagan]]lar<br />[[Bizans İmparatorluğu]]<ref name="dergipark.org.tr">{{Web kaynağı | url = https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/386946 | başlık = Hz. Peygamber'in Sasani ve Bizans'ı Hedef Göstermesi | erişimtarihi = 7 Ağustos 2023 | tarih = 2017 | çalışma = dergipark.org.tr | yayıncı = Sosyal Bilimler Dergisi | ad = Ömer | soyadı = Cide | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200313020841/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/386946 | arşivtarihi = 13 Mart 2020}}</ref><br />[[Sasani İmparatorluğu]]<ref name="dergipark.org.tr"/> |
|||
| kurul_üyelikleri = [[Hilfü'l-Fudûl|Hilfü'l–Fudûl]]<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=Ee9ozwEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Son Peygamber Hz. Muhammed|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|tarih=2021|dil=Türkçe|yayıncı=İslam Araştırmaları Merkezi|ad=Casim|soyadı=Avcı|isbn=978-975-389-925-3|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230807121308/https://books.google.com/books?id=Ee9ozwEACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=7 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
| düşmanları = {{Madde işaretsiz liste|[[Kureyş]]}} |
|||
| din = [[İslam]] |
|||
| eş = {{Hizalı tablo|style=line-height:120%;|leftright=y|row1header=y|nowrap1=y|nowrap2=y |
|||
| [[Muhammed'in evlilikleri|Evlilikleri]] | Yıllar |
|||
| [[Hatice bint Hüveylid]] |595–619 |
|||
| [[Sevde bint Zem'a]] |621–632 |
|||
| [[Aişe|Aişe bint Ebû Bekir]] |624–632 |
|||
| [[Hafsa bint Ömer]] |624–632 |
|||
| [[Zeyneb bint Huzeyme]] |624–625 |
|||
| [[Ümmü Seleme|Hind bint Ebî Ümeyye]] |625–632 |
|||
| [[Zeyneb bint Cahş]] |627–632 |
|||
| [[Cüveyriye bint Haris]] |628–632 |
|||
| [[Ümmü Habibe|Remle bint Ebî Süfyân]] |628–632 |
|||
| [[Reyhâne bint Zeyd]] |629–631 |
|||
| [[Safiyye bint Huyey]] |629–632 |
|||
| [[Meymûne bint Haris]] |630–632 |
|||
| [[Mâriye el-Kıbtiyye]] |630–632 |
|||
}} |
|||
| ebeveynler = [[Abdullah bin Abdülmuttalib]] {{küçük|(baba)}}<br />[[Amine|Âmine bint Vehb]] {{küçük|(anne)}} |
|||
| çocukları = {{Yatay liste|[[Kasım ibn Muhammed|Kâsım]]|[[Abdullah bin Muhammed|Abdullah]]|[[Mâriye el-Kıbtiyye#İbrahim|İbrahim]]|[[Zeyneb bint Muhammed|Zeyneb]]|[[Rukiyye bint Muhammed|Rukiyye]]|[[Ümmü Gülsüm binti Muhammed|Ümmü Gülsüm]]|[[Fatıma|Fatıma Zehra]]}} |
|||
| akrabalar = [[Muhammed'in soyu|Soyağacı]] |
|||
| aile = [[Ehl-i Beyt]] {{küçük|(Ev halkı)}} |
|||
| çağrı_işareti = |
|||
| imza = [[Dosya:Muhammad Seal.svg|63px|Mührü]] |
|||
}} |
|||
'''Muhammed'''{{refn|[[Arapça isim|Tam adı]]: '''Ebû'l–Kâsım Muhammed ibn-i 'Abd Allâh ibn–i 'Abd'ûl–Muttâlib ibn–i Hâşim ibn–i 'Abd Menâf El Kureyşî''' ({{dil|ar|ابو القاسم محمد ابن عبد الله ابن عبد المطلب ابن هاشم}})|group=not}} ({{dil|ar|{{kalın|مُحَمَّد}}}}, {{IPA|ar|muħammad}}; {{yaklaşık}} 570 - 8 Haziran 632{{refn|Baskın [[İslam]]î anlayış, Muhammed'in ölüm tarihi olarak 8 Haziran 632'yi kabul etmektedir. Çoğu erken dönem, çoğunlukla [[Gayrimüslim|Müslüman olmayan]] anlayışlar ise, Muhammed'in [[Müslümanların Levant'ı fethi|Filistin'in Fethi]] sırasında hâlâ hayatta olduğunu belirtmektedir.<ref>{{Kaynak|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780195082401&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Believers: Spiritual Leaders of the World|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|tarih=1995|sayfa=63|yayıncı=Oxford University Press|ad=Elizabeth|soyadı=Goldman|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230807100900/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780195082401&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=7 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kaynak|url=https://www.google.com.tr/books/edition/The_Death_of_a_Prophet/qcfHxDSbdT0C?hl=tr&gbpv=1&dq=The+Death+of+a+Prophet:+The+End+of+Muhammad%27s+Life+and+the+Beginnings+of+Islam&printsec=frontcover|başlık=The Death of a Prophet: The End of Muhammad's Life and the Beginnings of Islam|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|tarih=2011|yayıncı=University of Pennsylvania Press|ad=Stephen J.|soyadı=Shoemaker}}</ref>|group=not}}), [[Dünyada dinlere göre nüfus|dünyanın en kalabalık ikinci dini]] olan [[İslam]]'ın kurucusu ve merkezî figürü olan dinî, askerî ve siyasi [[Araplar|Arap]] liderdir.<ref name=":13">{{Web kaynağı|url=https://www.britannica.com/biography/Muhammad|başlık=Muhammad – Prophet of Islam|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|arşivtarihi=9 Şubat 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170209125352/https://www.britannica.com/biography/Muhammad|yazarlar=William Montgomery Watt, Nicolai Sinai|tarih=28 Temmuz 2023|ölüurl=hayır|dil=İngilizce|çalışma=|yayıncı=Encyclopedia Britannica}}</ref> [[Arap Yarımadası]]'nın tamamını ele geçirerek [[Müslüman]] hâkimiyetini tek bir yönetim altında birleştirmiş ve böylece [[İslam]]'ın kutsal kitabı [[Kur'an]]'ın yanı sıra, öğretileri ile uygulamalarını güvence altına alarak İslamî dinî inancın temelini oluşturmuştur.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.cambridge.org/core/journals/bulletin-of-the-school-of-oriental-and-african-studies/article/abs/abraha-and-muhammad-some-observations-apropos-of-chronology-and-literary-topoi-in-the-early-arabic-historical-tradition1/3C7779B2986050C4381A72D79D2B8F3F|başlık=Abraha and Muhammad: Some Observations Apropos of Chronology and Literary|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|tarih=1987|sayı=2|dil=İngilizce|sayfalar=225-240|çalışma=Bulletin of the School of Oriental and African Studies|cilt=50|ad=Lawrence I.|soyadı=Conrad|issn=1474-0699|doi=10.1017/S0041977X00049016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221228192923/https://www.cambridge.org/core/journals/bulletin-of-the-school-of-oriental-and-african-studies/article/abs/abraha-and-muhammad-some-observations-apropos-of-chronology-and-literary-topoi-in-the-early-arabic-historical-tradition1/3C7779B2986050C4381A72D79D2B8F3F|arşivtarihi=28 Aralık 2022|ölüurl=hayır}}</ref> [[Müslüman]]lar tarafından [[Âdem]], [[İbrahim]], [[Musa]], [[İslam'da İsa|İsa]] ve diğer [[İslam'da peygamberler ve elçiler|peygamberlerin]] daha sonradan [[tahrif]] edilmiş [[Monoteizm|tek tanrılı]] dinlerini onaran ve tamamlayan kişi ve [[Allah]]'ın insanlara gönderdiği son [[peygamber]] olduğuna inanılır.{{refn|Muhammed'in [[peygamber]] olduğuna inanan ancak "son peygamber" olduğuna inanmayan din ve hareketler vardır: |
|||
* [[Bahâîlik]], Muhammed'i birtakım peygamberler veya "Tanrı'nın tezahürleri"nden biri olarak sayar, ancak [[Bahaullah]]'ın tebliğ ettiklerinin onunkileri neshettiğini kabul eder.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.google.com.tr/books/edition/A_Concise_Encyclopedia_of_the_Baha_i_Fai/Yhy9DwAAQBAJ?hl=tr&gbpv=1&dq=A+concise+encyclopedia+of+the+Bah%C3%A1%27%C3%AD+Faith&printsec=frontcover|başlık=A Concise Encyclopedia of the Baha'i Faith|erişimtarihi=|yazarlar=Peter Smith|tarih=2013|dil=|sayfa=251|yayıncı=Oneworld Publications|ad=|soyadı=}}</ref> |
|||
* [[Ahmedîlik]], Muhammed'in son kural koyan peygamber olduğunu kabul eder, ancak son peygamber ünvanını reddeder.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/?id=MdRth02Q6nAC&pg=PA134&dq#v=onepage&q&f=false|başlık=Islam and the Ahmadiyya Jama'at: History, Belief, Practice|sayfa=134|yayıncı=Columbia University Press|yıl=2008|isbn=978-1-85065-916-7|yazar=Simon Ross Valentine}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.alislam.org/books/truth/finality.html|başlık=Finality of Prophethood|erişimtarihi=16 Ekim 2016|arşivtarihi=27 Eylül 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160927030854/http://www.alislam.org/books/truth/finality.html|ölüurl=evet|yayıncı=alislam.org}}</ref> |
|||
* [[İslam Milleti]], [[Elijah Muhammed]]'i de peygamber olarak kabul eder.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.google.com.tr/books/edition/African_American_Religious_Leaders/adzrv_FgaLIC?hl=tr&gbpv=1&dq=African+American+Religious+Leaders&printsec=frontcover|başlık=African American Religious Leaders|yazarlar=Jim Haskins, Kathleen Benson|tarih=2008|sayfa=76}}</ref> |
|||
* [[Uluslararası Birleşik Teslimiyetçiler]], [[Reşad Halife]]'yi de peygamber olarak kabul eder.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.google.com.tr/books/edition/Miniatures/YSFWDwAAQBAJ?hl=tr&gbpv=1&dq=Daniel+Pipes,+Miniatures:+Views+of+Islamic+and+Middle+Eastern+Politics&printsec=frontcover|başlık=Miniatures: Views of Islamic and Middle Eastern Politics|yazarlar=Daniel Pipes|tarih=2018|sayfa=98|yayıncı=Taylor & Francis}}</ref>|group=not}}{{refn|Oxford İslam Dünyası Ansiklopedisi'nde yazan Ahmad S. Moussalli ve Gordon D. Newby'e göre Muhammed, [[İslam dünyası|dünyanın en büyük medeniyetlerinden]] birini doğuran dinî, siyasi ve sosyal bir [[reform]]cuydu. [[Tarih|Modern tarihsel]] açıdan bakıldığında [[İslam]]'ın kurucusuydu. İslam inancı açısından ise önce [[Araplar]]a sonra da tüm insanlığa "[[Peygamber|uyarıcı]]" olmaya çağrılan Allah'ın elçisi (rasûlullah) idi.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t236/e0550|başlık=Muḥammad|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|arşivtarihi=11 Şubat 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170211050118/http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t236/e0550|ölüurl=|yayıncı=Oxford Islamic Studies Online|ad=Ahmad S.|soyadı=Moussalli|ad2=Gordon D.|soyadı2=Newby}}</ref>|group=not}} |
|||
Kaynaklara göre [[Milattan sonra|MS]] 570 civarında [[Arap Yarımadası]]'nın güneybatısındaki [[Mekke]] şehrinde, o zamanlar ticaret, bilim, sanat ve kültür merkezlerinin çok uzağında olan, dünyanın geri kalmış bir yerinde dünyaya gelen Muhammed, hayatının ilk yıllarında hem öksüz hem yetim kalınca, amcası [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Talib]]'in koruması ve gözetimi altında büyüdü.<ref name=":28" /> 25 yaşındayken, Mekke'nin zengin ve dul kadınlarından biri olan [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]] isminde birisiyle evlendi. Kırk yaşında, düzenli olarak bazı geceler inzivaya çekildiği [[Hira Mağarası]]'nda iken, [[Melek]] [[Cebrâil]]'in kendisine gelerek [[Allah]]'ın [[İlk vahiy|ilk vahyini]] ilettiğini duyurdu. Aldığını söylediği vahiylerle birlikte, üç yıl sonra "[[tevhit]]" inancını açıkça ilan ederek insanları [[İslam|yeni bir yola]]{{refn|[[Kur'an]], [[İslam]]'dan bahsederken zaman zaman Arapçada "yol, âdet, durum" anlamlarını taşıyan ''dîn'' sözcüğünü kullanır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/din|başlık=DİN|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220305211650/https://islamansiklopedisi.org.tr/din|arşivtarihi=5 Mart 2022|ölüurl=hayır}}</ref>|group=not}} [[Dâvah|davet etmeye]] başladı ki;<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=2tLnCwAAQBAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0195130766&hl=tr|başlık=The Islamic Threat: Myth Or Reality?|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|tarih=1999|dil=İngilizce|sayfa=25|yayıncı=Oxford University Press|ad=John L.|soyadı=Esposito|isbn=978-0-19-513076-8|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230807125649/https://books.google.com/books?id=2tLnCwAAQBAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0195130766&hl=tr|arşivtarihi=7 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> bu, İslam inancına göre [[İslam'da peygamberler ve elçiler|diğer peygamberler]]in de daha önceden öğrettiği "Allah'a teslimiyet"tir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=d8L0wAEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Islam: A Guide for Jews and Christians|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|tarih=2003|dil=İngilizce|sayfa=9|yayıncı=Princeton University Press|ad=Francis E.|soyadı=Peters|isbn=978-0-691-11553-5|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230807125650/https://books.google.com/books?id=d8L0wAEACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=7 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=jxIAwQEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Islam: The Straight Path|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|tarih=1998|dil=İngilizce|sayfa=12|yayıncı=Oxford University Press|ad=John L.|soyadı=Esposito|isbn=978-0-19-511234-4|ad2=|soyadı2=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230807125652/https://books.google.com/books?id=jxIAwQEACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=7 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=V5YBngEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=What Everyone Needs to Know about Islam?|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|tarih=2002|dil=İngilizce|sayfa=|sayfalar=4-5|yayıncı=Oxford University Press|ad=John L.|soyadı=Esposito|isbn=978-0-19-515713-0|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230807125651/https://books.google.com/books?id=V5YBngEACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=7 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=xpYkAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:9781872531656&q=isbn:9781872531656&hl=tr|başlık=The History of the Qur'ānic Text: From Revelation to Compilation|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|tarih=2003|dil=İngilizce|sayfalar=26-27|yayıncı=UK Islamic Academy|ad=Muḥammad Muṣṭafá|soyadı=Aʻẓamī|isbn=978-1-872531-66-3|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230807125651/https://books.google.com/books?id=xpYkAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:9781872531656&q=isbn:9781872531656&hl=tr|arşivtarihi=7 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> İslamî kaynaklar, [[Ümmî|okuma ve yazmasının olmadığını]] belirtmektedir.<ref name=":28" /> |
|||
Başlarda Muhammed kendisine az sayıda [[Sahabe|destekçi]] buldu ve kimi Mekkeli kabilenin ve hatta akrabalarının düşmanlıklarıyla karşı karşıya kaldı. Kendisine ve kendi inancını benimseyenlere yapılan eziyetten dolayı ilk önce bazı Müslümanları 615 yılında [[Aksum Krallığı|Habeşistan]]'a gönderdi,<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/siyer/issue/53533/712878|başlık=Habeşistan Hicreti Üzerine Mülahazalar|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|arşivtarihi=7 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230807125649/https://dergipark.org.tr/tr/pub/siyer/issue/53533/712878|tarih=22 Haziran 2017|ölüurl=hayır|sayı=2|dil=Türkçe|sayfalar=27-44|çalışma=|yayıncı=Siyer Araştırmaları Dergisi|ad=Adem|soyadı=Apak|issn=2547-9822}}</ref> ardından 622'de destekçileriyle birlikte [[Medine]]'ye göç etti. "[[Hicret]]" adı verilen bu olay, daha sonradan [[Hicrî takvim]] olarak da bilinen İslamî takvimin başlangıcı kabul edildi. Muhammed Medine'ye geldiğinde, "[[Medine Sözleşmesi]]" adı verilen bir [[anayasa]]yla kabileleri tek bir çatı altında topladı ve İslam'ı buradan yaymaya devam etti. Mekkeli kabileler ile aralıklarla sekiz yıl süren çatışmaların ardından büyük bir Müslüman ordusu kurarak bu ordunun başında 630 yılında [[Mekke'nin Fethi|Mekke'yi ele geçirdi]].<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=0HQCBQAAQBAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=Muhammad:+Islam%E2%80%99s+First+Great+General&hl=tr|başlık=Muhammad: Islam's First Great General|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|tarih=2014|dil=İngilizce|sayfa=176|yayıncı=University of Oklahoma Press|ad=Richard A.|soyadı=Gabriel|isbn=978-0-8061-8250-6|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230807125649/https://books.google.com/books?id=0HQCBQAAQBAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=Muhammad%3A%20Islam%E2%80%99s%20First%20Great%20General&hl=tr|arşivtarihi=7 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Ayrıca döneminde [[Etiyopya|Habeşistan]] merkezli [[Aksum Krallığı]], [[Bizans İmparatorluğu|Doğu Roma İmparatorluğu]], [[İran]] merkezli [[Sasani İmparatorluğu]], [[Gassaniler|Gassânîler]], [[Romalı Mısır valileri listesi|Mısır Valiliği]], [[Umman]] ve [[Yemen]] krallıkları başta olmak üzere birçok devletin hükümdarlarına elçiler aracılığıyla İslam'a davet [[Muhammed'in mektupları|mektupları gönderdi]].<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.trthaber.com/foto-galeri/peygamberimizin-islama-davet-mektuplari/1539/sayfa-1.html|başlık=Peygamberimizin İslam'a Davet Mektupları|erişimtarihi=5 Aralık 2021|arşivtarihi=18 Ağustos 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120818235619/https://www.trthaber.com/foto-galeri/peygamberimizin-islama-davet-mektuplari/1539/sayfa-1.html|tarih=15 Ağustos 2012|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=[[TRT Haber]]}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=T1skAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0196360331&q=isbn:0196360331&hl=tr|başlık=The Life of Muhammad|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|yazarlar='Abd al-Malik Ibn Hishām, Muhammad Ibn Isḥāq|tarih=1967|dil=İngilizce|sayfa=653|yayıncı=Oxford University Press|ad=|soyadı=|isbn=978-0-19-636033-1|ad2=|soyadı2=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230807125650/https://books.google.com/books?id=T1skAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0196360331&q=isbn:0196360331&hl=tr|arşivtarihi=7 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
632'de, [[Veda Haccı]]'nı tamamladıktan ve [[Veda Hutbesi]]'ni verdikten birkaç ay sonra hastalandı ve [[Medine]]'de öldü. Ölümünden önce Arap Yarımadası'nın büyük bir kısmının [[İslam]]'ı benimseme süreci tamamlanmıştı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/muhammad-COM_0780|başlık=Encyclopaedia of Islam|erişimtarihi=7 Ağustos 2023|tarih=2012|basım=2.|sayfa=|yayıncı=BRILL|ad=Frants|soyadı=Buhl|ad2=Alford T.|ad3=Annemarie|ad4=A.|ad5=Trude|soyadı2=Welch|soyadı3=Schimmel|soyadı4=Noth|soyadı5=Ehlert|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230328094244/https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/muhammad-COM_0780|arşivtarihi=28 Mart 2023|ölüurl=hayır}}</ref> İslam'a göre, Muhammed'in ölümüne kadar [[Allah]] tarafından vahyedilen tüm sözler ([[ayet]]), dinin temeli olarak kabul edilen kutsal kitap [[Kur'an]]'ı oluşturdu. Kur'an'ın yanı sıra [[Siyer|Muhammed'in hayatı]], [[Sünnet (din)|uygulamaları]] ve [[Hadis|sözleri]] de inananlar tarafından kabul görerek [[şeriat|İslam hukukuna]] ve [[İslam kültürü|Müslüman kültür ve yaşam tarzına]] kaynak teşkil etti. |
|||
==Bilgi kaynakları== |
|||
{{Muhammed}} |
|||
{{Ana|Revizyonist İslam Araştırmaları Okulu||Erken İslam Tarihçiliği|}} |
|||
===Sözlü kültür geleneği=== |
|||
Muhammed ve çağdaşları ile ilgili en dikkat çeken konu, [[hadis]] ve [[siyer]] olarak derlenen bilgilerin 150–200 yıllık bir sözlü kültür dönemi sonrasında yazılmaya başlanması ve hikâyenin bundan sonra "evrimleşerek" ilerlemesidir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://library.oapen.org/bitstream/id/f65c8b61-d32b-4877-b478-981b6c993321/1005455.pdf|başlık=History and Religion|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=2015|bölüm=History and Heilsgeschichte in Early Islam|sayfa=130|çalışma=|yayıncı=Library of Congress|ad=Chase F.|soyadı=Robinson|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211013024125/https://library.oapen.org/bitstream/id/f65c8b61-d32b-4877-b478-981b6c993321/1005455.pdf|arşivtarihi=13 Ekim 2021|ölüurl=hayır}}</ref>{{refn|Benzer bir ifade, [[İngilizler|İngiliz]] tarihçi [[Lawrence Conrad]] tarafından da kullanılır. Çünkü O'nun incelemelerine göre, [[Hicrî takvim|hicrî]] ikinci yüzyıla kadar Peygamber'in doğum tarihiyle ilgili İslamî bilimsel görüş, 85 yıllık bir çeşitlilik sergilemişti. İster sözlü ister yazılı olarak nakledilmiş olsun, herhangi bir [[tarih]]sel anlatı geleneğinin istikrarı için kronolojinin çok önemli olduğu varsayımına göre, bu durum ikinci yüzyılda [[siyer]] çalışmalarının hâlâ bir akışkanlık hâlinde olduğunun açık bir göstergesi olarak görülebilir.<ref>{{Kaynak|url=https://www.cambridge.org/core/journals/bulletin-of-the-school-of-oriental-and-african-studies/article/abs/abraha-and-muhammad-some-observations-apropos-of-chronology-and-literary-topoi-in-the-early-arabic-historical-tradition1/3C7779B2986050C4381A72D79D2B8F3F|başlık=Abraha and Muhammad: Some Observations Apropos of Chronology and Literary Topoi in the Early Arabic Historical Tradition|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|arşivtarihi=28 Aralık 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221228192923/https://www.cambridge.org/core/journals/bulletin-of-the-school-of-oriental-and-african-studies/article/abs/abraha-and-muhammad-some-observations-apropos-of-chronology-and-literary-topoi-in-the-early-arabic-historical-tradition1/3C7779B2986050C4381A72D79D2B8F3F|tarih=2009|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=www.cambridge.org|ad=Lawrence|soyadı=Conrad}}</ref>|group=not}} Bu rivayetlerin bazıları İslam dışı kaynaklarca desteklenmemekte ve bazıları da kendi içerisinde çelişkiler taşımaktadır.<ref name="donner">{{Video kaynağı|yazarlar=Fred M. Donner|tarih=31 Ocak 2019|yayıntarihi=3 Nisan 2019|başlık=Islam's Origins: Myth and Material Evidence|url=https://www.youtube.com/watch?v=koVaxbWBlr4|erişimtarihi=23 Eylül 2021|yayıncı=American Academy in Berlin|ile=YouTube|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210923192323/https://www.youtube.com/watch?v=koVaxbWBlr4|arşivtarihi=23 Eylül 2021|ölüurl=hayır}}</ref><ref name=":44">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.cambridge.org/core/journals/bulletin-of-the-school-of-oriental-and-african-studies/article/abs/abraha-and-muhammad-some-observations-apropos-of-chronology-and-literary-topoi-in-the-early-arabic-historical-tradition1/3C7779B2986050C4381A72D79D2B8F3F|başlık=Abraha and Muhammad: Some Observations Apropos of Chronology and Literary|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=1987|sayı=2|dil=İngilizce|sayfalar=225-240|çalışma=Bulletin of the School of Oriental and African Studies|cilt=50|ad=Lawrence I.|soyadı=Conrad|issn=1474-0699|doi=10.1017/S0041977X00049016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221228192923/https://www.cambridge.org/core/journals/bulletin-of-the-school-of-oriental-and-african-studies/article/abs/abraha-and-muhammad-some-observations-apropos-of-chronology-and-literary-topoi-in-the-early-arabic-historical-tradition1/3C7779B2986050C4381A72D79D2B8F3F|arşivtarihi=28 Aralık 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Rivayetlere dayalı kayıtlarda olayın yaşandığı günlerde anlatılanlar büyük ölçüde gerçekliğini korurken, zaman içerisinde bunlar değişikliğe uğrayarak birkaç nesil sonra tarihî gerçeklikten tamamen uzaklaşırlar.<ref name=":44" /><ref>{{Web kaynağı|url=https://ilahiyat.cumhuriyet.edu.tr/userfiles/Hz%20Omer%201_%20Cilt-compressed.pdf|başlık=Uluslararası Hz. Ömer Sempozyumu|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=2018|çalışma=|yayıncı=Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi|cilt=1.|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230126103922/https://ilahiyat.cumhuriyet.edu.tr/userfiles/Hz%20Omer%201_%20Cilt-compressed.pdf|arşivtarihi=26 Ocak 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/G%c3%9cNG%c3%96R-%c5%9eeyma-TAR%c4%b0H%c3%8e-OLAYDAN-MENKIBEYE-MENKIBEDEN-%c5%9eAHESERE-KERBELA-OLAYI-VE-HAD%c4%b0KAT%c3%9c%e2%80%99S-S%c3%9cEDA.pdf|başlık=Tarihî Olaydan Menkıbeye, Menkıbeden Şahesere (Kerbelâ Olayı ve Hadikatü's-Süeda)|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|ad=Şeyma|soyadı=Güngör|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190819041609/http://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/G%C3%9CNG%C3%96R-%C5%9Eeyma-TAR%C4%B0H%C3%8E-OLAYDAN-MENKIBEYE-MENKIBEDEN-%C5%9EAHESERE-KERBELA-OLAYI-VE-HAD%C4%B0KAT%C3%9C%E2%80%99S-S%C3%9CEDA.pdf|arşivtarihi=19 Ağustos 2019|ölüurl=hayır}}</ref> Hadis ve siyer gibi erken dönem kaynaklarında Muhammed'in hayatı ile hiçbir alakası olmayan hikâyelerin<ref name=":45">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0253216273&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Islam: Its History, Teaching, and Practices|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=2004|dil=İngilizce|sayfa=6|yayıncı=Indiana University Press|ad=Solomon Alexander|soyadı=Nigosian|isbn=978-0-253-34315-4|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225242/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0253216273&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9004104224&newbks=0&redir_esc=y|başlık=The Encyclopaedia of Islam, New Edition: Index of Subjects|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=1997|dil=İngilizce|sayfalar=660-663|yayıncı=E. J. Brill|ad=Peri J.|soyadı=Bearman|isbn=978-90-04-10422-8|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225258/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9004104224&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Muhammed'in hikâyesine birtakım değişiklikler yapılarak eklemlenmiş olabileceği, sıklıkla dile getirilen konulardandır.<ref name=":45" /><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=MsZJ3X-UvJsC&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0192876058&hl=tr|başlık=Muhammad|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=1983|dil=İngilizce|sayfa=62|yayıncı=Oxford University Press|ad=Michael|soyadı=Cook|isbn=978-0-19-287605-8|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810224350/https://books.google.com/books?id=MsZJ3X-UvJsC&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0192876058&hl=tr|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> [[Filistinliler|Filistinli]] profesör [[Sami Ezzib]], bu konuda dikkat çeken bir ifade ile, Muhammed'e isnat edilebilmiş olan [[Hayber Muharebesi]] ve [[Beni Kureyza Muharebesi|Kureyza Muharebesi]] gibi olayların [[Yahudilik|Yahudi]] kutsal kitabında yer aldığını, ancak bu kaynağa göre Yahudilerin Yahudi olmayanları katlettikleri bilgisini vermektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.nonteizm.com/islam/muhammet-yasadi-mi-prof-dr-sami-aldeeb-ve-furkan-er/|başlık=Muhammet Yaşadı Mı? {{!}} Prof. Dr. Sami Aldeeb ve Furkan Er|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|arşivtarihi=22 Haziran 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210622065037/https://www.nonteizm.com/islam/muhammet-yasadi-mi-prof-dr-sami-aldeeb-ve-furkan-er/|tarih=27 Mayıs 2021|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=www.nonteizm.com}}</ref> |
|||
Rivayet kültürüne dayalı eserler dışında; [[İslam tarihi|İslam'ın erken tarihi]], ne zaman ortaya çıktığı, hangi coğrafyada doğup dünyaya yayıldığı konusu günümüzde tartışmalığını korumakta, bu konuda geleneksel anlatımların işaret edildiği [[Mekke]]<nowiki>'yi dışlayan ''</nowiki>[[Petra]]<nowiki>''</nowiki> başta olmak üzere farklı coğrafyalara işaret eden teoriler ve iddialar ileriye sürülmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.zwemercenter.com/is-mecca-really-the-birthplace-of-islam/|başlık=Is Mecca Really the Birthplace of Islam?|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|tarih=11 Ekim 2018|çalışma=|yayıncı=Zwemer Center for Muslim Studies|ad=Mark|soyadı=Anderson|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190513015508/https://www.zwemercenter.com/is-mecca-really-the-birthplace-of-islam/|arşivtarihi=13 Mayıs 2019|ölüurl=hayır}}</ref> Söz konusu tartışmalarda Petra, Petra'nın kuzeyinde bir bölge, [[Kufe]] ve [[Hîre]] (Güney Irak) bölgeleri öne çıkmaktadır. [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] kronikleri, [[Hristiyanlık|Hristiyan]] din adamlarının kayıtları, basılı paralar, [[Abbâsîler]] döneminde İslam'ın erken hikâyesinin yazılma sürecine katılan [[hadis]]çi ve tarihçilerin yaşam bölgeleri, Hîre ile [[Medine]] gibi bazı antik şehirlerin isimleri ve diğer bulgular, Muhammed'in ve erken İslam coğrafyasının Güney Irak ile ilişkilendirilmesine ve Muhammed'in hayat hikâyesinin birden fazla kişinin hikâyelerinin birleşimi olabileceği kanaatine yol açmıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://aymennjawad.org/23129/the-byzantine-arabic-chronicle-full-translation|başlık=The Byzantine-Arabic Chronicle: Full Translation and Analysis|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810230453/https://aymennjawad.org/23129/the-byzantine-arabic-chronicle-full-translation|tarih=29 Ağustos 2019|ölüurl=hayır|dil=İngilizce|çalışma=|yayıncı=aymennjawad.org|ad=Aymenn Jawad|soyadı=Al-Tamimi}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?v=uOeSKwvDBmQ&list=UUWbFMAgToBJE9xRxJwS8ZHg|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=6 Mart 2021|arşivtarihi=25 Haziran 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210625222753/https://www.youtube.com/watch?v=uOeSKwvDBmQ&list=UUWbFMAgToBJE9xRxJwS8ZHg|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?v=LTHW2N6W3Vg&t=359s|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=6 Mart 2021|arşivtarihi=23 Nisan 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210423114828/https://www.youtube.com/watch?v=LTHW2N6W3Vg&t=359s|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?v=OD7Q1uo7OoA|başlık=Mekke Nerede???|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|arşivtarihi=27 Mayıs 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210527110527/https://www.youtube.com/watch?v=OD7Q1uo7OoA|tarih=26 Mayıs 2021|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=İlyas Özkan|ile=YouTube}}</ref> |
|||
=== Erken biyografiler === |
|||
{{Ana|Siyer|Muhammed'in biyografileri listesi}} |
|||
Muhammed'in hayatıyla ilgili önemli kaynaklar, MS [[8. yüzyıl|8.]] ve [[9. yüzyıl]]lara ait bazı yazarların tarihî eserlerinde bulunabilir.<ref name=":46">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780195772777&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Muhammad at Mecca|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=1960|dil=İngilizce|sayfa=11|yayıncı=Clarendon Press|ad=William Montgomery|soyadı=Watt|isbn=978-0-19-577277-7|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225051/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780195772777&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Bunlar, Muhammed'in hayatı hakkında ek bilgi sağlayan geleneksel Müslüman biyografilerini içerir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780814775646&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Muhammad in Europe: A Thousand Years of Western Myth-Making|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=2003|dil=İngilizce|sayfalar=6-7|yayıncı=NYU Press|ad=Minou|soyadı=Reeves|isbn=978-0-8147-7564-6|ad2=P. J.|soyadı2=Stewart|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225205/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780814775646&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/85970 | başlık = Hz. Muhammed'in Biyografisi Üzerine... | erişimtarihi = 27 Ekim 2023 | tarih = 2002 | çalışma = dergipark.org.tr | yayıncı = Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi | ad = Nahide | soyadı = Bozkurt | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200325021512/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/85970 | arşivtarihi = 25 Mart 2020}}</ref> [[İslam tarihi|Erken dönem İslam tarihini]] ve Muhammed'in hayatını değerlendirmenin zorluğu, 690'lı yıllarda [[Emevîler|Emevî]] hâlifesi [[Abdülmelik|Abdülmelik bin Mervan]] tarafından yaratılan ortodoks tarih haricinde neredeyse hiçbir şey bilinmemesindendir. Yoğun bir editörlük süreciyle tek bir güçlü gelenek yaratılmıştır.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=FTBaMwEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Yeni Bir Bakış Açısıyla: Dünya Tarihi|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=2011|dil=Türkçe|sayfa=278|yayıncı=Alfa Basım Yayım Dağıtım|ad=Clive|soyadı=Ponting|isbn=978-605-106-164-1|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230608204836/https://books.google.com/books?id=FTBaMwEACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=8 Haziran 2023|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
Oryantalist tarihçi [[Patricia Crone]], rivayete dayalı bu eserlerdeki içerik zenginliğini [[Kıssa|kıssacılık geleneğinin]] bir ürünü olarak görmekte ve bunların güvenilmez oluşunu şu sözlerle ifade etmektedir:<ref name="Crone_1987_111">{{kitap kaynağı|url=https://www.google.com.tr/books/edition/Meccan_Trade_and_the_Rise_of_Islam/jKVNvgAACAAJ?hl=tr|başlık=Meccan Trade and the Rise of Islam|erişimtarihi=2 Ekim 2023|sayfa=[https://archive.org/details/meccantraderisei00cron/page/n118 111]|yayıncı=Princeton University Press|yıl=1987|isbn=|ad1=Patricia|soyadı1=Crone|url-erişimi=}}</ref> "Birbirleriyle o kadar sık ve düzenli bir şekilde çatışıyorlar ki, çok isteyen birisi [[W. Montgomery Watt]]'ın Muhammed biyografisinin çoğunu tersten yazabilirdi." |
|||
Muhammed ile ilgili yazılmış en eski eser ([[siyer]]), 767 yılında ([[Hicrî takvim|Hicrî]]: 150) ölen [[Araplar|Arap]] tarihçi [[İbn-i İshak|İbn–i İshak]]'ın yazdığı bir eserdir. Orijinal eser kaybolmuş olsa da, bu siyer, 9. yüzyıldaki [[İbn-i Hişam|İbn–i Hişam]]'ın (ö. 833) ve daha az ölçüde [[Taberî]]'nin (ö. 923) eserlerinden kapsamlı alıntılar alarak günümüze ulaşmıştır.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780878501274&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Narratives of Islamic Origins: The Beginnings of Islamic Historical Writing|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=1998|dil=İngilizce|sayfa=132|yayıncı=Darwin Press|ad=Fred McGraw|soyadı=Donner|isbn=978-0-87850-127-4|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225228/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780878501274&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Bir diğer erken tarih kaynağı, [[Vâkidî]]'nin (ö. 823) ve Vâkidî'nin öğrencisi [[İbn Sa'd|İbni Sa'd]]'ın (ö. 845) eserleridir.<ref name=":46" /> Pek çok bilim insanı bu erken dönem biyografilerini kabul etse de, bunların doğrulukları kesin değildir.<ref name=":48">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=my7hnALd_NkC&redir_esc=y|başlık=Islam: Its History, Teaching, and Practices|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=29 Ocak 2004|dil=İngilizce|sayfa=6|yayıncı=Indiana University Press|ad=Solomon A.|soyadı=Nigosian|isbn=978-0-253-11074-9|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225306/https://books.google.com.tr/books?id=my7hnALd_NkC&redir_esc=y|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780521838238&newbks=0&redir_esc=y|başlık=The New Cambridge History of Islam|erişimtarihi=2 Ekim 2023|tarih=2010|dil=İngilizce|sayfalar=1-15|yayıncı=Cambridge University Press|ad=Chase F.|soyadı=Robinson|isbn=978-0-521-83823-8|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231101114914/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780521838238&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=1 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Bu konuda yapılmış son çalışmalar, akademisyenlerin yasal meselelere dokunan gelenekler ile tamamen [[tarih]]sel olaylar arasında bir ayrım yapmasına yol açmıştır. Hukuk grubunda gelenekler icada tabi olabilirken, istisnai durumlar dışında tarihî olaylar yalnızca "eğilimli şekillendirmeye" tabi olabilirdi.<ref name=":47">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780195772777&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Muhammad at Mecca|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225051/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780195772777&newbks=0&redir_esc=y|tarih=1960|ölüurl=hayır|dil=İngilizce|sayfa=15|yayıncı=Clarendon Press|ad=William Montgomery|soyadı=Watt|isbn=978-0-19-577277-7}}</ref> |
|||
===Kur'an=== |
|||
[[Dosya:Folio from a Koran (8th-9th century).jpg|küçükresim|[[Kûfi]] stiliyle yazılmış olan bir erken dönem [[Kur'an]]'ı. ([[Abbâsîler]] dönemi, 8–9. yüzyıllar)|261x261px]][[Kur'an]], [[İslam]]'ın ana kaynağı olan [[kutsal metin]]dir. Müslümanlar tarafından [[İslam'da Tanrı|Allah]]'ın son sözü olduğuna ve [[Cebrâil]] aracılığıyla ilki 610'da olmak üzere 22 yıllık süre zarfında Muhammed'e bildirildiğine inanılır.<ref name="Britannica">{{Ansiklopedi kaynağı|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/487666/Quran|başlık=Qur'ān|erişimtarihi=24 Eylül 2013|arşivtarihi=5 Mayıs 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150505001543/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/487666/Quran|ölüurl=hayır|ansiklopedi=|yer=|yayıncı=Encyclopædia Britannica Online|yıl=2007|ad=Seyyed Hossein|soyadı=Nasr|yazarbağı=Seyyed Hossein Nasr}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=uFa0swEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Pendulum: How Past Generations Shape Our Present and Predict Our Future|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|yazarlar=Perseus|tarih=2 Ekim 2012|dil=İngilizce|yayıncı=Hachette Books|soyadı=|isbn=978-1-59315-706-7|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225423/https://books.google.com/books?id=uFa0swEACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Kur'an, Muhammed'in kronolojik biyografisi hakkında bilgi edinilmesine çok az yardım eder<ref name="Bennett1998a">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=-VTIkkcUFHQC&pg=PA18|başlık=In Search of Muhammad|erişimtarihi=21 Nisan 2017|arşivtarihi=12 Aralık 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20161212231103/https://books.google.com/books?id=-VTIkkcUFHQC&pg=PA18|ölüurl=hayır|sayfalar=18-19|yayıncı=Continuum International Publishing Group|yıl=1998|isbn=978-0-304-70401-9|yazar=Clinton Bennett}}</ref> ve [[ayet]]lerin çoğunda söylenme sebebini öne çıkaran herhangi bir tarihsel bağlamdan bahis bulunmamaktadır.<ref name="Peters1994">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=Jrq6boXdJOAC&pg=PA261|başlık=Muhammad and the Origins of Islam|erişimtarihi=21 Nisan 2017|arşivtarihi=13 Aralık 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20161213052339/https://books.google.com/books?id=Jrq6boXdJOAC&pg=PA261|ölüurl=hayır|sayfa=261|yayıncı=SUNY Press|yıl=1994|isbn=978-0-7914-1876-5|yazar=Francis E. Peters}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=qva3QgAACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Living Religions: An Encyclopedia of the World's Faiths|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|tarih=1990|dil=İngilizce|sayfa=338|yayıncı=Tauris|ad=Mary Pat|soyadı=Fisher|isbn=978-1-85043-299-9|ad2=Robert|soyadı2=Luyster|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810231027/https://books.google.com/books?id=qva3QgAACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
[[Kanada]]lı yazar [[Dan Gibson]], Kur'an'da kullanılan dilin başlangıçta saf [[Arapça]] olmadığı ve yazım dönemi itibarıyla sadece [[Petra]] bölgesinde kullanılan bir Arap dil yapısının Kur'an'da kullanıldığını söylemektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?v=gZGJIpB7A00|başlık=Talking with Dan Gibson 27: Petra Context for Sura 16:103|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|arşivtarihi=8 Mart 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210308061708/https://www.youtube.com/watch?v=gZGJIpB7A00|tarih=8 Mart 2021|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=Dan Gibson|ile=YouTube}}</ref> |
|||
===Arkeolojik bulgular=== |
|||
İslam coğrafyasında saklanan, zaman zaman ziyarete ve dolaşıma sokulan ve Muhammed'in biyografisi ile ilgili olan belgeler, [[Radyokarbon tarihleme yöntemi|radyokarbon tarihleme]] ve [[Genetik soybilim|genetik soybilim testi]] gibi metotlarla kanıtlanmaya muhtaç olan [[Medine Sözleşmesi]], [[Muhammed'in aştinamesi]] ve kendi dönemindeki devlet başkanları ve valilere [[Muhammed'in mektupları|yazdığı söylenen mektuplar]] ve bunların yanında [[Kutsal Emanetler|kıl]], [[Sakal-ı Şerif|sakal]], [[Hırka-i Şerif|hırka]], [[Kutsal Emanetler|nalın]] gibi malzemeler, bu bulgular arasındadır. |
|||
=== Tarihsellik === |
|||
{{Ana|Muhammed'in tarihselliği}} |
|||
Erken İslam tarihi ve Muhammed, tümü MS 633 ve sonrasına tarihlenen ve [[Yahudiler|Yahudi]] ve [[Hristiyan]] topluluklar tarafından [[Yunanca]], [[Süryanice]], [[Ermenice]] ve [[İbranice]] yazılmış kaynaklara da yansımıştır. Bu kaynaklar, özellikle kronoloji ve Muhammed'in [[Muhammed ve Yahudiler|Yahudilere]] ve [[Filistin (bölge)|Filistin]]'e karşı tutumu konusunda [[Müslüman]] kaynaklara göre bazı temel farklılıklar içermektedir.<ref name=":48" /> Bunun yanında hiçbir [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] ya da [[Süryaniler|Süryani]] kaynağı, Muhammed'in Müslüman literatüründen önceki erken kariyeri hakkında herhangi bir ayrıntı vermemektedir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Quest for the Historical Muhammad|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=2000|bölüm=Methodological Approaches to Islamic Studies|dil=İngilizce|sayfalar=420-443|yayıncı=New York: Prometheus Books|ad=Nehuda D.|soyadı=Nevo|ad2=Judith|soyadı2=Koren}}</ref> [[İngilizler|İngiliz]] tarihçi [[Sebastian Brock|Sebastian P. Brock]] tarafından incelenen Süryani ve Bizans kaynaklarına göre; Muhammed için kullanılan "[[peygamber]]" unvanı çok yaygın değildir, "[[Resul (İslam)|resûl]]" ise daha da azdır.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=Q0IUAQAAIAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Studies on the First Century of Islamic Society|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=1982|dil=İngilizce|sayfa=20|yayıncı=Southern Illinois University Press|ad=G. H. A.|soyadı=Juynboll|isbn=978-0-8093-1062-3|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225409/https://books.google.com/books?id=Q0IUAQAAIAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> O, basitçe "Arap krallarının ilki" olarak tanımlanmış ve dönemin [[Süryaniler|Süryani]] kaynakları, erken dönemdeki [[İslam'ın yayılışı|İslamî fetihleri]] "Müslüman fetihleri" olarak değil, esas itibarıyla "Arap fetihleri" olarak görmüştür.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=Q0IUAQAAIAAJ&newbks=0&hl=tr&redir_esc=y|başlık=Studies on the First Century of Islamic Society|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=1982|dil=İngilizce|sayfa=14|yayıncı=Southern Illinois University Press|ad=G. H. A.|soyadı=Juynboll|isbn=978-0-8093-1062-3|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225247/https://books.google.com.tr/books?id=Q0IUAQAAIAAJ&newbks=0&hl=tr&redir_esc=y|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Quest for the Historical Muhammad|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=2000|bölüm=Methodological Approaches to Islamic Studies|dil=İngilizce|sayfalar=432|yayıncı=New York: Prometheus Books|ad=Nehuda D.|soyadı=Nevo|ad2=Judith|soyadı2=Koren}}</ref> |
|||
[[Dosya:Byzantiumby650AD.svg|küçükresim|Muhammed'in ölümünden yaklaşık 20 yıl sonra [[Râşidîn Halifeliği|İslam Hâlifeliği]]'nin ve diğer çağdaş devletlerin sınırlarını gösteren [[Orta Doğu]], [[Kuzey Afrika]] ve [[Akdeniz]] haritası.|261x261pik]] |
|||
Muhammed'in ölümünden iki yıl sonra, MS 634 yılında yazıldığı düşünülen ''Yakup'un Öğretisi (Doctrina Jacobi)'' isimli [[Yunanca]] eserde Candidatus adındaki birinin ölüm haberinin geldiği ve [[Arap Yarımadası|Arabistan]]'da yeni bir [[peygamber]]in ortaya çıktığı kaydedilmiştir.<ref name=":49">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.academia.edu/50999364/DOCTRINA_JACOBI_JACOB_AND_JUSTUS|başlık=Doctrina Jacobi: Jacob and Justus|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225243/https://www.academia.edu/50999364/DOCTRINA_JACOBI_JACOB_AND_JUSTUS|tarih=2021|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=academia.edu|ad=A. J.|soyadı=Deus}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/islam-2014-0010/html|başlık=Muḥammad, the Keys to Paradise, and the Doctrina Jacobi: A Late Antique Puzzle|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=1 Kasım 2014|sayı=2|dil=İngilizce|sayfalar=243-265|çalışma=Der Islam|cilt=91|ad=Sean W.|soyadı=Anthony|issn=1613-0928|doi=10.1515/islam-2014-0010|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810224924/https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/islam-2014-0010/html|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Eserin [[Kartaca]]'da geçtiği, ancak 634–640 yılları arasında [[Filistin (bölge)|Filistin]]'de kaleme alındığı varsayılmaktadır.<ref name=":50">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0521211336&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Hagarism: The Making of the Islamic World|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|tarih=21 Nisan 1977|dil=İngilizce|yayıncı=CUP Archive|ad=Patricia|soyadı=Crone|isbn=978-0-521-21133-8|ad2=Michael|ad3=|soyadı2=Cook|soyadı3=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225053/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0521211336&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> [[Patricia Crone]] ve [[Michael Cook]], eserin 634'te Kartaca'da geçtiğini ve o tarihten birkaç yıl sonra yazıldığını, 640 tarihinin çok geç olduğunu söylemişlerdir.<ref name=":50" /><blockquote>Candidatus, [[Sarazen]]ler tarafından öldürüldüğünde [[Caesarea Maritima|Kayserya]]'daydım ve tekneyle [[:en:Tel Shikmona|Sykamina]]'ya doğru yola çıktım. İnsanlar "Candidatus öldürüldü" diyorlardı ve biz [[Yahudiler]] buna çok sevindik. Ve bir Peygamber'in Sarazenler (Arap) ile birlikte ortaya çıktığını ve meshedilmiş olan [[Mesih]]'in geleceğini ilan ettiğini söylüyorlardı. |
|||
— [[:en:Teaching of Jacob|Yakup'un Öğretisi (Doctrina Jacobi)]]<ref name=":49" /></blockquote>Burada adı anılan Candidatus, araştırmacılara göre muhtemelen [[Bizans İmparatorluğu]]'nun Filistin'deki komutanı olan Sergius'tur ve bahsedilen olay da, MS 634 yılının Şubat'ında [[Filistin (bölge)|Filistin]]'deki [[Gazze]] şehri yakınlarında [[Râşidîn Halifeliği|Râşidîn Hâlifeliği]] ordusu ve Bizans ordusu arasında gerçekleşen [[Dasin Muharebesi|Dathin Muharebesi]]'dir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?v=6pI97fng5_Q|başlık=Muhammed diye biri yaşamış mıdır? {{!}} Doç. Dr. Zafer Duygu|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|arşivtarihi=9 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230809121026/https://www.youtube.com/watch?v=6pI97fng5_Q&gl=US&hl=en|tarih=27 Şubat 2022|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=Dini Cevaplar|ile=YouTube}}</ref> Muhammed'in ölümünden yaklaşık iki yıl sonra meydana gelen bu muharebede, [[Amr bin Âs]] komutasındaki [[Müslüman]] ordusu [[Bizans İmparatorluğu|Doğu Roma]] ordusuna karşı galip geldi ve kumandan Sergius ve süvarileri öldürüldü.<ref name=":54" /> ''Yakup'un Öğretisi'' eserinde de bölgede [[azınlık]] olarak yaşayan ve Doğu Roma'dan [[Yahudi-Roma savaşları|zulüm gören]] [[Yahudiler]]in Müslümanların bu zaferini kutladığı ve Sergius'un ölümüne sevindikleri yazılmaktadır.<ref name=":54">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0521411726&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Byzantium and the Early Islamic Conquests|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|tarih=1992|dil=İngilizce|sayfalar=90-93|yayıncı=Cambridge University Press|ad=Walter Emil|soyadı=Kaegi|isbn=978-0-521-41172-1|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810230819/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0521411726&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0521411726&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Byzantium and the Early Islamic Conquests|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|tarih=1992|dil=İngilizce|sayfa=110|yayıncı=Cambridge University Press|ad=Walter Emil|soyadı=Kaegi|isbn=978-0-521-41172-1|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810230819/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0521411726&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Muhammed ile ilgili [[7. yüzyıl|yedinci yüzyılın]] başlarına ait bir başka hikâye, [[Bagratuni Hanedanı]]'nın [[Ermeniler|Ermeni]] [[piskopos]]u olan [[Sebeos]]'tan gelmektedir. Anlattıklarına göre, [[Araplar]]ın ani patlama anılarının taze olduğu bir zamanda yazmıştır. [[Sebeos]], Muhammed'in adını ve mesleğinin tüccar olduğunu belirtmiş ve ilahi bir [[İslam'da ilk vahiy|vahiy]] ile hayatının aniden değiştiğini ima etmiştir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=YcQlAQAAMAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=The+Armenian+History+Attributed+To+Sebeos&q=The+Armenian+History+Attributed+To+Sebeos&hl=tr|başlık=The Armenian History Attributed to Sebeos|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=1999|bölüm=|dil=İngilizce|sayfa=238|yayıncı=Liverpool University Press|cilt=2. cilt|ad=Robert W.|soyadı=Thomson|isbn=978-0-85323-564-4|ad2=James|soyadı2=Howard-Johnston|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225105/https://books.google.com/books?id=YcQlAQAAMAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=The+Armenian+History+Attributed+To+Sebeos&q=The+Armenian+History+Attributed+To+Sebeos&hl=tr|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Sebeos, [[Müslüman]]ların kendilerinin ne yaptıklarını düşündüklerine dikkat eden ve [[İslam'ın yayılışı|İslam'ın yükselişi]] için bir teori sunan ilk [[gayrimüslim]] yazardır.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=sEbHAgAAQBAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=Seeing+Islam+As+Others+Saw+It:+A+Survey+And+Evaluation+Of+Christian,+Jewish+And+Zoroastrian+Writings+On+Early+Islam&hl=tr|başlık=Seeing Islam as Others Saw It: A Survey and Evaluation of Christian, Jewish and Zoroastrian Writings on Early Islam|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=10 Ocak 2014|dil=İngilizce|sayfa=128|yayıncı=The Darwin Press|ad=Robert G.|soyadı=Hoyland|isbn=978-1-61813-131-7|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225356/https://books.google.com/books?id=sEbHAgAAQBAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=Seeing+Islam+As+Others+Saw+It:+A+Survey+And+Evaluation+Of+Christian,+Jewish+And+Zoroastrian+Writings+On+Early+Islam&hl=tr|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><blockquote>O sırada [[İsmailoğulları]]'ndan adı Mahmet (Muhammed) olan ve [[Tacir|tüccar]] olan bir adam, sanki Tanrı'nın emriyle onlara vaiz ve hakikat yolu gibi göründü. Onlara [[İbrahim]]'in tanrısını tanımalarını öğretti; özellikle de [[Musa]]'nın tarihinde öğrenildiği ve bilgilendirildiği için. Şimdi emir yukarıdan geldiği için, hepsi tek bir düzende din birliği içerisinde bir araya geldiler. Boş [[Paganizm|kültlerini]] terk ederek, babaları İbrahim'e görünen yaşayan [[Allah|Tanrı]]'ya döndüler. Böylece Mahmet onlara leş yememeyi, şarap içmemeyi, yalan söylememeyi ve zina etmemeyi emretti. Dedi ki: "Andolsun ki, Tanrı bu ülkeyi İbrahim'e ve soyuna ebediyen vadetmiştir; [[İsrail tarihi|İsrail]]'i sevdiği süre boyunca söz verdiği gibi ortaya çıktı. Ama şimdi siz İbrahim'in oğullarısınız ve Tanrı İbrahim'e verdiği sözü ve soyunu sizin için yerine getiriyor. Yalnızca İbrahim'in tanrısını içtenlikle sevin ve gidin Tanrı'nın baban İbrahim'e verdiği ülkeyi ele geçirin. Savaşta kimse sana karşı koyamayacak, çünkü Tanrı seninle." |
|||
— [[Sebeos]]<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=CHCFAAAAMAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:9780853235644&q=isbn:9780853235644&hl=tr|başlık=The Armenian History Attributed to Sebeos|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=1999|dil=İngilizce|sayfalar=95-96|yayıncı=Liverpool University Press|ad=Robert W.|soyadı=Thomson|isbn=978-0-85323-564-4|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225552/https://books.google.com/books?id=CHCFAAAAMAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:9780853235644&q=isbn:9780853235644&hl=tr|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0521211336&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Hagarism: The Making of the Islamic World|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=21 Nisan 1977|dil=İngilizce|sayfalar=6-7|yayıncı=CUP Archive|ad=Patricia|soyadı=Crone|isbn=978-0-521-21133-8|ad2=M. A.|ad3=Michael|soyadı2=Cook|soyadı3=Cook|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225053/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0521211336&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref></blockquote>[[İskoçlar|İskoç]] yazar [[:en:Andrew Marr|Andrew Marr]], daha sonra 2012 yılında [[BBC]] tarafından [[:en:Andrew Marr's History of the World|bir belgesele de]] uyarlanan "Büyük Dünya Tarihi" ''(A History of the World)'' isimli ünlü eserinde Muhammed'in tarihselliği ile ilgili şu cümleleri kurmuştur:<blockquote>Muhammed'in hayatı hakkında kendi döneminden çok az bilgi kalmıştır. (...) Peygamber'in zamanında yazılan [[Hristiyan]] eserlerde bu [[Araplar|Arap]] lidere birkaç referans var ve varlığı hakkında neredeyse hiç şüphe yok. Ama bu konuya yine de dikkatli yaklaşmalıyız. |
|||
— [[:en:Andrew Marr|Andrew Marr]], A History of the World<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=lngpugEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Büyük Dünya Tarihi|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|tarih=2018|dil=Türkçe|sayfa=199|yayıncı=Yakamoz Yayınları|ad=Andrew|soyadı=Marr|isbn=978-605-297-160-4|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810230026/https://books.google.com/books?id=lngpugEACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref></blockquote>Diğer [[İslam'da peygamberler ve elçiler|İbranî peygamberlerin]] ve hatta [[İsa'nın tarihselliği]] tartışmalı olsa da; Muhammed, pek çok bilim insanı ve tarihçi tarafından "tarihsel bir şahsiyet" olarak kabul edilmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?v=g-1au6ByD0o|başlık=Dinlerin İnsan Ürünü Olduğunun Kanıtı Var mı? – Celâl Şengör|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225207/https://www.youtube.com/watch?v=g-1au6ByD0o|tarih=6 Ekim 2022|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=BilimNeDiyor|ile=YouTube}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=yc2BGlpcne8&t=01h33m49s|başlık=Öteki Gündem – Göbeklitepe Sırları|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810225445/https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=yc2BGlpcne8&t=01h33m49s|tarih=22 Kasım 2017|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=Habertürk TV|ile=YouTube}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?v=7un7sxfEX1k#t=02h10m29s|başlık=Celâl Şengör, Mehmet Önal ve Ahmet Arslan, Teke Tek Bilim'de son kazılar ışığında Harran'ı anlattı|erişimtarihi=8 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810230946/https://www.youtube.com/watch?v=7un7sxfEX1k#t=02h10m29s|tarih=23 Mayıs 2022|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=Habertürk TV|ile=YouTube}}</ref> |
|||
==İsimleri ve ünvanları== |
|||
{{Ana|Muhammed'in isimleri}} |
|||
[[Dosya:Al-Masjid AL-Nabawi Door800x600x300.jpg|küçükresim|upright=1.14|[[Mescid-i Nebevî]]'nin kapılarının üzerinde yer alan "Allah'ın Elçisi Muhammed" yazısı.]] |
|||
İslam toplumunda Muhammed'e verilen çok sayıda isim ve ünvan bulunur.<ref>{{Web kaynağı|url=https://dinimizislam.com/detay.asp?Aid=450|başlık=Resulullah Efendimizin İsimleri|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810230750/https://dinimizislam.com/detay.asp?Aid=450|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=dinimizislam.com|ad=|soyadı=}}</ref> Bu isimler; Muhammed'e [[Kur'an]]'da verilenler, [[hadis]]lerde verilenler, ilahi kitaplarda verildiği ileri sürülen isimler ve [[Allah'ın isimleri|Esmâü'l-Hüsnâ]] ile aynı olan isimler olarak sınıflandırılmıştır. [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] âlimi [[Süleyman Sadeddin Efendi|Müstakimzâde Süleyman Sadeddîn]] (1719–1788), "Mir'âtü's-Safâ fî Nuhbeti Esmâi'l-Mustafa" isimli risalesinde Muhammed'in 99 ismini açıklamıştır.<ref name="OEIW">{{Ansiklopedi kaynağı |author=Alford T. Welch, Ahmad S. Moussalli, Gordon D. Newby |başlık=Muḥammad |ansiklopedi=The Oxford Encyclopedia of the Islamic World |editör=John L. Esposito |yayıncı=Oxford University Press |yer=Oxford |yıl=2009 |url=http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t236/e0550 |alıntı=The Prophet of Islam was a religious, political, and social reformer who gave rise to one of the great civilizations of the world. From a modern, historical perspective, Muḥammad was the founder of Islam. From the perspective of the Islamic faith, he was God's Messenger (''rasūl Allāh''), called to be a "warner," first to the Arabs and then to all humankind. |ölüurl=hayır|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170211050118/http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t236/e0550 |arşivtarihi=11 Şubat 2017 |df=dmy-all }}</ref><ref name=":19">{{Web kaynağı|url=https://www.britannica.com/biography/Muhammad|başlık=Muhammad – Prophet of Islam|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|arşivtarihi=9 Şubat 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170209125352/https://www.britannica.com/biography/Muhammad|yazarlar=William Montgomery Watt, Nicolai Sinai|tarih=|ölüurl=hayır|dil=İngilizce|çalışma=|yayıncı=Encyclopedia Britannica}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı |başlık=Essential Islam: A Comprehensive Guide to Belief and Practice |soyadı=Morgan |ad=Diane |yıl=2009 |isbn=978-0-313-36025-1 |sayfa=101 |sayfalar=|url=https://books.google.com/?id=U94S6N2zECAC&pg=PA101&dq=non-Muslims+Muhammad+%22founder+of+islam%22#v=onepage&q=non-Muslims%20Muhammad%20%22founder%20of%20islam%22&f=false |erişimtarihi=4 Temmuz 2012 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210220211244/https://books.google.com/books?id=U94S6N2zECAC&pg=PA101&dq=non-Muslims+Muhammad+%22founder+of+islam%22&hl=en#v=onepage&q=non-Muslims%20Muhammad%20%22founder%20of%20islam%22&f=false |arşivtarihi=20 Şubat 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> |
|||
Tam adı "Ebû'l-Kâsım Muhammed ibn-i [[Abdullah bin Abdülmuttalib|'Abd Allâh]] ibn-i [[Abdülmuttalib bin Haşim|'Abd'ûl-Muttâlib]] ibn-i [[Hâşim bin Abdümenâf|Hâşim]] ibn-i [[Şablon:Kureyş soyağacı|'Abd Menâf El Kureyşî]]" ({{dil|dil_adı=e|ar|{{kalın|محمد بن عبد الله بن عبد المطلب بن هاشم بن عبد مناف القرشي}}}}) ya da daha kısa olan "Ebû'l-Kâsım Muhammed bin [[Abdullah bin Abdülmuttalib|'Abd Allâh]] bin [[Abdülmuttalib bin Haşim|'Abd'ûl-Muttâlib]] [[Haşimoğulları|El Hâşimî]]" olarak geçer. Bu isim [[Türkçe]]ye, ''"[[Kureyş]]li 'Abd'ûl-Menâf oğlu [[Hâşim bin Abdümenâf|Hâşim]] oğlu [[Abdülmuttalib bin Haşim|'Abd'ûl-Muttâlib]] oğlu [[Abdullah bin Abdülmuttalib|'Abd Allâh]] oğlu [[Kâsım bin Muhammed (Muhammed'in oğlu)|Kâsım]]'ın babası Muhammed"'' olarak tercüme edilebilir.<ref name=":51">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/muhammed#2|başlık=MUHAMMED|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|arşivtarihi=3 Temmuz 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190703151341/https://islamansiklopedisi.org.tr/muhammed#2|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=M. Yaşar|soyadı=Kandemir}}</ref> Ayrıca O'nun, yaşadığı toplumdaki kişiler tarafından e''l-emîn'' (emin kişi, dürüst kişi) lakabıyla ''Muhammedü'l-emîn'' olarak adlandırıldığı da söylenmektedir.<ref name=":51" /> |
|||
''Muhammed'' ismi, [[Arapça]]da "övgü" kökü olan ''ḥamd'' fiilinden türemiş olup<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.etimolojiturkce.com/kelime/Muhammet|başlık=Muhammet Kelimesinin Kökeni ve Anlamı|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|arşivtarihi=11 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230811093945/https://www.etimolojiturkce.com/kelime/Muhammet/|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=etimolojiturkce.com}}</ref> "övgü alan, övülen, övgüye değer olan" manalarına gelir.<ref name=":51" /> [[Kur'an]]'da "Muhammed" ismi dört defa geçmektedir.{{refn|Şu ayetlerde geçmektedir: |
|||
*Muhammed yalnızca bir elçidir. ([[Âl-i İmrân Suresi]]: 144) |
|||
*Muhammed sizin erkeklerinizden hiçbirinin babası değildir. ([[Ahzâb Suresi]]: 40) |
|||
*Rableri tarafından hak olarak Muhammed'e indirilene inananların günahlarını Allah bağışlamıştır. ([[Muhammed Suresi]]: 2) |
|||
*Muhammed, Allah'ın elçisidir. ([[Fetih Suresi]]: 29)|group=not}} Bunun yanında, halk tarafından "Mustafa, Mahmud ve Ahmed" isimleriyle de anılır. ''Mustafa'', Arapçada "seçilmiş"; ''Ahmed'' ise "daha çok övülen" demektir. Künyesi ise ''Ebû'l-Kâsım'', yani "Kâsım'ın Babası"dır. Künye, Arap toplumlarında, kişinin ilk doğan erkek çocuğunun ismine nazaran verilmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/kunye|başlık=KÜNYE|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810231445/https://islamansiklopedisi.org.tr/kunye|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Nebi|soyadı=Bozkurt}}</ref> Bunun yanı sıra Muhammed, kendisini ''Ebû'l Benat,'' yani "Kızlar Babası" olarak da tanıtmıştır; çünkü O'nun doğmuş olan 7 çocuğundan 4'ü kızdır. |
|||
[[Kur'an]]'a göre, Muhammed'in geleceği daha önce [[Tevrat]]'ta ve [[İncil]]'de bildirilmiştir.{{refn|Konuyla ilgili bazı ayetler şu şekildedir: |
|||
*Onlar, yanlarındaki Tevrat'ta ve İncil'de yazılı buldukları Resûl'e, o [[ümmî]] peygambere uyan kimselerdir... ([[A'raf Suresi]]: 157) |
|||
*...(Tevrat'tan) tanıyıp bildikleri (bu peygamber) kendilerine gelince ise onu inkâr ettiler... ([[Bakara Suresi]]: 89)|group=not}} Konuyla ilgili olan bir [[hadis]]te Muhammed, kendisiyle ilgili olarak ''"Benim ismim Kur'an'da Muhammed, İncil'de Ahmed, Tevrat'ta Ahyed'dir."'' demiştir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=w-PstAEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Hüccetüllah ale’l-Âlemîn fî Mu'cizati Seyyidi'l-Mürselin|erişimtarihi=9 Ağustos 2023|yazarlar=Ebû'l–Mehasin Yusuf b. İsmail b. Yusuf Şâfii Nebhânî|tarih=2005|dil=ar|yayıncı=Darü'l-Kütübi'l-İlmiyye|alıntı=108, 112|ad=|soyadı=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810233116/https://books.google.com/books?id=w-PstAEACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.seydayayinlari.com/urun/es-siretul-halebiyye-1-3-lsyr-lhlby|başlık=Es-Siretü'l-Halebiyye|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|yazarlar=Nureddin Ali bin İbrahim bin Ahmed El-Halebi|tarih=2013|dil=ar|sayfa=|yayıncı=Darü'l-Kütübi'l-İlmiyye|alıntı=1:353}}</ref><ref name=":61"/> |
|||
[[Almanlar|Alman]] [[Oryantalizm|oryantalist]] yazar Volker Popp, "Muhammed" ve [[Hilâfet|dördüncü hâlifenin]] adı olan "[[Ali]]" (yüce olan) sözcüklerinin isim olarak değil, bir ünvan olarak ortaya çıktığını öne sürmüştür.<ref>[[Sasani İmparatorluğu]]'unda yaşayan Süryani Hristiyanlar tarafından [[İsa]]'ya verilen unvanlar, Muhammed'in [[Yeni Ahit]]'teki ''benedictus'', ''ευλογημένος'' ile eşdeğer olmasıdır. Numismatik bir çalışmada Popp, ''mhmd'' (Arapça sesli harfler olmadan yazılır) ile yazılmış, ancak daha sonra yaygın hale gelen ''rasûlullahtan'' yoksun, H. 16'ya tarihlenen sikkeler tespit etti. Popp, Pehlevi alfabesinde ''MHMT'' ile ve ayrıca bazı durumlarda Hristiyan sembolizmiyle birleştirilmiş olarak kısmen Arap alfabesinde ''mhmd'' ile yazılmış Arap-Sasani ve Suriye sikkelerini ekledi. Volker Popp, ''Bildliche Darstellungen aus der Frühzeit des Islam (IV)'', in: ''imprimatur 5+6,'' 2004;<br /> Volker Popp, ''Die frühe Islamgeschichte nach inschriftlichen und numismatischen Zeugnissen'', in: Karl-Heinz Ohlig (ed.), ''Die dunklen Anfänge. Neue Forschungen zur Entstehung und frühen Geschichte des Islam'', Berlin 2005, pp. 16–123 (here p. 63 ff.)</ref> |
|||
== Soyu == |
|||
{{Ana|Adnaniler|Kureyş|Muhammed'in soyu}} |
|||
[[Dosya:Muhammad familytree2.png|küçükresim|Muhammed'in annesi Âmine ve babası Abdullah'ın, ortak ataları olan [[Mürre bin Kâ’b|Mürre bin Kâ'b]]'a dayanan soy haritası.|250x250pik]] |
|||
Rivayet kültürüne göre Muhammed, [[İbrahim]]'in büyük oğlu [[İsmail]]'in soyundan, [[Adnaniler]] kavmine uzanan bir soy hattından, [[Kureyş]] kabilesinin [[Haşimoğulları]] sülalesinden gelmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/kureys-beni-kureys|başlık=KUREYŞ (Benî Kureyş)|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|arşivtarihi=3 Haziran 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230603182542/https://islamansiklopedisi.org.tr/kureys-beni-kureys|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Casim|soyadı=Avcı}}</ref> Buna göre soy silsilesi şöyledir: Muhammed, [[Abdullah bin Abdülmuttalib|Abdullah]], [[Abdülmuttalib bin Haşim|Abdülmuttalib]] (Şeybe), [[Hâşim bin Abdümenâf|Hâşim]], [[Abdümenâf bin Kusay|Abdümenâf]] (Muğire), [[Kusay bin Kilab|Kusay]], [[Kilâb bin Mürre|Kilâb]], [[Mürre bin Kâ’b|Mürre]], Kâ'b, Lüey, Gālib, Fihr, Mâlik, Nadr, Kinâne, Huzeyme, Müdrike (Âmir), İlyas, Mudar, Nizâr, Mead, Adnân.<ref>İbn-i Hişâm, ''Sîre'', 1. cilt, ss. 1–3</ref><ref>İbn Sa'd, ''Tabakat'', 1. cilt, ss. 55–56</ref><ref>Belâzuri, ''Ensabü'l-Eşraf'', 1. cilt, s. 12</ref><ref>Taberî, ''Tarih'', 2. cilt, ss. 172–180</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=ULcmngEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Kâinatın Efendisi Peygamberimizin Hayatı|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|tarih=2020|dil=Türkçe|sayfa=40|yayıncı=Nesil Yayınları|ad=Salih|soyadı=Suruç|isbn=978-975-269-894-9|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810233830/https://books.google.com/books?id=ULcmngEACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
Yine Muhammed, bazı [[hadis]]lere göre kendi soyunun [[İbrahim|Peygamber İbrahim]]'den geldiğini de ifade etmiştir:<blockquote>Allah; İbrahimoğullarından İsmail'i, İsmailoğullarından Kinâneoğullarını, Kinâneoğullarından Kureyş'i, Kureyş'ten Benî Hâşim'i, Benî Hâşim'den de beni seçmiştir.<ref>İbn-i Sâd, ''Tabakat'', 1. cilt, s. 20</ref><ref>Müslim, ''Sahih-i Müslim'', 7. cilt, s. 58</ref></blockquote><blockquote>Ben, iki kurbanlığın oğluyum.<ref name=":52">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/ismail--peygamber|başlık=İSMÂİL|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|arşivtarihi=15 Aralık 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191215092015/https://islamansiklopedisi.org.tr/ismail--peygamber|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Ömer Faruk|soyadı=Harman}}</ref></blockquote>Ayrıca Muhammed, rivayete göre [[Mekke'nin Fethi]]'nden sonra [[Kâbe]] putlardan temizlenirken Kâbe'nin içinden ellerinde [[Fal|fal oklarıyla]] [[İbrahim]] ve oğlu [[İsmail]]'in heykelleri çıkarılınca, onların bu işi hiç yapmadıklarını söylemiş ve onların [[putperestlik]] malzemesi hâline getirilmelerinden duyduğu üzüntüyü dile getirmiştir. Bir başka [[hadis]]e göre Muhammed, torunları [[Hasan bin Ali|Hasan]] ve [[Hüseyin]] için yaptığı duayı daha önce İbrahim'in de kendi oğulları İsmail ve [[İshak]] için yaptığını söylemiştir.<ref name=":52" /> |
|||
[[Tarihsel revizyonizm|Revizyonist]] araştırmacıların iddia ettiklerine göre ''[[Kureyş]]'', Muhammed'in mensubu olduğu Arap kabilesinin değil, MÖ 6. yüzyılda İran'da [[Ahameniş İmparatorluğu]]'nu kurarak Yahudileri [[Babil Sürgünü]]'nden kurtaran ve [[Yahudiler]] arasında büyük bir saygınlıkla da anılan [[Farslar|Pers]] İmparatoru [[II. Kiros|Büyük Kiros]]'un adıdır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.academia.edu/17665835/Quraish_or_Qorash_Q_106_from_the_perspectives_of_Qur_an_and_Bible|başlık=Quraish or Qorash (Q 106): From the Perspectives of Qur'an and Bible|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|arşivtarihi=1 Ekim 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211001172849/https://www.academia.edu/17665835/Quraish_or_Qorash_Q_106_from_the_perspectives_of_Qur_an_and_Bible|ölüurl=hayır|çalışma=|yayıncı=academia.edu|ad=Ercan|soyadı=Çelik}}</ref> Muhammed'in kabilesi [[Kureyş]]'in, antik bir [[Araplar|Arap]] uygarlığı olan [[Nabatîler]]in bir kabilesi olduğu kayıtlardadır.<ref name=":57">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/nabatiler|başlık=NABATÎLER|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|arşivtarihi=2 Mart 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220302175614/https://islamansiklopedisi.org.tr/nabatiler|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Ahmet|soyadı=Ağırakça}}</ref> Nabatîlerin aslında Arap kökenli olduğu, fakat yabancılarla (Persler ile) birlikte oturmaları sebebiyle neseplerinin karıştığı ve dillerinin bozulduğu, ifade edilen çeşitli görüşlerdendir.<ref name=":57" /> |
|||
== Doğum tarihi == |
|||
{{Ana|Fil Yılı|Mevlit}} |
|||
[[Dosya:Tribes english.png|küçükresim|Muhammed'in doğduğu zamanda Arap Yarımadası'ndaki büyük kabileler ve yerleşimleri.|upright=1.11]] |
|||
Yaygın kabul gören rivayetlerde Muhammed, [[İslam tarihi]]nde "[[Fil Yılı]]" olarak adlandırılan dönemde [[Mekke]]'de doğmuştur.<ref name="AAIIL">{{Dergi kaynağı|url=http://aaiil.org/text/articles/islamicreview/1969/02feb/islamicreview_196902.pdf|başlık=The Nasi', the Hijrah Calendar and the Need of Preparing a New Concordance for the Hijrah and Gregorian Eras: Why the Existing Western Concordances are Not to be Relied Upon|erişimtarihi=18 Nisan 2013|arşivtarihi=5 Kasım 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20121105021544/http://aaiil.org/text/articles/islamicreview/1969/02feb/islamicreview_196902.pdf|tarih=Şubat 1969|ölüurl=evet|sayfalar=6-12|dergi=The Islamic Review & Arab Affairs|ad=Muhammad|soyadı=Hamidullah|yazarbağı=Muhammed Hamidullah}}</ref> Bahsedilen bu tarih, rivayetlere göre [[Etiyopya|Habeşistan]]'daki [[Aksum Krallığı]]'na bağlı olan [[Yemen]] kralı [[Ebrehe]]'nin büyük bir fil ordusuyla birlikte [[Kâbe]]'ye yaptığı başarısız saldırı girişiminin gerçekleştiği yıldır.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=31tscfPF4tkC&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:1930409117&hl=tr|başlık=Muhammad, the Messenger of Islam: His Life & Prophecy|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|yazarlar=Hajjah Amina Adil|tarih=2002|dil=İngilizce|yayıncı=ISCA|isbn=978-1-930409-11-8|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810230837/https://books.google.com/books?id=31tscfPF4tkC&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:1930409117&hl=tr|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.hakikat.com/dergi/108/bsyz10802.html|başlık=Ebrehe'nin Ordusu – Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|arşivtarihi=13 Temmuz 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130713110119/http://www.hakikat.com/dergi/108/bsyz10802.html|tarih=13 Temmuz 2013|ölüurl=|çalışma=|yayıncı=www.hakikat.com|ile=web.archive.org}}</ref> Bu tarih kesin olarak bilinmemekte ve geriye dönük yapılan hesaplamalar ile [[Pakistan]]lı İslam âlimi [[Muhammed Hamidullah]] gibi bazı kaynaklarda 17 Haziran 569,<ref name="AAIIL" /> bazılarında 570,<ref name="abraha">* {{Dergi kaynağı|url=http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=3863868&fulltextType=RA&fileId=S0041977X00049016|başlık=Abraha and Muhammad: Some Observations Apropos of Chronology and Literary Topoi in the Early Arabic Historical Tradition 1|erişimtarihi=18 Nisan 2013|arşivtarihi=21 Ocak 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120121152608/http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=3863868&fulltextType=RA&fileId=S0041977X00049016|tarih=|ölüurl=hayır|sayı=2|sayfalar=225-40|dergi=Bulletin of the School of Oriental and African Studies|yıl=1987|cilt=50|ad1=Lawrence I.|soyadı1=Conrad|doi=10.1017/S0041977X00049016}} |
|||
* {{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/elementsofjewish00burnuoft|başlık=Elements of the Jewish and Muhammadan Calendars: With Rules and Tables and Explanatory Notes on the Julian and Gregorian Calendars|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|sayfa=465|yayıncı=G. Bell|yıl=1901|soyadı=Sherrard Beaumont Burnaby}}</ref> [[Mısır]]lı bilgin [[Mahmud Paşa el-Felekî]] gibi bazı kaynaklarda ise 20 Nisan 571<ref name="PeygHayat3">{{kitap kaynağı|url=http://www2.diyanet.gov.tr/DiniYay%C4%B1nlarGenelMudurlugu/WebKutuphanesi/Halkkitaplar%C4%B1/peygam_hayati.pdf|başlık=Peygamberimizin Hayatı|erişimtarihi=28 Aralık 2015|arşivtarihi=20 Mart 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150320111503/http://www2.diyanet.gov.tr/DiniYay%C4%B1nlarGenelMudurlugu/WebKutuphanesi/Halkkitaplar%C4%B1/peygam_hayati.pdf|tarih=2012|ölüurl=evet|basım=21.|sayfalar=7-38|yayıncı=Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları|ad=İrfan|soyadı=Yücel|isbn=9789751901880}}</ref> olarak geçmektedir. [[İngilizler|İngiliz]] yazar [[Sherrard Beaumont Burnaby]], el-Felekî'nin hesaplamalarındaki bazı yanlışlıkları ortaya koymuştur.<ref>{{Kitap kaynağı|url=http://archive.org/details/elementsofjewish00burnuoft|başlık=Elements of the Jewish and Muhammadan Calendars: With Rules and Tables and Explanatory Notes on the Julian and Gregorian Calendars|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|tarih=1901|yayıncı=London: G. Bell|diğerleri=|ad=Sherrard Beaumont|soyadı=Burnaby}}</ref> |
|||
İslamî kaynaklarda ağırlıklı olarak Muhammed'in [[milattan sonra]] 571 yılında, "[[Fil Vakası]]"nın olduğu yılda, 12 Rebiülevvel (20 Nisan) Pazartesi gecesinde,<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.kalbinsesi.com/konu1/peygamberim08.asp|başlık=Peygamberimizin Doğumu|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|arşivtarihi=19 Ekim 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20131019111929/http://www.kalbinsesi.com/konu1/peygamberim08.asp|tarih=19 Ekim 2013|ölüurl=evet|çalışma=|yayıncı=kalbinsesi.com|ile=}}</ref> yani [[Araplar]]ın takvim başı olarak kullandıkları Fil Vakası'ndan yaklaşık 52 gün sonra doğduğu belirtilmektedir.<ref name="PeygHayat3"/><ref name=":53">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/muhammed|başlık=MUHAMMED|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|arşivtarihi=3 Temmuz 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190703151341/https://islamansiklopedisi.org.tr/muhammed|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi}}</ref> [[Siyer]] ve [[İslam tarihi]] yazarları, bu doğumun [[Rebiülevvel]] ayında bir pazartesi günü sabaha karşı, gün doğumundan hemen önce olduğu konusunda genel olarak ittifak etmişlerse de, ayın kaçıncı günü olduğu konusunda bir görüş birliğine varamamışlardır.<ref name="PeygHayat3"/> Bu konuyla alakalı ihtilafların sözlü kültürün parçası olan rivayet çeşitliliğinden kaynaklanmasının yanı sıra, [[Kamerî takvim|Ay takviminin]] [[Güneş takvimi]]nden farklı olması ve Araplardaki nesî<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/did/issue/34664/383186|başlık=Nesî Ayeti ve Modern Nesî Uygulamaları|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810230101/https://dergipark.org.tr/tr/pub/did/issue/34664/383186|tarih=1 Haziran 2016|ölüurl=hayır|sayı=2|sayfalar=43-68|çalışma=|yayıncı=Diyanet İlmi Dergi|cilt=52|ad=Mustafa|soyadı=Ünver|issn=1300-8498}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/nesi|başlık=NESÎ|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|arşivtarihi=27 Ocak 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220127134320/https://islamansiklopedisi.org.tr/nesi|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Mustafa|soyadı=Fayda}}</ref> uygulamasından da kaynaklandığı ifade edilmektedir.<ref name=":53" /> |
|||
[[Lawrence Conrad]], sözlü dönem sonrası [[Erken İslam Tarihçiliği|erken dönemde]] yazılan biyografi kitaplarını incelemiş ve bu eserlerde Muhammed'in doğum tarihiyle ilgili 85 yıllık bir zaman aralığının sergilendiğini görmüştür. Conrad, bunu hikâyedeki "akışkanlığın (evrimsel süreç) hâlen devam etmekte olması" olarak tanımlar.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.cambridge.org/core/journals/bulletin-of-the-school-of-oriental-and-african-studies/article/abraha-and-muhammad-some-observations-apropos-of-chronology-and-literary-topoi-in-the-early-arabic-historical-tradition1/3C7779B2986050C4381A72D79D2B8F3F|başlık=Abraha and Muhammad: Some Observations Apropos of Chronology and Literary topoi in the Early Arabic Historical Tradition|erişimtarihi=29 Ocak 2020|arşivtarihi=11 Mayıs 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200511104536/https://www.cambridge.org/core/journals/bulletin-of-the-school-of-oriental-and-african-studies/article/abraha-and-muhammad-some-observations-apropos-of-chronology-and-literary-topoi-in-the-early-arabic-historical-tradition1/3C7779B2986050C4381A72D79D2B8F3F|yazarlar=Lawrence Conrad|tarih=June 1987|ölüurl=hayır|sayı=2|sayfa=239|çalışma=Bulletin of the School of Oriental and African Studies|cilt=50|doi=10.1017/S0041977X00049016}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://library.oapen.org/bitstream/id/f65c8b61-d32b-4877-b478-981b6c993321/1005455.pdf|başlık=History and Religion|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|tarih=2015|yayıncı=Walter de Gruyter GmbH|alıntı=News of Muḥammad and his contemporaries circulated by word of mouth from the start, vectors for the transit of information not only to subsequent generations of Muslims, but also to non-Muslims.|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211013024125/https://library.oapen.org/bitstream/id/f65c8b61-d32b-4877-b478-981b6c993321/1005455.pdf|arşivtarihi=13 Ekim 2021|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
==İslam öncesi Arabistan== |
|||
{{Ana|İslam öncesi Arabistan|}} |
|||
=== Genel coğrafi durum === |
|||
[[Dosya:NabateensRoutes.png|küçükresim|upright=1.09|İslam öncesi Arap Yarımadası'ndaki başlıca [[ticaret]] yollarını gösteren harita.|240x240pik]] |
|||
[[İslam öncesi Arabistan|İslam öncesi Arap Yarımadası]]'nda, sert çevre koşullarına ve yaşam tarzına uyum sağlayarak [[çöl]] koşullarında hayatta kalabilmek, insanların ortak bir şekilde yaşamasına yol açmıştı. Böylece, ortaya çıkan aşiretlerin oluşumu kan bağına dayanmaktaydı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=ceUPAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0195772776&q=isbn:0195772776&hl=tr|başlık=Muhammad at Mecca|erişimtarihi=11 Ağustos 2023|tarih=1960|dil=İngilizce|sayfalar=16-18|yayıncı=Clarendon Press|ad=William Montgomery|soyadı=Watt|isbn=978-0-19-577277-7|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230811054540/https://books.google.com/books?id=ceUPAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0195772776&q=isbn:0195772776&hl=tr|arşivtarihi=11 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Yerli Araplar, hem [[Göçebelik|göçebe]] hem de [[Yerleşik hayat|yerleşik]] bir hayat sürüyorlardı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/arabistan#2-tarih|başlık=ARABİSTAN|erişimtarihi=11 Ağustos 2023|arşivtarihi=20 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201020171919/https://islamansiklopedisi.org.tr/arabistan#2-tarih|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Hakkı Dursun|soyadı=Yıldız}}</ref> Göçebeler daha fazla su ve [[mera]] bulmak için topluca sürekli bir yerden diğerine giderken, yerleşik hayat sürenler ise [[ticaret]] ve [[tarım]]la uğraşıyorlardı. Kervanlara ya da [[vaha]]lara saldırmak da göçebelerin hayatının bir parçasıydı ve bunu bir suç olarak görmüyorlardı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=yy0Z_8ha8ggC&newbks=0&printsec=frontcover&dq=Religion+Is+Not+about+God:+How+Spiritual+Traditions+Nurture+Our+Biological&hl=tr|başlık=Religion is Not About God: How Spiritual Traditions Nurture Our Biological Nature and What to Expect When They Fail|erişimtarihi=11 Ağustos 2023|tarih=2005|dil=İngilizce|sayfa=224|yayıncı=Rutgers University Press|ad=Loyal D.|soyadı=Rue|isbn=978-0-8135-3511-1|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230811054724/https://books.google.com/books?id=yy0Z_8ha8ggC&newbks=0&printsec=frontcover&dq=Religion+Is+Not+about+God:+How+Spiritual+Traditions+Nurture+Our+Biological&hl=tr|arşivtarihi=11 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://global.oup.com/academic/product/islam-9780190632151?cc=tr&lang=en&|başlık=Islam: The Straight Path|erişimtarihi=11 Ağustos 2023|tarih=28 Nisan 2016|sayfalar=4-5|yer=|yayıncı=Oxford University Press|seri=Updated Fifth Edition, Updated Fifth Edition|ad=John L.|soyadı=Esposito|isbn=978-0-19-063215-1|ad2=|soyadı2=}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/85994 | başlık = İslam Öncesi Arap Yarımadası'nda Bir Kültür Merkezi: Cüreş | erişimtarihi = 11 Ağustos 2023 | tarih = 2015 | sayı = 27. | çalışma = dergipark.org.tr | yayıncı = Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi | cilt = 14. cilt | ad = Cahid | soyadı = Kara | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200312192736/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/85994 | arşivtarihi = 12 Mart 2020}}</ref> |
|||
MÖ birinci binyıldan itibaren [[Güney Arabistan]]'da [[baharat]] ticaretinden zenginleşen gelişmiş krallıklar var olmuştu. İlk zamanlarda ticaret yolları kuzeybatı kıyısından geçerken, [[7. yüzyıl]] itibarıyla tüccarlar [[Kızıldeniz]] üzerinden deniz yolculuğunu gittikçe daha fazla tercih ettiği için buradaki ticaret azalmış ve görece müreffeh olan birçok yer gerilemişti.<ref name=":542">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=COA_MQAACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Tarih Kitabı|erişimtarihi=11 Ağustos 2023|tarih=2000|dil=Türkçe|sayfa=79|yayıncı=Alfa Basım Yayım Dağıtım|soyadı=|isbn=978-605-171-364-9|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230612063959/https://books.google.com/books?id=COA_MQAACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=12 Haziran 2023|ölüurl=hayır}}</ref> [[Tahıl]] ve [[zeytinyağı]] gibi birkaç önemli ürünün yanı sıra [[yün]] ve [[Dericilik|deri]] ticareti, daha yerel ticaret faaliyetlerine bağımlı olan [[Mekke]] ve [[Medine]] (o dönemdeki bilinen adıyla "Yesrib") gibi birkaç şehir kalmıştı. [[Arap Yarımadası|Arabistan]]'ın [[çöl]]lük bölgeleri çok yoksuldu. [[Bedeviler|Bedevî]] kabileler [[Göçebelik|göçebe]] yaşam tarzını benimsemiş ve kıt kaynaklara sahip olabilmek için girişilen rekabet, topluma şekil vermişti; asıl olarak soy veya [[kabile]]ye bağlılık duyulmuştu.<ref name=":542"/> |
|||
[[Dosya:Persia 600ad.jpg|küçükresim|upright=1.09|İslam'ın yükselişinden önce, MS 600'lerde [[Arap Yarımadası]], [[Bizans İmparatorluğu|Doğu Roma]] ve [[Sasani İmparatorluğu]].|240x240pik]] |
|||
[[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] ve [[Sasani İmparatorluğu|Sasani]] imparatorlukları, İslamiyet öncesinde [[Orta Doğu]]'yu kontrol eden iki büyük güçtü. Yüzyıllarca devam eden [[Pers-Roma savaşları|Pers – Roma Savaşları]] bölgeyi iyice zarara uğratmıştı. Bölgede [[Sasani İmparatorluğu|Perslerin]] [[Lahmîler]] ve Romalıların da [[Gassaniler|Gassânîler]] gibi [[vasal devlet]]çikleri bulunuyordu. [[Arap Yarımadası|Arabistan]] coğrafyası oldukça [[kurak]] ve [[volkanik]] olduğu için, [[vaha]] ve su kaynaklarının olduğu yerler haricinde burada [[tarım]] yapılması zordu. Genel görünümü, çöl içerisinde dağılmış nokta şeklindeki köyler ve şehirler gibiydi. [[Mekke]] ve [[Medine]] (Yesrib) bu şehirlerin en önemlilerindendi. Medine, gelişmekte olan büyük bir tarım yerleşim yeriyken, Mekke ise birçok aşiretle çevrilmiş önemli bir finans ve [[hac]] dolayısıyla bir ziyaret merkeziydi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=ceUPAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0195772776&q=isbn:0195772776&hl=tr&redir_esc=y|başlık=Muhammad at Mecca|erişimtarihi=11 Ağustos 2023|tarih=1960|dil=İngilizce|sayfalar=1-2|yayıncı=Clarendon Press|ad=William Montgomery|soyadı=Watt|isbn=978-0-19-577277-7|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230811054723/https://books.google.com.tr/books?id=ceUPAQAAIAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:0195772776&q=isbn:0195772776&hl=tr&redir_esc=y|arşivtarihi=11 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Muhammed'in yaşamının ilk yıllarında, ait olduğu [[Kureyş]] kabilesi [[Hicaz|Batı Arabistan]]'da baskın bir güç hâline geldi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=GKRybwb17WMC&pg=PA286&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=The Oxford Handbook of Late Antiquity|erişimtarihi=21 Ekim 2022|arşivtarihi=21 Ekim 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221021142207/https://books.google.com.tr/books?id=GKRybwb17WMC&pg=PA286&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|tarih=2012|ölüurl=hayır|dil=İngilizce|sayfalar=286-287|yayıncı=OUP USA|ad=Scott Fitzgerald|soyadı=Johnson|isbn=978-0-19-533693-1|ad2=|soyadı2=}}</ref><ref name=":18">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=GKRybwb17WMC&pg=PA301&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=The Oxford Handbook of Late Antiquity|erişimtarihi=21 Ekim 2022|arşivtarihi=21 Ekim 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221021142205/https://books.google.com.tr/books?id=GKRybwb17WMC&pg=PA301&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|tarih=2012|ölüurl=hayır|dil=İngilizce|sayfalar=301|yayıncı=OUP USA|ad=Scott Fitzgerald|soyadı=Johnson|isbn=978-0-19-533693-1|ad2=|soyadı2=}}</ref> Kureyşliler, Batı Arabistan'daki birçok kabilenin üyelerini [[Kâbe]]'ye bağlayan ve bu Mekke mabedinin prestijini pekiştiren bir kült birliğini kurdular.<ref name=":18" /> |
|||
===Câhiliye argümanı=== |
|||
{{Ana|Cahiliye Dönemi}} |
|||
İslamî literatürde, [[Araplar|Arap toplumunun]] İslam öncesi dönemine <nowiki>''Câhiliye Dönemi''</nowiki> adı verilmektedir.<ref name=":58">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/cahiliye|başlık=CÂHİLİYE|erişimtarihi=11 Ağustos 2023|arşivtarihi=8 Ocak 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230108213530/https://islamansiklopedisi.org.tr/cahiliye|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Mustafa|soyadı=Fayda}}</ref> İslamî dönemde ortaya çıkmış olan terim, [[Kur'an]] ve [[hadis]]lerde Arapların [[İslam]]'dan önceki inanç, tutum ve davranışlarını, sosyal hayat görüşlerini, genel olarak ise kişilerin ve toplumların günah ve isyanlarını İslamî dönemden ayırt etmek veya benimsetmek için kullanılır.<ref name=":58" /> [[Fuhuş]], [[zina]], [[hırsızlık]], [[Putperestlik|putlara tapılması]], [[adaletsizlik]], [[şiddet]], kabileler arasındaki bitmez tükenmez [[Kan davası|kan davaları]], [[Yağma (hukuk)|yağmacılık]], [[Kölelik|köle]]liğin olağan görülmesi, özellikle [[kadın]]ın köleleştirilmesi ve bir mal gibi alınıp satılması, bu dönemin özelliklerinden olarak görülür. Kadının böylesine aşağılanması, kız çocuklarının o toplumdaki kişiler tarafından bir ayıp olarak kabul edilmesine neden olmuştur.<ref name=":55">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=1uXgoAEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=İslam Tarihi: Başlangıcından Emevîlerin Sonuna Kadar|erişimtarihi=11 Ağustos 2023|arşivtarihi=11 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230811054541/https://books.google.com/books?id=1uXgoAEACAAJ&newbks=0&hl=tr|tarih=2011|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|sayfa=54|yayıncı=Nobel Akademik Yayıncılık|ad=Ali|soyadı=Aktan|isbn=978-605-133-101-0}}</ref> |
|||
İslam tarihçiliğine göre, Câhiliye Dönemi şiirlerindeki kadın algısı sosyal hayata yansımamıştı. Kadınlar alt tabaka insanı olarak görülmüştü. Üst sınırı olmayan [[Çok eşlilik|çok eşli evlilik]] yaygındı. [[Fuhuş]] bir meslek hâlini almıştı ve köle sahipleri de [[Kölelik|kölelerini]] bu işe zorlamaktaydı. Kadınlar, babalarının veya eşlerinin [[miras]]larından pay alma hakkına sahip değildi. Evlatlar isterlerse, babalarının ölümünün ardından [[üvey anne]]leriyle evlenebilirdi. [[Boşanma]] hakkı da erkeğe ait ve sınırsızdı. Soylular, kızları olduğunda bunu bir utanç kaynağı olarak görüp onları öldürebilmekteydi.<ref name=":55" /> İslam toplumunun belleğinde, bu dönemde kızların diri diri toprağa gömüldüğü yönündeki rivayetler de önemli yer tutar.<ref name=":56">{{Web kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/260611|başlık=Câhiliyye Araplarında Kız Çocuklarını Gömerek Öldürme Âdeti|erişimtarihi=31 Ekim 2023|tarih=2004|yayıncı=dergipark.org.tr|ad=Adnan|soyadı=Demircan|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201003145635/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/260611|arşivtarihi=3 Ekim 2020|ölüurl=hayır}}</ref> Nitekim [[Kur'an]]'ın [[Tekvir Suresi]]'nin 8. ve 9. ayetinde diri diri gömülen kız çocuklarına atıfta bulunulmakta ve bu durum eleştirilmektedir.{{refn|Diri diri gömülen kıza hangi suçundan dolayı öldürüldüğü sorulduğunda... ([[Tekvir Suresi|Tekvir]]: 8–9)|group=not}} Kız çocuklarını gömme âdeti pek yaygın değildi; ancak zaman zaman yapılıyordu ve bazı [[Kabilecilik|kabileler]] arasında bu olay yaygınken, bazılarında çok nadirdi. Ayrıca çölde ve köylerde, şehirlere oranla daha yaygındı. Bununla birlikte, bu âdetin Muhammed'in kabilesi olan [[Kureyş]]liler arasında mevcut olmakla birlikte yaygın olmadığı söylenebilir.<ref name=":56" /> [[Kurban]] sunma veya diğer nedenlerle yapılan çocuk katliamları konusunda [[Araplar]]ın diğer milletlerden çok da farklı olmadıkları, ifade edilen bir diğer noktadır.<ref>{{Web kaynağı|url=http://cuid.cumhuriyet.edu.tr/tr/pub/issue/43612/535105|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=28 Mayıs 2022|arşivtarihi=3 Mart 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220303124500/http://cuid.cumhuriyet.edu.tr/tr/pub/issue/43612/535105|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
=== Tapınmalar ve dinî gruplar === |
|||
{{Ana|Paganizm|Putperestlik|Arap mitolojisi}} |
|||
[[Dosya:Relief of the Arabian goddess Al-Lat, Manat and al-Uzza from Hatra. Iraq Museum.jpg|küçükresim|İki yanında [[El-Manât]] ve [[El-Uzzâ]]'nın bulunduğunun tahmin edildiği, Arap tanrıçası [[El-Lât]]'ın [[Hatra]]'daki bir kabartması, [[Irak Ulusal Müzesi|Irak Müzesi]]'nde sergilenmektedir.|334x334pik]] |
|||
İslam öncesi Arabistan'da her bir aşiret, kendi tanrı ve tanrıçalarını koruyucu olarak görür, bu [[tanrı]] ve [[tanrıça]]ların ruhları kutsal ağaçlar, taşlar, su kaynakları ve kuyularla ilişkilendirilirdi. [[Arap mitolojisi]]nde ve kültüründe [[put]]lar, sembolize ettikleri tanrı veya tanrıçalar nedeniyle kutsal sayılmaktaydılar ve en önemli tapınım aracıydılar.<ref name=":572">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/put|başlık=PUT|erişimtarihi=11 Ağustos 2023|arşivtarihi=26 Kasım 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201126090428/https://islamansiklopedisi.org.tr/put|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Ahmet|soyadı=Güç}}</ref> [[İslam öncesi Arabistan|İslam öncesi Arap Yarımadası]]'nda çok sayıda kutsal mekân ve buralarda inşa edilen kübik ilâh evlerinin ([[Kâbe]]) bulunduğu, bu kutsal kabul edilen mekânlar ve ilâh evlerinin Araplarca [[haram aylar]] boyunca ziyaret edilerek bu [[Tapınak|mabetlerde]] değişik tapınmaların ve [[ayin]]lerin gerçekleştirildiği bilinmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.researchgate.net/publication/317604040_Cahiliye_Arap_Hac_Rituellerinin_Kur%27an%27daki_Menasikle_Diyalektik_Iliskisi/fulltext/594d6cbe0f7e9be7b2d65e25/Cahiliye-Arap-Hac-Ritueellerinin-Kurandaki-Menasikle-Diyalektik-Iliskisi.pdf|başlık=Câhiliye Arap Hac Ritüellerinin Kur’an’daki Menâsikle Diyalektik İlişkisi|erişimtarihi=28 Mayıs 2022|arşivtarihi=18 Temmuz 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210718212113/https://www.researchgate.net/publication/317604040_Cahiliye_Arap_Hac_Rituellerinin_Kur%27an%27daki_Menasikle_Diyalektik_Iliskisi/fulltext/594d6cbe0f7e9be7b2d65e25/Cahiliye-Arap-Hac-Ritueellerinin-Kurandaki-Menasikle-Diyalektik-Iliskisi.pdf|tarih=2017|ölüurl=hayır|yayıncı=Cumhuriyet İlahiyat Dergisi|ad=Emrah|soyadı=Dindi}}</ref> |
|||
[[Mekke]]'deki [[Kâbe]], aşiretlerin koruyucu tanrılarının 360 tane put heykeline ev sahipliği yapıyordu.<ref name=":572" /> Kâbe'de yer alan [[El-Manât]], [[El-Lât]] ve [[El-Uzzâ]] ismindeki üç tanrıçanın, baş tanrı [[Allah|Al-İlah]]'ın kızları olduğuna inanılıyordu. Bu dönemdeki Arapların büyük bir kısmı [[paganizm]] inanışına mensuptu.<ref name=":592">{{Web kaynağı|url=https://acikders.ankara.edu.tr/course/view.php?id=3082|başlık=Cahiliye Çağı İnançları|erişimtarihi=11 Ağustos 2023|arşivtarihi=25 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201025145806/https://acikders.ankara.edu.tr/course/view.php?id=3082|çalışma=|yayıncı=acikders.ankara.edu.tr|ad=Bedrettin|soyadı=Aytaç}}</ref> Ayrıca Arap kabilelerinin bir kısmı [[Allah]]'a inanıyor, ama [[Kıyamet|kıyamet gününe]] ve [[ahiret]]e inanmıyorlardı.<ref name=":592" /> [[Putperestlik|Putperest]] olanların çoğu ise putları Tanrı kabul etmiyorlar, aksine Allah'a ulaşmak için birer aracı olarak görüyorlardı.<ref name=":592" /> Arap kabileler, savaşın yasak olduğu [[hac]] mevsiminde (haram aylarda), bir bayram havası içerisinde düzenlenen panayırlara ve festivallere katılırlar,<ref>{{Web kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/794361|başlık=Cahiliye Döneminde Arap Yarımadası Panayırları|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|arşivengelli=evet|tarih=2013|çalışma=dergipark.org.tr|yayıncı=Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi|ad=Murat|soyadı=Sarıcık|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230812062241/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/794361|arşivtarihi=12 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> kendi putlarına [[dua]], [[secde]] ve tazimde bulunurlar, kendi putları adına [[Hayvan kurbanı|kurban keserler]] ve [[sadaka]] verirlerdi. Daha sonra her kabile [[Kâbe]]'yi tavaf ederdi. Bu tavaf genelde çıplak olarak gerçekleştirilirdi.<ref name=":60">{{Web kaynağı|url=http://www.kulturevreni.com/22-89.pdf|başlık=Put ve Putperestlik'in Mitolojik Boyutu|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Şubat 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210210092216/https://web.archive.org/web/20170216223942/http://www.kulturevreni.com/22-89.pdf|ölüurl=evet|çalışma=|yayıncı=Kültür Evreni|ile=web.archive.org|ad=Hayrettin|soyadı=İvgin}}</ref> Bu ziyaretlerde tanrılara çeşitli hediyeler sunarlar, güzel kokular sürünürler, hatta bu ziyaretlerin öncesinde [[oruç]] tutarlardı.<ref name=":60" /> Bu dönemde [[nazar]]dan korunmak için [[muska]] ve [[tılsım]]lara başvurmak da yaygındı.<ref name=":60" /> |
|||
Bunlara karşılık; [[Hristiyan]]lar, [[Arap Yarımadası'ndaki Yahudi kabileler|Yahudiler]] ve [[Zerdüştçü|Mecûsîler]] dahil olmak üzere Arabistan'da [[Monoteizm|tek tanrı inancına]] sahip çeşitli topluluklar da vardı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=9HUDXkJIE3EC&newbks=0&printsec=frontcover&dq=Oxford+University+Press+esposito&hl=tr|başlık=The Oxford History of Islam|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|tarih=6 Nisan 2000|dil=İngilizce|yayıncı=Oxford University Press|ad=John L.|soyadı=Esposito|isbn=978-0-19-988041-6}}</ref> Güçlü [[Arap Yarımadası'ndaki Yahudi kabileler|Yahudi kabileler]] güneyde [[Yemen]]'e ve kuzeybatıda [[Medine]] gibi tarımsal [[vaha]] şehirlerine yerleşmişti. [[Hristiyan]]lar da Yemen ve [[Doğu Arabistan]]'da tutunmaya başlamışlardı. Tek tanrılı inançlar, [[Bedeviler|bedevî]] [[Araplar]]ın geleneksel [[Politeizm|çok tanrılı]] inancına darbe indirse de [[paganizm]] hâlen çok güçlüydü.<ref name=":542"/> Muhammed'in zamanında [[Arap Yarımadası|Arabistan]], tam anlamıyla dinî ve siyasi bir mayalanma hâlindeydi.<ref name=":542" /> |
|||
Yerli Araplardan olan [[Hanif#İslâmî kullanım|Hanîfler]], Arap Yarımadası'ndaki tek tanrılı topluluklardan birisiydi<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/?id=GZfL4GsU3JAC&pg=PA409&dq=Hanifs&cd=2#v=onepage&q=Hanifs&f=false|başlık=History of Philosophy, Vol. 1: From Thales to the Present Time|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|sayfa=409|yayıncı=Charles Scribner's Sons|ad=Friedrich|soyadı=Ueberweg|isbn=978-1-4400-4322-2}}</ref> ve bazen yanlış bir şekilde Hristiyanlar ve Yahudiler arasında sınıflandırılıyorlardı.<ref>Rubin, Uri, "Ḥanīf", ''Encyclopaedia of the Qur'ān'', General Editor: Johanna Pink, University of Freiburg. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023.</ref> İslamî öğretiye göre [[Hanif|Hanîfler]], İslam öncesi dönemde [[İbrahim]]'in tebliğ ettiği dine tâbi olanlara verilen isimdir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/hanif|başlık=HANÎF|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|arşivtarihi=23 Eylül 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190923125635/https://islamansiklopedisi.org.tr/hanif|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Şaban|soyadı=Kuzgun}}</ref> [[Kur'an]]'da "Hanîf" sözcüğü bazı ayetlerde geçmekte ve Hanîfliğin [[müşrik]]likten farklı ve onun karşıtı olduğu ve İbrahim'in inancı olduğu belirtilmektedir ([[Bakara Suresi|Bakara]]: 135). İslam inancına göre, Muhammed de bir Hanîf idi ve [[İbrahim]]'in oğlu [[İsmail]]'in soyundan gelmekteydi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=zMuipwd5MTEC&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:3700303394&hl=tr|başlık=The Concept of Monotheism in Islam and Christianity|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|tarih=1982|dil=İngilizce|sayfa=29|yayıncı=International Progress Organization|ad=Hans|soyadı=Köchler|isbn=978-3-7003-0339-8|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230812135432/https://books.google.com/books?id=zMuipwd5MTEC&newbks=0&printsec=frontcover&dq=isbn:3700303394&hl=tr|arşivtarihi=12 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=http://archive.org/details/jewishreligionco0000jaco|başlık=The Jewish Religion: A Companion|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|tarih=1995|sayfa=272|yayıncı=Oxford University Press|diğerleri=Internet Archive|ad=Louis|soyadı=Jacobs|isbn=978-0-19-826463-7}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=http://archive.org/details/islambasics0000turn|başlık=Islam: The Basics|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|tarih=2006|sayfa=16|yayıncı=Routledge|diğerleri=Internet Archive|ad=Colin|soyadı=Turner|isbn=978-0-415-34105-9}}</ref> |
|||
=== Peygamber beklentisi === |
|||
Klasik dinî anlatılarda, İslam öncesinde, kendilerine mistik özellikler de atfedilen [[Hanif|Hanîflik]] inancına sahip Arap şairlerinin, kendi nutuklarında yakın zamanda bir [[peygamber]]in geleceğini bildirdikleri söylenir. [[Kur'an]]'da [[kehanet]] ve benzeri uygulamalar hoş karşılanmadığı hâlde, İslam toplumunda bu tür konuşmalar önemsenen konuşmalardı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/455534|başlık=Cahiliyye Dönemi Şiir ve Nesrinde Nübüvvet|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|arşivtarihi=14 Mart 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200314014737/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/455534|tarih=2018|çalışma=dergipark.org.tr|yayıncı=Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi|ad=Muhammed|soyadı=Çetkin}}</ref> |
|||
Kur'an ifadesine göre Muhammed'in geleceği [[İsa]] tarafından müjdelenmiştir: |
|||
{{Blockquote|text=Hani, [[Meryem]] oğlu [[İsa]], "Ey [[İsrailoğulları]]! Şüphesiz ben, Allah'ın size, benden önce gelen [[Tevrat]]'ı doğrulayıcı ve benden sonra gelecek '''Ahmed''' adında bir peygamberi müjdeleyici (olarak gönderdiği) peygamberiyim!" demişti.|title=[[Saff Suresi]]: 6<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.kuranvemeali.com/saf-suresi/6-ayeti-meali#:~:text=6:%20Meryem%20o%C4%9Flu%20%C4%B0sa%20da,Bu%20d%C3%BCped%C3%BCz%20b%C3%BCy%C3%BC!%E2%80%9D%20dediler.|başlık=Saff Suresi 6. ayeti ve meali|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|arşivtarihi=27 Nisan 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190427220737/https://www.kuranvemeali.com/saf-suresi/6-ayeti-meali#:~:text=6:%20Meryem%20o%C4%9Flu%20%C4%B0sa%20da,Bu%20d%C3%BCped%C3%BCz%20b%C3%BCy%C3%BC!%E2%80%9D%20dediler.|çalışma=|yayıncı=kuranvemeali.com}}</ref>}} |
|||
Muhammed'e atfedilen bir [[Hadis|sözde]] de, ''"Benim ismim Kur'an'da Muhammed, [[İncil]]'de Ahmed, [[Tevrat]]'ta Ahyed'dir."'' ifadesi kullanılır.<ref name=":61">{{Kitap kaynağı|url=https://www.bkmkitap.com/el-envarul-muhammediyye-minel-mevahibul-ledunni|başlık=El-Envaru'l-Muhammediyye Mine'l-Mevahibü'l-Ledünni|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|tarih=2018|dil=ar|sayfa=143|yayıncı=Fazilet Neşriyat|alıntı=[[Abdullah bin Abbas|İbn-i Abbas]]'tan rivayet olunmuştur.|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230810230541/https://www.bkmkitap.com/el-envarul-muhammediyye-minel-mevahibul-ledunni|arşivtarihi=10 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Fakat bahsedilen bu isimler, günümüzdeki [[Kanonik]] [[İncil]]lerde bulunmamaktadır. Buna karşılık bazı İslam bilginleri, [[Yuhanna İncili]]'nde geçen "[[Paraklit|Faraklit]]" sözcüğünün Muhammed'i işaret ettiğini savunurlar.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Mektûbat|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|yazarlar=Said Nursî|tarih=2010|sayfa=165|yer=İstanbul|yayıncı=Envâr Neşriyât|alıntı=[[Said Nursî]], [[İncil]]'deki ilgili fıkralardan ikisinin Arapçalarını alıntılar. Bunlardan birisi, "قَالَ الْمَسِيحُ اِنِّى ذَاهِبٌ اِلَى اَبِى وَ اَبِيكُمْ لِيَبْعَثَ لَكُمُ الْفَارَقْلِيطَا", diğeri ise "اِنِّى اَطْلُبُ مِنْ رَبِّى فَارَقْلِيطًا يَكُونُ مَعَكُمْ اِلَى اْلاَبَدِ" idir.}}</ref> Faraklit'in [[Hristiyanlık|Hristiyan dünyasındaki]] karşılığı ise "[[Kutsal Ruh]]"tur.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=oO2eY2BC6xIC&pg=PA431&redir_esc=y|başlık=Historical Theology: An Introduction to Christian Doctrine|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|tarih=19 Nisan 2011|dil=İngilizce|sayfa=431|yayıncı=Zondervan Academic|ad=Gregg|soyadı=Allison|isbn=978-0-310-41041-6|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230812095740/https://books.google.com.tr/books?id=oO2eY2BC6xIC&pg=PA431&redir_esc=y|arşivtarihi=12 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Yuhanna İncili'nin 14. bölümünde geçen ifadelere göre [[İsa]], [[Paraklit|Faraklit]] ("Gerçeğin Ruhu") ile ilgili olarak şöyle demiştir: |
|||
{{Blockquote|text=Ben de Baba'dan dileyeceğim ve O, sonsuza dek sizinle birlikte olsun diye size başka bir Yardımcı, {{kalın|Gerçeğin Ruhu}}'nu verecek. Dünya O'nu kabul edemez. Çünkü O'nu ne görür, ne de tanır. Siz O'nu tanıyorsunuz. Çünkü O aranızda yaşıyor ve içinizde olacaktır.|title=[[Yuhanna İncili|Yuhanna]] 14:16–17<ref>{{Web kaynağı|url=https://incil.info/YC2009/arama/Yuhanna+14:15-17|başlık=İncil: Yuhanna 14:15-17|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|arşivengelli=evet|çalışma=|yayıncı=incil.info|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221023171403/https://incil.info/YC2009/arama/Yuhanna+14:15-17|arşivtarihi=23 Ekim 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.newadvent.org/cathen/11469a.htm|başlık=CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Paraclete|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|arşivtarihi=12 Ekim 1999|arşivurl=https://web.archive.org/web/19991012153143/https://www.newadvent.org/cathen/11469a.htm|çalışma=|yayıncı=newadvent.org}}</ref>}} |
|||
[[17. yüzyıl]]da yaşayan ünlü [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] seyyahı [[Evliya Çelebi]],<ref name=":63">{{Web kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1016804|başlık=Kitâb-ı Mukaddes Metinlerinde Hz. Peygamber'in Müjdelenmesi Konusunda Bir İnceleme: Mu'cizât-ı Ahmediye Risalesi Perspektifinden (II)|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|arşivtarihi=12 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230812102115/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1016804|tarih=2020|sayfa=48|yayıncı=Katre International Human Studies Journal|ad=Yunus Emre|soyadı=Gördük}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=92&Sayfa=61|başlık=Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesinde Cadı, Obur, Büyücü Anlatıları ve Kurgudaki İşlevleri|erişimtarihi=19 Ocak 2022|arşivtarihi=13 Kasım 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201113065902/https://www.millifolklor.com/PdfViewer.aspx?Sayi=92&Sayfa=61|tarih=2011|ölüurl=hayır|yayıncı=Millî Folklor|ad=Başak|soyadı=Öztürk Bitik}}</ref> ''[[Seyahatnâme (Evliya Çelebi)|Seyahatnâme]]'' adlı eserinde, [[İslam]]'da [[Havari|İsa'nın havarilerinden]] biri olarak kabul edilen [[Petrus|Şem'un-u Safâ]]'nın<ref>{{Web kaynağı|url=https://sorularlarisale.com/semun-u-safa|başlık=ŞEM'UN-U SAFÂ|erişimtarihi=21 Ekim 2022|arşivtarihi=22 Eylül 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200922070300/https://sorularlarisale.com/semun-u-safa|tarih=13 Eylül 2007|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=Sorularla Risale}}</ref> (Simun Petrus) [[Lübnan]]'ın güneyindeki [[Nakura]] şehri yakınlarındaki türbesinde bulduğu [[İncil]] nüshasını incelediğini, Muhammed'i müjdeleyen ifadenin o nüshada mevcut olduğunu iddia etmiştir.<ref name=":63" /><ref>[[Said Nursî]], ''Mektûbat'', s. 171, Envâr Neşriyât, İstanbul: 2010. Evliya Çelebi'nin eserinde Osmanlı alfabesiyle alıntıladığı o âyette geçen kelimeler; "ايتون Bir oğlan", "ازربيون İbrahim neslinden ola", "پروفتون Peygamber ola", "لوغسلين yalancı olmaya", "بنت onun", "افزولات doğum yeri Mekke ola", "كه كالوشير salihlikle gelmiş ola", "تونومنين onun mübarek adı", "مواميت Mevamit ola", "اسفدوس ona uyanlar", "تاكرديس bu dünyânın mâliki olalar", "بيست بيث ve o dünyânın mâliki olalar" Said Nursî, mevamit kelimesinin sırasıyla Muhammed ve Memed kelimelerinden tahrif edildiğini savunur.</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=41wxMwEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnâmesi|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|yazarlar=[[Evliya Çelebi]]|tarih=2011|editörler=Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı|dil=Türkçe|sayfalar=140-141|yer=İstanbul|yayıncı=Yapı Kredi Yayınları|seri=3|cilt=1. cilt|isbn=978-975-08-1859-2|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230812135434/https://books.google.com/books?id=41wxMwEACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=12 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Evliya Çelebi'nin, bizzat Şem'un-u Safâ tarafından yazıldığını naklettiği bu elyazması İncil bulunamamıştır. |
|||
==Mekke hayatı== |
|||
{{Ana|Muhammed'in Mekke dönemi}} |
|||
===Genel bakış=== |
|||
[[Dosya:Miniatura_Maometto.jpg|küçükresim|upright=1.09|[[Melek]] [[Cebrail|Cebrâil]]'in Muhammed'e [[vahiy]] getirdiğini gösteren bir [[minyatür]].]] |
|||
Muhammed, bazı kaynaklara göre 570,<ref name="abraha2">Bakınız: |
|||
* {{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/elementsofjewish00burnuoft|başlık=Elements of the Jewish and Muhammadan Calendars: With Rules and Tables and Explanatory Notes on the Julian and Gregorian Calendars|erişimtarihi=10 Ağustos 2023|sayfa=465|yayıncı=G. Bell|yıl=1901|soyadı=Sherrard Beaumont Burnaby}} |
|||
* {{Dergi kaynağı|url=http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=3863868&fulltextType=RA&fileId=S0041977X00049016|başlık=Abraha and Muhammad: Some Observations Apropos of Chronology and Literary Topoi in the Early Arabic Historical Tradition 1|erişimtarihi=18 Nisan 2013|arşivtarihi=21 Ocak 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120121152608/http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=3863868&fulltextType=RA&fileId=S0041977X00049016|tarih=|ölüurl=hayır|sayı=2|sayfalar=225-40|dergi=Bulletin of the School of Oriental and African Studies|yıl=1987|cilt=50|ad1=Lawrence I.|soyadı1=Conrad|doi=10.1017/S0041977X00049016}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.britannica.com/biography/Muhammad|başlık=Muhammad – Prophet of Islam|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|arşivtarihi=17 Haziran 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150617013127/https://www.britannica.com/biography/Muhammad|tarih=|dil=İngilizce|çalışma=|yayıncı=Encyclopedia Britannica}}</ref> bazı kaynaklara göre ise 571<ref name="PeygHayat3"/> yılında [[Arap Yarımadası|Arabistan]]'ın [[Mekke]] şehrinde dünyaya geldi.<ref name="abraha2" /><ref name=":71">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=VycOAQAAMAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Encyclopedia of World History|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|tarih=1998|dil=İngilizce|sayfa=452|yayıncı=Oxford University Press|ad=|soyadı=|isbn=978-0-19-860223-1|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813061746/https://books.google.com/books?id=VycOAQAAMAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Doğumundan önce babasını, 6 yaşında ise annesini kaybeden Muhammed, amcası [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Talib]] tarafından büyütülüp gözetildi. Çocukluğunda [[çoban]]lık yaptı, daha sonra ise [[tüccar]] olarak çalıştı. İlk kez 25 yaşındayken, 40 yaşındaki zengin bir dul olan, Mekke'nin ünlü ve soylu şahsiyetlerinden [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]] ile evlendi.<ref name=":72">{{Dergi kaynağı|url=https://archive.org/details/sim_biblical-world_1895-03_5_3/page/181|başlık=An Introduction to the Quran|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|tarih=|sayı=3|sayfalar=182|dergi=The Biblical World|yayıncı=The University of Chicago Press|yıl=1895|cilt=5|ad1=Gustav|soyadı1=Weil|ad2=Frank K.|ad3=Harry W.|soyadı2=Sanders|soyadı3=Dunning|yazarbağı1=|jstor=3135387|doi=10.1086/471621}}</ref> |
|||
Muhammed'in bazı geceler, [[Nur Dağı]]'ndaki [[Hira Mağarası]]'nda düzenli aralıklarla inzivaya çekilip dua etme alışkanlığı vardı. Bu alışkanlık 35 yaşından sonra yaygınlaştı. 40 yaşında oradayken,<ref name="abraha2" /> [[İslam]]î inanışa göre [[Kur'an]]'da yer alacak ilk [[ayet]]ler Muhammed'e indirildi<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.islamveihsan.com/peygamberimize-gelen-ilk-vahiy.html|başlık=Peygamberimize Gelen İlk Vahiy|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|arşivtarihi=3 Nisan 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150403090142/https://www.islamveihsan.com/peygamberimize-gelen-ilk-vahiy.html|tarih=15 Mayıs 2018|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=İslam ve İhsan}}</ref> ve Muhammed, bunların kendisine görünen [[Cebrail|Cebrâil]] meleği aracılığıyla indirildiğini söyledi. İlk başta yalnızca yakınlarını uyaran Muhammed, üç yıl sonra insanları topluca [[Dâvah|İslam'a davet]] etmeye başladı.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/samer/issue/58575/811314|başlık=Kur'an ve Siyer İlişkisi Bağlamında Hz. Peygamber'in Dâvete Başlaması ve Gizli Dâvet Döneminin Mahiyeti|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|tarih=2021|sayı=3|dil=Türkçe|sayfalar=20-42|çalışma=Akademik Siyer Dergisi|ad=Mustafa|soyadı=Hocaoğlu|issn=2687-5810|doi=10.47169/samer.811314|ad2=Öznur|soyadı2=Hocaoğlu|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230812135432/https://dergipark.org.tr/tr/pub/samer/issue/58575/811314|arşivtarihi=12 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> [[Tevhit|Allah'ın bir olduğunu]], Allah tarafından kabul görmenin tek yolunun Allah'a teslim olmak olduğunu öğretti.<ref>{{Kitap kaynağı|url=http://archive.org/details/islamguideforjew00fepe|başlık=Islam, A Guide for Jews and Christians|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|tarih=2003|sayfa=9|yayıncı=Princeton University Press|diğerleri=Internet Archive|ad=Francis E.|soyadı=Peters|isbn=978-0-691-11553-5}}</ref> Kendisinin Allah'ın peygamberi ve [[Resul (İslam)|resulü]] olduğunu, önceki diğer [[İslam peygamberleri|peygamberler]] ile aynı kandan geldiğini anlattı.<ref name="EspositoI2">Esposito, John L. (1998), s. 12; (1999) s. 25; (2002) ss. 4–5</ref><ref name="EoI-Muhammad2">{{Ansiklopedi kaynağı|başlık=Muḥammad|basım=2.|ansiklopedi=Encyclopaedia of Islam|sayfalar=360-376|yayıncı=Brill Academic Publishers|yıl=1993|cilt=7|isbn=90-04-09419-9|ad1=F.|ad2=A. T.|soyadı1=Buhl|soyadı2=Welch}}</ref> |
|||
İlk başta kendisine az sayıda [[Sahabe|takipçi]] bulan Muhammed, Mekke'de bazı aşiretlerin, hatta bazı akrabalarının düşmanlığıyla karşılaştı. Bu dönemde taraftarlarının şiddet içeren ağır muameleler görmesi sebebiyle, bazı takipçilerini 615 yılında [[Aksum|Habeşistan]]'daki [[Aksum Krallığı]]'na gönderdi. 622 yılına gelindiğinde de, kendisine inananlarla birlikte topluca [[Medine]]'ye göç etti. |
|||
Muhammed, Medine'ye geldiğinde [[Medine Sözleşmesi]] anayasası ile oradaki aşiretleri tek çatı altında birleştirdi. Mekkeli kabileler ve [[Paganizm|paganlar]] ile aralıklı süren sekiz yıllık savaşlardan sonra, kendisine iman edenlerin sayısı 10.000'i aşmıştı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1067753#:~:text=Ara%C5%9Ft%C4%B1rmac%C4%B1lara%20g%C3%B6re%20hicretin%20ilk%20d%C3%B6nemlerinde,nin%20toplam%20n%C3%BCfusu%2010.000%20civar%C4%B1ndayd%C4%B1.|başlık=Hz. Muhammed Döneminde Çok Kültürlü Toplumsal Yapısıyla Medine'de "Birlikte Yaşama Modeli"nin Temelleri|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|arşivtarihi=26 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200426174222/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1067753#:~:text=Ara%C5%9Ft%C4%B1rmac%C4%B1lara%20g%C3%B6re%20hicretin%20ilk%20d%C3%B6nemlerinde,nin%20toplam%20n%C3%BCfusu%2010.000%20civar%C4%B1ndayd%C4%B1.|tarih=2020|çalışma=dergipark.org.tr|yayıncı=MANAS Journal of Social Studies|ad=Süleyman|soyadı=Dinçer}}</ref> 630 yılı başında, 10.000 kişilik büyük bir [[Müslüman]] ordusunun başında,<ref name=":192">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/mekke#1|başlık=MEKKE|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|arşivtarihi=14 Ekim 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191014133648/https://islamansiklopedisi.org.tr/mekke#1|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Nebi|soyadı=Bozkurt|ad2=Mustafa Sabri|soyadı2=Küçükaşçı}}</ref> Mekke'nin kuşatılması sonrasında yapılan antlaşma ile kansız bir şekilde Mekke'nin kontrolünü [[Mekke'nin Fethi|eline aldı]].<ref name=":192" /><ref>{{Harvnb|Yücel|2012|pp=30, 38}}</ref> Şehre girip tüm putları yıktı ve daha sonra takipçilerini [[Doğu Arabistan]]'da geriye kalan tüm [[Putperestlik|putperest]] tapınakları yıkmaları için yolladı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://hadithcollection.com/sahihbukhari/sahih-bukhari-book-59-military-expeditions-led-by-the-prophet-PBUH-al-maghaazi/sahih-bukhari-volume-005-book-059-hadith-number-641|başlık=Sahih Bukhari – Volume 5, Book 59, Hadith Number 641|erişimtarihi=14 Kasım 2023|tarih=|dil=en-US|çalışma=|yayıncı=hadithcollection.com|ad=|soyadı=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231114074925/https://hadithcollection.com/sahihbukhari/sahih-bukhari-book-59-military-expeditions-led-by-the-prophet-PBUH-al-maghaazi/sahih-bukhari-volume-005-book-059-hadith-number-641|arşivtarihi=14 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=O6TtzwEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Book of Idols|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|yazarlar=Hisham Ibn al-Kalbi|tarih=2015|dil=İngilizce|sayfalar=21-22|yayıncı=Princeton University Press|ad=|soyadı=|çevirmen-ad=Nabih Amin|çevirmen-soyadı=Faris|isbn=978-0-691-62742-7|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230812162433/https://books.google.com/books?id=O6TtzwEACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=12 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.islamveihsan.com/mekkenin-fethinden-sonra-peygamberimizin-yaptiklari.html|başlık=Mekke'nin Fethi'nden Sonra Peygamberimizin Yaptıkları|erişimtarihi=12 Ağustos 2023|arşivtarihi=6 Şubat 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230206130145/https://www.islamveihsan.com/mekkenin-fethinden-sonra-peygamberimizin-yaptiklari.html|tarih=11 Aralık 2021|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=İslam ve İhsan}}</ref> Kısa sürede yapılan birçok seferden sonra Arabistan'ın büyük bölümünü ele geçirdi. 632 yılında, [[Veda Haccı]]'ndan ve [[Veda Hutbesi]] ile [[Arafat Dağı]]'nda 100.000'den fazla Müslümana topluca seslendikten sonra [[Medine]]'ye döndü. Bundan birkaç ay sonra hastalandı ve Medine'de öldü. Ölüm vaktine kadar [[Arap Yarımadası]]'nın çoğu [[Müslüman]] olmuş, Arabistan'ı tek [[İslam Devleti|devlet]] altında birleştirmişti.<ref name="Lapidus 2002 pp 02">Holt, P. M. (1977), s. 57; Lapidus, Ira (2022), ss. 31–32</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.gale.com/ebooks/9780028662695/encyclopedia-of-islam-and-the-muslim-world|başlık=Encyclopedia of Islam and the Muslim World|erişimtarihi=14 Kasım 2023|tarih=2016|basım=2.|yayıncı=Macmillan Reference USA|ad=Richard C.|soyadı=Martin|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231114074925/https://www.gale.com/ebooks/9780028662695/encyclopedia-of-islam-and-the-muslim-world|arşivtarihi=14 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
===Çocukluğu ve gençlik yılları=== |
|||
[[Dosya:Site of the birthplace of the Prophet Muhammad, Mecca, Saudi Arabia.jpg|sol|küçükresim|[[Mekke]]'de günümüzde [[kütüphane]] olarak kullanılan bu yapının Muhammed'in bizzat doğduğu yerde bulunduğuna inanılmaktadır. Bu nedenle yapı, "Beytü'l Mevlid" olarak da anılmaktadır.|240x240pik]]Muhammed'in babası [[Abdullah bin Abdülmuttalib]], annesi ise [[Kureyş]] kabilesinin kollarına mensup Vehb bin Abdümenâf'ın kızı [[Amine|Âmine]]'dir. Muhammed, doğumundan yaklaşık beş–altı ay önce babası Abdullah'ı kaybetti. Bunun üzerine, yetiştirilmesini dedesi [[Abdülmuttalib bin Haşim|Abdülmuttalib]] üzerine aldı ve torununa "Muhammed" adını verdi. Annesi Âmine, çocuğunu iyice emziremedi. Muhammed'i bir süre, amcası [[Ebu Leheb|Ebû Leheb]]'in [[cariye]]si Süveybe emzirdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/suveybe|başlık=SÜVEYBE|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|arşivtarihi=15 Mayıs 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210515044938/https://islamansiklopedisi.org.tr/suveybe|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Levent|soyadı=Öztürk}}</ref> İslamî geleneğe göre [[Mekke]]'de yeni doğmuş olan bebekler, [[çöl]] ve doğa yaşamının bebekler için daha sağlıklı kabul edilmesinden ötürü, bir süreliğine çölde bir [[Bedeviler|bedevî]] ailesiyle birlikte yaşamaya gönderilirdi ve [[Sütanne|süt anneler]] tarafından emzirilmeleri ve beslenmeleri sağlanırdı.<ref name=":132">{{Web kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1019574|başlık=Hz. Peygamber'in Sütanneleri ve Sütanneye Verilmesi|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|arşivengelli=|tarih=2018|çalışma=|yayıncı=dergipark.org.tr|ad=Hatice Nur|soyadı=Ertürk|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813061747/https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1019574|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1575708|başlık=Antik ve Orta Çağ'da Sütannelik: Başkasının Sütünün Biyolojik, Ekonomik ve Kültürel Kodları|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|arşivengelli=evet|tarih=2020|sayfalar=86, 89|yayıncı=Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi|ad=Nihal|soyadı=Şahin Utku|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813061747/https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1575708|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref>{{refn|İslamî gelenek, Muhammed'in doğduğu zamanda [[Arap Yarımadası|Arabistan]]'da [[Sütanne|süt anne]] geleneğinin yaygın olduğunu söylerken; bazı Batılı bilim adamları bu geleneğin tarihselliğini reddetmektedir.|group=not}} [[Süt anne]]liği yapan kadınlar, babasız olduğu için bir yetime bakmanın kârlı olmayacağını düşünerek Muhammed'i almayı reddettiler.<ref name=":132" /> Ancak o sıralarda Mekke'ye süt çocuğu bulmak için gelen ve bakacak bir çocuk bulamayan [[Halime]] adındaki bir kadın, gönülsüz de olsa Muhammed'i almayı kabul etti.<ref name=":62">{{Web kaynağı|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/halima-bint-abi-dhuayb-SIM_2648|başlık=Encyclopaedia of Islam – Ḥalīma Bint Abī Ḏh̲u'ayb|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|arşivtarihi=3 Şubat 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140203073455/https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/halima-bint-abi-dhuayb-SIM_2648|tarih=1971|basım=2.|yayıncı=Brill|ad=W. Montgomery|soyadı=Watt}}</ref> Sonuç olarak Muhammed, Benî Sa'd kabilesinden olan [[Halime]]'ye [[Sütanne|süt anneliği]] yapmak amacıyla emanet edildi.<ref name="PeygHayat3"/><ref name=":53" /><ref name=":62" /><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=ULcmngEACAAJ&newbks=0&hl=tr&redir_esc=y|başlık=Peygamberimizin Hayatı|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|tarih=2020|dil=Türkçe|sayfalar=54-68|yayıncı=Nesil Yayınları|cilt=1. cilt|ad=Salih|soyadı=Suruç|isbn=978-975-269-894-9|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813061747/https://books.google.com.tr/books?id=ULcmngEACAAJ&newbks=0&hl=tr&redir_esc=y|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Muhammed, süt annesi Halime ve kocası Haris'in yanında iki veya üç yaşına gelene kadar kaldı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=9zpbEj0xA_sC&redir_esc=y|başlık=Muhammad, Prophet of God|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|tarih=26 Şubat 2007|dil=İngilizce|sayfa=38|yayıncı=Eerdmans Publishing|ad=Daniel C.|soyadı=Peterson|isbn=978-0-8028-0754-0|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813061746/https://books.google.com.tr/books?id=9zpbEj0xA_sC&redir_esc=y|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Halime, Muhammed'i [[Sütten kesme|sütten kestikten]] sonra onu ailesine iade etti. Ancak [[Salgın|hastalık]] tehlikesinden ötürü yine Halime'nin yanına gönderildi ve bir–iki yıl daha orada kaldı. |
|||
[[Dosya:Siyer-i Nebi 223b.jpg|küçükresim|upright=1.09|16. yüzyıla ait [[Siyer-i Nebi]]'de yer alan "Muhammed'in doğumu" betimlemesi.]] |
|||
Muhammed yaklaşık dört yaşına kadar, annesi [[Amine|Âmine]]'nin de gözetimiyle birlikte [[Sütanne|süt annesi]] Halime'nin yanında kaldıktan sonra [[Mekke]]'ye, annesinin yanına döndü. Dört yaşından altı yaşına kadar, öz annesi Âmine ile birlikte kaldı, onun şefkat ve özeni ile yetişip büyüdü.<ref name="PeygHayat3"/> Muhammed altı yaşındayken, annesi [[Amine|Âmine]] ve dadısı [[Ümmü Eymen]] ile birlikte babasının kabrini görmek ve bazı akrabalarını ziyaret etmek için [[Medine]]'ye yolculuk etti.<ref name=":64">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0791418766&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Muhammad and the Origins of Islam|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|tarih=6 Nisan 1994|dil=İngilizce|yayıncı=State University of New York Press|ad=F. E.|soyadı=Peters|isbn=978-0-7914-1876-5|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813090641/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0791418766&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Medine'de, annesinin akrabaları Neccâroğulları'nda bir ay kadar kaldı. Daha sonra Mekke'ye dönüş yolundaki [[El-Ebva|Ebva]] köyüne ulaştıklarında annesi hastalandı.<ref name=":64" /> Annesi orada, çok genç yaşta öldü ve orada defnedildi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.kitapyurdu.com/kitap/behcetut-tevarih-tarihin-aydinliginda/298016.html|başlık=Behcetü't Tevarih|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|yazarlar=Şükrullah Efendi|tarih=2010|yayıncı=Mostar Yayınları|çevirmen-ad=Hasan|çevirmen-soyadı=Almaz|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813090642/https://www.kitapyurdu.com/kitap/behcetut-tevarih-tarihin-aydinliginda/298016.html|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Dadısı [[Ümmü Eymen]], Muhammed'i Mekke'ye getirip dedesi [[Abdülmuttalib bin Haşim|Abdülmuttalib]]'e teslim etti. |
|||
Altı yaşından sekiz yaşına kadar, ona dedesi Abdülmuttalib baktı. [[Abdülmuttalib bin Haşim|Abdülmuttalib]], yaş itibarıyla seksen yaşını aşmış bir ihtiyardı. Muhammed sekiz yaşında iken, dedesi de hastalandı ve öldü. Dedesi ölmeden önce, onu yetiştirmesi için oğlu [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Tâlib]]'e emanet bıraktı. Bu konuda kimi kaynaklar, [[Abdülmuttalib bin Haşim|Abdülmuttalib]]'in Muhammed'in iki öz amcası Ebû Talib ile Zübeyr arasında kura çekilmesini istediği ve kuranın Ebû Talib'e çıktığını söylerler.<ref name="PeygHayat3" /> Sonuç olarak Muhammed, [[Haşimoğulları]]'nın yeni lideri seçilen amcası Ebû Talib'in himayesine girdi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0198810784&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Muhammad: Prophet and Statesman|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|tarih=1961|dil=İngilizce|sayfa=7|yayıncı=Oxford University Press|ad=William Montgomery|soyadı=Watt|isbn=978-0-19-881078-0|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813090640/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0198810784&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
[[Dosya:Bosra_pano_Syria.jpg|küçükresim|upright=1.09|İslam geleneğine göre Muhammed'in 12 yaşındayken [[Bahira|Rahip Bahira]] ile tanıştığı, o dönem [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] idaresinde olan [[Busra]] kasabasından bir görünüm, [[Suriye]].]] |
|||
Rivayete göre Muhammed yaklaşık 12 yaşındayken, amcası Ebû Talib ticaret yapmak için gittiği [[Suriye]]'ye onu da götürdü ve bu gezide [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] hâkimiyetindeki [[Busra]] kasabasında [[Bahira]] isminde [[Hristiyanlık|Hristiyan]] bir [[münzevi]] [[rahip]] ile tanıştı.<ref name=":65">{{Web kaynağı|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/bahira-SIM_1050|başlık=Baḥīrā – Encyclopaedia of Islam|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|arşivtarihi=18 Mart 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160318095457/https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/bahira-SIM_1050|basım=2.|yayıncı=Brill|ad=A.|soyadı=Abel}}</ref> Geleneğe göre [[Bahira]], küçük Muhammed'i inceledikten ve O'nunla sohbet ettikten sonra amcası [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Talib]]'e onun son peygamber olacağını haber verdi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780814769638&newbks=0&redir_esc=y|başlık=The Expeditions: An Early Biography of Muhammad|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|tarih=16 Mayıs 2014|dil=İngilizce|yayıncı=NYU Press|ad=Ma'mar|soyadı=Ibn Rāshid|isbn=978-0-8147-6963-8|ad2=M. A. S. Abdel|soyadı2=Haleem|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813155556/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780814769638&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Ardından çocuğu [[Yahudiler]]den veya [[Bizans İmparatorluğu|Bizanslılardan]] korumasını ve [[Şam]]'a gitmemesini söyledi.<ref name=":65" /><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0198810784&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Muhammad: Prophet and Statesman|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|tarih=1961|dil=İngilizce|sayfa=1-2|yayıncı=Oxford University Press|ad=William Montgomery|soyadı=Watt|isbn=978-0-19-881078-0|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813090640/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0198810784&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref>{{refn|[[İbn Sa'd]]'ın rivayetine göre [[Bahira]], yöredeki [[Suriyeliler|Suriyeli]] [[Yahudiler]]in, [[Taberî]]'nin rivayetine göre ise [[Bizans İmparatorluğu|Bizanslıların]] Muhammed'i öldürmek isteyeceğini öngördüğü için [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Talib]]'i uyardı ve yeğeniyle [[Şam]]'a yolculuk yapmamasını istedi.|group=not}} Sonraki yıllarda Muhammed, 17 yaşındayken diğer öz amcası Zübeyr bin Abdülmuttalib ile ticaret için [[Yemen]]'e gitti. Yapılan bu gezilerin Muhammed'in bilgi, görgü ve zihinsel alt yapısının oluşumunda etkin bir rol oynadığına inanılmaktadır. Ayrıca gençliğinde amcaları ile birlikte [[Kureyş]] ve [[Kays]] kabileleri arasında çıkan [[Ficâr savaşları|Ficâr Savaşları]]'na da katıldı. Bu savaşlarda kılıç kullanıp dövüşmek yerine, atılan okları toplayıp amcalarına verdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/ficar|başlık=FİCÂR|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|arşivtarihi=27 Eylül 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190927225646/https://islamansiklopedisi.org.tr/ficar|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Hüseyin|soyadı=Algül}}</ref> |
|||
===Ticaret hayatı ve Hatice ile evliliği=== |
|||
{{Ana|Ticaret|Hatice bint Hüveylid}} |
|||
[[Dosya:Jabal_Nur.JPG|küçükresim|upright=1.09|Muhammed, zaman zaman [[Mekke]]'ye beş kilometre uzaklıktaki [[Nur Dağı]]'nda bulunan [[Hira Mağarası]]'na çekilip orada [[tefekkür]] ederdi.]] |
|||
Mevcut bilgiler parçalanmış olduğundan ve [[tarih]]i [[efsane]]den ayırmak zorlaştığından, Muhammed'in gençliği hakkında çok az şey bilinmektedir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0198810784&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Muhammad: Prophet and Statesman|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|tarih=1961|dil=İngilizce|sayfa=8|yayıncı=Oxford University Press|ad=William Montgomery|soyadı=Watt|isbn=978-0-19-881078-0|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813090640/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0198810784&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=http://archive.org/details/infootstepsofpro00rama|başlık=In the Footsteps of the Prophet: Lessons from the Life of Muhammad|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|tarih=2007|sayfa=19|yayıncı=Oxford University Press|diğerleri=Internet Archive|ad=Tariq|soyadı=Ramadan|isbn=978-0-19-530880-8}}</ref> Bir [[Tacir|tüccar]] olduğu ve [[Hint Okyanusu]] ile [[Akdeniz]] arasında [[ticaret]]le uğraştığı kaynaklarda bildirilmektedir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=iGSDAQAACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Berkshire Encyclopedia of World History|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|tarih=2016|dil=İngilizce|sayfa=1025|yayıncı=Berkshire Publishing Group|cilt=3. cilt|ad=William H.|soyadı=McNeill|isbn=978-0-19-062271-8|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813155555/https://books.google.com/books?id=iGSDAQAACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Ticaret hayatından önce ise Muhammed, amcası [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Talib]]'e maddi yardım sağlamak amacıyla bir süre [[çoban]]lık yaptı ve biraz daha büyüyünce ticaretle uğraşmaya başladı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/muhammed|başlık=MUHAMMED|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|arşivtarihi=3 Temmuz 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190703151341/https://islamansiklopedisi.org.tr/muhammed|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi}}</ref> Ticarete olan ilgisi, daha sonra kendisi ile evlendiği [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]] ile tanışmasına neden oldu. 594–595 yılında [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]] ile iş birliği yapıp onun sermayesi ile çalışmaya başladı.<ref>{{Harvnb|Yücel|2012|pp=9, 38}}</ref> Muhammed, ticaretindeki dürüstlüğünden dolayı [[Mekke]] halkı tarafından "güvenilir" anlamına gelen "el–emîn" ('''الامين''') lakabıyla tanındı ve zaman zaman kimi anlaşmazlıklar için tarafsız bir hakem olarak arandı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0195112334&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Islam: The Straight Path|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|tarih=1998|dil=İngilizce|sayfa=6|yayıncı=Oxford University Press|ad=John L.|soyadı=Esposito|isbn=978-0-19-511233-7|ad2=|soyadı2=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813164833/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0195112334&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
Hatice, birkaç ticari iş ortaklığından sonra Muhammed'in dürüstlüğüne hayran kaldı, ondan iyice etkilendi ve arkadaşı Nefise bint Ümeyye aracılığıyla ona evlenme teklifi etti. Muhammed, [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]]'nin teklifini kabul etti ve amcalarıyla gidip Hatice'yi istediler.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=aFEwAAAAYAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=Muhammad:+His+Life+Based+on+the+Earliest+Sources&q=Muhammad:+His+Life+Based+on+the+Earliest+Sources&hl=tr|başlık=Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|tarih=1991|dil=İngilizce|yayıncı=Islamic Texts Society|ad=Martin|soyadı=Lings|isbn=978-0-946621-25-5|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230813164832/https://books.google.com/books?id=aFEwAAAAYAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=Muhammad%3A%20His%20Life%20Based%20on%20the%20Earliest%20Sources&q=Muhammad%3A%20His%20Life%20Based%20on%20the%20Earliest%20Sources&hl=tr|arşivtarihi=13 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Hatice'nin amcası da teklifi kabul etti ve [[nikâh]] gerçekleşti. Evlendikleri sırada Muhammed 23–25,<ref>[[İbn-i İshak]], ''Müstedrek el-Hâkim'', 3. cilt, s. 182</ref><ref name=":66">[[İbn Sa'd]], ''Tabakatü'l Kübra'', 8. cilt, s. 13</ref><ref name=":67">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/hatice|başlık=HATİCE|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|arşivtarihi=13 Kasım 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191113151234/https://islamansiklopedisi.org.tr/hatice|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=M. Yaşar|soyadı=Kandemir}}</ref> [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]] ise yaklaşık 40 yaşındaydı.<ref name=":66" /><ref name=":67" /> Ancak diğer bazı kaynaklar, Hatice'nin evlilik sırasında 20'li yaşların sonunda veya 30'lu yaşların başında olduğunu iddia etmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://surmelihaber.com/hz-hatice-hz-muhammed-ile-kac-yasinda-evlendi-76yy.htm|başlık=Hz. Hatice, Hz. Muhammed ile Kaç Yaşında Evlendi?|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|arşivtarihi=7 Mayıs 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210507035921/https://surmelihaber.com/hz-hatice-hz-muhammed-ile-kac-yasinda-evlendi-76yy.htm|tarih=4 Mayıs 2021|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=Sürmeli Haber|ad=Ahmet Emin|soyadı=Seyhan}}</ref> İslam bilginlerinin çoğunluğu ise, Hatice'nin bu alternatif evlilik yaşı rivayetlerini zayıf kabul etmektedir.<ref name=":67" /> |
|||
Muhammed'in, gençliğinde çevresinden gelen [[Paganizm|paganist]] görüş ve uygulamalarla ilgilenmediğine inanılır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://sorularlaislamiyet.com/peygamberimiz-hz-muhammedin-gencken-putlarla-bir-ilgisi-olmus-mudur|başlık=Peygamberimiz Hz. Muhammed'in, gençken putlarla bir ilgisi olmuş mudur?|erişimtarihi=13 Ağustos 2023|arşivtarihi=28 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201028111500/https://sorularlaislamiyet.com/peygamberimiz-hz-muhammedin-gencken-putlarla-bir-ilgisi-olmus-mudur|tarih=2 Ağustos 2014|yayıncı=Sorularla İslamiyet}}</ref> Buna göre kendisi, aynı dönemde herhangi bir [[Putperestlik|puta]] tapmamakla birlikte başkalarının tapınmasına da açıkça karşı çıkmadı. [[Mekke]] halkının adaletsiz, çirkin ve [[şirk]] dolu yaşamını pek beğenmeyen Muhammed, çareyi yalnız kalarak ve [[tefekkür]] ederek buluyordu. |
|||
[[Kur'an]]'daki şu ayetler, Muhammed'in İslam öncesi durumunu anlatmaktadır:<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.kuranvemeali.com/sura-suresi/52-ayeti-meali | başlık = Şûrâ Suresi 52. ayeti ve meali | erişimtarihi = 17 Kasım 2023 | çalışma = | yayıncı = kuranvemeali.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190411050622/https://www.kuranvemeali.com/sura-suresi/52-ayeti-meali | arşivtarihi = 11 Nisan 2019}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.kuranvemeali.com/duha-suresi/7-ayeti-meali | başlık = Duhâ Suresi 7. ayeti ve meali | erişimtarihi = 17 Kasım 2023 | çalışma = | yayıncı = kuranvemeali.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20221007090544/https://www.kuranvemeali.com/duha-suresi/7-ayeti-meali | arşivtarihi = 7 Ekim 2022}}</ref> |
|||
{{Blockquote|text=...Sen kitap nedir, iman nedir bilmezdin...|title=[[Şûrâ Suresi]]: 52}} |
|||
{{Blockquote|text=(Allah), seni yolunu kaybetmiş (şaşırmış) olarak bulup da yola iletmedi mi?|title=[[Duha Suresi|Duhâ Suresi]]: 7}} |
|||
=== Kâbe hakemliği yapması === |
|||
[[Dosya:Mosquée_Masjid_el_Haram_à_la_Mecque.jpg|sol|küçükresim|upright=1.09|[[Hacer-ü'l Esved]] (Kara Taş), [[Mekke]]'deki [[Kâbe]]'nin köşesine yerleştirilmiştir.]] |
|||
Muhammed'in 35 yaşlarındayken, [[Kâbe]]'nin bazı kısımlarının [[Mekke]]'de sık sık yaşanan ani su taşkınlarından dolayı aşınması ve birileri tarafından tahrip edilmesinden sonra, Kâbe'nin tamirinde rol oynadığı söylenir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=http://archive.org/details/islamguideforjew00fepe|başlık=Islam, a guide for Jews and Christians|tarih=2003|yayıncı=Princeton, NJ : Princeton University Press|diğerleri=Internet Archive|ad=F. E. (Francis E. )|soyadı=Peters|isbn=978-0-691-11553-5}}</ref> |
|||
Yaşananlardan sonra [[Kureyş]] kabilesi Kâbe'yi yıkıp yeniden inşa etmeyi düşündü.<ref name=":68">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=miAqAQAAMAAJ&redir_esc=y|başlık=The Life and Times of Muhammad|erişimtarihi=14 Ağustos 2023|tarih=2001|dil=İngilizce|sayfalar=79-81|yayıncı=Cooper Square Press|ad=Sir John Bagot|soyadı=Glubb|isbn=978-0-8154-1176-5|ad2=|soyadı2=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230814063254/https://books.google.com.tr/books?id=miAqAQAAMAAJ&redir_esc=y|arşivtarihi=14 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Ancak bu hareketlerinin [[Arap mitolojisi|tanrıları]] rahatsız edebileceğine dair endişeler ortaya çıktı.<ref name=":68" /> [[Araplar]] arasında Kâbe'ye karşı saygı ve hürmet, [[İbrahim]]'den beri muhafaza edilegelen kutsal bir vazife idi.<ref name=":69">{{Web kaynağı | url = https://www.islamveihsan.com/peygamber-efendimizin-kabe-hakemligi.html | başlık = Peygamber Efendimizin Kâbe Hakemliği | erişimtarihi = 14 Ağustos 2023 | arşivtarihi = 19 Temmuz 2017 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170719035646/https://www.islamveihsan.com/peygamber-efendimizin-kabe-hakemligi.html | tarih = 8 Mayıs 2018 | dil = Türkçe | çalışma = | yayıncı = İslam ve İhsan}}</ref> Sonunda [[Kureyş]] kabilesinin önde gelenlerinden bir adam, elinde kazma ile öne çıktı ve "Ey Tanrıça! Korkma! Niyetimiz sadece en iyisi içindir!" diyerek Kâbe'yi yıkmaya başladı.<ref name=":68" /> Mekke halkı o gece tetikte kaldı ve kutsal mabetlerine karışmaya cüret edenlere ilahi bir cezanın gelip gelmeyeceğini düşündü. Ertesi sabah, onun elinde kazmayla işine devam ettiğini gördüklerinde, bunu "ilahi bir lütuf işareti" olarak yorumladılar.<ref name=":68" /> Böylelikle Kâbe, [[İbrahim]]'in yaptığı temele kadar yıkıldı ve yeniden inşa çalışmaları başladı. [[Cidde]] sahilinde de bir gemi kaza yapmıştı ve gemide [[mimarlık]] işlerinden anlayan bir usta vardı. Bu geminin tamir aletlerini de satın alarak Kâbe'nin yapımında kullandılar.<ref name=":69" /><ref name=":70">{{Web kaynağı|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/kaba-COM_0401?lang=en|başlık=Ka'ba|erişimtarihi=14 Ağustos 2023|arşivtarihi=28 Mayıs 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200528225806/https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/kaba-COM_0401?lang=en|tarih=1990|basım=3.|sayfa=319|yayıncı=Brill|cilt=4.|ad=J.|soyadı=Jomier|ad2=A. J.|soyadı2=Wensinck}}</ref> |
|||
[[İbn-i İshak|İbn–i İshak]]'ın derlediği bir rivayete göre, yeniden yapılanma neredeyse tamamlandığında kabile liderleri arasında [[Hacer-ü'l Esved]] taşını yerine koyma şerefine kimin sahip olacağına dair anlaşmazlıklar çıktı. Oradaki ihtiyarlardan biri, [[Kabe|Kâbe]]'nin bulunduğu bölgeye, yani [[Mescid-i Haram]]'a giren bir sonraki kişinin tavsiyesinin alınmasını ve kendisini "hakem" tayin etmeyi önerdi. Bu gelen kişi Muhammed oldu. Halk, Muhammed'in kararını heyecanla bekledi. Muhammed düşündükten sonra bir örtü getirilmesini istedi veya örtü olarak kendi [[Aba (giysi)|elbisesini]] açtı, ardından taşı örtünün ortasına koydu ve her kabileden birinin kenarından tutup onu kaldırmasını istedi. Sonra taşı eline aldı ve yerine koydu.<ref name=":68" /><ref name=":70" /> Muhammed'in [[Aba (giysi)|abası]]; bu olay ve [[Ehl-i Abâ Hadisi]]'nde anlatıldığı gibi daha sonra olanlar nedeniyle daha sonraki şair ve yazarlar için önemli bir sembol hâline geldi.<ref>{{Web kaynağı | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/aba--elbise | başlık = ABÂ | erişimtarihi = 18 Kasım 2023 | dil = Türkçe | çalışma = | yayıncı = TDV İslâm Ansiklopedisi | ad = Süleyman | soyadı = Uludağ | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20230829135628/https://islamansiklopedisi.org.tr/aba--elbise | arşivtarihi = 29 Ağustos 2023 | ölüurl = hayır }}</ref> |
|||
=== İlk vahiy ve Kur'an'ın başlangıcı === |
|||
{{Ana|İslam'da ilk vahiy|Hira Mağarası}} |
|||
[[Dosya:Cave_Hira.jpg|küçükresim|upright=1.1|Muhammed'in ilk [[Vahiy|vahyi]] aldığı yer olduğuna inanılan [[Nur Dağı]]'ndaki [[Hira Mağarası]], [[Mekke]], [[Suudi Arabistan]].]] |
|||
[[Siyer]]e göre, Muhammed 40 yaşına yaklaştığında sık sık kalabalıklardan uzaklaşmaya ve yalnız başına bir yerlerde [[inziva]]ya çekilmeye başladı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780292708624&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Islam: Origin and Belief|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|tarih=1998|dil=İngilizce|sayfa=6|yayıncı=University of Texas Press|ad=Emory C.|soyadı=Bogle|isbn=978-0-292-70862-4|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230816121121/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780292708624&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=16 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Bu durum 1–2 yıl kadar devam etti. Muhammed, [[Mekke]]'ye yaklaşık beş kilometre uzaklıkta olan [[Nur Dağı]]'ndaki [[Hira Mağarası]]'nda, dedesi [[Abdülmuttalib bin Haşim|Abdülmuttalib]] gibi her yıl birkaç hafta boyunca tek başına kalarak inzivaya çekiliyordu.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9781882514052&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Famous Men of the Middle Ages|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|tarih=1992|dil=İngilizce|sayfa=83|yayıncı=Greenleaf Press|ad=John Henry|soyadı=Haaren|isbn=978-1-882514-05-2|ad2=Addison B.|soyadı2=Poland|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230816121122/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9781882514052&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=16 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> İslamî öğretiye göre MS 610 yılında, bir [[Ramazan]] gecesi ([[Kadir Gecesi]]) hırkasına bürünmüş hâlde Hira Mağarası'nda [[tefekkür]]e daldığı bir sırada, [[Cebrâil]] tarafından ilk vahyi aldı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780802807540&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Muhammad, Prophet of God|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|tarih=26 Şubat 2007|dil=İngilizce|sayfa=51|yayıncı=Wm. B. Eerdmans Publishing|ad=Daniel C.|soyadı=Peterson|isbn=978-0-8028-0754-0|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230816161238/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780802807540&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=16 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Melek ona yaklaşıp "Oku!" dedi, ama Muhammed okuma yazma bilmediğini söyleyip cehaletini itiraf etti. Bunun üzerine Cebrâil, Muhammed'e daha çok yaklaşıp sözünü tekrarladı; Muhammed de [[Ümmî|okuma ve yazma bilmediğini]] yineledi. Bu durum, Cebrâil nihayet ayetleri okuyup Muhammed'in onları ezberlemesine izin vermeden önce bir defa daha gerçekleşti.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9789090004082&newbks=0&redir_esc=y|başlık=The Religion of Islám|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|tarih=1906|dil=İngilizce|sayfa=7|yayıncı=K. Paul, Trench, Trübner|ad=F. A.|soyadı=Klein|isbn=978-90-90-00408-2|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230816161237/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9789090004082&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=16 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/wahy-COM_1331|başlık=Waḥy|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Şubat 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20170210205431/https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/wahy-COM_1331|tarih=2002|basım=2.|çalışma=Encyclopaedia of Islam|yayıncı=Brill|ad=A. J.|soyadı=Wensinck|ad2=A.|soyadı2=Rippin}}</ref> Cebrâil'in burada okuduğu [[ayet]]ler, daha sonra [[Kur'an]]'ın [[Sureler listesi|96. suresi]] olan [[Alak Suresi]]'nin ilk beş ayetini oluşturacaktı. Muhammed'in MS 610 yılından başlayarak, öldüğü yıl olan 632'ye kadar aldığını söylediği [[vahiy]]ler, Kur'an'ı oluşturur. [[İslam]]'da [[inanç]], [[ibadet]], [[şeriat]], [[ahlak]], [[tasavvuf]] gibi uygulamaların dayandırıldığı ana kaynak [[Kur'an]]'dır.<ref name="abraha" /><ref name=":71" /><ref name=":72" /><ref name="EoI-Muhammad2" /><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/471621|başlık=An Introduction to the Quran|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|tarih=1895|sayı=3|dil=İngilizce|sayfa=|sayfalar=184|çalışma=The Biblical World|cilt=5|ad=Gustav|soyadı=Weil|issn=0190-3578|doi=10.1086/471621|ad2=Frank K.|ad3=Harry W.|soyadı2=Sanders|soyadı3=Dunning|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221211164632/https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/471621|arşivtarihi=11 Aralık 2022|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
Rivayetlere göre, Muhammed ilk vahiylerini aldıktan sonra dehşete düştü ve çok korktu, ancak [[Cebrâil]] ona yaklaşıp [[Resul (İslam)|Allah'ın bir elçisi]] olarak seçildiğini söyledi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://sorularlaislamiyet.com/ilk-vahyin-gelisi-nasil-gerceklesmistir|başlık=İlk vahyin gelişi nasıl gerçekleşmiştir?|erişimtarihi=19 Kasım 2023|tarih=1 Haziran 2006|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=Sorularla İslamiyet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231118115739/https://sorularlaislamiyet.com/ilk-vahyin-gelisi-nasil-gerceklesmistir|arşivtarihi=18 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/hira|başlık=HİRA|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|arşivtarihi=11 Ekim 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191011040558/https://islamansiklopedisi.org.tr/hira|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Fuat|soyadı=Günel}}</ref> Muhammed ardından eve döndü ve olanları karısı [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]]'ye anlattı. Hatice eşini teselli ettikten sonra, onu amcasının oğlu ve [[Hristiyan]] bir [[keşiş]] olan [[Varaka bin Nevfel]]'in yanına götürdü.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780631216049&newbks=0&redir_esc=y|başlık=A New Introduction to Islam|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|tarih=2003|dil=İngilizce|sayfa=73|yayıncı=Wiley|ad=Daniel W.|soyadı=Brown|isbn=978-0-631-21604-9|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230816161241/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780631216049&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=16 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Varaka, Muhammed'i teselli etti ve kendisine son [[peygamber]] olduğunu açıkladı. Bunlara ters olarak [[Şiilik|Şii]] geleneği ise, Muhammed'in Cebrâil'in ortaya çıkışına ne şaşırdığını ne de korktuğunu, aksine onu bekliyormuş gibi karşıladığını savunur.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780292708624&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Islam: Origin and Belief|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|tarih=1998|dil=İngilizce|sayfa=7|yayıncı=University of Texas Press|ad=Emory C.|soyadı=Bogle|isbn=978-0-292-70862-4|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230816121121/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780292708624&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=16 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
{| class="wikitable" style="font-size: 90%; border: 1px solid #999; float: right; margin-left: 1em; width:290px" |
|||
| colspan="2" |Yaratan Rabbinin adıyla oku! O, insanı '''alak'''tan (asılıp tutunan [[zigot]]tan) yaratmıştır. Oku! Kalemle (yazmayı) öğreten, (böylece) insana bilmediğini bildiren Rabbin sonsuz kerem sahibidir. |
|||
|- |
|||
| colspan="2" |— [[Kur'an]]'ın inen ilk ayetleri, [[Alak Suresi]], 1–5 |
|||
|} |
|||
İlk vahyi, Muhammed'in kendini dualara ve ibadetlere daha fazla teslim ettiği ve korkuyla geçirdiği bir zaman dilimi (fetretü'l–vahiy) izledi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.sorusorcevapbul.com/soru-cevap/muhtelif/fetretul-vahiy-hakkinda-bilgi-verirmisiniz|başlık=Fetret'ul-vahiy hakkında bilgi verir misiniz?|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|arşivtarihi=19 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130819063452/https://www.sorusorcevapbul.com/soru-cevap/muhtelif/fetretul-vahiy-hakkinda-bilgi-verirmisiniz|çalışma=|yayıncı=sorusorcevapbul.com}}</ref> Muhammed bu süreçte büyük bir üzüntü hâline girdi. Vahiyler yeniden başladığında ise rahatladı ve çekinmeden uyarmaya başlaması emredildi. Konuyla ilgili bazı [[ayet]]ler şöyledir:<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.kuranvemeali.com/muddessir-suresi/1-ayeti-tefsiri|başlık=Müddessir Sûresi 1-10. ayeti ve tefsiri|erişimtarihi=19 Kasım 2023|çalışma=|yayıncı=kuranvemeali.com|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231119064903/https://www.kuranvemeali.com/muddessir-suresi/1-ayeti-tefsiri|arşivtarihi=19 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
{{Blockquote|text=Ey örtünüp bürünen (Peygamber)! Kalk da (insanları) uyar. Rabbini yücelt.|title=[[Müddessir Suresi]]: 1–3}} |
|||
{{Blockquote|text=Rabbin seni terk etmedi ve sana darılmadı.|title=[[Duha Suresi|Duhâ Suresi]]: 3}} |
|||
===İslam'a çağrı, ilk Müslümanlar ve tepkiler=== |
|||
[[Dosya:Surat_An-Najm.jpg|sol|küçükresim|upright=1.09|Peygamberlik döneminin başlarında indiğine inanılan [[Necm Suresi]]'nin son ayeti: "Haydi [[Allah]]'a secde edin ve ona kulluk edin." Muhammed'in [[monoteizm]] inancı, [[Mekke]]'deki seçkin liderlerin geleneksel düzenine meydan okur.]] |
|||
İslam geleneğine göre Muhammed'in çağrısına ilk uyan kişi, ilk vahyi alıp eve geldiği vakit eşi [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]] olmuştu; onu amcası [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Talib]]'in oğlu [[Ali]], azatlı kölesi [[Zeyd bin Harise|Zeyd bin Hârise]] ve en yakın arkadaşı [[Ebû Bekir]] izledi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.hurriyet.com.tr/ramazan-ozel/ilk-muslumanlar-kimlerdir-ilk-muslumanlarin-isimleri-41514332|başlık=İlk Müslümanlar Kimlerdir? İlk Müslümanların İsimleri|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|arşivengelli=|tarih=11 Mayıs 2020|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=Hürriyet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230816184241/https://www.hurriyet.com.tr/ramazan-ozel/ilk-muslumanlar-kimlerdir-ilk-muslumanlarin-isimleri-41514332|arşivtarihi=16 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref>{{refn|[[Hatice bint Hüveylid|Hatice]], evrensel olarak [[İslam]]'a geçen "ilk kadın" olarak kabul edilirken, Muhammed'in kendisinden sonra ikinci Müslüman erkeğin kimliği tartışmalıdır. [[Şiilik|Şii]] ve bazı [[Sünnilik|Sünni]] kaynaklar, "Muhammed'den sonraki Müslüman erkeği" o sırada 9–11 yaşlarında olan [[Ali|Ali bin Ebû Talib]] olarak tanımlamaktadır. Ancak diğer Sünni kaynaklar, İslam'a geçen ilk erkeğin [[Ebû Bekir]] veya Muhammed'in evlatlık oğlu [[Zeyd bin Harise|Zeyd bin Hârise]] olduğunu belirtmektedir. Zeyd'in [[Kur'an]]'da adı geçen tek [[sahabe]] olduğu bilgisi de göz önünde bulundurulmalıdır. Tarihçi [[Taberî]] (<abbr>ö.</abbr> 923); Ali, Ebû Bekir ve Zeyd hakkındaki çelişkili Sünni gelenekleri listeler ve böylece kararı okuyucuya bırakır.<ref>{{Kaynak|url=https://www.google.com.tr/books/edition/Muhammad_at_Mecca/L4fWAAAAMAAJ?hl=tr&gbpv=1&bsq=muhammad+in+mecca&dq=muhammad+in+mecca&printsec=frontcover|başlık=Muhammad at Mecca|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|tarih=1992|sayfa=86|yayıncı=Clarendon Press|ad=William Montgomery|soyadı=Watt}}</ref><ref>{{Kaynak|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9789004171374&newbks=0&redir_esc=y|başlık=The Encyclopaedia of Islam Three|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|tarih=2007|yayıncı=Brill|cilt=2. cilt|ad=|soyadı=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230816184239/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9789004171374&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=16 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref>|group=not}} Muhammed üç yıl boyunca sadece akrabalarını ve en yakınlarını [[İslam]]'a davet etti.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.islamveihsan.com/islamda-gizli-davet-donemi.html|başlık=İslam'da Gizli Davet Dönemi|erişimtarihi=16 Ağustos 2023|arşivtarihi=9 Ocak 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230109094231/https://www.islamveihsan.com/islamda-gizli-davet-donemi.html|tarih=14 Mayıs 2018|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=İslam ve İhsan|ölüurl=hayır}}</ref> Ardından, inanca göre Hicr Suresi'nin 94. ayetinin inmesinden hemen sonra [[Safâ tepesi|Safâ Tepesi]]'ne çıkarak tüm Mekke halkını açıktan açığa [[Müslüman]] olmaya çağırdı. |
|||
{{Blockquote|text=Şimdi sen, sana emrolunanı açıkça ortaya koy ve Allah'a ortak koşanlara aldırış etme.|title=[[Hicr Suresi]]: 94}} |
|||
Ancak tepkiler genellikle olumsuz oldu. Bu nedenle [[İlk Müslümanlar listesi|ilk Müslümanlar]], vahyi şüphe ile karşılayan Mekkelilerce ağır hakaret ve işkencelere katlanmak zorunda kaldılar. Başlangıçta Muhammed, [[İslam]]'ı yayma faaliyetlerine kayıtsız kalan [[Mekke]] liderlerinden ciddi bir muhalefet görmedi,<ref name=":73">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780192803108&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Arabs in History|erişimtarihi=17 Ağustos 2023|tarih=2002|dil=İngilizce|sayfalar=35-36|yayıncı=OUP Oxford|ad=Bernard|soyadı=Lewis|isbn=978-0-19-280310-8|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230817125429/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780192803108&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=17 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> ancak aradan biraz zaman geçtikten sonra gerilim yükseldi. Çünkü Muhammed'in çağrısı, kendi mevkilerinin tehlikeye girebileceğini düşünen geleneksel seçkin kişileri tedirgin etmişti.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=COA_MQAACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Tarih Kitabı|erişimtarihi=17 Ağustos 2023|tarih=2019|dil=Türkçe|sayfa=79|yayıncı=Alfa Basım Yayım Dağıtım|soyadı=|isbn=978-605-171-364-9|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230612063959/https://books.google.com/books?id=COA_MQAACAAJ&newbks=0&hl=tr|arşivtarihi=12 Haziran 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Özellikle [[Kâbe]]'den putların kaldırılması, ticaretin engelleneceği ve birtakım alışkanlıklara son verileceği düşüncesine yol açtı ve bu da büyük tepki ile karşılandı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=KiawUHevW24C&redir_esc=y|başlık=The Rise of Islam|erişimtarihi=17 Ağustos 2023|tarih=30 Mayıs 2005|dil=İngilizce|sayfalar=120-121|yayıncı=Greenwood Publishing Group|ad=Matthew|soyadı=Gordon|isbn=978-0-313-32522-9|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230817195239/https://books.google.com.tr/books?id=KiawUHevW24C&redir_esc=y|arşivtarihi=17 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Bu dönemde İslam dinini kabul edenlerin çoğunluğu dinlerini gizlemek zorunda kaldı. |
|||
Muhammed, Mekkeli paganların yanı sıra, [[Yahudilik|Yahudi]] ve [[Hristiyanlık|Hristiyanları]] da dinlerinin aslının bozulduğunu söyleyerek [[İslam]]'a davet etti.<ref name="espos122">Esposito, John (1998), s. 12</ref><ref>Esposito, John (2002), ss. 4–5</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/islamguideforjew00fepe|başlık=Islam: A Guide for Jews and Christians|erişimtarihi=17 Ağustos 2023|sayfa=[https://archive.org/details/islamguideforjew00fepe/page/9 9]|yayıncı=Princeton University Press|yıl=2003|ad=F.E.|soyadı=Peters|isbn=0-691-11553-2}}</ref><ref>Esposito, John (1998), ss. 9, 12</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.usc.edu/org/cmje/religious-texts/quran/verses/033-qmt.php|başlık=Center for Muslim–Jewish Engagement|erişimtarihi=17 Ağustos 2023|arşivengelli=|tarih=6 Haziran 2014|çalışma=|yayıncı=usc.edu|ile=web.archive.org|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140606204827/http://www.usc.edu/org/cmje/religious-texts/quran/verses/033-qmt.php|arşivtarihi=6 Haziran 2014|ölüurl=evet}}</ref> Bu [[Monoteizm|tek tanrıcı]] gruplardan bazıları onun davetini kabul ederken bazıları da reddetti. [[Kureyş]] ileri gelenleri tarafından ilk başta pek tepki çekmeyen Muhammed, [[Putperestlik|puta tapıcılığı]] eleştiren [[Kur'an]] ayetlerini okumaya,{{refn|'''Bakınız:''' [[Yunus Suresi|Yunus]]: 18; [[Enbiyâ Suresi|Enbiyâ]]: 98–99; [[Furkan Suresi|Furkan]]: 55; [[Ankebût Suresi|Ankebût]]: 17|group=not}} puta tapanların [[cehennem]]e gireceğini söylemeye başlayınca, Kureyşliler onun [[tebliğ]]ini büyük bir tehlike olarak görüp davetini engellemek için ellerinden geleni yapmaya başladılar. Muhammed'in günden güne [[Sahabe|taraftar]] topladığını, durmaksızın inanç ve davranışlarını eleştirdiğini gören [[Kureyş]]liler, onu küçümsemeye ve ona hakaret etmeye başladılar, giderek şiddete başvurdular.<ref name=":73" /><ref name=":74">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/muhammed#1-hayati|başlık=MUHAMMED|erişimtarihi=17 Ağustos 2023|arşivtarihi=3 Temmuz 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190703151341/https://islamansiklopedisi.org.tr/muhammed#1-hayati|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Mustafa|soyadı=Fayda|ölüurl=hayır}}</ref> Kur'an'daki [[Sureler listesi|Mekkî sureler]] incelendiğinde bu tepkilerin ve şiddetlerin yansımalarını görmek mümkündür. [[Paganizm|Mekkeli paganlar]], Muhammed'in İslam'a davet faaliyetini durdurması için amcası [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Talib]] ile üç defa görüştüler. Ebû Talib birinci görüşmede, gönül alıcı bazı sözlerle onları savuşturdu.<ref name=":74" /> İkincisinde [[Kureyş]]liler tehdit edici ifadeler kullanınca yeğenini çağırdı ve durumu anlattı. Muhammed de amcasına bu işten asla vazgeçmeyeceğini söyledi.<ref name=":74" />{{refn|[[İbn-i Hişam|İbn Hişâm]]'a göre Muhammed, amcası [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Talib]]'e şunları demiştir: "Bu işten vazgeçmem için Güneş'i sağ elime, Ay'ı da sol elime verseler hiçbir şey değişmez. Allah bu dini üstün kılıncaya kadar çalışacağım veya bu uğurda öleceğim."|group=not}} Kureyşliler üçüncü kez gelince [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Talib]]'e yeğenini kendilerine teslim etmesi hususunda bir teklifte bulundular, Ebû Talib teklifi sertçe reddetti. Bu arada bazı Kureyşlilerin bizzat Muhammed ile görüşüp onu bu işten vazgeçirmeye çalıştıkları, kendisine para ve mevki teklifinde bulundukları da kaynaklarda belirtilmektedir.<ref name=":74" /> |
|||
[[Dosya:LocationAksumiteEmpire.png|küçükresim|upright=1.09|Müslümanların 615 yılında göç ettikleri [[Etiyopya|Habeşistan]]'ın haritası ([[Aksum Krallığı]]). Muhammed'in döneminde Habeşistan, [[Hristiyan]]ların çoğunlukta yaşadığı bir ülkeydi.]] |
|||
Bu sıralarda, [[Mekke]]'nin iki güçlü ve önemli mevki sahibi kişisi olan [[Hamza bin Abdülmuttalib|Hamza]] ve [[Ömer]]'in üst üste ve biraz da ani bir şekilde [[İslam]]'ı kabul etmeleri, Müslümanların moral ve cesaretlerini artırdı; bu nedenle [[Kâbe]]'ye gidip açıkça [[namaz]] kıldılar. Muhammed'in, amcası [[Ebu Leheb|Ebû Leheb]] dışındaki akrabalarından yardım görmesi ve Mekke'nin bazı önde gelenlerin [[Müslüman]] olmaları, [[Paganizm|paganist]] inanca sahip kişilerin tepkilerini daha da artırdı ve Müslümanlara yönelik olumsuz tavırlar şiddetlendi.<ref name=":13" /><ref name=":74" /> Takipçilerinin maruz kaldığı işkenceleri engellemeye gücü yetmeyen Muhammed, bazı Müslümanlara bir [[Hristiyan]] ülkesi olan [[Aksum Krallığı|Habeşistan]]'a hicret etmeye izin verdi. 615'te bir grup Müslüman [[Etiyopya|Habeşistan]]'a hicret etti. İslam tarihindeki ilk [[hicret]] olarak önem taşıyan bu gelişme, Muhammed'in [[Afrika]] ile de temasa geçmesini sağladı.<ref name=":74" /> |
|||
İki dalga hâlinde Habeşistan'a göç edenler, bir süre sonra Muhammed'in Mekkelilerin [[İslam]]'ı kabul ettikleri ve Muhammed ile anlaştıkları yolunda bir haber aldılar. Bunun üzerine hicret edenlerin bazıları geri dönmeye karar verdiler. Rivayete göre bunlar [[Mekke]]'ye yaklaştıkları sırada, karşılaştıkları bir [[kervan]]a neler olduğunu sordular; kervandakiler de Muhammed'in önce ilâhlarını hayırla andığını ve [[Kureyş]]'in ona uyduğunu, ancak daha sonra bu fikrinden vazgeçip ilâhlarını kötülediğini, Kureyş'in de ona tekrar kötülük yaptığını söylediler. [[İbn Sa'd]]'ın aktardığı bu olay literatüre "[[Garanik|Garânîk Olayı]]" olarak geçmiş ve giderek değişik rivayetlere bürünmüştür.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/garanik|başlık=GARÂNÎK|erişimtarihi=18 Ağustos 2023|arşivtarihi=18 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230818084139/https://islamansiklopedisi.org.tr/garanik|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=İsmail|soyadı=Cerrahoğlu|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
Kureyşliler, [[Hamza bin Abdülmuttalib|Hamza]] ile [[Ömer]]'in İslam'ı benimsemesiyle güç kazanan Müslümanları etkisiz hâle getirmek için onlara bir [[boykot]] düzenlemeye karar verdiler. Bunun için [[Haşimoğulları|Hâşimoğulları]] ve Muttaliboğulları ile aralarındaki akrabalığa uymayacaklarını söyleyip bu iki aileyi düşman ilan ettiler. Onlarla konuşmamaya ve alışveriş yapmamaya karar verdiler ve boykotun şartlarını bir kâğıda yazıp [[Kâbe]]'nin duvarına astılar.<ref name=":19" /><ref name=":74" /><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780815411765&newbks=0&redir_esc=y|başlık=The Life and Times of Muhammad|erişimtarihi=18 Ağustos 2023|tarih=2001|dil=İngilizce|sayfalar=125, 126, 129|yayıncı=Cooper Square Press|ad=John|soyadı=Glubb|isbn=978-0-8154-1176-5|ad2=Sir John Bagot|soyadı2=Glubb|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230818084155/https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780815411765&newbks=0&redir_esc=y|arşivtarihi=18 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Bunun üzerine Muhammed'in amcası [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Talib]], yeğenini ve ona inananları kendi mahallesine götürüp orada topladı. [[Paganizm|Mekkeli paganların]] safında yer alan [[Ebu Leheb|Ebû Leheb]] ve oğulları hariç Muhammed'in bütün akrabaları 616–619 arasında orada yaşamak zorunda kaldılar. Tüm bu olaylara karşın Muhammed'in [[peygamber]]liğine olan inancı, düşüncelerini sürekli yaymasını sağladı. Bu inancından cesaret alarak din alanındaki çalışmalarını [[Mekke]] dışına taşımaya yöneldi. |
|||
===Hicretten önceki son yıllar=== |
|||
{{Ana|Hüzün Senesi|Taif|Taif ziyareti}} |
|||
[[Dosya:Taifroad.jpg|küçükresim|upright=1.09|Arka planda Hicaz Dağları ve ön planda [[Taif]]'e giden yol. Muhammed, amcası [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Talib]]'in ölümünden sonra evlatlığı [[Zeyd bin Harise|Zeyd]] ile Taif'i ziyaret etmiş, ancak çabaları hiçbir sonuç getirmediği gibi kendisini fiziksel tehlikeye atmıştır.]] |
|||
Kureyşlilerin [[Haşimoğulları]] ailesine yapmış oldukları büyük boykot 619 yılında son buldu. Boykottan kısa bir süre sonra önce Muhammed'in amcası [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Talib]], ardından eşi [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]] üç gün ara ile hayatlarını kaybetti.<ref name=":77">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/senetul-huzn|başlık=SENETÜ’l-HÜZN|erişimtarihi=18 Ağustos 2023|arşivtarihi=21 Eylül 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200921115629/https://islamansiklopedisi.org.tr/senetul-huzn|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Mustafa Sabri|soyadı=Küçükaşçı}}</ref> Kendisine en büyük desteği veren bu iki yakınının ölümü Muhammed'i son derece üzdü.<ref name=":77" /> Hatice, kendisine inanan ilk kişi iken Ebû Talib de [[Mekke]]'de kavmine karşı onu her şey uğruna korumuştu.<ref name=":77" /> Mekkeli paganlar, olanlardan sonra bir süre evine kapanan ve çok nadir çıkan Muhammed'e yönelik hakaretlerini arttırdılar ve fiilî saldırılarda bulunmaya başladılar. Kaynaklarda, [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]] ve [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebû Tâlib]]'in üst üste öldüğü bu yıl "senetü'l–hüzn" (hüzün senesi) diye isimlendirilmiştir. |
|||
Ebû Talib'in ölümünün ardından [[Haşimoğulları]] kabilesinin liderliği, Muhammed'in azılı düşmanı olan amcası [[Ebu Leheb|Ebû Leheb]]'e geçti.<ref name=":59">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/ebu-leheb|başlık=EBÛ LEHEB|erişimtarihi=18 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Ocak 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210110195527/https://islamansiklopedisi.org.tr/ebu-leheb|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Mehmet Ali|soyadı=Kapar}}</ref> Bundan sonra Muhammed, Arap kabilelerine [[peygamber]] olduğunu anlatmak ve onları Allah'a ibadet etmeye çağırmak için ticaret fuarlarını ve pazarları dolaştı.<ref name=":75">{{Kitap kaynağı|başlık=Sirat Rasul Allah|erişimtarihi=21 Kasım 2023|yazarlar=Muhammad ibn Ishaq|tarih=1995|yazarları-göster=|dil=İngilizce|sayfalar=194-195|yayıncı=Oxford University Press|çevirmen-ad=A.|çevirmen-soyadı=Guillaume}}</ref> Bu gezilerde sıklıkla Muhammed'i takip eden Ebû Leheb ise, konuştuğu kişilere "onun bozgunculuk yaptığını, ona itaat etmemeleri ve onu dikkate almamalarını" söyledi.<ref name=":75" /> Kısa bir süre sonra Ebû Leheb, Mekkeli paganların da desteğiyle klanın Muhammed üzerindeki korumasını geri çekti.<ref name=":59" /> Bu durum Muhammed'i büyük tehlikeye attı; çünkü klan korumasının geri çekilmesi, O'nun öldürülmesinin herhangi bir [[Kan davası|kanlı intikama]] neden olmayacağı anlamına geliyordu. |
|||
Muhammed, yaşanan bu olaylardan ötürü [[Arap Yarımadası|Arabistan]]'daki bir başka önemli şehir olan [[Taif]]'i ziyaret etti ve bir koruyucu bulmaya çalıştı; ancak Taif'teki çabaları başarısız oldu ve onu daha fazla fiziksel tehlikeye attı; evlatlığı [[Zeyd bin Harise|Zeyd]] ile taşlanarak geri döndürüldü.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=31tscfPF4tkC&dq=muhammad+taif+secrecy&pg=PA146&redir_esc=y#v=onepage&q=muhammad%20taif%20secrecy&f=false|başlık=Muhammad, the Messenger of Islam: His Life & Prophecy|erişimtarihi=22 Kasım 2023|tarih=2002|dil=İngilizce|sayfalar=145-146|yayıncı=ISCA|ad=Hajjah Amina|soyadı=Adil|isbn=978-1-930409-11-8|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231122100010/https://books.google.com.tr/books?id=31tscfPF4tkC&dq=muhammad+taif+secrecy&pg=PA146&redir_esc=y#v=onepage&q=muhammad%20taif%20secrecy&f=false|arşivtarihi=22 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>Momen, Moojan (1985), s. 4</ref> Muhammed [[Mekke]]'ye dönmek zorunda kaldı. Mut'im bin Adî adında bir Mekkeli kabile reisi, onun memleketine güvenli bir şekilde yeniden girmesini mümkün kıldı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/mutim-b-adi|başlık=MUT'İM b. ADÎ|erişimtarihi=23 Ekim 2022|arşivtarihi=26 Eylül 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200926214046/https://islamansiklopedisi.org.tr/mutim-b-adi|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Mustafa Sabri|soyadı=Küçükaşçı}}</ref> |
|||
===Akabe Biatları=== |
|||
{{Ana|Akabe Biatları}} |
|||
[[Arap Yarımadası]]'nda pek çok insan bu yeni dini ve peygamberini duymuş ve ticaret veya [[Kâbe]]'ye [[hac]] yapmak gibi sebeplerden ötürü [[Mekke]]'ye ziyarete geliyorlardı. İlk seferinde Mekke'ye gelen yaklaşık 12 kişi (Birinci Akabe Biatı), daha sonra ise tekrar Mekke'ye gelen yaklaşık 300 kişi (İkinci Akabe Biatı); 620–621 yıllarında <nowiki>''</nowiki>Akabe<nowiki>''</nowiki> denilen, [[Mescid-i Haram|Mescid–i Haram]]'a üç kilometre kadar uzakta olan yerde Muhammed ile gizlice görüşüp ona bağlılıklarını bildirdiler ve onu [[Medine|Yesrib]]'e davet ettiler.<ref>{{Web kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/184616|başlık=Hz. Peygamber Döneminde Bey'at|erişimtarihi=18 Ağustos 2023|arşivtarihi=10 Temmuz 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200710190056/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/184616|çalışma=|yayıncı=dergipark.org.tr|ad=M. Ali|soyadı=Kapar}}</ref> Muhammed bu fırsatı kendisi ve takipçilerine yeni bir yuva aramak için kullandı. Yesrib'in Arap nüfusu [[Monoteizm|tek tanrıcılığa]] aşinaydı, çünkü şehirde bir [[Yahudiler|Yahudi]] cemaati vardı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.acarindex.com/siyer-arastirmalari-dergisi/hz-peygamber-zamaninda-medinede-musluman-yahudi-iliskilerini-anlamak-449863|başlık=Hz. Peygamber Zamanında Medine'de Müslüman–Yahudi İlişkilerini Anlamak|erişimtarihi=18 Ağustos 2023|arşivtarihi=19 Ağustos 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230819011514/https://www.acarindex.com/siyer-arastirmalari-dergisi/hz-peygamber-zamaninda-medinede-musluman-yahudi-iliskilerini-anlamak-449863|tarih=2021|dil=tr-TR|çalışma=acarindex.com|yayıncı=Siyer Araştırmaları Dergisi|ad=Öznur|soyadı=Özdemir}}</ref> Ayrıca Yesrib halkı, Muhammed ve bu yeni din aracılığıyla Mekke'ye üstünlük sağlamayı umdu. Çünkü Yesrib, [[hac]] yeri olmasından ötürü Mekke'nin önemini kıskanıyordu.<ref>Peterson, Daniel (2007), ss. 86–89</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=http://archive.org/details/muhammadprophets00watt|başlık=Muhammad: Prophet and Statesman|erişimtarihi=22 Kasım 2023|tarih=1974|sayfa=83|yayıncı=Oxford University Press|ile=Internet Archive|diğerleri=|ad=W. Montgomery|soyadı=Watt|isbn=978-0-19-881078-0}}</ref> |
|||
Muhammed, Akabe'deki vaatlerin ardından [[Medine|Yesrib]]'i uygun buldu ve takipçilerini oraya göç etmeye teşvik etti.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=Zl3KelLEwtYC&pg=PT107&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=Muhammad, Seal of the Prophets|erişimtarihi=20 Kasım 2023|tarih=1980|dil=İngilizce|sayfa=73|yayıncı=Majlis Khuddamul Ahmadiyya|ad=Muhammad Zafrulla|soyadı=Khan|isbn=978-0-85525-992-1}}</ref> Daha önce [[Aksum Krallığı|Habeşistan]]'a yapılan göçte yaşandığı gibi, [[Kureyş]]liler yine bu göçü durdurmaya çalışacak, ancak neredeyse tüm Müslümanlar ayrılmayı başaracaktı. |
|||
===Medine'ye Hicret=== |
|||
{{Ana|Hicret}}{{Çoklu resim|align=right|caption_align=center|caption3=Günümüz [[Medine]] şehrinden fotoğraflar. ('''Yukarıda:''' Gün batımı sırasında şehirden bir görünüm. '''Aşağıda:''' Muhammed'in kabrinin de içinde bulunduğu [[Mescid-i Nebevî]]'nin gece silüeti.)|image1=Jannat.ul.Baqi - Madina - panoramio.jpg|image2=|image3=Masjid Nabawi 1.png|perrow=1/1|total_width=252}} |
|||
[[Mekke]]'deki [[Müslüman]]lar bu zaman içerisinde küçük topluluklarla [[Medine]]'ye göç etmeye başladılar. Kısa bir süre sonra da Mekke'deki Müslümanların çoğu boşaldı; şehirde yalnızca Muhammed ve [[Ebû Bekir]] ile aileleri, [[Ali]] ve [[Fatıma bint Esed|annesi]], bir de yaşlı ve Mekkeliler tarafından işkenceye maruz kalıp bunun için hapsedilen Müslümanlar kaldı.<ref name=":78">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/hicret|başlık=HİCRET|erişimtarihi=21 Kasım 2023|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Ahmet|soyadı=Önkal|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190712034444/https://islamansiklopedisi.org.tr/hicret|arşivtarihi=12 Temmuz 2019|ölüurl=hayır}}</ref> Muhammed, bu zorlu ve uzun göç için yol arkadaşı olarak en yakın dostu Ebû Bekir'i seçti ve ondan yola çıkmak için hemen hazırlık yapmasını istedi; amcasının oğlu Ali'yi ise ödenmemiş mali yükümlülüklerini yerine getirmesi ve kendisinde kalan bazı emanetleri sahiplerine teslim etmesi için geride bırakmak istedi. |
|||
Mekkelilerin Muhammed'i vazgeçirememesi ve Medine'de yer alan Müslümanların giderek kuvvetlenmesi, durumun kendileri için tehlike yaratacağı düşüncesiyle [[Kureyş]]lilerin "[[Dâru'n-Nedve|Dâru'n–Nedve]]" dedikleri meclislerinde toplanarak bu meseleyi görüşmelerine yol açtı.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/kalemname/issue/41677/498054|başlık=Hz. Peygamber'in Medine'ye Hicreti ve Bu Dönemde Uyguladığı Stratejiler Üzerine Bir Deneme|erişimtarihi=21 Kasım 2023|tarih=26 Aralık 2018|sayı=6|dil=Türkçe|sayfalar=44-77|çalışma=dergipark.org.tr|yayıncı=Kalemname|cilt=3|ad=İlhami|soyadı=Ayrancı|issn=2651-3595|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231121091657/https://dergipark.org.tr/tr/pub/kalemname/issue/41677/498054|arşivtarihi=21 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Görüşmelerde, yerleşik düzeni tehdit eden [[İslam]]'ın hızla büyüdüğü belirtildi ve Muhammed'in bu çalışmalarını durdurmak gerektiği merkezinde birleşildi. Sonuç olarak Muhammed'in öldürülmesine karar verildi ve bu iş için birçok kabileden birkaç kuvvetli genç suikastçı seçildi. |
|||
Muhammed, Mekkelilerin planladıkları [[suikast]] gecesi evinden çıktı. [[Ali]], Muhammed'in elbisesini giyip onun yatağına girdi ve suikastçıların Muhammed'in henüz gitmediğini düşünmelerine yol açtı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://sorularlaislamiyet.com/hz-peygambere-yapilan-oldurme-girisimlerini-ve-sonuclarini-anlatir-misiniz|başlık=Hz. Peygamber'e yapılan öldürme girişimlerini ve sonuçlarını anlatır mısınız?|erişimtarihi=21 Kasım 2023|tarih=15 Mart 2012|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=Sorularla İslamiyet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230601025620/https://sorularlaislamiyet.com/hz-peygambere-yapilan-oldurme-girisimlerini-ve-sonuclarini-anlatir-misiniz|arşivtarihi=1 Haziran 2023|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.kitapyurdu.com/kitap/hz-muhammede-yapilan-suikast-ve-oldurme-tesebbusleri/630243.html|başlık=Hz. Muhammed'e Yapılan Suikast ve Öldürme Teşebbüsleri|erişimtarihi=21 Kasım 2023|tarih=2022|yayıncı=Kitap Dünyası|ad=Ercan|soyadı=Cengiz|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231121144037/https://www.kitapyurdu.com/kitap/hz-muhammede-yapilan-suikast-ve-oldurme-tesebbusleri/630243.html|arşivtarihi=21 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Suikastçılar olanları öğrendiklerinde, Muhammed [[Ebû Bekir]] ile birlikte çoktan [[Mekke]]'den ayrılmıştı. Muhammed'in kuzeni Ali, organize edilen bu komplodan sağ kurtuldu; ancak Muhammed'in talimatlarını yerine getirmek için bir süre Mekke'de kaldı.<ref name=":76">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/ali|başlık=ALİ|erişimtarihi=21 Kasım 2023|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Ethem Ruhi|soyadı=Fığlalı|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230325225053/https://islamansiklopedisi.org.tr/ali|arşivtarihi=25 Mart 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Ali, daha sonra annesi [[Fatıma bint Esed|Fâtıma bint Esed]]'in yanı sıra [[Ehl-i beyt|Muhammed'in kızları]], eşi [[Sevde bint Zem'a]], dadısı [[Ümmü Eymen]]; bir de çeşitli sebeplerle geride kalmış olan diğer Müslümanlarla yola çıktı.<ref name=":76" />[[Dosya:Sevrmagara7.jpg|sol|küçükresim|Görseldeki kayalık; [[hicret]] yolculuğu sırasında Muhammed ile [[Ebû Bekir]]'in Mekkelilere izlerini kaybettirmek için bir süre konakladıkları [[Sevr mağarası|Sevr Mağarası]]'nın bulunduğu kayalıktır. (işaretli yerde)|240x240pik]][[Paganizm|Mekkeli paganlar]], Muhammed'i evinde bulamayınca ve ardından Ebû Bekir'in evinde yaptıkları aramalar bir sonuç vermeyince bütün çevreyi kontrol etmeye başladılar ve etrafa pek çok haberci göndererek Muhammed ve Ebû Bekir'in başına ödül koyduklarını duyurdular.<ref name=":78" /> Bu sıralarda Muhammed, Ebû Bekir ile [[Sevr Mağarası]] adı verilen [[mağara]]da düşmanlarından kurtulmak için üç gün kadar kaldı. Ortalık sakinleşmeye yüz tutunca da, [[Kızıldeniz]]'e doğru nispeten serbest bir yola girerek yolculuklarına devam ettiler.<ref name=":78" /> [[Medine]]'ye sağ bir şekilde ulaşabilmek için işlek yollar yerine farklı güzergâhlar tercih ettiler ve sarp [[dağ]] geçitleri ile [[çöl]]lerden geçtiler. Buna rağmen, Medine'ye ulaşana kadar Mekkeliler tarafından arandılar ve bazen tehlikeli anlar yaşadılar. |
|||
Muhammed ve Ebû Bekir, yolculuklarının sonlarına doğru Medine yakınlarındaki [[Kubâ]] adlı bir köye ulaştılar. Muhammed burada sevinçle karşılandı ve önceden [[İslam|Müslümanlığı]] seçmiş olan Külsûm bin Hidm'e konuk oldu. Bazı kaynaklara göre dört, bazılarına göre ise on gün burada kalan Muhammed,<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/kuba--medine|başlık=KUBÂ|erişimtarihi=21 Kasım 2023|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Hüseyin|soyadı=Algül|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190702115826/https://islamansiklopedisi.org.tr/kuba--medine|arşivtarihi=2 Temmuz 2019|ölüurl=hayır}}</ref> bu süre zarfında [[Kubâ]]'da inşaatında kendisinin de çalıştığı bir [[mescit]] yaptırdı. Daha sonraları "[[Kuba Mescidi|Kubâ Mescidi]]" olarak anılacak bu mescit, [[İslam tarihi]]nde inşa edilen ilk mescit olma özelliğine sahip oldu. Bu sıralarda [[Ali]] ve yanındaki Müslümanlar da Kubâ'ya ulaştı. Bunun üzerine Muhammed ve diğerleri hep birlikte Kubâ'dan ayrıldılar ve nihayetinde 27 Eylül 622 tarihinde Medine'ye vardılar.<ref name=":78" /> |
|||
==Medine hayatı== |
|||
{{Ana|Muhammed'in Medine dönemi}} |
|||
Muhammed, Medine'ye vardığında halk tarafından içtenlikle karşılandı. Medineli Müslümanların her biri onu evinde misafir etmek isteyince, [[deve]]sinin çöktüğü yerin en yakınında bulunan ve dedesi [[Abdülmuttalib bin Haşim|Abdülmuttalib]]'in annesi tarafından kendisine yakınlığı da olan [[Ebu Eyyûb el-Ensarî|Ebû Eyyûb el-Ensârî]]'nin evine misafir oldu ve onun evine yerleşerek burada yedi ay kadar kaldı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/ebu-eyyub-el-ensari|başlık=EBÛ EYYÛB el-ENSÂRÎ|erişimtarihi=21 Kasım 2023|arşivtarihi=27 Haziran 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230627223441/https://islamansiklopedisi.org.tr/ebu-eyyub-el-ensari|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Hüseyin|soyadı=Algül}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.eyupsultan.bel.tr/tr/main/pages/eyyub-el-ensari-turbesi/965|başlık=Eyyub El Ensari Türbesi|erişimtarihi=21 Kasım 2023|dil=tr-TR|çalışma=|yayıncı=Eyüpsultan Belediyesi|ad=|soyadı=|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230804120428/https://www.eyupsultan.bel.tr/tr/main/pages/eyyub-el-ensari-turbesi/965|arşivtarihi=4 Ağustos 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Daha sonra Muhammed, şehirde bir [[mescit]] ve ailesinin kalması için de bu mescide bitişik odalar yapılmasını istedi. Mescidin bir yanına da barınaksız kişilerin kalabilmeleri için "[[Suffe]]" adı verilen bir yer yapıldı; burada kalanlara "[[Ashab-ı suffa|Ashab–ı suffa]]" denildi. Daha sonraki yıllarda "Peygamber Mescidi" anlamına gelen "[[Mescid-i Nebevî|Mescid–i Nebevî]]" adıyla anılan bu mescit, Muhammed'in [[Medine]]'deki bütün faaliyetlerinin merkezinde yer almış ve İslam'ın sonraki dönemlerinde kurulan [[cami]]lere örnek teşkil etmiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/mescid-i-nebevi|başlık=MESCİD-i NEBEVÎ|erişimtarihi=21 Kasım 2023|arşivtarihi=25 Mayıs 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230525190838/https://islamansiklopedisi.org.tr/mescid-i-nebevi|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Nebi|soyadı=Bozkurt|ad2=Mustafa Sabri|soyadı2=Küçükaşçı}}</ref> |
|||
===Medine Sözleşmesi ve Medine Şehir Devleti=== |
|||
{{Ana|Medine Sözleşmesi|Medine İslam Devleti}} |
|||
[[Medine]] (asıl adı "Yesrib" olan şehre Müslümanlarca "Medinetü'n Nebî", sonra da kısaca "Medine" adı verildi) halkının nüfusu; "[[muhacir]]" denilen [[Mekke]]li göçmenlerden, bunlara yardımcı olduklarından dolayı "[[ensar]]" adını alan yerli halktan (özellikle [[Yemen]] kökenli olan [[Evs]] ve [[Hazrec]] kabilelerinden) ve [[Beni Kurayza|Benî Kureyza]], [[Kaynuka|Benî Kaynuka]], [[Nadir|Benî Nadir]] isimli [[Yahudiler|Yahudi]] [[Arap Yarımadası'ndaki Yahudi kabileler|kabilelerinden]] oluşuyordu. Bunlar arasında birlik sağlamak oldukça güçtü. Medine sınırları yakınlarındaki [[Hayber]] gibi yerlerde yaşayan Yahudiler, varlıklı kişiler olduklarından dolayı çevre üzerinde etkiliydiler. Evs ve Hazrec kabileleri arasında son olarak 617'de yaşanan geleneksel düşmanlığın yeniden alevlenme olasılığı da vardı. Ayrıca [[ensar]] ile [[muhacir]]leri kaynaştırmak, çözülmesi gereken önemli bir sorundu. |
|||
Muhammed, bütün bu kesimleri birleştirip bağdaştırmak amacındaydı. Ancak her şeyden önce çok yoksul olan göçmenlerin durumlarının düzeltilmesi gerekiyordu. Muhammed, muhacirleri yerli halk ile kardeş ilan ederek onlara yardım etmelerini sağladı. Yahudiler ile açılan aralarını da düzelterek çevrede siyasi bir düzen oluşturdu ve farklı kesimlerin hak ve yükümlülüklerini saptayan 47 maddelik bir "[[Medine Sözleşmesi|Medine Anayasası]]" benimsendi. Daha çok yöredeki [[Aşiret|kabile]] meselelerini ele alan bu [[anayasa]], Medine'de çok dinli bir İslam devletinin, yani [[Medine İslam Devleti|Medine Şehir Devleti]]'nin temelini oluşturdu;<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=A6kVVeIkzDkC&pg=PA118&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=Jihad: The Origin of Holy War in Islam|erişimtarihi=29 Kasım 2023|tarih=1999|dil=İngilizce|sayfa=118|yayıncı=Oxford University Press|ad=Reuven|soyadı=Firestone|isbn=978-0-19-535219-1}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=http://archive.org/details/muhammadatmedina029655mbp|başlık=Muhammad at Medina|erişimtarihi=29 Kasım 2023|tarih=1956|yayıncı=Oxford At The Clarendon Press|diğerleri=Osmania University, Digital Library Of India|ad=W. Montgomery|soyadı=Watt}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Islamic Quarterly|erişimtarihi=29 Kasım 2023|tarih=1964|bölüm=The Constitution of Medina|dil=İngilizce|sayfa=4|ad=R. B.|soyadı=Serjeant}}</ref> Muhammed de bu yönetimin başkanı seçildi. |
|||
Hem [[Batı dünyası|Batı]] hem de [[İslam dünyası|Müslüman dünyasından]] birçok akademisyen Medine Anayasası metninin gerçekliği konusunda hemfikir olsalar da, bunun bir antlaşma mı yoksa Muhammed'in tek taraflı bir bildirisi mi olduğu, içerdiği belgelerin sayısı, birincil taraflar, metnin belirli zamanlaması konularındaki anlaşmazlıklar hâlâ devam etmektedir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN9780195773071&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Muhammad at Medina|erişimtarihi=29 Kasım 2023|tarih=1981|dil=İngilizce|sayfa=227|yayıncı=Oxford University Press|ad=William Montgomery|soyadı=Watt|isbn=978-0-19-577307-1}}</ref> Batılı araştırmacıların da dikkatini çeken belgeyi [[Almanlar|Alman]] teolog ve oryantalist [[Julius Wellhausen]] 47 madde hâlinde düzenlemiş, daha sonraki araştırmacılar da genellikle bunu esas almıştır. Metnin 52 madde hâlinde kabul edilebileceğini de belirten [[Hintler|Hint]] asıllı araştırmacı [[Muhammed Hamidullah]], Wellhausen gibi 47 maddeyi kabul etmekle birlikte bazı maddeleri ikişerli bölüme ayırmıştır.<ref name=":20">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/medine-vesikasi|başlık=MEDİNE VESİKASI|erişimtarihi=29 Kasım 2023|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Mustafa|soyadı=Özkan|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230109094225/https://islamansiklopedisi.org.tr/medine-vesikasi|arşivtarihi=9 Ocak 2023|ölüurl=hayır}}</ref> [[İsrailliler|İsrailli]] bilim insanı [[:en:Michael Lecker|Michael Lecker]] belgeyi 64 madde olarak, [[Britanyalılar|Britanyalı]] araştırmacı [[:en:Robert Bertram Serjeant|Robert B. Serjeant]] ise sekiz ayrı parça ve toplam 70 madde olarak incelemiştir. Müslüman araştırmacıların aktardığı üzere, [[besmele]]yle başlayan belgenin ilk maddesi şu şekildedir:<ref name=":20" /> |
|||
{{Blockquote|text=Bu vesika, Peygamber Muhammed tarafından [[Kureyş]]li ve [[Medine|Yesrib]]li müminler ve bunlara tâbi olanlarla sonradan onlara katılmış olanlar ve onlarla beraber [[Cihat|cihad]] edenler için düzenlenmiştir.|title=[[Medine Sözleşmesi|Medine Anayasası]]: 1. madde}}Medine Anayasası'nın bazı araştırmacılar tarafından "ilginç" bulunan 25. maddesinin bir bölümünde, [[Arap Yarımadası'ndaki Yahudi kabileler|Yahudi]] kabilelerin [[ümmet]]e dahil edildiği ve her iki topluluğun dininin kendilerine olduğu belirtilmektedir.<ref name=":20" /><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=mLV6lo4mvj0C&newbks=0&printsec=frontcover&dq=The+Formation+of+Islam:+Religion+and+Society+in+the+Near+East,+600%E2%80%931800&hl=tr|başlık=The Formation of Islam: Religion and Society in the Near East, 600–1800|erişimtarihi=29 Kasım 2023|tarih=2003|dil=İngilizce|sayfa=64|yayıncı=Cambridge University Press|ad=Jonathan P.|soyadı=Berkey|isbn=978-0-521-58813-3}}</ref> Washburn Üniversitesi'nde çalışan L. Ali Khan, bu konu hakkında belgenin bir [[antlaşma]]dan türetilen bir "[[toplumsal sözleşme]]" olduğunu söylemektedir. Khan'a göre belge, "[[Monoteizm|Tek bir Tanrı]]'nın egemenliği altında yaşayan çeşitli [[Aşiret|kabilelerden]] oluşan tek bir [[topluluk]] kavramı üzerine" inşa edilmiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.researchgate.net/publication/228245045_The_Medina_Constitution|başlık=The Medina Constitution|erişimtarihi=29 Kasım 2023|tarih=2006|yayıncı=Legal Scholar Academy|ad=L. Ali|soyadı=Khan|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231124025448/https://www.researchgate.net/publication/228245045_The_Medina_Constitution|arşivtarihi=24 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Medine Anayasası'nın bir diğer önemli özelliği de, [[Müslüman]]lar arasındaki bağların yeniden tanımlandığı vesika olmasıdır. Bu vesikayla Müslümanlar, ilişkilerinde inançlarını kan bağlarının üzerinde tutmaya başladılar.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=l8r6wAEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=Themes of Islamic Civilization|erişimtarihi=29 Kasım 2023|tarih=1971|dil=İngilizce|sayfa=12|yayıncı=University of California Press|ad=John Alden|soyadı=Williams|isbn=978-0-520-04514-9}}</ref> Kabile kimlikleri, farklı gruplara atıfta bulunmak için hâlâ önemliydi, ancak yeni oluşturulan "[[ümmet]]" için ana bağlayıcı bağ artık "[[din]]"di.<ref name=":21">{{Dergi kaynağı|url=|başlık=Umma in the Constitution of Medina|erişimtarihi=29 Kasım 2023|tarih=1977|sayfa=44|çalışma=Journal of Near Eastern Studies|yayıncı=The University of Chicago Press}}</ref> Bazı tarihçiler, "ümmet" denilen bu yeni topluluğun yeni bir kabileye benzetilebileceğini, ancak önemli bir farkla bunun akrabalığa değil dine dayalı olduğunu savunmuşlardır.<ref name=":21" /> Bu durum, [[Aşiret|kabile]] toplumu hâlinde organize edilmiş olan [[İslam öncesi Arabistan]]'ın normlarıyla tamamen çelişiyordu. Aynı durum, [[Medine]]'deki bu küçük Müslüman grubunun daha sonra geniş bir Müslüman topluluğa ve imparatorluğa dönüşmesi yolunda önemli bir olaydır.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Constitution of Medina|erişimtarihi=29 Kasım 2023|tarih=1964|yayıncı=Islamic Quarterly|ad=R. B.|soyadı=Serjeant}}</ref> |
|||
Medine Anayasası'nda gayrimüslimlere ise [[Din özgürlüğü|inanç ve ibadet özgürlüğü]] temin edilmiştir. Anayasaya göre Medine'de yaşayan yerleşik tüm [[gayrimüslim]]ler, Müslümanları "takip etmek" şartıyla şu haklara sahiptiler:<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=79_XAAAAMAAJ&newbks=0&printsec=frontcover&dq=Muhammad+and+the+Jews+Barakat+Ahmad&q=Muhammad+and+the+Jews+Barakat+Ahmad&hl=tr|başlık=Muhammad and the Jews: A Re-examination|erişimtarihi=29 Kasım 2023|tarih=1979|dil=İngilizce|sayfalar=46-47|yayıncı=Vikas Publishing House|ad=Barakat|soyadı=Ahmad|isbn=978-0-7069-0804-6|ad2=|soyadı2=}}</ref> |
|||
# Gayrimüslim üyeler, Müslümanlarla aynı siyasi ve kültürel haklara ve [[özerklik]] ile [[din özgürlüğü]]ne sahiptirler. (25. madde) |
|||
# Gayrimüslimler, [[Medine]]'ye bir saldırı olması hâlinde düşmana karşı silaha sarılır ve savaşın bedelini paylaşırlar. Müslümanlarla aralarında ihanet olmamalıdır. (37. madde) |
|||
# Gayrimüslimler, Müslümanların din savaşlarına katılmak zorunda değildirler. (45. madde) |
|||
[[Dosya:Madina Haram at evening.jpg|küçükresim|orta|[[Mescid-i Nebevî|Mescid–i Nebevî]]'den panoramik bir görünüm. Muhammed, kendisine isnat edilen bir rivayete göre bir [[hadis]]te şöyle demiştir: "Benim şu mescidimde kılınan bir [[namaz]], [[Mescid-i Haram|Mescid–i Haram]] haricinde diğer mescitlerde kılınan namazlardan bin kat daha hayırlıdır."<ref>{{Web kaynağı|url=https://sunnah.com/bukhari:1190|başlık=Sahih al-Bukhari 1190 – Virtues of Prayer at Masjid Makkah and Madinah|erişimtarihi=22 Kasım 2023|çalışma=|yayıncı=sunnah.com|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231122102139/https://sunnah.com/bukhari:1190|arşivtarihi=22 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref>|920x920pik]] |
|||
===İlk nüfus ve savaşa doğru=== |
|||
Muhammed, [[Medine]]'de asayişi sağladıktan sonra bir [[nüfus sayımı]] gerçekleştirmek istedi. Çünkü [[Şirk|Mekkeli]] [[Paganizm|paganlarla]] savaş yakın gözüküyordu ve bundan dolayı Müslümanların rakamsal gücünün bilinmesi gerekiyordu.<ref name=":202">{{Web kaynağı|url=https://mehmetalkis.com/islam-tarihinde-ilk-nufus-sayimi/|başlık=İslam Tarihi’nde İlk Nüfus Sayımı|erişimtarihi=23 Ekim 2022|arşivtarihi=2 Ocak 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220102171540/https://mehmetalkis.com/islam-tarihinde-ilk-nufus-sayimi/|dil=Türkçe|yayıncı=mehmetalkis.com}}</ref> Bu konu hakkında [[sahabe]]leriyle görüşen Muhammed, onlardan bir grubu görevlendirdi ve onlara Müslüman olanların isimlerini ve sayılarını istediğini söyledi.<ref name=":212">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/nufus#1|başlık=NÜFUS|erişimtarihi=23 Ekim 2022|arşivtarihi=25 Kasım 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201125172909/https://islamansiklopedisi.org.tr/nufus|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Nebi|soyadı=Bozkurt}}</ref> Farklı rivayetlere göre bu sayı 500–1500 arasında çıkmıştır.<ref name=":202" /> Fakat genellikle Müslümanların toplam sayısının yaklaşık 1500 kişi olduğu, 600–700 arasındaki sayıların toplam erkeklere, 500'ünün ise savaşabilecek güçte olanlara ait olduğu kabul edilmektedir.<ref name=":202" /><ref name=":212" /> |
|||
Bu sırada, inanca göre Hac Suresi'nin 39. ayetinin inişiyle birlikte [[Müslüman]]ların savaşmasına izin verildi. Muhammed'in ve diğer Müslümanların [[hicret]]ine kadar geçen 12 yıllık süreç içerisinde [[savaş]] izni verilmemiş, yalnızca "sabır" tavsiye edilmişti. Bunun bir diğer nedeni de Müslümanların yeterli askerî güce sahip olmamalarıydı. Hicretin birinci veya ikinci yılında, inanca göre sadece Mekkeli müşriklere karşı olmak üzere, şu [[Kur'an]] ayetiyle savaş izni verildi:<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.kuranvemeali.com/savasa-izin-veren-ayetler-ile-ilgili-ayetler|başlık=Savaşa izin veren âyetler ile ilgili ayetler ve mealleri|erişimtarihi=25 Kasım 2023|çalışma=|yayıncı=kuranvemeali.com|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231125064525/https://www.kuranvemeali.com/savasa-izin-veren-ayetler-ile-ilgili-ayetler|arşivtarihi=25 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
{{Blockquote|text=Saldırıya uğrayanlara, zulme maruz kaldıkları için savaş izni verildi. Allah onları muzaffer kılmaya elbette kâdirdir.|title=[[Hac Suresi]]: 39}} |
|||
===Silahlı çatışmaların başlangıcı: Bedir Muharebesi=== |
|||
{{Ana|Bedir Muharebesi|Muhammed'in askerî harekâtları|}} |
|||
[[Dosya:Badr campaign recolorized.svg|küçükresim|upright=1.05|[[Ebu Süfyan|Ebû Süfyan]]'ın kervanının [[Levant]]'tan Mekke'ye kadar izlediği rotayı, [[Ebû Cehil|Amr bin Hişâm]]'ın (Ebû Cehil) Mekke'den Bedir'e kadar izlediği rotayı ve Müslümanların Medine'den [[Bedir (şehir)|Bedir]]'e kadar izlediği rotayı gösteren [[Bedir Muharebesi|Bedir Savaşı]]'nın bir haritası.]] |
|||
Savaşa izin veren ayetleri almasından sonra Muhammed, [[Medine]]'ye göç eden Mekkeli Müslümanların kalan mallarının yağmalanmasına karşılık olarak, [[Mekke]]'ye giden [[kervan]]lara el koymak isteyen Müslümanların ısrarlı taleplerine onay verdi.<ref name="EoI-Muhammad2" /> Bu baskınların bir diğer nedeni de, Müslümanların yeni bölgedeki yoksulluklarına acil bir çözüm bulmak istemeleriydi; çünkü zirai bilgiden ve [[ticaret]] için paradan yoksunlardı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=0OrCo4VyvGkC&redir_esc=y|başlık=Muhammad and the Origins of Islam|erişimtarihi=30 Kasım 2023|tarih=1994|dil=İngilizce|sayfalar=211-214|yayıncı=SUNY Press|ad=Francis E.|soyadı=Peters|isbn=978-0-7914-1875-8}}</ref> [[Nahle (Suudi Arabistan)|Nahle]]'deki bir [[Paganizm|pagan]] kervana başarılı bir baskın düzenlenip büyük miktarda [[ganimet]] elde edildikten sonra, Mart 624'te Muhammed'in kulağına [[Kureyş]]'e ait bir ticaret kervanının [[Suriye]]'den Mekke'ye doğru yola çıktığı haberi geldi.<ref name=":79">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=zLN2hNidLw4C&redir_esc=y|başlık=Muhammad: Prophet and Statesman|erişimtarihi=30 Kasım 2023|tarih=1961|dil=İngilizce|sayfa=119|yayıncı=Oxford University Press|ad=William Montgomery|soyadı=Watt|isbn=978-0-19-881078-0}}</ref> Kervandaki mallar yaklaşık 1.000 deve ve 50.000 dinar değerindeydi ve bunda Mekke halkının neredeyse tamamının payı vardı; ayrıca 70 adam tarafından korunuyordu ve [[Ebu Süfyan|Ebû Süfyan]]'ın liderliğindeydi.<ref name=":79" /> |
|||
Muhammed bu büyük kervanı haber alınca [[sahabe]]lerini topladı. Onlara kervandaki malların çokluğunu, buna rağmen muhafız sayısının azlığını anlatarak kervanı dönüş yolunda ele geçirebileceklerini söyledi ve kendilerini sefere çağırdı.<ref name=":80">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/bedir-gazvesi|başlık=BEDİR GAZVESİ|erişimtarihi=30 Kasım 2023|dil=Türkçe|çalışma=|yayıncı=TDV İslâm Ansiklopedisi|ad=Mustafa|soyadı=Fayda|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190924171249/https://islamansiklopedisi.org.tr/bedir-gazvesi|arşivtarihi=24 Eylül 2019|ölüurl=hayır}}</ref> Sonuç olarak Muhammed, 8 Mart 624'te yaklaşık 310 kişilik ordusuyla Medine'den harekete geçti. [[Suriye]]'den dönmekte olan [[Ebu Süfyan|Ebû Süfyan]], [[Hicaz]]'a yaklaştığı sırada Müslümanların baskın yapacağını haber aldı ve Kureyşlilerden yardım istemek üzere atlı bir adamını Mekke'ye gönderdi;<ref name=":80" /> kendisi de kervanın yönünü değiştirdi. Ebû Süfyan'ın gönderdiği haber üzerine [[Kureyş]] kabilesinden toplanan yaklaşık 950 kişi, [[Ebû Cehil]]'in komutasında Mekke'den yola çıktı. |
|||
[[Dosya:Badr Council.jpg|küçükresim|upright=1.05|[[Bedir (şehir)|Bedir]]'deki Müslüman kuvvetleri savaş öncesinde at üstünde gösteren bir çizim.]] |
|||
Müslümanların kervana saldırmaya hazırlandığı haberi üzerine yola çıkan Mekkeliler, [[Ebu Süfyan|Ebû Süfyan]]'ın tehlikenin atlatıldığını haber veren ikinci mesajına rağmen Müslümanların üzerine yürümeye karar verdiler ve oluşturdukları 950 kişilik kuvvetle [[Bedir (şehir)|Bedir]]'e doğru yola çıktılar. O sırada Muhammed ve takipçileri, [[Kureyş]] ordusunun Mekke'den çıkıp Bedir'e geldiğini henüz bilmiyorlardı. 14 Mart 624 günü iki ordu Bedir'de karşı karşıya geldi. Savaştan önce, Arap savaşlarında artık bir gelenek hâline gelen "er dileme" (mübareze) hadisesi için taraflar içlerinden üçer kişi seçtiler.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=U3sLswEACAAJ&newbks=0&hl=tr|başlık=A Restatement of the History of Islam and Muslims|erişimtarihi=30 Kasım 2023|tarih=2015|dil=İngilizce|yayıncı=CreateSpace Independent Publishing Platform|ad=Sayed Ali Asgher|soyadı=Razwy|isbn=978-1-5150-8784-7}}</ref> Buna göre İslam ordusundan [[Hamza bin Abdülmuttalib|Hamza]], [[Ubeyde b. el-Haris|Ubeyde bin Hâris]] ve [[Ali]]; Mekke ordusundan da [[Utbe bin Rebîa|Utbe]], kardeşi Şeybe ve oğlu Velîd karşı karşıya gelip çarpıştılar. Hamza ve Ali, düşmanlarını öldürmeyi başardılar. Ubeyde ise Utbe ile yenişemeyip yaralandı. Bunun üzerine Hamza ve Ali, Ubeyde'nin yardımına gidip Utbe'yi öldürdüler.<ref name=":80" /> |
|||
Er dileme hadisesinden sonra savaş başladı. Çarpışmanın ilerleyen aşamalarında Mekkeli Kureyşliler dağılma belirtileri gösterdi, komutanları [[Ebû Cehil]] öldürülünce de iyice dağıldılar. Birkaç saat süren savaş, öğleden sonra sona erdi ve 310 kişilik Müslüman ordusu, 950 kişilik Mekke kuvvetlerini bozguna uğrattı. [[:en:Richard A. Gabriel|Richard A. Gabriel]] gibi bazı modern gayrimüslim tarihçiler, [[Kureyş]]'e karşı kazanılan bu zaferi ve ardından gelen zaferleri Muhammed'in stratejik ve askerî gücüne bağlamaktadırlar.<ref>{{Web kaynağı | url = https://search.worldcat.org/title/78788501 | başlık = Muhammad : Islam's First Great General | erişimtarihi = 30 Kasım 2023 | tarih = 2007 | dil = İngilizce | çalışma = worldcat.org | yayıncı = University of Oklahoma Press | ad = Richard A. | soyadı = Gabriel | arşivengelli = evet}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.historynet.com/muhammad-the-warrior-prophet/|başlık=Muhammad: The Warrior Prophet|erişimtarihi=30 Kasım 2023|tarih=17 Mayıs 2007|dil=en-US|çalışma=|yayıncı=HistoryNet|ad=Richard A.|soyadı=Gabriel|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231022124029/https://www.historynet.com/muhammad-the-warrior-prophet/|arşivtarihi=22 Ekim 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Buna karşın bazı [[Kur'an]] ayetleri ve daha sonraki [[Hadis|rivayetler]], savaş sırasında Müslümanlara yardım etmek üzere binlerce [[İslam'da melek|meleğin]] gönderilmiş olduğunu belirtmektedir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?vid=ISBN0892811706&newbks=0&redir_esc=y|başlık=Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources|erişimtarihi=30 Kasım 2023|tarih=1983|dil=İngilizce|sayfa=148|yayıncı=Inner Traditions International|ad=Martin|soyadı=Lings|isbn=978-0-89281-046-8}}</ref> |
|||
[[Bedir Muharebesi]], Müslümanların [[Şirk|Mekkeli]] [[Paganizm|paganlara]] karşı kazandığı ilk savaş oldu.<ref>{{Web kaynağı | url = https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/532468 | başlık = Ensar Kimliğinin Oluşumuna Etki Eden Faktörler | erişimtarihi = 30 Kasım 2023 | tarih = 2016 | sayfa = 32 | çalışma = dergipark.org.tr | yayıncı = Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi | ad = Abdurrahman | soyadı = Demirci | arşivengelli = evet}}</ref> Bu savaşta Müslümanlar 14 kayıp verirken Mekkelilerden de 70 kişi öldü, ayrıca 70 kişi de esir olarak alındı.{{refn|[[W. Montgomery Watt|William Montgomery Watt]], savaş sonrasındaki bu kayıplar hususunda hemfikir olsa da; Kureyş ordusunun Mekke'den çıktığı sırada 950 kişilik, savaş sırasında da tahminen 600–700 kişilik olduğunu söylemektedir.|group=not}} [[Savaş tutsağı|Savaş esirlerine]] iyi davranılmasını emreden Muhammed, esirler içinden sadece iki kişiyi Müslümanlara yaptıkları işkenceye karşılık ölüme mahkûm etti.<ref name=":80" /> Diğer esirlere ise malî durumlarına göre para ödemeleri şart koşuldu. Ayrıca bazı esirlerin fidyesiz bir şekilde, okuma yazma bilenlerin ise 10 Müslümana okuma yazma öğretmeleri şartıyla serbest bırakılmaları kararlaştırıldı. Savaşı kazanan Müslümanlar [[Medine]]'ye döndüler, savaşı kaybeden Mekkeli paganlar ise öldürülen [[Ebû Cehil]]'in yerine [[Ebu Süfyan|Ebû Süfyan]]'ı başkanlığa getirdiler.<ref name=":80" /> |
|||
=== Ağır bir kayıp: Uhud Muharebesi === |
|||
{{Ana|Uhud Muharebesi}} |
|||
[[Dosya:The Prophet Muhammad and the Muslim Army at the Battle of Uhud, from the Siyer-i Nebi, 1595.jpg|küçükresim|[[Hicret]]in üçüncü yılında vuku bulan [[Uhud Muharebesi]]'nde Muhammed ve Müslüman ordusunu betimleyen bir çizim, [[Siyer-i Nebi]], {{Yaklaşık}} 1594.|364x364pik]] |
|||
Mekkeli paganlar, [[Bedir Muharebesi]]'nde (624) Müslümanlara karşı yaşadıkları büyük bozgunu unutamıyorlardı. Çünkü, [[Şam]] ticaret yolu Müslümanların eline geçmiş ve Muhammed iyice güçlenmişti. Mekkeliler, [[Ebu Süfyan]] öncülüğünde ikinci bir savaşa hazırlandılar. 200'ü [[süvari]], 700'ü zırhlı olmak üzere yaklaşık 3.000 kişilik bir ordu hazırlandı ve yola çıkıldı.<ref name=":02">Uğurlu, Nur, ''Hz. Muhammed Sallallahu Aleyhi ve Sellem'', Nuh Yayınları. ''(sayfa: 205)''</ref> Muhammed'in amcası [[Abbas bin Abdülmuttalib|Abbas]], o sırada [[Mekke]]'de bulunuyordu. Abbas, Mekkelilerin hazırlıklarını bildiren bir mektup yazarak [[Medine]]'ye gönderdi. Mektubu alan Muhammed, savaşın nasıl yapılacağı konusunda [[sahabe]]leriyle fikir alışverişinde bulundu ve ardından Mekkelilere karşılık bir ordu hazırlandı.<ref name=":02" /> |
|||
Mekke ordusu, 11 Mart 625 tarihinde Mekke'den Medine'ye doğru yürümeye başladı. Bu saldırıda Mekkelilerin birincil amacı, geçen sene yaşanan [[Bedir Muharebesi]]'ndeki kayıplarının öcünü almak ve Müslümanların yükselen gücünü kırmaktı. Müslümanlar ise muharebe için hazırlıklıydı. Bir süre sonra iki ordu, [[Uhud Dağı]]'nın bayırlarında ve düzlüklerinde karşılaştı.<ref name=":23">{{Web kaynağı | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/uhud-gazvesi | başlık = UHUD GAZVESİ | erişimtarihi = 24 Ekim 2022 | dil = Türkçe | çalışma = TDV İslâm Ansiklopedisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190703132204/https://islamansiklopedisi.org.tr/uhud-gazvesi | arşivtarihi = 3 Temmuz 2019}}</ref> Muhammed, iki ordunun karşılaştığı Uhud Dağı'ndaki dar bir geçidin iki tarafına okçularını yerleştirdi.<ref name=":23" /> Bu taktikle Mekkelilerin Uhud Dağı'nın etrafından dolaşarak Müslümanlara olası bir saldırma ihtimalini önlemek istiyordu. Okçularına, "''Haber verilmeden yerinizi terk etmeyiniz!''" emrini verdi. Müslümanların askeri gücü yaklaşık 1000 kişiydi.<ref name=":23" /> |
|||
[[Dosya:Jabal e Uhud.jpg|küçükresim|upright=1.05|Uhud Şehitliği'nden [[Uhud Dağı]]'nın bugünkü görünümü. Müslümanların [[:en:Muslim–Quraysh War|büyük kayıplar]] verdiği Uhud Muharebesi bu dağ ve çevresinde meydana geldi.]] |
|||
İki tarafın kuvvetleri, [[Uhud Dağı]]'nın eteklerinde karşılaştı. Savaşın ilk başlarında Müslümanların etkili taarruzlarıyla birlikte Mekkeliler geri çekilmeye başladı. Bunu gören [[Okçuluk|okçular]], muharebenin kazanıldığını sanarak [[Ayneyn Tepesi|yerlerini]] terk ettiler ve Mekkelilerin bıraktıkları ganimetleri yağmalamaya başladılar. Bu vaziyetten yararlanan [[Halid bin Velid]], komutasındaki kuvvetlerle okçuların terk ettiği geçitten Müslümanlara saldırdı. Bu saldırı sonucu [[İslam]] ordusu zor duruma düştü ve geri çekilen Mekke ordusu savaş alanına geri dönüp Müslümanlara saldırdı. Müslümanlar Uhud Dağı'na doğru çekildiler. Dağa saldıran Mekkeliler, okçu atışları ile geri püskürtüldü. Mekke ordusu da kesin bir üstünlük elde edemeyip geri döndü. |
|||
[[Uhud Muharebesi]]'nde Müslümanlar 70 kadar kayıp verirken, Mekkeli paganlar ise 44-45 kadar kayıp vermişti.<ref name="s12" /> Muhammed bu savaşta ağır yaralandı; amcası [[Hamza bin Abdülmuttalib|Hamza]] başta olmak üzere birçok Müslüman öldü. Mekkelilerin lideri [[Ebu Süfyan]], bu günün [[Bedir Muharebesi|Bedir Savaşı]]'nın karşılığı olduğunu söylemişti.<ref name=":02" /> |
|||
=== Konfederasyonların çatışı: Hendek Muharebesi === |
|||
{{Ana|Hendek Muharebesi}} |
|||
[[Dosya:Battle of Trench 627 CE.png|küçükresim|[[Hendek Muharebesi]]'nin haritası]] |
|||
31 Mart 627'de 10.000 savaşçısı ve 600 atlısı ile Medine'ye saldırmaya gelen Mekkelilere karşı Medineliler, Muhammed komutasındaki 3000 [[piyade]] ile şehirde savunma savaşı yapmaya karar verdi. [[Selman-ı Farisi]]'nin teklifiyle şehrin bazı stratejik yerlerine [[hendek]]ler kazılmasından dolayı [[Hendek savaşı|Hendek Savaşı]] olarak adlandırılan bu savaş, bir kuşatmaya dönüştü. Bir ay süren kuşatmanın havanın soğuması ve fırtına çıkması ile kaldırılması, Medinelilerin zaferi olarak kaydedildi.<ref>Ali Usta: ''Alternatif bir Kuran tefsiri'', Araştırı ve bilimsel kitaplar serisi 1, öz Yapım & Havuz Yayınları, 2004, ISBN 3980861163, sayfa 150.</ref> |
|||
Kazılan hendekler, [[Medine]]'nin doğal tahkimatlarıyla birlikte, iki tarafı bir çıkmazda kilitleyerek konfederasyonun [[at]]lardan ve [[deve]]lerden oluşan [[süvari]]lerini işe yaramaz hâle getirdi. [[Paganizm|Pagan]] müttefikler, aynı anda birkaç saldırı yapmayı umarak, Müslüman müttefiki olan Medineli [[Yahudiler|Yahudi]] kabilesi [[Beni Kurayza]]'yı şehre güneyden saldırmaya, yani Müslümanlara karşı saldırmaya ikna ettiler. Kurayzalıların bu hamlesi, [[Medine Sözleşmesi]]'ne karşı yapılmış bir ihanet olarak görüldü. Çünkü sözleşmeye göre Medine şehrine dışarıdan bir saldırı gerçekleştiğinde, şehirdeki tüm kabileler birleşip şehri birlikte savunacaklardı. Ancak Muhammed'in diplomasisi, bu birliği rayından çıkardı ve müttefikler dağıldı. Müslümanlar 1-5 kişi kayıp vermişken, rakip müttefikler 10 kişi kayıp vermişti. |
|||
===Hudeybiye Antlaşması=== |
|||
{{Ana|Hudeybiye Antlaşması|}} |
|||
Muhammed ve takipçileri, [[Kabe|Kâbe]] ziyareti için [[Mekke]]'ye doğru yola çıktı. Mekkeliler, Müslümanları Mekke'ye sokmadılar. [[Haram aylar]] olduğu için savaş yapmak da istemediler ve anlaşma teklif ettiler. Hudeybiye köyünde, 628 yılında, 10 yıl savaş yapılmayacağına dair bir [[Hudeybiye Antlaşması|anlaşma]] yapıldı. Bu 10 yıllık süre zarfında kimsenin canına ve malına dokunulmayacağı belirtildi. Müslümanlar o yıl [[Kâbe]]'yi ziyaret etmeksizin geri döndüler. Antlaşmaya göre gelecek yıl, Müslümanlar üç günden fazla olmamak üzere Kâbe'yi ziyaret edebileceklerdi. |
|||
=== İslam'a davet mektupları === |
|||
{{Ana|Muhammed'in mektupları}}Muhammed, [[Hudeybiye Antlaşması]]'ndan sonra (628), inanca göre kendisine inen bazı [[ayet]]lerdeki emirler doğrultusunda uzak veya yakın, ulaşabildiği tüm ülkelerin ve devletlerin hükümdarlarına [[İslam]]'a davet mektupları gönderip onları yeni dine davet etti. Konuyla ilgili bazı [[Kur'an]] ayetleri şöyledir: |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|+ |
|||
| bgcolor = "beige" | De ki: "Ey insanlar! Şüphesiz ben, yerlerin ve göklerin hükümranlığı kendisine ait olan Allah'ın hepinize gönderdiği peygamberiyim... '''[<nowiki/>[[A'raf Suresi]]: 158]''' |
|||
|- |
|||
| bgcolor = "beige" | Ey Peygamber! Rabbinden sana indirileni [[Tebliğ|tebliğ et]]. Eğer bunu yapmazsan, O'nun verdiği [[peygamber]]lik görevini yerine getirmemiş olursun. Allah, seni insanlardan korur... '''[<nowiki/>[[Maide Suresi]]: 67]''' |
|||
|- |
|||
| bgcolor = "beige" | Biz, seni ancak bütün insanlara müjdeleyici ve uyarıcı olarak gönderdik. Fakat insanların çoğu bilmezler. '''[<nowiki/>[[Sebe' Suresi]]: 28]''' |
|||
|} |
|||
{{Çoklu resim|yön=vertical|boyut=270|image1=Muhammad-Letter-To-Heraclius.jpg|caption1=Muhammed'in, kendi çağdaşı olan [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] imparatoru [[Herakleios]]'a gönderdiği mektup. ([[Röprodüksiyon]]: Majid Ali Khan, ''Muhammad: The Final Messenger'', Islamic Book Service, [[Yeni Delhi]], 1998)|caption2=Muhammed'in [[Bahreyn]]'in [[Sasani]] valisi Münzir bin Sâvâ'ya gönderdiği mektup.|image3=Muhammad Bahrain letter facsimile.png}} |
|||
Muhammed'in hayatının [[Medine]] döneminde diğer devlet başkanlarına mektup gönderdiğinin İslami geleneğe göre örnekleri vardır. Bunlar arasında, dönemin [[Bizans İmparatorluğu|Doğu Roma (Bizans)]] İmparatoru [[Herakleios]] (610-641), [[Sasani İmparatorluğu|Sasani]] İmparatoru [[II. Hüsrev]] (590-628), [[Aksum Krallığı|Habeşistan]] Kralı [[Necaşi]] ve [[İskenderiye|Mısır İskenderiye]] [[Patrik|Patriği]] [[Mukavkıs]] başta olmak üzere, [[Suriye]]'de hüküm süren [[Araplar|Arap]] kökenli [[Hristiyan]] [[Gassaniler]], [[Yemen]], [[Umman]], [[Bahreyn]] gibi çeşitli devletlerin hükümdarları vardı.<ref name=":24" /> Akademik bilim adamları arasında bu mektupların özgünlükleri konusunda tartışmalar olsa da<ref>Footnote of the El-Cheikh(1999) reads: "Opposed to its authenticity is R. B. Sejeant "Early Arabic Prose: in Arabic Literature to the End of the Umayyad Period, ed. A. E L. Beeston et a1 ... (Cambridge, 1983), pp. 141–2. Suhaila aljaburi also doubts the authenticity of the document; "Ridlat al-nabi ila hiraql malik al-~m,H" amdard Islamicus 1 (1978) no. 3, pp. 15–49"</ref> ve bazı kesimler tarafından mektupların "sahte" olduğu iddia edilse de,<ref>El-Cheikh, Nadia Maria (1999). "Muhammad and Heraclius: A Study in Legitimacy". ''Studia Islamica''. s. 5-21</ref> [[Georgetown Üniversitesi]]'nde [[Arapça|Arap dili]] ve [[İslam edebiyatı|İslami edebiyat]] profesörü olan [[İrfan Shahid]], Muhammed tarafından gönderilen bu mektupların sahte olduğu gerekçesiyle reddedilmesinin "haksız" olduğunu belirtmekte ve örnek olarak [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] [[Bizans imparatorları listesi|İmparatoru]] [[Herakleios]]'a ''(saltanat: 610-641)'' gönderilen mektubun tarihselliğini ortaya koyan son araştırmalara işaret etmektedir.<ref name=":25">Irfan Shahid, Arabic literature to the end of the Umayyad period, Journal of the American Oriental Society, Vol 106, No. 3, p. 531</ref> |
|||
Buna göre Muhammed, Bizans İmparatoru Herakleios'a mektubu göndermesi için elçi olarak [[Dihye bin Halife]]'yi seçti.<ref name=":26">{{Web kaynağı | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/herakleios | başlık = HERAKLEİOS | erişimtarihi = 25 Ekim 2022 | dil = Türkçe | çalışma = TDV İslâm Ansiklopedisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190703132201/https://islamansiklopedisi.org.tr/herakleios | arşivtarihi = 3 Temmuz 2019}}</ref> İslam kaynaklarına göre bu sıralarda Herakleios, [[Sasani İmparatorluğu|Sasani]] hükümdarı [[II. Hüsrev]]'e karşı [[Ninova (il)|Ninova]] civarında kazanmış olduğu [[Ninova Muharebesi (627)|büyük zaferden]] sonra (bkz. ''[[Bizans-Sasani Savaşı (602-628)|Bizans-Sasani Savaşı: 602-628]]''), dinî bir ziyaret amacıyla [[Kudüs]]'te bulunuyordu.<ref name=":26" /> [[Dihye bin Halife|Dihye]]'nin asıl görevi, mektubu [[Herakleios]]'a ulaştırmak üzere Bizans İmparatorluğu'nun [[Busra]] valisine teslim etmekti. Ancak bu sırada imparatorun [[Filistin (bölge)|Filistin]]'de bulunması nedeniyle onun huzuruna çıkması teklif edildi.<ref name=":27">{{Web kaynağı | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/dihye-b-halife | başlık = DİHYE b. HALÎFE | erişimtarihi = 25 Ekim 2022 | dil = Türkçe | çalışma = TDV İslâm Ansiklopedisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210923202401/https://islamansiklopedisi.org.tr/dihye-b-halife | arşivtarihi = 23 Eylül 2021}}</ref> Kaynaklarda Dihye'nin bizzat Herakleios ile görüştüğü ve o esnada ticaret için [[Gazze]] civarında bulunan [[Mekke]]li [[Kureyş]] lideri [[Ebu Süfyan]]'ın da imparatorun isteği üzerine oraya gelerek görüşmede hazır bulunduğu belirtilir.<ref name=":27" /> Müslüman tarihçiler tarafından aktarıldığı şekliyle mektup şu tercümededir:<blockquote>[[Besmele|Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla]]. |
|||
Allah'ın kulu ve elçisi Muhammed'den [[Rum|Rûm]]'un büyüğü [[Herakleios]]'a... |
|||
Hidâyet yoluna tâbi olanlara selam olsun! Seni [[İslam]]'a davet ediyorum. İslam'ı kabul et ki kurtuluşa eresin ve [[Allah]] da ecrini iki kat versin. Eğer bu davetimi kabul etmezsen, bütün tebaânın günahı senin boynunadır. |
|||
"Ey [[ehl-i kitap]]! Sizinle bizim aramızda müşterek olan söze geliniz: Sadece Allah'a kulluk edelim ve O'na hiçbir şeyi ortak koşmayalım. Allah'ı bırakıp da kimimiz kimimizi ilâhlaştırmasın. Eğer yüz çevirirlerse, şahit olun, biz [[Müslüman]]ız deyiniz." ([[Âl-i İmrân Suresi|Âl-i İmrân]]: 64)<ref name=":26"/><ref>{{Web kaynağı | url = https://sorularlaislamiyet.com/kaynak/herakliusun-islama-davet-edilmesi | başlık = HERAKLİUS'UN İSLÂMA DÂVET EDİLMESİ | erişimtarihi = 25 Ekim 2022 | çalışma = Sorularla İslamiyet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201021082146/https://sorularlaislamiyet.com/kaynak/herakliusun-islama-davet-edilmesi | arşivtarihi = 21 Ekim 2020}}</ref></blockquote>[[İrfan Shahid]], Bizans'a giden mektubu çevreleyen daha olumlu alt anlatıların çok az inandırıcılık içerdiğini ileri sürmektedir.<ref name=":25" /> Bir İslam araştırma âlimi olan [[Muhammed Hamidullah]] ise, Herakleios'a gönderilen mektubun sıhhatini savunur ve daha sonraki bir eserde orijinal mektup olduğu iddia edilen şeyi yeniden üretir.<ref>Muhammad and Heraclius: A Study in Legitimacy, Nadia Maria El-Cheikh, Studia Islamica, No. 89. (1999), pp. 5–21.</ref><ref>Footnote of the El-Cheikh(1999) reads: "Hamidullah discussed this controversy and tried to prove the authenticity of Heraclius' letter in his "La lettre du Prophete P Heraclius et le sort de I'original: Arabica 2(1955), pp. 97–1 10, and more recently, in Sir originaw des lettms du prophbte de I'lslam (Paris, 1985), pp. 149.172, in which he reproduces what purports to be the original letter."</ref> |
|||
Bunun dışında, mektuplar diğer hükümdarlara da ulaştı. Mektuplara kimileri hoşgörüyle karşılık verse de, [[Sasani İmparatorluğu|Sasani]] hükümdarı gibi kimileri de şiddetle cevap verdi.<ref name=":24">[[Ahmed Cevdet Paşa]], ''Son Peygamber Hz. Muhammed'', [[Millî Gençlik Vakfı|Milli Gençlik Vakfı]] & [[Anadolu Gençlik Derneği]], Ankara, 2018. ''(sayfa: 129)''</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.islamveihsan.com/peygamber-efendimizin-islama-davet-mektuplari.html|başlık=Peygamber Efendimiz’in İslam’a Davet Mektupları|erişimtarihi=30 Ocak 2022|arşivtarihi=31 Ocak 2022|arşivengelli=evet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220131011623/https://www.islamveihsan.com/peygamber-efendimizin-islama-davet-mektuplari.html|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=İslam ve İhsan}}</ref> |
|||
=== Mekke'nin Fethi === |
|||
{{Ana|Mekke'nin Fethi}} |
|||
[[Hudeybiye Antlaşması]]'nı Mekkelilerin himayesindeki bir kabilenin bozmasının ardından Muhammed, 10.000 kişilik büyük bir [[Müslüman]] ordusu topladı ve [[Mekke]]'yi kuşattı. Mekke lideri [[Ebu Süfyan]], bunun üzerine Muhammed ile görüşüp Müslüman olduğunu bildirdi.<ref name=":29">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/mekke|başlık=MEKKE - TDV İslâm Ansiklopedisi|erişimtarihi=22 Haziran 2022|arşivtarihi=14 Ekim 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191014133648/https://islamansiklopedisi.org.tr/mekke|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=TDV İslam Ansiklopedisi}}</ref> Muhammed, başta Ebu Süfyan olmak üzere evine sığınacak olan birçok Mekkeliye himaye hakkı vereceğini söyledi. O sırada Mekke'de bulunan Muhammed'in amcası [[Abbas bin Abdülmuttalib|Abbas]] da Mekkelilere benzer şeyler söyledi; onlar da [[Mescid-i Haram]]'ın içerisine veya evlerine dağıldılar.<ref name=":29"/> Müslüman ordusu, dört koldan aynı anda Mekke'ye girdi.<ref name=":03">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/mekke|başlık=MEKKE - TDV İslâm Ansiklopedisi|erişimtarihi=23 Ocak 2022|arşivtarihi=14 Ekim 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20191014133648/https://islamansiklopedisi.org.tr/mekke|dil=Türkçe|çalışma=TDV İslam Ansiklopedisi}}</ref> Ufak tefek birkaç saldırı dışında herhangi direniş olmadan 11 Ocak 630'da, kansız bir şekilde [[Mekke'nin Fethi|Mekke fethedildi]]. Muhammed Mekke'ye girer girmez, [[Ebu Süfyan]]'a bildirdiği şekilde, birkaç kişiyi istisna ederek kimseye dokunulmayacağını bildirdi ve genel af ilan etti. Ardından, içerisinde 360 [[Putperestlik|put]] bulunan [[Kâbe]]'ye yöneldi. [[İsra Suresi]]'nin 81. ayetini okuyarak putları birer birer devirdi. [[Bilâl-i Habeşî]] [[ezan]] okudu ve daha sonra da beraberindeki Müslümanlarla Kâbe'yi tavaf etti. Fetihten sonra bazı Mekkeliler, toplu bir şekilde Muhammed'in yanına gelip [[Müslüman]] oldular. Mekke'nin fethedilmesinden sonra [[İslam]] dini [[Arap Yarımadası]]'nda üstünlük sağlamaya başladı.<ref name=":110">Uğurlu, Nur, ''Hz. Muhammed Sallallahu Aleyhi ve Sellem'', Nuh Yayınları.</ref> |
|||
{{ortala|<gallery widths="250" heights="250"> |
|||
Dosya:Siyer-i Nebi 298a.jpg|alt=|{{Ortala|Muhammed ve Müslüman ordusunun Mekke'ye doğru ilerleyişi, [[Siyer-i Nebi]], {{yaklaşık}} 1595.{{refn|Resimde Muhammed'in etrafında kanatlı betimlenen varlıklar, [[İslam'da dört büyük melek]] olan Cebrâil, Azrail, Mikâil ve İsrafil'dir. [[Kur'an]]'da yasak edilmemesine rağmen, İslam'da meleklerin betimlenmesi pek hoş karşılanmaz ve sıklıkla rastlanmaz.|group=not}}}} |
|||
Dosya:Bilal.jpg|alt=|{{Ortala|[[Bilâl-i Habeşî]]'nin fetihten sonra [[Kâbe]]'nin damına çıkıp [[ezan]] okuması, Siyer-i Nebi.}} |
|||
Dosya:Muhammad destroying idols - L'Histoire Merveilleuse en Vers de Mahomet BNF.jpg|alt=|{{Ortala|Şehir ele geçirildikten sonra Muhammed'in Kâbe'ye girmesi ve tüm [[Putperestlik|putların]] yok edilmesi; Râfi Bazil'in ''Hamla-i Haydari'' eseri, 1808.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.meisterdrucke.com.tr/fine-art-baski/Indian-School/655226/Peygamber-Muhammed%27in-%C3%96yk%C3%BCs%C3%BC%2C-Hamla-i-Haydari%2C-Mirza-Muhammed-Rafi-Bazil%2C-1808-%28ka%C4%9F%C4%B1t-%C3%BCzerinde-m%C3%BCrekkep-ve-renkler%29.html | başlık = Peygamber Muhammed'in Öyküsü, Hamla-i Haydari, Mirza Muhammed Rafi Bazil, 1808 – Kâğıt Üzerinde Mürekkep ve Renkler | erişimtarihi = 6 Aralık 2023 | dil = tr | çalışma = | yayıncı = MeisterDrucke | soyadı = | arşivurl = https://web.archive.org/web/20231207180310/https://www.meisterdrucke.com.tr/fine-art-baski/Indian-School/655226/Peygamber-Muhammed%27in-%C3%96yk%C3%BCs%C3%BC%2C-Hamla-i-Haydari%2C-Mirza-Muhammed-Rafi-Bazil%2C-1808-%28ka%C4%9F%C4%B1t-%C3%BCzerinde-m%C3%BCrekkep-ve-renkler%29.html | arşivtarihi = 7 Aralık 2023}}</ref>}} |
|||
</gallery>}} |
|||
=== Arabistan'ın Fethi === |
|||
Mekke'nin fethinin ardından Muhammed, Muhammed'inkinden iki kat daha büyük bir ordu kuran Konfederasyon Hawazin kabilelerinin askeri tehdidi karşısında alarma geçti. Banu Hawazin, Mekkelilerin eski düşmanlarıydı. Mekkelilerin prestijinin düşmesi nedeniyle Mekke karşıtı bir politika benimseyen Banu Thaqif (Ta'if şehrinde ikamet eden) onlara katıldı.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Watt 1974|sayfa=207}}</ref> Muhammed, [[Huneyn Muharebesi|Huneyn Savaşı'nda]] Havazin ve [[Benî Sakif|Sakif]] kabilelerini yendi.<ref name=":36">{{Kitap kaynağı|başlık=Muhammed|basım=2|sayfa=360-376|çalışma=İslam Ansiklopedisi|yayıncı=Welch AT|yıl=1993|cilt=7}}</ref> |
|||
Aynı yıl Muhammed, [[Mute Muharebesi|Mute Savaşı'ndaki]] önceki yenilgileri ve Müslümanlara karşı benimsenen düşmanlık raporları nedeniyle Kuzey Arabistan'a bir saldırı düzenledi. Büyük zorluklarla 30.000 adam topladı; yarısı, Muhammed'in onlara fırlattığı lanetleyici ayetlerden rahatsız olmadan, ikinci gün Abdullah ibn Ubeyy ile birlikte döndü. Muhammed, Tebük'te düşman güçlerle çatışmaya girmemesine rağmen, bölgenin bazı yerel reislerinin teslimiyetini aldı.<ref name=":36" /><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Tabuk|çalışma=İslam Ansiklopedisi|yayıncı=MA al-Bakhit}}</ref> |
|||
Ayrıca Doğu Arabistan'da kalan tüm putperest putların yok edilmesini emretti. Batı Arabistan'da Müslümanlara karşı direnen son şehir [[Taif|Taif'ti]]. Muhammed, onlar İslam'a geçmeyi kabul edene ve erkeklerin tanrıça [[El-Lât|El-Lat'ın]] heykelini yok etmelerine izin verene kadar [[Taif Seferi|şehrin teslimiyetini]] kabul etmeyi reddetti.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Life Of Muhammad|sayfa=281-287|yayıncı=Oxford Üniversitesi Yayınları}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Life of Muhammad|çalışma=Chicago Üniversitesi|yayıncı=Haykal MH|yıl=1933}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Ali İbn Abi-Talib'in Biyografisi|yayıncı=Ansariyan Yayınları, Kum, İran İslam Cumhuriyeti}}</ref> |
|||
[[Tebük Seferi|Tebük Savaşı'ndan]] bir yıl sonra Banu Thaqif, Muhammed'e teslim olmak ve İslam'ı kabul etmek için elçiler gönderdi. Pek çok bedevi, saldırılarına karşı korunmak ve savaş ganimetlerinden yararlanmak için Muhammed'e boyun eğdi. Bununla birlikte, bedeviler İslam sistemine yabancıydılar ve bağımsızlıklarını, yani kendi erdem kodlarını ve atalarının geleneklerini korumak istiyorlardı. Muhammed, "Medine'nin hükümdarlığını kabul etmeleri, Müslümanlara ve müttefiklerine saldırmaktan kaçınmaları ve Müslümanların dini vergisi olan zekatı ödemeleri" için askeri ve siyasi bir anlaşmaya ihtiyaç duyuyordu.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Lewis 1993|sayfa=43-44}}</ref> |
|||
==Veda Hutbesi ve ölümü== |
|||
{{Ana|Veda Haccı|Veda Hutbesi}} |
|||
[[Dosya:Siyer-i Nebi 414a.jpg|sol|küçükresim|upright=1.05|[[Siyer-i Nebi]]'deki "Muhammed'in ölümü" tasviri, {{Yaklaşık}} 1595.]] |
|||
Muhammed'in öldürülmesi için zehirleme yapıldığı ve ölümün bu zehirlenmeye bağlı olarak gerçekleştiğine dair rivayetler bulunmaktadır.<ref>Sahih-i Buhârî, Tıp Kitabı, Ledüd Bâbı, Sahih-i Müslim, Selam Kitabı, Ledüd ile Tedavinin Mekruhluğu Bâbı, Müsned-i Ahmed b. Hanbel, c.6, s.118, Sünen-i Tirmizi, c. 3, s. 265</ref> Buna göre, [[Hayber Muharebesi|Hayber'in Fethi]]'nden sonra (629), Hayber Yahudilerinden olan Merhab'ın kız kardeşi Zeynep, öldürülen akrabalarının intikamı için Muhammed'e zehirli bir keçi eti sundu. Peygamber, henüz ilk lokmada etin zehirli olduğunu anlayıp sahabelerini uyarsa da, [[sahabe]]lerinden olan [[Bişr bin Berâ]] zehirlenerek öldü. Zeynep daha sonradan Müslüman olup affedilse de, Muhammed bu etin acısıyla yıllarca sıkıntı yaşadı.<ref name=":110"/> |
|||
Muhammed'in [[Veda Haccı]] olarak anılan [[Mekke]] ziyareti sırasında, 632 yılının Mart ayında (9 Zilhicce), [[Arefe|arife günü]] 100.000'den fazla Müslümana seslendiği, [[Arafat Dağı|Arafat Vadisi]]'ndeki Rahmet Dağı'nda yaptığı konuşmasına "[[veda hutbesi|Veda Hutbesi]]" denir. Veda Haccı'ndan sonra [[Medine]]'ye dönen Muhammed, kısa süre sonra hastalandı. Son anlarında eşi [[Aişe]] ve kızları yanındaydı. Rivayete göre, hayatını kaybetmeden az bir süre önce Müslümanlara seslenmesi, ''"Ellerinizdeki kölelerinize iyi davranınız, [[namaz]]a dikkat ve devam ediniz!"'' şeklinde oldu.<ref>İbn-i Sâd Tabakat c. 2 s. 254</ref> Başı Aişe'nin göğsüne dayalı şekilde [[kelime-i şehadet]] getirdi. Ağzından dökülen son cümle, "Allahümme er-refikül ala..." şeklindeydi. (''Türkçeye "En yüce dosta!" olarak çevrilebilir.''<ref>{{Web kaynağı | soyadı = Kılıç | ad = Mustafa Cemil | başlık = En Yüce Dosta Doğru | url = http://www.haberiniz.com.tr/yazilar/koseyazisi64716-En_Yuce_Dosta_Dogru.html | yayıncı = haberiniz | erişimtarihi = 29 Mayıs 2013 | tarih = 17 Ekim 2012 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20141026184339/http://www.haberiniz.com.tr/yazilar/koseyazisi64716-En_Yuce_Dosta_Dogru.html | arşivtarihi = 26 Ekim 2014 | ölüurl = evet }}</ref>) 8 Haziran 632'de Medine'de öldü.<ref name="salihsuruç">{{Kitap kaynağı|başlık=Peygamberimizin Hayatı|id=ISBN 975-408-019-4 c. 1 s.54-68|eşyazarlar=|yer=İstanbul|yayımcı=Nesil Yayınları|yıl=2005|son=SURUÇ|ilk=Salih}}</ref> [[Mescid-i Nebevî]]'nin yanında bulunan [[Aişe]]'nin evine defnedildi. |
|||
Muhammed'in ölümü sonrasında sahabeler, Peygamber'in en yakın arkadaşı [[Ebû Bekir|Ebu Bekir]]'in yeni lider ([[Hilâfet|hâlife]]) olmasını uygun görerek Mescid-i Nebevî'de kendisine biat ettiler.<ref>{{Web kaynağı | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/ebu-bekir | başlık = EBÛ BEKİR | erişimtarihi = 27 Ekim 2022 | dil = Türkçe | çalışma = TDV İslâm Ansiklopedisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180811133540/https://islamansiklopedisi.org.tr/ebu-bekir | arşivtarihi = 11 Ağustos 2018}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://sorularlaislamiyet.com/hz-ebu-bekirin-halife-secilmesi-nasil-olmustur | başlık = Hz. Ebu Bekir'in halife seçilmesi nasıl olmuştur? | erişimtarihi = 27 Ekim 2022 | çalışma = Sorularla İslamiyet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201025132407/https://sorularlaislamiyet.com/hz-ebu-bekirin-halife-secilmesi-nasil-olmustur | arşivtarihi = 25 Ekim 2020}}</ref> Böylece Ebu Bekir, ilk hâlife seçildi. Kısa süre sonra, kabileler hâlinde, [[İslam]]'da [[irtidat]] olarak nitelenen dinden dönüşler yaşandı. [[Halife|Hâlife]] [[Ebu Bekir]], ordusuyla bu kabilelerin üzerine yürüdü ve [[ridde savaşları|Ridde Savaşları]] adı verilen kanlı savaşlar yaşandı. |
|||
=== Mezarı === |
|||
{{Ana|Yeşil Kubbe|Mescid-i Nebevî}} |
|||
[[Dosya:Mausoleum Muhammad.jpg|küçükresim|Muhammed'in kabrinin yer aldığı, Mescid-i Nebevî'deki [[Yeşil Kubbe]] ([[Medine]], [[Suudi Arabistan]])|307x307pik]] |
|||
Muhammed, [[Aişe|Aişe'nin]] evinde öldüğü yere gömüldü.<ref name=":37">{{Kitap kaynağı|başlık=Leila Ahmed 1986|sayfa=665}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=HYJ2c9E9IM8C&pg=PA90&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=Islam: A Guide for Jews and Christians|tarih=10 Ocak 2009|dil=İngilizce|yayıncı=Princeton University Press|ad=F. E.|soyadı=Peters|isbn=978-1-4008-2548-6|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165301/https://books.google.com.tr/books?id=HYJ2c9E9IM8C&pg=PA90&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref> [[Emevîler|Emevi]] halifesi [[I. Velîd|I. Velid'in]] hükümdarlığı sırasında, [[Mescid-i Nebevî]], Muhammed'in mezarının bulunduğu yeri de içerecek şekilde genişletildi.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=İslam'da Mimari Koruma: Mescid-i Nebevî Örneği|sayfa=88|yayıncı=Ariffin, Syed Ahmad Iskandar Syed|yıl=2005}}</ref> Türbenin üzerindeki Yeşil Kubbe, 13. yüzyılda [[Memlûk Devleti|Memlük]] sultanı [[Kalavun|Mansur Kalavun]] tarafından yaptırılmış, ancak yeşil renk 16. yüzyılda [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] padişahı [[I. Süleyman|Kanuni Sultan Süleyman]] döneminde eklenmiştir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://archnet.org/library/sites/one-site.jsp?site_id=10061 | başlık = Peygamber Mescidi | erişimtarihi = 20 Kasım 2022 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20191011014400/https://web.archive.org/web/20120323131933/http://archnet.org/library/sites/one-site.jsp?site_id=10061 | arşivtarihi = 11 Ekim 2019 | ölüurl = evet }}</ref> Muhammed'in mezarına bitişik olan mezarlar arasında, arkadaşlarının mezarları da vardır. Bu mezarlar birinci halife [[Ebû Bekir|Ebu Bekir'e]] ve ikinci halife [[Ömer|Ömer'e]] aittir.<ref name=":37" /><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=İsa|yayıncı=İslam Ansiklopedisi}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=mzpV0QnOVxsC&pg=PA65&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=The Path to Spiritual Excellence|tarih=Temmuz 2002|dil=İngilizce|yayıncı=ISCA|ad=Shaykh Adil|soyadı=Al-Haqqani|isbn=978-1-930409-18-7|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165306/https://books.google.com.tr/books?id=mzpV0QnOVxsC&pg=PA65&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
Suud bin Abdul-Aziz 1805'te Medine'yi aldığında, Muhammed'in mezarındaki altın ve mücevher süslemeleri kaldırıldı.<ref name=":38">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=EEEFsVYLko4C&pg=PA102&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=Prophets and Princes: Saudi Arabia from Muhammad to the Present|tarih=28 Temmuz 2008|dil=İngilizce|yayıncı=John Wiley & Sons|ad=Mark|soyadı=Weston|isbn=978-0-470-18257-4|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165311/https://books.google.com.tr/books?id=EEEFsVYLko4C&pg=PA102&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Suud'un takipçileri olan Vahhabilik yandaşları, onlara hürmet edilmesini önlemek için Medine'deki neredeyse tüm mezar kubbelerini yıktılar,<ref name=":38" /> ve Muhammed'in birinin kıl payı kurtulduğu bildirildi.<ref name=":39">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=A4q58Af5zAoC&pg=PA22&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=Islamic Art in the 19th Century: Tradition, Innovation, And Eclecticism|tarih=2006|dil=İngilizce|yayıncı=BRILL|ad=Doris|soyadı=Behrens-Abouseif|isbn=978-90-04-14442-2|ad2=Stephen|soyadı2=Vernoit|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165302/https://books.google.com.tr/books?id=A4q58Af5zAoC&pg=PA22&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Benzer olaylar, 1925'te Suudi milisler şehri geri aldığında ve bu sefer tutmayı başardığında gerçekleşti.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=EEEFsVYLko4C&pg=PA136&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=Prophets and Princes: Saudi Arabia from Muhammad to the Present|tarih=28 Temmuz 2008|dil=İngilizce|yayıncı=John Wiley & Sons|ad=Mark|soyadı=Weston|isbn=978-0-470-18257-4|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165303/https://books.google.com.tr/books?id=EEEFsVYLko4C&pg=PA136&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=8dNKFLJVvNkC&pg=PA84&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=Voices of Islam|tarih=2007|dil=İngilizce|yayıncı=Greenwood Publishing Group|ad=Vincent J.|soyadı=Cornell|isbn=978-0-275-98732-9|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165302/https://books.google.com.tr/books?id=8dNKFLJVvNkC&pg=PA84&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=DOWn22EkJsQC&pg=PA1173&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=Following Muhammad: Rethinking Islam in the Contemporary World|tarih=1 Ağustos 2004|dil=İngilizce|yayıncı=Univ of North Carolina Press|ad=Carl W.|soyadı=Ernst|isbn=978-0-8078-5577-5|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165308/https://books.google.com.tr/books?id=DOWn22EkJsQC&pg=PA1173&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref> İslam'ın Vahhabi yorumunda cenazenin işaretsiz mezarlarda yapılması gerekir.<ref name=":39" /> Bu uygulama Suudiler tarafından hoş karşılanmasa da, birçok hacı ayin yapmaya devam ediyor.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=-VTIkkcUFHQC&pg=PA182&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=In Search of Muhammad|tarih=1 Ocak 1998|dil=İngilizce|yayıncı=A&C Black|ad=Clinton|soyadı=Bennett|isbn=978-0-8264-3576-7|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165309/https://books.google.com.tr/books?id=-VTIkkcUFHQC&pg=PA182&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=zPXu561ZpvgC&pg=PT165&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=Islam For Dummies|tarih=10 Mart 2011|dil=İngilizce|yayıncı=John Wiley & Sons|ad=Malcolm|soyadı=Clark|isbn=978-1-118-05396-6|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165313/https://books.google.com.tr/books?id=zPXu561ZpvgC&pg=PT165&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
== Mucizeleri == |
|||
Muhammed'e atfedilen sözlerin sayıları gibi mucizeler ve bunların sayıları da yüzyıllar içerisinde sürekli artış göstermiştir. [[İsra Suresi]]'nin 1. ayetinde geçen, [[Miraç|İsra ve Miraç olayı]] gibi sıradan insanların tanıklık etmediği mucizeyi kasteden ifade sayılmazsa, Kur'an'da doğrudan Muhammed'in şahsına izafe edilen bir mucize yoktur. Ancak bazı [[ayet]]lerin yorumundan ve [[hadis]]lerden kaynaklanan mucizeler gösterilmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://dinimizislam.com/detay.asp?Aid=413|başlık=Peygamber Efendimizin Mucizeleri - Dinimiz İslam|erişimtarihi=17 Mayıs 2022|arşivtarihi=26 Mayıs 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20070526170009/https://dinimizislam.com/detay.asp?Aid=413|çalışma=dinimizislam.com|ad=|soyadı=}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.haberler.com/fotogaleri/hz-muhammed-s-a-v-in-10-mucizesi/|başlık=Hz. Muhammed (S.A.V)'in 10 Mucizesi!|erişimtarihi=17 Mayıs 2022|arşivengelli=evet|tarih=23 Ocak 2016|dil=Türkçe|çalışma=Haberler}}{{Ölü bağlantı|date=Mart 2024 }}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.mynet.com/galeri/hz-muhammed-in-10-mucizesi-ay-ikiye-bolundu-ve-110104153954|başlık=Hz. Muhammed'in 10 mucizesi! Ay ikiye bölündü ve...|erişimtarihi=6 Ekim 2022|arşivtarihi=29 Haziran 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210629071655/https://www.mynet.com/galeri/hz-muhammed-in-10-mucizesi-ay-ikiye-bolundu-ve-110104153954|dil=Türkçe|çalışma=Mynet Haber|soyadı=Mynet}}</ref> Çoğunlukla [[hadis]] rivayetlerinden yola çıkarak Muhammed'e atfedilen yüksek sayıdaki bu ve benzeri mucize anlatımları, bazı İslamî kesimler tarafından ise şüpheyle karşılanmaktadır. Bu iddiaların tam aksine bazı İslam bilginleri, Muhammed'in [[İslam'da peygamberler ve elçiler|diğer peygamberlerden]] farklı olarak herhangi somut bir [[mucize]] göstermediğini, onun tek mucizesinin eşsiz ve tüm eksiklerden münezzeh olan "[[Kur'an]]" olduğunu savunmaktadırlar.<ref>{{Web kaynağı|url=https://youtu.be/-Z4KY036nqM|başlık=Peygamberimizin Kur’an’dan başka mucizesi var mıdır? {{!}} Prof. Dr. Abdülaziz Bayındır|erişimtarihi=6 Ekim 2022|arşivtarihi=6 Ekim 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221006152411/https://youtu.be/-Z4KY036nqM|tarih=27 Eylül 2016|çalışma=YouTube}}</ref> |
|||
=== Doğum gecesi olayları === |
|||
İslam derlemelerine göre Muhammed'in doğduğu, güneş doğmadan önceki vakitte bazı olağanüstü olaylar meydana gelmişti: [[Kâbe]]'deki büyük [[Putperestlik|putlar]] kendiliğinden devrilmişti. [[Sasani İmparatorluğu]] hükümdarı [[I. Hüsrev]]'in [[İran]]'da bulunan sarayının sütunları yıkılmıştı. [[Zerdüştçülük|Zerdüştlerin]] bin yıldan beri yanmakta olan kutsal ateşleri sönmüştü. Yine İran'da, ateşe tapanların kutsal kabul ettikleri [[Sava Gölü]] yere batmıştı. Asırlardır suyu kurumuş olan [[Semave Gölü]] ise coşmuştu. O gece gökte, çok belirgin bir şekilde bir [[yıldız]] doğdu. Hatta bazı [[Yahudiler|Yahudi]] bilginler, Muhammed'in doğumundan bu yıldız aracılığı ile haberdar olmuşlardı.<ref>Nur Uğurlu, ''Hz. Muhammed Sallallahu Aleyhi ve Sellem'', Nuh Yayınları. (sayfa 13)</ref> |
|||
=== Ay'ın ikiye yarılması === |
|||
{{Ana|Ay'ın ikiye bölünmesi|Kamer Suresi}} |
|||
[[Dosya:Mohammed Splits the Moon.jpg|küçükresim|16. yüzyıla ait olan bu [[Farslar|Pers]] minyatüründe Muhammed, bölünen [[Ay]]'ı işaret ediyor.|307x307pik]] |
|||
Ay'ın ikiye ayrılması mucizesi, Kur'an'da [[Kamer Suresi]]'nin ilk ayetlerine dayanarak Muhammed'e atfedilen, [[Ay]]'ın [[dolunay]] hâlinde iken bir gece Muhammed'in bir el işaretiyle ikiye ayrılması mucizesidir. Kur'an'da geçen ''"Kıyamet yaklaştı ve Ay yarıldı."'' ifadesi ve bağlantılı rivayetler, Muhammed'in bir işaretiyle Ay'ı gökyüzünde ikiye ayırıp tekrar birleşerek en büyük mucizelerinden birisini gösterdiği inancının Müslümanlar arasında yerleşmesine yol açmıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/578869|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=25 Eylül 2020|arşivtarihi=25 Mart 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200325065042/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/578869|ölüurl=evet}}</ref> |
|||
Buna göre bir gece bazı Mekkeli [[Paganizm|paganlar]], Muhammed'in yanına gelerek kendisinden Ay'ı ikiye ayırmasını istediler. Bunun sonucunda da [[Müslüman]] olacaklarını söylediler. Muhammed tüm gece düşündü ve [[dua]] etti. Ardından bir elin işaret parmağını dolunay hâlinde olan Ay'a uzattı ve bir işaretle Ay'ı ikiye ayırdı. Ay, birkaç saniyeliğine iki parça hâlinde durduktan sonra tekrar gökyüzünde birleşti. Bu olayı kendi gözleriyle gören Mekkeli paganlar, bu işe [[sihir]] veya büyü deyip Muhammed'e yine inanmadılar. |
|||
[[Dolunay]] hâlindeki Ay'ın ikiye yarılması, parçalarından birinin [[Mekke]]'de bir dağın arkasına, diğerinin de önüne kadar indiği ve sonra gökyüzünde tekrar birleştiklerini ifade eden rivayetler; âlimler, [[hadis]] kritiği yapanlar ve İslam filozofları arasında tartışmalara konu olmuştur. Bazı araştırmacılar bu hadislerin zayıf, güvenilmez ve uydurma rivayetler olduğu üzerinde dururlarken,<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.istekuran.com/index.php?page=kamer|başlık=Kamer Suresi - İşte Kur'an|erişimtarihi=27 Haziran 2013|arşivtarihi=2 Ocak 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120102190203/http://www.istekuran.com/index.php?page=kamer|ölüurl=evet|çalışma=istekuran.com|yayıncı=İşte Kur'an}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.erdemyolu.com/ayin-yarilmasi/ayin-yarilmasi-sakkul-kamer-diye-bir-mucize-var-midir.html|başlık=Ayın Yarılması (Şakkul Kamer) diye bir mucize var mıdır?|erişimtarihi=27 Haziran 2013|arşivtarihi=18 Temmuz 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130718153407/http://www.erdemyolu.com/ayin-yarilmasi/ayin-yarilmasi-sakkul-kamer-diye-bir-mucize-var-midir.html|tarih=21 Ocak 2010|ölüurl=hayır|çalışma=erdemyolu.com|yayıncı=Erdem Yolu|ad=Mehmet|soyadı=Durmuş}}</ref> İslami filozoflar [[Kamer Suresi]]'ndeki ifadelerin [[alegori]]k olduğunu, gerçekten Ay'ın parçalandığı anlamına gelmediğini ifade etmişlerdir. Bazıları bunun bir görsel [[illüzyon]] olduğunu, bazı [[tefsir]]ciler ise ayette sözü edilen parçalanmanın ileride [[kıyamet]]in kopması zamanında gerçekleşeceğini ifade etmişlerdir. |
|||
=== İsra ve Miraç Olayı === |
|||
{{Ana|Miraç|Miraçname|İsra Suresi}} |
|||
[[Dosya:Al-Aqsa Mosque by David Shankbone.jpg|küçükresim|left|[[Kudüs]]'teki [[Mescid-i Aksa|Süleyman Tapınağı]], "Mescid-i Aksa" olarak da anılır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://istekuran.net/makaleler/mescid-i-aksa-neresidir.html|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=15 Eylül 2020|arşivtarihi=24 Eylül 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200924095858/https://istekuran.net/makaleler/mescid-i-aksa-neresidir.html|ölüurl=evet}}</ref>|240x240pik]] |
|||
Muhammed'in Medine'ye [[hicret]]inden bir buçuk yıl önce gerçekleştiği<ref>{{Web kaynağı|url=https://sorularlaislamiyet.com/peygamberimiz-savin-en-buyuk-mucizelerinden-olan-isra-ve-mirac-mucizesi-ne-zaman-ve-nasil-vuku|başlık=Peygamberimizin en büyük mucizelerinden olan İsra ve Mirac mucizesi ne zaman ve nasıl vuku bulmuştur?|erişimtarihi=23 Ekim 2022|arşivtarihi=29 Kasım 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201129200032/https://sorularlaislamiyet.com/peygamberimiz-savin-en-buyuk-mucizelerinden-olan-isra-ve-mirac-mucizesi-ne-zaman-ve-nasil-vuku|tarih=1 Haziran 2006|çalışma=Sorularla İslamiyet}}</ref> söylenen [[Miraç]] anlatısına göre bir gece Muhammed, [[Cebrail|Cebrâil]] meleği eşliğinde, [[Burak]] isimli bir binek hayvanına binerek [[Mescid-i Aksa]]'ya gider. Orada [[İbrahim]], [[Musa]], [[İslam'da İsa|İsa]] ve diğer peygamberlerden bazılarıyla görüştükten sonra, [[Gök katları|göğün en son katı]] olan "[[sidret'ül münteha]]"ya yükselir. Orada [[Allah]] ile görüşür, [[cennet]] ve [[cehennem]]i görür ve evine döner. [[Sünnilik|Sünni]] inancına göre, bu yolculuk esnasında, diğer bazı hükümler yanında beş vakit [[namaz]] da Müslümanlara [[farz]] kılınmıştır. Yine Sünni inancında, Muhammed bu yolculuğu hem ruh hem beden ile, [[Şiilik|Şii]] inancında ise sadece ruh ile yapmıştır.<ref>Encyclopedia of Islam and Muslim World (2003), ss. 482</ref> |
|||
[[Dosya:Miraj by Sultan Muhammad.jpg|küçükresim|[[Miraç]] anlatısına göre, [[Burak]]'a binerek göğün yedi katmanını gezen Muhammed, çeşitli [[İslam'da melek|melekler]] ile karşılaşır. [[Arda Viraf Kitabı|Zerdüşt edebiyatı]] ile sonraki yüzyıllarda kaleme alınan [[miraçname]]ler arasında birtakım paralellikler vardır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://iranicaonline.org/articles/hadith-v|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=25 Temmuz 2022|arşivtarihi=17 Mayıs 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220517095448/https://iranicaonline.org/articles/hadith-v|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0008429819844499|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=25 Temmuz 2022|arşivtarihi=25 Temmuz 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220725074342/https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0008429819844499|ölüurl=hayır}}</ref><ref name="ReferenceA">{{Web kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/901087|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=24 Mayıs 2021|arşivtarihi=24 Mayıs 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210524110651/https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/901087|ölüurl=hayır}}</ref>|333x333pik]] |
|||
Rivayete göre Muhammed, bu yolculuktan sonra [[Mekke]]'ye dönünce, bu yolculuğunu etrafındakilere anlatır. En yakın arkadaşı [[Ebû Bekir]] ona inansa da, [[Kureyş]]liler onu yalanlarlar ve eğer doğruysa [[Mescid-i Aksa]]’yı kendilerine tarif etmesini isterler. Mescid-i Aksa, tam o anda Muhammed'in gözü önüne getirilir ve Muhammed bu mescidin kapı, pencere vb. bölümlerini ayrıntılarıyla anlatır. Hatta daha da ileri giderek, Kureyşlilere miraca çıkarken yolda gördüğü bir Kureyş ticaret kervanının ertesi gün geleceği saati söyler ve kervan söylenen saatte gelir. Başka anlatımlara göre ise kervanın dönüşü aslında 1 saat gecikmiş, ama bu gecikmeyi telafi etmek için Allah güneşin doğuş saatini 1 saat geciktirerek Peygamber'in sözünün yalan çıkmamasını sağlamıştır.<ref>http://www.risaleinurenstitusu.org/kulliyat/mektubat/on-dokuzuncu-mektub/180 {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170417072531/http://www.risaleinurenstitusu.org/kulliyat/mektubat/on-dokuzuncu-mektub/180|tarih=17 Nisan 2017}} Said Nursi, Mektubat, s. 180</ref> |
|||
[[Kur'an]]'da İsra Suresi'nin 1. ayetinde geçen ifadenin Miraç mucizesini anlattığına inanılır: |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|+ |
|||
| bgcolor="beige" | Kendisine ayetlerimizden bir kısmını gösterelim diye kulunu (Muhammed'i) bir gece [[Mescid-i Haram]]'dan çevresini bereketlendirdiğimiz [[Mescid-i Aksa]]'ya götüren Allah'ın şanı yücedir... '''['''<nowiki/>'''[[İsra Suresi]]: 1]''' |
|||
|} |
|||
Miraçla ilgili olan [[Burak]] bineği, [[miraç|göğe yükselme]], beş vakit namazın [[farz]] kılınması ve diğer anlatımlar [[hadis]] ve [[siyer]] kitaplarında da yer alır. |
|||
İslam dünyasında bu olayla ilgili en çok tartışılan konulardan biri ise, Muhammed'in bu yolculuk esnasında [[Allah]]'ı görüp görmediğidir. Bu konuyla alakalı farklı görüşler vardır. Muhammed'in eşi [[Aişe]] ile sahabelerden [[Abdullah bin Mesud|İbn-i Mesud]] ve [[Ebu Hureyre]]'ye göre Muhammed Allah'ı görmemiştir. [[İbn-i Abbas]], [[Gazzâlî|Gazzali]], [[Teftâzânî|Teftazani]], [[İmam Rabbani|Rabbani]], [[Ebu Hanife]], [[Ebü'l Hasan Eş'arî|İmam-ı Eşari]] ve [[Said Nursî|Bediüzzaman Said Nursi]] gibi mühim kişilerce de Muhammed miraçta Allah'ı görmüştür. |
|||
==Özel yaşamı== |
|||
=== Evlilikleri ve çocukları === |
|||
{{Ana|Muhammed'in evlilikleri|Ehl-i beyt}} |
|||
[[Dosya:Hujra 4.JPG|küçükresim|Muhammed ve eşleri için [[Mescid-i Nebevî]]'de yapılan odaların günümüzdeki şekli.|230x230pik]] |
|||
Genel inanış, Muhammed'in 11 kadınla evlendiği ve 2 tane de [[cariye]]sinin olduğu şeklindedir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://sorularlaislamiyet.com/peygamber-efendimizin-zevceleri-kac-tanedir-cok-evlenmesinin-hikmeti-nedir | başlık = Peygamber Efendimizin zevceleri kaç tanedir; çok evlenmesinin hikmeti nedir? | erişimtarihi = 29 Ekim 2022 | çalışma = Sorularla İslamiyet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20160815005906/https://sorularlaislamiyet.com/peygamber-efendimizin-zevceleri-kac-tanedir-cok-evlenmesinin-hikmeti-nedir | arşivtarihi = 15 Ağustos 2016}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/muhammed | başlık = MUHAMMED | erişimtarihi = 29 Ekim 2022 | dil = Türkçe | çalışma = TDV İslâm Ansiklopedisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190703151341/https://islamansiklopedisi.org.tr/muhammed | arşivtarihi = 3 Temmuz 2019}}</ref> Rivayetlere göre, ikisinin hesapları belirsiz olmasına rağmen, bunlar arasında [[Reyhâne bint Zeyd]] ve [[Mâriye|Mâriye el-Kıbtiyye]] cariye olarak kalmışlardır. Muhammed'in evliliklerinin veya birlikteliklerinin 2 tanesi [[Mekke]] döneminde, 11 tanesi [[Medine]] döneminde gerçekleşmiştir. Medine'de, Muhammed'in eşleri için [[Mescid-i Nebevî]]'nin duvarlarına bitişik odalar yapılmıştır.<ref>William Montgomery Watt, Muhammad at Madina, ''<nowiki/>'' |
|||
At the Clarendon Press, (1956) s.284)</ref> Müslümanlar, ''"Peygamber, müminlere kendi canlarından daha önce gelir. Onun eşleri de müminlerin analarıdır."'' ([[Ahzâb Suresi]]: 6) ayeti sebebiyle Muhammed<nowiki>'in eşlerinden ''annelerimiz''</nowiki> diye bahsederler.<ref name="Aleem">{{Kitap kaynağı|başlık=Prophet Muhammad(s) and His Family|bölüm=12. Mothers of Believers|sayfa=85|yayıncı=AuthorHouse|yıl=2007|ad=Shamim|soyadı=Aleem|isbn=978-1-4343-2357-6}}</ref> |
|||
İslamî yorumlara göre, Muhammed'in yaptığı çoğul evliliklerin kabileler arasında bozulan ilişkileri evlilik bağı yoluyla düzeltmek, savaşlarda mağlup edilen düşmanların kızlarıyla evlenip onların [[İslam]]'a girişini kolaylaştırmak, devletinin konumunu güçlendirmek, korumasız kalan hanımları himaye etmek, birtakım dinî hükümleri onlar vasıtasıyla göstermek gibi sebepleri bulunmaktaydı.<ref name=":32" /> [[Kur'an]]'da, [[Çok eşlilik|çoklu evlilik]] için Müslümanlara sınırlama getirilerek erkeklerin en fazla dört kadınla evlilik yapabileceğine izin verdiğine inanılan ayetler ([[Ahzâb Suresi|Ahzâb]]: 50, 52) indiği zaman, Muhammed dörtten fazla kadınla evliydi.<ref name=":32">{{Web kaynağı | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/ummehatul-muminin | başlık = ÜMMEHÂTÜ’l-MÜ’MİNÎN - TDV İslâm Ansiklopedisi | erişimtarihi = 30 Ocak 2022 | dil = Türkçe | çalışma = TDV İslam Ansiklopedisi | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20211101112746/https://islamansiklopedisi.org.tr/ummehatul-muminin | arşivtarihi = 1 Kasım 2021 | ölüurl = hayır }}</ref> Kur'an'da yalnızca ona has bir durum olarak bu evliliklerinin devamına izin verilmiş, ancak yeni bir evlilik yapmasına izin verilmemiştir.<ref name=":32" /> |
|||
[[İskoçlar|İskoç]] tarihçi ve din adamı [[W. Montgomery Watt|William Montgomery Watt]]'a göre ise, Muhammed'in bütün evlilikleri arkadaşlık ilişkilerini güçlendirme politikasına hizmet ediyordu ve Arap gelenekleri üzerine kurulmuştu.<ref>Watt (1956), ss. 287</ref> |
|||
Muhammed 25 yaşındayken, [[Mekke]]'nin zengin ve dul bir kadını olan 40 yaşındaki [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]] ile evlendi.<ref>Subhani, Jafar. "Chapter 9". ''The Message''. Ansariyan Publications, Qom. Archived from the original on 7 October 2010.</ref> Bu evlilik 25 yıl sürdü ve mutlu bir evlilikti.<ref>{{Web kaynağı | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/hatice | başlık = HATİCE | erişimtarihi = 29 Ekim 2022 | dil = Türkçe | çalışma = TDV İslâm Ansiklopedisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20191113151234/https://islamansiklopedisi.org.tr/hatice | arşivtarihi = 13 Kasım 2019}}</ref> Muhammed bu evlilik sırasında başka bir kadınla evlenmedi. [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]]'nin 619'daki ölümünden sonra, Muhammed yaklaşık 2,5 yıl boyunca dul kaldı. Sonra, [[Sahabe listesi|sahabelerden]] Osman bin Maz'ûn'un eşi Havle bint Hakîm, ev işlerine yardımcı olur tavsiyesiyle Muhammed'e [[Sevde bint Zem'a]] ile evlenmesini önerdi. Sevde, kocasının ölümü üzerine beş çocuğuyla yalnız kalmış bir kadındı.<ref name=":33">{{Web kaynağı | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/sevde | başlık = SEVDE | erişimtarihi = 29 Ekim 2022 | dil = Türkçe | çalışma = TDV İslâm Ansiklopedisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20211023110357/https://islamansiklopedisi.org.tr/sevde | arşivtarihi = 23 Ekim 2021}}</ref> Muhammed bunu kabul etti ve 621'de [[Sevde bint Zem'a|Sevde]] ile evlendi.<ref name=":33" /> Evlendiklerinde Muhammed'in yaşı 50'ydi ve Sevde'nin de yaşının Muhammed'den büyük olup 50'nin üzerinde olduğu rivayet edilir.<ref name=":33" /><ref>{{Web kaynağı | url = https://www.islamveihsan.com/sevde-binti-zema-r-a-kimdir.html | başlık = Sevde Binti Zem'a (r.a.) Kimdir? | erişimtarihi = 29 Ekim 2022 | dil = Türkçe | çalışma = İslam ve İhsan | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170222145649/https://www.islamveihsan.com/sevde-binti-zema-r-a-kimdir.html | arşivtarihi = 22 Şubat 2017}}</ref> Muhammed, [[Medine]]'ye hicret edip 624'te nişanlısı [[Aişe]] ile evleninceye kadar Sevde onun üç yıl boyunca tek eşi oldu. Muhammed'in çoklu evlilik yaşamı, 624'te [[Aişe]] ile evlendikten sonra, yani 54 yaşından sonra başladı. |
|||
Muhammed ile evlendiği sırada 40 yaşında olduğu belirtilen ilk eşi [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]]'den 6 çocuğunun olduğu,<ref>{{Web kaynağı |url=https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/260900 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=11 Eylül 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200324044331/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/260900 |arşivtarihi=24 Mart 2020 |ölüurl=evet }}</ref> [[Kâsım bin Muhammed (Muhammed'in oğlu)|Kâsım]] ve [[Abdullah bin Muhammed|Abdullah]] ismindeki erkek çocuklarının küçük yaşlarda öldüğü, kızlarının [[Zeyneb bint Muhammed|Zeyneb]], [[Rukiyye bint Muhammed|Rukiyye]], [[Ümmü Gülsüm bint Muhammed|Ümmü Gülsüm]] ve [[Fatıma]] isimlerini taşıdıkları bilinir. Muhammed'in ''Ebu'l Kasım'' (Kasım'ın babası) olan künyesi, Hatice'den olan ilk oğluna dayanır. Muhammed'in Hatice'den sonraki evliliklerinden, [[Mâriye el-Kıbtiyye|Mâriye]]'den olan oğlu İbrahim dışında çocuğu olmamış ve İbrahim de iki yaşında ölmüştür.<ref name="Nich">Nicholas Awde (2000), s. 10</ref> |
|||
Rivayete dayalı geleneksel kaynaklara göre [[Aişe]], Muhammed ile nişanlandığında 6 ya da 7 yaşındaydı<ref>Watt, ''Aisha'', Encyclopedia of Islam.</ref><ref>D. A. Spellberg, ''Politics, Gender, and the Islamic Past: the Legacy of A'isha bint Abi Bakr'', Columbia University Press, 1994, p. 40.</ref><ref>Karen Armstrong, ''Muhammad: A Biography of the Prophet'', Harper San Francisco, 1992, p. 145.</ref> ve evliliği, 9 ya da 10 yaşına gelene kadar gerçekleşmedi.<ref>Muhammad Husayn Haykal, ''The Life of Muhammad'', North American Trust Publications (1976), p. 139.</ref><ref>A.C. Brown, Jonathan (2014). ''Misquoting Muhammad: The Challenge and Choices of Interpreting the Prophet's Legacy''. Oneworld Publications. pp. 143–44. ISBN <bdi>978-1-78074-420-9</bdi>.</ref><ref>''Sahih al-Bukhari'', 5:58:234, ''Sahih al-Bukhari'', 5:58:236, ''Sahih al-Bukhari'', 7:62:64, ''Sahih al-Bukhari'', 7:62:65, ''Sahih al-Bukhari'', 7:62:88, ''Sahih Muslim'', 8:3309, 8:3310, 8:3311, 41:4915, ''Sunan Abu Dawood'', 41:4917</ref><ref>Tabari, volume 9, page 131; Tabari, volume 7, page 7.</ref> Bu nedenle Aişe evlilikte [[bakire]]ydi.<ref>DA Spellberg , ''Politika, Cinsiyet ve İslami Geçmiş: A'isha bint Abi Bakr'ın Mirası'' , Columbia University Press , 1994, s. 40.</ref> Ancak bunlara ters olarak, Aişe'nin yaşıyla ilgili çeşitli görüşler sunulmuştur. [[Aişe]]'nin evlilik yaşını, kardeşi [[Esmâ bint Ebû Bekir|Esma]] arasındaki yaş farkıyla ilgili [[hadis]]ler üzerinden hesaplamaya çalışan bazı modern [[Müslüman]] yazarlar, Aişe'nin evlilikte 13 ila 18 yaşında olduğunu tahmin etmektedir.<ref>{{Kitap kaynağı |ad=Asma |soyadı=Barlas |yıl=2012 |başlık="Believing Women" in Islam: Unreading Patriarchal Interpretations of the Qur'an |yayıncı=[[University of Texas Press]] |sayfa=126 |alıntı=On the other hand, however, Muslims who calculate 'Ayesha's age based on details of her sister Asma's age, about whom more is known, as well as on details of the Hijra (the Prophet's migration from Mecca to Madina), maintain that she was over thirteen and perhaps between seventeen and nineteen when she got married. Such views cohere with those Ahadith that claim that at her marriage Ayesha had "good knowledge of Ancient Arabic poetry and genealogy" and "pronounced the fundamental rules of Arabic Islamic ethics.}}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.al-islam.org/polygamy-marriages-prophet |başlık=The Concept of Polygamy and the Prophet's Marriages (Chapter: The Other Wives) |ölüurl=evet |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110207094707/http://www.al-islam.org/polygamy-marriages-prophet/ |arşivtarihi=7 Şubat 2011 |df=dmy-all |erişimtarihi=4 Haziran 2019 }}</ref><ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=Ali |ad1=Muhammad |yazarbağı1=Muhammad Ali (writer) |başlık=Muhammad the Prophet |url=https://books.google.com/?id=od6dAQKgK-YC&pg=PT150#v=onepage&q&f=false |yıl=1997 |yayıncı=Ahamadiyya Anjuman Ishaat Islam |isbn=978-0-913321-07-2 |kaynak=harv |sayfa=150 |ölüurl=hayır |arşivurl=https://web.archive.org/web/20160101063555/https://books.google.com/books?id=od6dAQKgK-YC&pg=PT150&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |arşivtarihi=1 Ocak 2016 |df=dmy-all }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://www.valiasr-aj.com/fa/page.php?bank=question&id=699 |başlık=Ayesha married the Prophet when she was young? (In Persian and Arabic) |soyadı=Ayatollah Qazvini |ölüurl=evet |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100926234317/http://www.valiasr-aj.com/fa/page.php?bank=question&id=699 |arşivtarihi=26 Eylül 2010 |df=dmy-all |erişimtarihi=4 Haziran 2019 }}</ref><ref>{{Kitap kaynağı |soyadı1=[[Jonathan A.C. Brown|A.C. Brown]] |ad1=[[Jonathan A.C. Brown|Jonathan]] |başlık=Misquoting Muhammad: The Challenge and Choices of Interpreting the Prophet's Legacy |url=https://archive.org/details/misquotingmuhamm0000brow|tarih=2014 |yayıncı=[[Oneworld Publications]] |isbn=978-1-78074-420-9 |sayfalar=[https://archive.org/details/misquotingmuhamm0000brow/page/146 146]-47}}</ref> [[Türkler|Türk]] İslam profesörü [[Yaşar Nuri Öztürk]], Aişe'nin evlilik yaşının 17 ile 20 yaş aralığında olduğunu ifade etmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?v=fx1zGZF-RSc|başlık=Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk'ün katıldığı, ulusal basında yayın yapan bir TV'nin tartışma programında "Aişe’nin evlilik yaşı" ile ilgili olarak yaptığı açıklama|erişimtarihi=13 Şubat 2015|arşivtarihi=11 Temmuz 2015|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150711160804/https://www.youtube.com/watch?v=fx1zGZF-RSc|ölüurl=hayır}}</ref> Türk [[ilahiyat]]çı ve eski [[Diyanet İşleri Başkanlığı|Diyanet İşleri Başkanı]] [[Süleyman Ateş]] ise, Aişe'nin 20'li yaşlarda evlendiğini belirtmiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.suleyman-ates.com/index.php?option=com_content&view=article&id=564%3Ahz-ayenin-evlenme-yayla-ilgili-rivayetler-tarihi-bilgilere-terstir&catid=46%3Aubat-2013&Itemid=97|başlık="Ayşe’nin evlenme yaşıyla ilgili rivayetler tarihi bilgilere terstir" (suleyman-ates.com)|erişimtarihi=29 Temmuz 2013|arşivtarihi=21 Eylül 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130921053644/http://www.suleyman-ates.com/index.php?option=com_content&view=article&id=564%3Ahz-ayenin-evlenme-yayla-ilgili-rivayetler-tarihi-bilgilere-terstir&catid=46%3Aubat-2013&Itemid=97|ölüurl=hayır}}</ref> İlahiyatçı Ahmet Tekin ve [[Mustafa İslamoğlu]], Aişe'nin evlilik yaşıyla ilgili olarak, [[Arapça]]da 10'dan sonraki rakamların sayım biçimine istinaden, bu rakamların 16 ve 19 olarak anlaşılması gerektiğini söylemektedirler.<ref>"Lisan-ul Arap'a bakıldığı takdirde, Arapçada 11'den 19'a kadar olan sayılar kullanılırken, "birler" hanesi kullanıldığı takdirde "onlar" hanesinin de kastedildiğinin anlaşılmasının gerektiği ifade edilmektedir. (...) Aişe, Arapçayı en edebî konuşan hanımlarından biridir. Arapçadaki bu özelliği kullanarak 6 ve 9 yaşla, 16 ve 19 yaşı kastettiği anlaşılmalıdır." [http://www.feyzdergisi.com/icerik/1691/ahmet-tekin-ile-roportajasri-saadette-kadin-olmak-ve-hz-aisenin-evlilik-yasi.html Ahmet Tekin ile Röportaj: Asrı Saadette Kadın Olmak ve Aişe'nin Evlilik Yaşı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20131203150458/http://www.feyzdergisi.com/icerik/1691/ahmet-tekin-ile-roportajasri-saadette-kadin-olmak-ve-hz-aisenin-evlilik-yasi.html|tarih=3 Aralık 2013}}</ref><ref>Mustafa İslamoğlu da konuyu Arapça belagat kurallarına göre açıklamaktadır. [http://www.youtube.com/watch?v=0RPp-Dfu93A Mustafa İslamoğlu, Hz.Aişenin evlenme yaşı] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20131223205650/http://www.youtube.com/watch?v=0RPp-Dfu93A|tarih=23 Aralık 2013}}</ref> |
|||
Muhammed'in kız çocuklarının en küçüğü olan [[Fatıma]] (diğer adıyla 'Fatıma el-Zehra'), Muhammed'in [[İslam tarihi]] açısından en fazla iz bırakan çocuğu ve soyunu devam ettiren tek çocuğudur. Fatıma, [[Alevilik|Alevi]] ve [[Şiilik|Şii]] anlayışında kutsanır ve <nowiki>''</nowiki>ikinci [[Meryem]]<nowiki>''</nowiki> olarak anılır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://islamansiklopedisi.org.tr/fatima | başlık = FÂTIMA - TDV İslâm Ansiklopedisi | erişimtarihi = 30 Ocak 2022 | dil = Türkçe | çalışma = TDV İslam Ansiklopedisi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200815051445/https://islamansiklopedisi.org.tr/fatima | arşivtarihi = 15 Ağustos 2020}}</ref> İslam geleneğinde [[Şerif (din)|Şerif]] ile [[Seyyid]]lerin soyları Fatıma ve [[Ali]] yoluyla Muhammed'e dayandırılır.<ref>Cyril Glasse, Huston Smith, 'New Encyclopedia of Islam'. Rowman Altamira Press. (2003) s. 407. ISBN 978-0759101890, ISBN 0759101892</ref> |
|||
Muhammed'in ölümü sonrasında geriye dokuz eşi kaldı ve bunların hiçbiri de evlenmedi. [[Kur'an]]'da Muhammed'in eşleri için, ''"Peygamber, müminlere kendi canlarından daha önce gelir. Onun eşleri de müminlerin analarıdır."'' ([[Ahzâb Suresi]]: 6) ayetinin bulunması sebebiyle bu kadınların evlenmelerine hoşgörüyle bakılmadı ve evlenmediler.<ref name="Elmalılı">{{kitap kaynağı|url=|başlık=Hak Dini Kur'an Dili|erişimtarihi=12 Temmuz 2013|sayfa=141|sayfalar=|yer=İstanbul|yayıncı=Hisar Yayınevi|yıl=2011|cilt=4|ad=Elmalılı Muhammed Hamdi|isbn=9789757422174|son=Yazır|yazarbağı=}}</ref> |
|||
=== Kültürel altyapısı ve okuryazarlığı === |
|||
{{Ana|Ümmî}} |
|||
[[Dosya:Muhammad Masjid an-Nabawi Calligraphy.png|küçükresim|upright=1.05|[[Hat sanatı]]yla süslenerek hazırlanmış olan yeşil temalı "Muhammed" yazısı.|230x230pik]] |
|||
Muhammed'in okuryazarlığı ile ilgili geleneksel görüş, onun okuryazar olmadığı şeklindedir. Muhammed için yaygın bir sıfat olarak kullanılan ''[[ümmî]]'' sözcüğü, "doğduğu gibi kalmış olan, okuma yazma öğrenmemiş kimse" anlamına gelmektedir.<ref name="diyanetsözlük">{{kitap kaynağı|url=http://www.diyanet.gov.tr/turkish/basiliyayin/dinikavramlaroku.asp?id=1949&harf=%DC|başlık=Dini Kavramlar Sözlüğü|erişimtarihi=12 Temmuz 2013|sayfa=|sayfalar=|yer=İstanbul|yayıncı=Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları|yıl=2010|ad=|isbn=9789751936837|son=|yazarbağı=}}{{Ölü bağlantı}} T.C. Başbakanlık Diyanet İşleri Başkanlığı-Dini Kavramlar Sözlüğü</ref><ref name="islamansiklopedisi.org.tr">{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/ummi|başlık=ÜMMÎ - TDV İslâm Ansiklopedisi|erişimtarihi=27 Ocak 2022|arşivtarihi=27 Ocak 2022|arşivengelli=evet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220127140442/https://islamansiklopedisi.org.tr/ummi|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=TDV İslam Ansiklopedisi}}</ref> Başka bir görüşe göre ümmi, "'''[[Ehl-i kitap|kitap ehli]]''' olarak nitelenen dinlerden ([[Yahudilik]] ve [[Hristiyanlık]]) hiçbirine tâbi olmayan kişi" şeklindedir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.muhammedmustafa.net/tr/altsayfavecdiakyuz.php?sayfa=yazilar%2Fvecdiakyuz%2Fummi|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=6 Ekim 2020|arşivtarihi=1 Mart 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190301231213/http://www.muhammedmustafa.net/tr/altsayfavecdiakyuz.php?sayfa=yazilar%2Fvecdiakyuz%2Fummi|ölüurl=evet}}</ref> |
|||
Muhammed'in okuma yazmasının olmadığı görüşü, belli başlı [[Kur'an]] ayetleri ve [[hadis]]lere dayandırılır. [[Ankebût Suresi]]'nin 48. ve [[A'raf Suresi]]'nin 158. ayetlerinde, Muhammed'in kitap okumadığı ve ümmi olduğu ifadeleri geçer. Ayrıca [[Cebrâîl#İslam’da Cebrail|Cebrail]]'in ilk vahiy ile birlikte Muhammed'e "'''Oku'''" diye seslendiği, Muhammed'in de "Ben okuyan biri değilim, okuma bilmem!" dediği<ref>Buhârî, Bed'u'l-vahy, 3</ref> ifadeleri de O'nun okuma yazma bilmediğine kaynak olarak gösterilir.<ref name="PeygHayat3" /> [[Cum'a Suresi]]'nin 2. ayetinde de Muhammed'in ümmilere elçi olarak gönderildiğinden bahsedilir. |
|||
Muhammed'in okuma yazma bilmemesi, [[Müslüman]]lar tarafından [[Kur'an]]'ın onun eseri olamayacağının, ilahi kaynaklı bir kitap olduğunun en açık delillerindendir.<ref name="islamansiklopedisi.org.tr" /><ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/kuran|başlık=KUR’AN - TDV İslâm Ansiklopedisi|erişimtarihi=27 Ocak 2022|arşivtarihi=16 Aralık 2021|arşivengelli=evet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211216230746/https://islamansiklopedisi.org.tr/kuran|ölüurl=hayır|dil=Türkçe|çalışma=TDV İslam Ansiklopedisi}}</ref> |
|||
{| class="wikitable" |
|||
|+ |
|||
| bgcolor="beige" | Sen bundan (Kur'an'dan) önce hiçbir kitap okumuyor ve onu sağ elinle yazmıyordun. (Eğer okuyup yazsaydın), o takdirde batıl peşinde koşanlar şüpheye düşerlerdi. '''['''<nowiki/>'''[[Ankebût Suresi]]: 48]''' |
|||
|} |
|||
Diğer bazı görüşlere göre ise, Araplarda eski dinî birikimin şairler, kıssa anlatıcıları, [[Haniflik|Hanifler]] ve [[Yahudiler|Yahudi]] ile [[Hristiyan]] din bilginlerinden oluşan ve muhtemelen mitolojik kültür birikiminin geniş toplum kesimlerince bilindiği, Muhammed’in de içinde yaşadığı bu toplumun yazılı veya sözlü [[anlatı]]mlarından oluşan bir birikime sahip olduğu söylenmektedir. Örneğin, Muhammed’in ilk eşi [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]]’nin amcasının oğlu olan, aynı zamanda [[Süryaniler|Süryani]] kökenli ve [[Nestûrîlik|Nestûrî]] mezhebine bağlı bir [[Hristiyan]] rahibi olan [[Varaka bin Nevfel]]; [[Tevrat]], [[Zebur]] ve [[İncil]]'i de kapsayan [[Kitâb-ı Mukaddes]]'e hâkim bir din adamıydı. Varaka'nın bazı dinî birikimlerini Muhammed'e aktardığı, bu bilgilerin de [[Kur'an]]'daki Yahudi ve Hristiyan kültürüyle ilgili olan dinî anlatımlara kaynak teşkil ettiği ileri sürülmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.islamic-awareness.org/Quran/Sources/BBwaraqa.html|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=3 Nisan 2012|arşivtarihi=4 Şubat 2007|arşivurl=https://web.archive.org/web/20070204050916/http://www.islamic-awareness.org/Quran/Sources/BBwaraqa.html|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://answering-islam.org/Hoaxes/illiterate.html|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=19 Şubat 2013|arşivtarihi=27 Ocak 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130127212028/http://www.answering-islam.org/Hoaxes/illiterate.html|ölüurl=evet}}</ref> Ayrıca, uzun yıllar nüfuzlu ve zengin bir kadın olan [[Hatice]]’nin ticari faaliyetlerini yürütmesi vb. sebeplerle de okuryazar olduğu düşünülmektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.aliaksoy.net/2007/03/01/ummi-peygamberin-okur-yazarligi/|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=19 Şubat 2013|arşivtarihi=24 Ağustos 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130824163551/http://www.aliaksoy.net/2007/03/01/ummi-peygamberin-okur-yazarligi/|ölüurl=evet}}</ref> Fakat bu iddialara gerek İslam alimleri, gerekse [[Kur'an]]'ın kendisi şiddetle karşı çıkmaktadır.<ref>Kur'an, [[Nahl Suresi]], 13. ayet</ref> |
|||
===Diğer toplumlarla ilişkileri=== |
|||
{{Ana|Muhammed ve Yahudiler|Beni Kureyza Muharebesi|Muhammed'in savaşları}} |
|||
Muhammed, [[Mekke]]'de dini yayma çabaları sırasında [[Hristiyanlık|Hristiyan]] ve [[Yahudiler]]i "[[Ehl-i Kitap|ehl-i kitap]]" olarak tanımlarken, öğretilerindeki temel ilkelerin ortaklığından dolayı onları doğal müttefiki olarak gördü ve onların desteğini alacağını düşündü. Mekke'den [[Medine]]'ye göçünden sonra, aralarında [[Beni Kaynuka]], [[Beni Nadir]] ve [[Beni Kurayza|Beni Kureyza]] gibi Yahudi kabilelerinin de bulunduğu bölge halkları arasında [[Medine Sözleşmesi]] anayasasını yürürlüğe koydu.<ref>Ahmed (1979), p. 46-7</ref> |
|||
Muhammed'in [[hicret]]inden evvel ve sonra birçok Medineli, Mekkeli göçmenlerin inançlarına geçiş yaparken, Yahudilerin çoğunluğu ise din değiştirmeyi reddetti. Reddetmelerinin asıl sebebi ise, Muhammed'in [[peygamber]] sıfatına inanmayışlarıydı.<ref name="Esp" /> [[İskoçya|İskoç]] tarihçi ve [[Oryantalizm|oryantalist]] [[William Montgomery Watt]]'a göre, [[Yahudilik]]te Yahudi olmayan birinin peygamber olmasının kabullenilmesi kolay bir durum değildir.<ref name="Camb1">''The Cambridge History of Islam'', pp. 43-44</ref> [[Amerikalılar|Amerikalı]] Yahudi tarihçi [[Mark R. Cohen]]'e göre ise Muhammed'in demeçleri Yahudilere yabancı gelmiştir.<ref name="Cohen">Mark R. Cohen, ''Under Crescent and Cross: The Jews in the Middle Ages'', p. 23, Princeton University Press</ref> Muhammed, öğretilerinin kendinden evvel gelen peygamberlerle aynı olduğunu söylese de, Watt'a göre Yahudiler, [[Kur'an]]'ı kendi dinî yazıtlarına kıyasla çelişkili buldular.<ref name="Camb1" /> |
|||
Geleneksel [[siyer]] anlatımlarında, Medine'den önce Beni Nadir ve Beni Kaynuka kabilelerinin sürgün edildiğini, [[Beni Kurayza]] kabilesinin de antlaşmayı bozdukları için muhasara edildiğini, ardından [[Beni Kureyza Muharebesi|Beni Kurayzalı erkeklerin idam edildiği]]ni, kadın ve çocuklarının ise esir muamelesi yapıldığını, mallarının da Müslümanlar arasında paylaştırıldığını okuruz.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/reyhane-bint-semun|başlık=REYHÂNE bint ŞEM‘ÛN - TDV İslâm Ansiklopedisi|erişimtarihi=30 Ocak 2022|arşivtarihi=13 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211113101521/https://islamansiklopedisi.org.tr/reyhane-bint-semun|dil=Türkçe|çalışma=TDV İslam Ansiklopedisi}}</ref> Bu konudaki genel bilgilerimiz bununla sınırlıdır. Bu iddiayı ortaya atan ilk kişi, [[Yahudiler|Yahudi]] asıllı [[Araplar|Arap]] tarihçi [[İbn-i İshak]]'tır. [[Hintler|Hint]] akademisyen [[Barakat Ahmad]], ''Muhammad and the Jews: A re-examination'' ''(Muhammed ve Yahudiler: Yeniden İnceleme)'' adlı eserinde, 600 ila 900 insanın Medine'de katledilmesinin Medine'de ciddi bir tehlike doğuracağını ve verilen rakamların Yahudi hesabına göre Muhammed'den önceki katliamlara dayandığını söylemektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://en.wikipedia.org/wiki/Banu_Qurayza|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=3 Ağustos 2012|arşivtarihi=19 Temmuz 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120719072415/http://en.wikipedia.org/wiki/Banu_Qurayza|ölüurl=hayır}}</ref> Barakat Ahmed, kabilenin sadece bir kısmının öldürüldüğünü, bazı savaşçıların ise sadece köleleştirildiğini iddia etmektedir.<ref>Barakat Ahmad, « ''Muhammad and the jews. A re-examination.'' ». Indian Institude of Islamic Studies. VPD LDT. ISBN 0 7069 0 804 X (IV02A2501). édité en 1979. Prologue par Bernard Lewis, s.40-43.</ref><ref>Nemoy, "Barakat Ahmad's "Muhammad and the Jews", p. 325. Nemoy is sourcing Ahmad's ''Muhammad and the Jews''.</ref> [[Velid N. Arafat]], Muhammed'den yaklaşık 100 yıl sonra bunu yazan [[İbn-i İshak]]'ın Yahudi kaynaklarının, bu anlatımı [[Yahudi tarihi]]ndeki daha önceki katliamların anılarıyla birleştirdiğini söylemektedir.<ref name=":30">Arafat. "New Light on the Story of Banu Qurayza and the Jews of Medina". ''Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland''. '''1976''': 100–07.</ref> Arafat ayrıca, İbn-i İshak'ın, çağdaşı ve [[Mâlikîlik]] mezhebinin kurucusu olan [[Mâlik bin Enes]] tarafından güvenilmez bir tarihçi ve daha sonraki [[İbn Hacer el-Askalanî|İbn Hacer]] tarafından "tuhaf hikayeler" aktaran biri olarak kabul edildiğini kaydeder.<ref name=":30" /> |
|||
Bu hikâyelerin doğruluğu [[Revizyonist İslam Araştırmaları Okulu]] gibi araştırmacılar tarafından şüphe ile karşılanmaktadır. [[Hadis]] ve [[siyer]] kaynaklarında Muhammed'in hayatı ile hiçbir bağlantısı olmayan hikâyelerin, Muhammed'in hayat hikâyesine birtakım değişiklikler yapılarak eklemlenmiş olabileceği sıklıkla dile getirilen konulardandır. Bu görüşlere göre, [[Müslüman]]lar ve [[Yahudiler]] arasındaki bağlantı, [[İslam]]'ın ilk dönemlerinde çok yakındı. Yahudiler de "inananlar" olarak adlandırılırdı ve ümmetin bir parçasıydı.<ref>G. R. Hawting: ''The Idea of Idolatry and the Rise of Islam: From Polemic to History'' (1999); Fred Donner: ''Muhammad and the Believers. At the Origins of Islam'' (2010) s. 59</ref> Örneğin, Medineli Yahudi kabilesi [[Beni Kurayza]]'nın katledilmesine ilişkin hikâye gibi bazı Yahudi karşıtı metinler, İslam'ın Yahudilikten ayrıldığı zamanda, yani Muhammed'den çok sonra (100-150 yıl sonra) ortaya çıktı.<ref>Fred Donner: ''Muhammad and the Believers. At the Origins of Islam'' [tr: ''Muhammed ve Müminler. İslam'ın Kökenlerinde''] (2010) s. 68 ve devamı; bkz. ayrıca Hans Jansen: ''Muhammed'' (2005/7) ss. 311-317 (2008 Almanca baskısı)</ref> |
|||
[[Filistin Devleti|Filistin]] doğumlu [[İsviçreliler|İsviçreli]] hukuk profesörü [[Sami Ezzib]], bu konuda dikkat çeken bir ifade ile [[Hayber Muharebesi]] ve Kurayza Katliamı gibi konuların Yahudi kutsal kitabında yer aldığını, ancak bu kaynağa göre Yahudilerin Yahudi olmayanları katlettikleri bilgisini vermektedir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.nonteizm.com/islam/muhammet-yasadi-mi-prof-dr-sami-aldeeb-ve-furkan-er/|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=12 Ocak 2022|arşivtarihi=22 Haziran 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210622065037/https://www.nonteizm.com/islam/muhammet-yasadi-mi-prof-dr-sami-aldeeb-ve-furkan-er/|ölüurl=hayır}}</ref> [[Türkler|Türk]] ilahiyatçı [[Mustafa İslamoğlu]], M.S. 73-74 civarında [[İsrail]]'in güneyindeki [[Masada]]'da, [[Roma İmparatorluğu|Romalılardan]] kaçmak amacıyla Yahudiler tarafından gerçekleştirilen toplu Yahudi intiharının, bir [[Yahudiler|Yahudi]] torunu olan [[İbn-i İshak]] tarafından çarpıtılarak "[[Beni Kurayza|Beni Kureyza]]" şeklinde ortaya atılmış yersiz bir iddia olduğunu söylemektedir.<ref name=":31">{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?v=jDc3xYbEpqg|başlık=Masada Kalesi Katliamı nasıl "Beni Kureyza Katliamı" oldu?|erişimtarihi=11 Eylül 2022|arşivtarihi=11 Eylül 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220911054103/https://www.youtube.com/watch?v=jDc3xYbEpqg|tarih=16 Mart 2022|çalışma=YouTube}}</ref><ref name="Rodgers2007">{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/makinghistoryjos00rodg|başlık=Making History: Josephus And Historical Method|tarih=2007|sayfa=[https://archive.org/details/makinghistoryjos00rodg/page/n411 397]|yayıncı=Brill|isbn=9789004150089|urlerişimi=limited|editör=Zuleika Rodgers}}</ref><ref name="Magness2020">{{Web kaynağı|url=https://ehrmanblog.org/the-story-of-masada-guest-post-by-jodi-magness/|başlık=The Remarkable Story of Masada: Guest Post by Jodi Magness|erişimtarihi=21 Mart 2021|arşivtarihi=23 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201023044429/https://ehrmanblog.org/the-story-of-masada-guest-post-by-jodi-magness/|tarih=27 Mayıs 2020|website=The Bart Ehrman Blog|yayıncı=The Bart Ehrman Foundation|ad1=Jodi|soyadı1=Magness}}</ref><ref name="Sloane2017">{{Haber kaynağı|url=https://www.haaretz.com/israel-news/MAGAZINE-is-the-masada-tradition-true-1.5472686|başlık=Did the Jews Kill Themselves at Masada Rather Than Fall Into Roman Hands?|erişimtarihi=21 Mart 2021|arşivtarihi=27 Mart 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210327175624/https://www.haaretz.com/israel-news/MAGAZINE-is-the-masada-tradition-true-1.5472686|tarih=16 Mayıs 2017|ölüurl=hayır|iş=[[Haaretz Newspaper]]|ad1=Elizabeth|soyadı1=Sloane}}</ref> İslamoğlu, [[Masada]]'da ölen Yahudilerin toplam sayısının (910-950 arası) Muhammed'e isnat edilen bu hadisedeki toplam [[Yahudiler|Yahudi]] ölü sayısına olan benzerliği dikkat çekerek bunu eleştirmektedir.<ref name=":31" /> |
|||
Muhammed, 10 yıllık [[Medine]] hayatında başta Mekkeliler olmak üzere çok sayıda kabile ile savunma, saldırı, baskın veya sadece gözdağı vermek gibi psikolojik etki amaçlı yaklaşık 100 kadar askerî harekete imza atmıştır. [[İslam edebiyatı|İslam literatüründe]], Muhammed'in bizzat ordunun başında bulunduğu seferlere "[[gazve]]", Muhammed'in bizzat katılmayıp başka birisini komutan olarak atadığı seferlere ise "[[seriyye]]" adı verilir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/gazve|başlık=GAZVE|erişimtarihi=28 Ekim 2022|arşivtarihi=19 Temmuz 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210719105611/https://islamansiklopedisi.org.tr/gazve|dil=Türkçe|çalışma=TDV İslâm Ansiklopedisi}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://islamansiklopedisi.org.tr/seriyye|başlık=SERİYYE|erişimtarihi=28 Ekim 2022|arşivtarihi=29 Eylül 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190929160423/https://islamansiklopedisi.org.tr/seriyye|dil=Türkçe|çalışma=TDV İslâm Ansiklopedisi}}</ref> |
|||
==Tasvir edilmesi== |
|||
{{ana|Muhammed tasvirleri}} |
|||
[[Dosya:Siyer-i Nebi 151b.jpg|küçükresim|[[Siyer-i Nebi]]'de geçen ve "[[Kâbe]]'deki Muhammed" olarak anılan bu tasvirde, geleneğe uygun olarak Muhammed'in yüzü çizilmeyip beyaz renkli bir örtüyle örtülmüş ve sembolik olarak alevle betimlenmiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.ee.bilkent.edu.tr/~history/ottoman33.html|başlık=Ottomans: Religious Painting|erişimtarihi=1 Mayıs 2016|arşivtarihi=28 Mayıs 2010|arşivurl=https://web.archive.org/web/20100528160841/http://www.ee.bilkent.edu.tr/~history/ottoman33.html|ölüurl=evet|yayıncı=ee.bilkent.edu.tr}}</ref>|343x343pik]] |
|||
Muhammed'in tasvir edilmesi [[İslam]]'da tartışmalı bir konudur. Muhammed'in sözlü ve yazılı betimlemeleri bütün İslamî gelenekler tarafından kolayca kabul edilirken, görsel betimlemelerde ise anlaşmazlıklar mevcuttur.<ref name="best">{{Dergi kaynağı |
|||
|jstor=860736 |
|||
| başlık = An Indian Picture of Muhammad and His Companions |
|||
| yazar = T. W. Arnold |
|||
| tarih = Haziran 1919 |
|||
| yayıncı = The Burlington Magazine for Connoisseurs, Vol. 34, No. 195. |
|||
| sayfalar =249-252}}</ref><ref name="a">{{Kitap kaynağı |yazar1=Jonathan Bloom |yazar2=Sheila Blair |sonyazarve=evet|başlık=Islamic Arts |url=https://archive.org/details/islamicarts00bloo |yayıncı=London: Phaidon |yıl=1997 |sayfa=[https://archive.org/details/islamicarts00bloo/page/202 202]}}</ref> [[Kur'an]], Muhammed'in görüntülerini ve [[Betimleme|çizilmesini]] açıkça yasaklamaz, fakat Müslümanların Muhammed'in görsel tasvirini oluşturmalarını yasaklayan bazı [[hadis]]ler vardır.<ref>What Everyone Needs to Know about Islam, John L. Esposito - 2011 p. 14; for hadith see [[Sahih al-Bukhari]], Hadith: 7.834, 7.838, 7.840, 7.844, 7.846</ref> Tümü, Muhammed'in görünümüyle ilgili otantik görsel bir gelenek olmadığı konusunda hemfikirdir; ancak ilk menkıbeler Muhammed'in portresini işlemiştir ve orijinalliği çoğunlukla kabul edilen yazılı fiziksel açıklamalar mevcuttur. |
|||
Pek çok görsel tasvir, Muhammed'i sadece yüzü beyaz renkle örtülü ya da sembolik bir şekilde bir alev olarak betimlemekteyken, özellikle 1500'lerden önceki yıllara ait çalışmalarda yüzü de gösterilmektedir.<ref>Gruber (2005), pp. 239, 247–253</ref><ref name="January2009">{{Kitap kaynağı|yazar=Brendan January|başlık=The Arab Conquests of the Middle East|url=https://books.google.com/books?id=K9XGWkkFy0sC&pg=PA34|erişimtarihi=14 Kasım 2011|tarih=1 Şubat 2009|yayıncı=Twenty-First Century Books|isbn=978-0-8225-8744-6|sayfa=34|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140103142207/http://books.google.com/books?id=K9XGWkkFy0sC&pg=PA34|arşivtarihi=3 Ocak 2014|ölüurl=hayır}}</ref><ref name="Safi2010">{{Kitap kaynağı|yazar=Omid Safi|başlık=Memories of Muhammad: Why the Prophet Matters|url=https://books.google.com/books?id=s63i21E9dr8C&pg=PA171|erişimtarihi=14 Kasım 2011|tarih=2 Kasım 2010|yayıncı=HarperCollins|isbn=978-0-06-123135-3|sayfa=171|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140103145007/http://books.google.com/books?id=s63i21E9dr8C&pg=PA171|arşivtarihi=3 Ocak 2014|ölüurl=hayır}}</ref> Günümüz [[İran]]'ında dikkate değer bazı istisnalar hariç,<ref name="GruberHaugbolle2013">Christiane Gruber: [https://www.academia.edu/4061369/Images_of_the_Prophet_In_and_Out_of_Modernity_The_Curious_Case_of_a_2008_Mural_in_Tehran Images of the Prophet In and Out of Modernity: The Curious Case of a 2008 Mural in Tehran] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200821162422/https://www.academia.edu/4061369/Images_of_the_Prophet_In_and_Out_of_Modernity_The_Curious_Case_of_a_2008_Mural_in_Tehran|tarih=21 Ağustos 2020}}, in {{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=pLfEClsscNIC&pg=PA25|başlık=Visual Culture in the Modern Middle East: Rhetoric of the Image|tarih=17 Temmuz 2013|sayfalar=3-31|yayıncı=Indiana University Press|isbn=978-0-253-00894-7|yazar1=Christiane Gruber|yazar2=Sune Haugbolle}} See also [http://arthistorygradforum.tumblr.com/post/74830788716] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20140917224920/http://arthistorygradforum.tumblr.com/post/74830788716|tarih=17 Eylül 2014}} and [https://www.google.com/maps/place/Motahhari+-+Modarres+Exit,+Tehran,+Iran/@35.724081,51.424456,3a,75y,90t/data=!3m5!1e2!3m3!1s89306537!2e1!3e10!4m2!3m1!1s0x3f8e015c2dbdb1c7:0x86a5a3f81513f9a2] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20210309043529/https://www.google.com/maps/place/Motahhari+-+Modarres+Exit,+Tehran,+Iran/@35.724081,51.424456,3a,75y,90t/data=!3m5!1e2!3m3!1s89306537!2e1!3e10!4m2!3m1!1s0x3f8e015c2dbdb1c7:0x86a5a3f81513f9a2|tarih=9 Mart 2021}}.</ref> Muhammed tasvirleri oldukça nadirdir ve [[İslam tarihi]] boyunca hiçbir toplulukta veya çağda sayısı artmamıştır.<ref name="Arnold">{{Kitap kaynağı|yayıncı = Gorgias Press LLC|isbn = 978-1-931956-91-8|soyadı = Arnold|ad = Thomas W.|başlık = Painting in Islam, a Study of the Place of Pictorial Art in Muslim Culture|özgünyıl = First published in 1928 |tarih = 2 Şubat 2011|sayfalar =91-9}}</ref><ref name="Plas1987">{{Kitap kaynağı|yazar=Dirk van der Plas|başlık=Effigies dei: essays on the history of religions|url=https://books.google.com/books?id=ops3AAAAIAAJ&pg=PA124|erişimtarihi=14 Kasım 2011|yıl=1987|yayıncı=BRILL|isbn=978-90-04-08655-5|sayfa=124|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140103145416/http://books.google.com/books?id=ops3AAAAIAAJ&pg=PA124|arşivtarihi=3 Ocak 2014|ölüurl=hayır}}</ref> Bununla birlikte, neredeyse sadece kişisel [[Farsça]] ile diğer [[minyatür]] resim kitaplarında yer almıştır.<ref name="Ernst2004">{{Kitap kaynağı|soyadı1=Ernst|ad1=Carl W.|yazarbağı1=Carl W. Ernst|başlık=Following Muhammad: Rethinking Islam in the Contemporary World|url=https://books.google.com/books?id=DOWn22EkJsQC&pg=PA78|erişimtarihi=14 Kasım 2011|tarih=Ağustos 2004|yayıncı=UNC Press Books|isbn=978-0-8078-5577-5|sayfalar=78-79|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140103144141/http://books.google.com/books?id=DOWn22EkJsQC&pg=PA78|arşivtarihi=3 Ocak 2014|ölüurl=hayır}}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20110814042733/http://www.hf.uib.no/religion/popularikonografi/devotion01.html Devotion in pictures: Muslim popular iconography – Introduction to the exhibition], [[Bergen Üniversitesi]]</ref> [[İslam]]'da genel din sanatının kilit aracı geçmişte de günümüzde de [[kaligrafi]]dir. [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nda ise "[[hilye]]" sanatı, Muhammed hakkında metinlerin süslü bir görsel düzenlemesi olarak gelişmiştir.<ref name="Plas1987" /><ref name="Ernst2004" /> |
|||
Günümüze ulaşan en eski tasvirler, 13. yüzyıl [[Anadolu Selçuklu Devleti|Anadolu Selçuklu]] ve [[İlhanlılar|İlhanlı]] İran minyatürlerinden gelir ve tipik olarak Muhammed'in hayatını ve yaptıklarını anlatan edebi türlerdedir.<ref name=":40">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=4KNSp-uEO18C&pg=PA207&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=The Challenge of the Silver Screen: An Analysis of the Cinematic Portraits of Jesus, Rama, Buddha and Muhammad|tarih=2009|dil=İngilizce|yayıncı=BRILL|ad=Freek L.|soyadı=Bakker|isbn=978-90-04-16861-9|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165307/https://books.google.com.tr/books?id=4KNSp-uEO18C&pg=PA207&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.academia.edu/456885/_Between_Logos_Kalima_and_Light_Nur_Representations_of_the_Prophet_Muhammad_in_Islamic_Painting_|başlık="Between Logos (Kalima) and Light (Nur): Representations of the Prophet Muhammad in Islamic Painting"|ad=Christiane|soyadı=Gruber|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230129210949/https://www.academia.edu/456885/_Between_Logos_Kalima_and_Light_Nur_Representations_of_the_Prophet_Muhammad_in_Islamic_Painting_|arşivtarihi=29 Ocak 2023|ölüurl=hayır}}</ref> İlhanlılar döneminde, İran'ın Moğol hükümdarları İslam'a geçtiğinde, rakip Sünni ve Şii gruplar, İslam'ın önemli olaylarına ilişkin kendi özel yorumlarını desteklemek için Muhammed'in görüntüleri de dahil olmak üzere görsel imgeler kullandılar.<ref name=":41">{{Kitap kaynağı|url=http://archive.org/details/buddhismislamons0000elve|başlık=Buddhism and Islam on the Silk Road|tarih=2010|yayıncı=Philadelphia : University of Pennsylvania Press|diğerleri=Internet Archive|ad=Johan|soyadı=Elverskog|isbn=978-0-8122-4237-9}}</ref> [[Budizm]] Etkisi Moğol seçkinlerinin din değiştirmesinden önce gelen temsili dini sanat geleneği, bu yeniliğin İslam dünyasında emsali görülmemişti ve "İslam sanat kültüründe soyutlamadan uzaklaşarak camilerde, duvar halılarında, ipeklerde, seramiklerde ve kitapların yanı sıra cam ve metal işleri".<ref name=":41" /> Pers topraklarında, bu gerçekçi tasvir geleneği, [[Timurlular|Timur hanedanlığı]] boyunca, 16. yüzyılın başlarında [[Safevîler|Safeviler]] iktidara gelene kadar sürdü.<ref name=":41" /> [[Şiilik|Şii İslam'ı]] devlet dini haline getiren Safeviler, Muhammed'in yüzünü, hatlarını gizlemek ve aynı zamanda onun nurlu özünü temsil etmek için bir peçe ile örterek geleneksel İlhanlı ve Timurlu sanat tarzından ayrılmayı başlattılar.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.academia.edu/1176067/When_Nubuvvat_Encounters_Valayat_Safavid_Paintings_of_the_Prophet_Muhammads_Miraj_ca_1500_50|başlık=When Nubuvvat Encounters Valāyat: Safavid Paintings of the Prophet Mohammad’s Mi‘rāj, c. 1500–50|tarih=2012|çalışma=The Art and Material Culture of Iranian Shi’ism|ad=Christiane|soyadı=Gruber|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165300/https://www.academia.edu/1176067/When_Nubuvvat_Encounters_Valayat_Safavid_Paintings_of_the_Prophet_Muhammads_Miraj_ca_1500_50|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Eşzamanlı olarak, daha önceki dönemlere ait ortaya çıkarılan bazı görüntüler tahrif edildi.<ref name=":41" /><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=bhxPW9B8s1oC&pg=PA344&redir_esc=y|başlık=Visual Sense: A Cultural Reader|tarih=Kasım 2008|dil=İngilizce|yayıncı=Berg Publishers|ad=Elizabeth|soyadı=Edwards|isbn=978-1-84520-741-0|ad2=Kaushik|soyadı2=Bhaumik|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165316/https://books.google.com.tr/books?id=bhxPW9B8s1oC&pg=PA344&redir_esc=y|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=Te5QRi35W5EC&pg=PA56&redir_esc=y|başlık=Islamic Art and Visual Culture: An Anthology of Sources|tarih=25 Nisan 2011|dil=İngilizce|yayıncı=Wiley|ad=D. Fairchild|soyadı=Ruggles|isbn=978-1-4051-5401-7|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165301/https://books.google.com.tr/books?id=Te5QRi35W5EC&pg=PA56&redir_esc=y|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Daha sonra resimler [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı'larda]] ve başka yerlerde üretildi, ancak camiler hiçbir zaman Muhammed'in resimleriyle süslenmedi.<ref name=":42">{{Web kaynağı | url = http://newsweek.washingtonpost.com/onfaith/guestvoices/2010/05/why_islam_does_not_ban_images_of_the_prophet.html | başlık = "Why Islam does (not) ban images of the Prophet" | erişimtarihi = 20 Kasım 2022 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210308073849/https://web.archive.org/web/20120202195337/http://newsweek.washingtonpost.com/onfaith/guestvoices/2010/05/why_islam_does_not_ban_images_of_the_prophet.html | arşivtarihi = 8 Mart 2021 | ölüurl = }}</ref> Gece yolculuğunun (''mi'raj'') resimli anlatımları özellikle İlhanlı döneminden Safevi dönemine kadar popülerdi.<ref name=":43">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=sjLHirJmvPUC&pg=PA252&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=The Prophet's Ascension: Cross-Cultural Encounters with the Islamic Mi'raj Tales|tarih=Şubat 2010|dil=İngilizce|yayıncı=Indiana University Press|ad=Christiane|soyadı=Gruber|isbn=978-0-253-35361-0|ad2=Frederick S.|soyadı2=Colby|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221120165306/https://books.google.com.tr/books?id=sjLHirJmvPUC&pg=PA252&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=20 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref> 19. yüzyılda [[İran]] Muhammed'in yüzü örtülü, özellikle okuma yazma bilmeyenleri ve çocukları çizgi roman tarzında hedefleyen basılı ve resimli ''mi'raj'' kitaplarında bir patlama gördü. Taş baskı yoluyla çoğaltılan bunlar, esasen "basılı el yazmaları" idi.<ref name=":43" /> Bugün, başta [[Türkiye]] ve [[İran]] olmak üzere Müslümanların çoğunlukta olduğu bazı ülkelerde posterlerde, kartpostallarda ve hatta sehpa kitaplarında milyonlarca tarihi reprodüksiyon ve modern resim mevcuttur, ancak [[İslam]] dünyasının diğer birçok yerinde bilinmemektedir. ve diğer ülkelerden Müslümanlar tarafından karşılaşıldığında, büyük bir şaşkınlığa ve gücenmeye neden olabilirler.<ref name=":40" /><ref name=":42" /> [[Dosya:Hilye-i serif 5.jpg|küçükresim|[[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] hattatı [[Hâfız Osman]]'ın yazdığı, Muhammed'in sözlü tasvirini içeren bir [[hilye]] kitabı; 1642–1698.|312x312pik]]En eski kaynaklardan biri olan [[İbn Sa'd]]'ın ''Kitâbü’t-Tabakâtü’l-Kebir'' isimli eserinde, çok sayıda sözlü Muhammed tasvirleri mevcuttur. Muhammed'in kuzeni ve damadı [[Ali]] kaynaklı bir açıklama şu şekildedir:<ref>Ibn Sa'd – ''Kitabh al-Tabaqat al-Kabir'', as translated by S. Moinul and H.K. Ghazanfar, Kitab Bhavan, New Delhi, n.d</ref> |
|||
<blockquote>{{Ortala|"Allah'ın Elçisi, Allah onu korusun, ne çok kısa ne de çok uzundur. Saçı ne kıvırcık ne de düz, ikisinin karışımıdır. Siyah saçlıdır ve büyük bir başı vardır. Teninde az miktarda kırmızılık vardır. Omuz kemikleri geniş, avuç içi ve ayakları topludur. Boynundan göbeğine doğru inen uzun tüyler vardır. Kirpikleri uzun, kaşları yakın, alnı pürüzsüz ve parlak, omuzları geniştir. Yürürken yüksek bir yerden iniyormuş gibi eğimli bir şekilde yürür (...) Ondan önce veya sonra onun gibi bir adam görmedim."}}</blockquote> |
|||
Sahabelerinden [[Enes bin Mâlik|Enes bin Malik]] ise, rivayete göre Muhammed'i şöyle tarif etmiştir:<ref>''Sünen-i Tirmizi Tercümesi, Çeviren: Osman Zeki Mollamehmetoğlu, Yunus Emre Yayınevi, İstanbul, 4.cilt, s. 201''</ref><blockquote>{{Ortala|"Resûlullah Efendimizin boyu ne çok uzun, ne de fazla kısaydı. Teni de ne duru beyaz, ne de koyu esmerdi. Saçları ise ne düz, ne de kıvırcık idi. Kırk yaşına geldiğinde, Allah O'nu peygamber olarak gönderdi. Peygamber olduktan sonra Mekke'de on sene, Medine'de de on sene kaldı ve altmış yaşlarında vefat etti. Bu fani hayata veda ettiğinde, saçında ve sakalında yirmi tel ak saç yoktu."}}</blockquote>Yine sahabelerinden [[Ebu Hureyre]], rivayete göre kendisini şu sözlerle anlatmaktadır:<ref>''Huccetü'l İslam İmam Gazali, İhya'u Ulum'id-din, 2. cilt, Çeviri: Dr. Sıtkı Gülle, Huzur Yayınevi, İstanbul 1998, s. 820''</ref><blockquote>{{Ortala|"Hazreti Peygamber, gümüşten yaratılmış gibi nurlu beyazdı; saçları da hafif dalgalıydı. Alnı geniş olup hilal kaşlıydı, kaşları gürdü. İki kaşı arası açık olup, halis bir gümüş gibiydi. Gözleri pek güzel, bebekleri simsiyahtı. Kirpikleri birbirine geçecek şekilde gürdü. Güldüğünde dişleri, çakan şimşek gibi parıldardı. İki dudağı da emsalsiz şekilde güzeldi. Sakalı gürdü. Boynu pek güzeldi, ne uzun ne kısaydı. Boynunun güneş ve rüzgâr gören kısmı, altın alaşımlı gümüş ibrik gibi gümüşün beyazlığı ve altının da kırmızılığını yansıtır şekilde parıldardı. Göğsü genişti; göğsünün düzlüğü aynayı, beyazlığı da Ay'ı andırırdı. Omuzları genişti. Kol ve pazuları iriceydi. Avuçları ipekten daha yumuşaktı."}}</blockquote>Bunların yanı sıra, İslam bilginlerinin çoğunluğu Muhammed'in genellikle uzun saçlı olduğunu, saçlarının uzunluğunun kulak memesi ile omuzu arasında değiştiğini, hatta ara sıra saçlarını topladığını ve örgü yaptığını da söylemektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.ismailaga.org.tr/peygamber-efendimizin-saclari-nasildi | başlık = Peygamber Efendimiz’in Saçları Nasıldı? | erişimtarihi = 3 Haziran 2022 | tarih = 13 Mart 2017 | dil = tr-TR | çalışma = İsmailağa Câmiası Resmî İnternet Sitesi | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200815000805/https://www.ismailaga.org.tr/peygamber-efendimizin-saclari-nasildi | arşivtarihi = 15 Ağustos 2020}}</ref> Genel olarak Muhammed'in saçlarının uzun olduğu, bazen omuzlarına kadar uzattığı, bazen ikiye ayırdığı, bazen de tozdan korunmak veya yolculuğa çıkmak gibi amaçlarla örgü yaptığı bilinmektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://sorularlaislamiyet.com/hz-muhammed-asv-saclarini-ormus-mudur | başlık = Hz. Muhammed (asv) saçlarını örmüş müdür? » Sorularla İslamiyet | erişimtarihi = 3 Haziran 2022 | tarih = 30 Temmuz 2009 | dil = Türkçe | çalışma = Sorularla İslamiyet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201125082210/https://sorularlaislamiyet.com/hz-muhammed-asv-saclarini-ormus-mudur | arşivtarihi = 25 Kasım 2020}}</ref> |
|||
== Mirası ve anılması == |
|||
===Rivayetlerin derlenmesi=== |
|||
{{Ana|Hadis|Sünnet (din)|Hadis eleştirisi}} |
|||
Muhammed'e isnat edilen söz, fiil ve davranışlara [[hadis]], bunlardan gelenekselleşen uygulamalara ise [[Sünnet (din)|sünnet]] denir. Başlangıçta bu hadislerin sayıları birkaç yüz veya birkaç bin (ilk 100 yıl içerisinde 1000 adet) adetle sınırlı iken, üç yüzyıl içerisinde bu sayı milyonlara ulaşmıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/605725|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=31 Aralık 2020|arşivtarihi=27 Mayıs 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210527075320/https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/605725|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
[[Şiilik|Şiiler]], Muhammed'in sözleri yanında, ''masum'' kabul ettikleri [[İmamîlik|imamların]] sözlerini de [[hadis]] olarak kabul etmektedirler. [[Sünnilik|Sünnilerin]] tüm [[sahabe]]yi güvenilir bulmalarına karşılık Şiilerde, sahabe ve sahabeleri görmüş kişiler ([[tâbiîn]]) tek tek ele alınır ve tarihsel süreçte [[Ali]] veya [[Ehli Beyt|Ehl-i Beyt]] tarafında yer almayan veya karşıtları arasında yer alanlar, güvenilmez bulunarak onlardan gelen rivayetler reddedilir. Sünni hadis kitapları, Muhammed'den 200-300, Şii hadis kitapları ise 400-500 yıl sonra yazılmışlardır.<ref name="tevhidnesli.de">{{Web kaynağı|url=http://www.tevhidnesli.de/AL%26%23304%3B-KURAN-h-I.htm|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=4 Ağustos 2014|arşivtarihi=5 Eylül 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140905015516/http://www.tevhidnesli.de/AL%26%23304%3B-KURAN-h-I.htm|ölüurl=evet}}</ref> [[Hadis]]ler, [[Kur'an]]'dan sonra [[İslam]]'da ikincil kaynak olarak görülür; ancak buna rağmen, tarih içerisinde ve günümüzde, "güvenilmez" oldukları gerekçesiyle hadislere mesafeli davranan, birçok hadisi reddeden veya tamamını reddeden [[Kur'ancılık|Müslümanlar da vardır]]. |
|||
=== İslamî gelenekteki yeri === |
|||
[[Allah|Allah'ın]] birliğine tasdik edildikten sonra, Muhammed'in peygamberliğine olan inanç, İslam inancının ana yönüdür. Her Müslüman ''[[Kelime-i şehadet|Şehadet'te]]'' şöyle ilan eder: "Allah'tan başka ilah olmadığına ve Muhammed'in Allah'ın Resulü olduğuna şehadet ederim." Şehadet, İslam'ın temel inancı veya ilkesidir. İslami inanca göre, ideal olarak Şehadet, yeni doğmuş bir bebeğin duyacağı ilk sözlerdir; çocuklara hemen öğretilir ve ölünce okunur. Müslümanlar, namaza çağrıda (''ezan'') ve namazın kendisinde şehadeti tekrarlarlar. İslam'a geçmek isteyen gayrimüslimlerin akideyi okumaları gerekmektedir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Farah 1994|sayfa=135}}</ref> |
|||
[[İslam]] inancında Muhammed, Allah tarafından gönderilen son peygamber olarak kabul edilir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Esposito 1998|sayfa=12}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://archive.org/details/islamitshistoryt0000nigo | başlık = İslam Tarihi, Öğretimi ve Uygulamaları | erişimtarihi = 19 Kasım 2022 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200109023641/https://archive.org/details/islamitshistoryt0000nigo | arşivtarihi = 9 Ocak 2020}}</ref> [[Kur'an]] 10:37 şöyle der: "...O (Kur'an), kendinden önceki (vahiyleri) tasdik edici ve Rabbin katından -ki bunda hiçbir şüphe yoktur- Kitabı eksiksiz açıklayandır. Dünyaların ." Benzer şekilde Kuran 46:12, "...ve bundan önce [[Musa|Musa'nın]] kitabı vardı, bir rehber ve bir rahmet olarak. Ve bu Kitap (onu) doğruluyor...", Kuran 2:136 ise İslam'a inananlara emrediyor : "De ki: Biz Allah'a, bize indirilene, İbrahim'e , İsmail'e, İshak'a ve Yakub'a indirilene inandık.kabilelere, Musa ve İsa'ya ve peygamberlerin Rableri katından aldıklarına. Biz onların hiçbiri arasında ayrım yapmayız ve biz O'na teslim olmuşuzdur." |
|||
Müslüman geleneği, Muhammed'e çeşitli mucizeler veya doğaüstü olaylar atfetmektedir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Muʿd̲j̲iza|çalışma=İslam Ansiklopedisi|yayıncı=AJ Wensick}}</ref> Örneğin, birçok Müslüman yorumcu ve bazı Batılı akademisyenler, Kuran Suresi 54:1–2'yi, takipçilerine zulmetmeye başladıklarında Kureyş'in gözünde Muhammed'in Ay'ı ikiye ayırmasına atıfta bulunacak şekilde yorumladılar.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Mucizeler|çalışma=Kuran Ansiklopedisi|yayıncı=Denis Gril}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Ay|çalışma=Kuran Ansiklopedisi|yayıncı=Daniel Martin Varisco}}</ref> Batılı İslam tarihçisi Denis Gril, Kuran'ın Muhammed'in mucizeler gerçekleştirdiğini açıkça tanımlamadığına ve Muhammed'in yüce mucizesinin Kuran'ın kendisiyle özdeşleştirildiğine inanıyor. |
|||
İslami geleneğe göre Muhammed, Taif halkı tarafından saldırıya uğradı ve ağır şekilde yaralandı. Gelenek ayrıca kendisine görünen ve saldırganlara karşı intikam teklif eden bir meleği anlatır. Muhammed'in teklifi reddettiği ve Taif halkının hidayet etmesi için dua ettiği söylenir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.al-islam.org/restatement-history-islam-and-muslims-sayyid-ali-asghar-razwy | başlık = A Restatement of the History of Islam and Muslims | erişimtarihi =18 Kasım 2022| tarih =10 Kasım 2013| dil =İngilizce| çalışma = www.al-islam.org | arşivurl = https://web.archive.org/web/20191007094740/https://www.al-islam.org/restatement-history-islam-and-muslims-sayyid-ali-asghar-razwy | arşivtarihi = 7 Ekim 2019}}</ref> |
|||
[[Sünnet (din)|Sünnet]], Muhammed'in (Hadis olarak bilinen rivayetlerde muhafaza edilen) eylemlerini ve sözlerini temsil eder ve dini ritüeller, kişisel hijyen ve ölülerin gömülmesinden insanlar ve Tanrı arasındaki sevgiyi içeren mistik sorulara kadar geniş bir faaliyet ve inanç yelpazesini kapsar. Sünnet, dindar Müslümanlar için bir öykünme modeli olarak kabul edilir ve Müslüman kültürünü büyük ölçüde etkilemiştir. Muhammed'in Müslümanlara "selam üzerinize olsun" ([[Arapça]]: ''es-selamu 'alaykum'') vermeyi öğrettiği selamlama, tüm dünyadaki Müslümanlar tarafından kullanılmaktadır. Günlük namazlar, oruç ve yıllık hac gibi büyük İslami ritüellerin birçok detayı Kuran'da değil, yalnızca Sünnet'te bulunur.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Muhammed|sayfa=9|yayıncı=Encyclopedia Britannica}}</ref> |
|||
Müslümanlar geleneksel olarak Muhammed'e olan sevgilerini ve hürmetlerini ifade etmişlerdir. Muhammed'in hayatı, şefaati ve mucizeleriyle ilgili hikâyeler, popüler Müslüman düşünce ve şiirine nüfuz etti. Mısırlı Sufi al-Busiri'nin (1211-1294) Muhammed'e Arapça kasideleri arasında, [[Kaside-i Bürde]] ("Manto Şiiri") özellikle iyi bilinir ve iyileştirici, manevi bir güce sahip olduğu yaygın olarak kabul edilir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=F-nY3_DXo-gC&pg=PR12&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=The Mantle Odes: Arabic Praise Poems to the Prophet Muhammad|tarih=2010|dil=İngilizce|yayıncı=Indiana University Press|ad=Suzanne Pinckney|soyadı=Stetkevych|isbn=978-0-253-35487-7|erişim-tarihi=8 Eylül 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221118232150/https://books.google.com.tr/books?id=F-nY3_DXo-gC&pg=PR12&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=18 Kasım 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Kuran, Muhammed'den "alemlere rahmet (''rahmet'')" olarak bahseder (Kuran-ı Kerim 21:107).<ref name=":36" /> Doğu ülkelerinde yağmurun merhametle çağrıştırılması, tıpkı yağmurun ölü gibi görünen toprağı canlandırması gibi, Muhammed'in bereket dağıtan ve topraklara yayılan, ölü kalpleri canlandıran bir yağmur bulutu olarak tasavvur etmesine yol açtı (örneğin bkz. el-Latif).<ref name=":36" /> [[Mevlid Kandili|Muhammed'in doğum günü]], bu tür kamusal kutlamaların teşvik edilmediği [[Vehhabîlik|Vahhabilerin]] çoğunlukta olduğu [[Suudi Arabistan]] hariç, İslam dünyasında büyük bir bayram olarak kutlanır.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Muhammed|sayfa=13|çalışma=Seyyed Hossein Nasr|yayıncı=Encyclopedia Britannica}}</ref> Müslümanlar, Muhammed'in adını söylerken veya yazarken, genellikle Arapça ''ṣallā llahu ʿalayhi wa-sallam'' (''Tanrı onu onurlandırsın ve barış'' versin) ifadesiyle ismini tabir ederler.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Ann Goldman, Richard Hain, Stephen Liben 2006|sayfa=212}}</ref> |
|||
==== Tasavvuf ==== |
|||
[[Tasavvuf]], özellikle birinci İslam yüzyılının sonundan itibaren İslam hukukunun gelişmesine büyük katkı sağlamıştır.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Fikh|çalışma=İslam Ansiklopedisi|yayıncı=J. Schacht}}</ref> [[Tasavvuf|Sufiler]] olarak bilinen, [[Kur'an|Kuran'ın]] içsel anlamını ve Muhammed'in içsel doğasını arayan Müslüman mistikler, [[İslam]] peygamberini sadece bir peygamber olarak değil, aynı zamanda mükemmel bir insan olarak da gördüler. Tüm Sufi tarikatları, manevi iniş zincirlerini Muhammed'e kadar izler.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Muhammed|sayfa=11-12|yayıncı=Encyclopedia Britannica}}</ref> |
|||
== Toplumsal görüşler == |
|||
===Hristiyan ve Avrupa dünyası=== |
|||
{{Ana|Orta Çağ Hristiyanlarının Muhammed'e bakış açısı|Muhammed ve Hristiyanlar|İncil'de Muhammed}} |
|||
Muhammed hakkındaki en eski belgelenmiş [[Hristiyanlık|Hristiyan]] bilgisi, [[Bizans İmparatorluğu]] kaynaklarında görülmektedir. Bu kaynaklar, hem Yahudilerin hem de Hristiyanların Muhammed'i bir [[sahte peygamber]] olarak gördüklerini söylemektedirler.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S0009640700020321/type/journal_article|başlık=Initial Byzantine Reactions to the Arab Conquest|tarih=Haziran 1969|sayı=2|dil=İngilizce|sayfalar=139-149|çalışma=Church History|cilt=38|ad=Walter Emil|soyadı=Kaegi|issn=0009-6407|doi=10.2307/3162702}}</ref> |
|||
Muhammed hakkındaki başka bir [[Yunanlar|Yunan]] kaynağı, 9. yüzyılda bir yazar olan [[Theofanis (aziz)|Theofanis]]'tir. En eski [[Süryaniler|Süryani]] kaynağı ise, 7. yüzyıldaki bir yazar olan [[Yuhanna bar Penkaye]]'dir.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=History of the Arabs|url=https://archive.org/details/historyofarabsfr0000hitt_l5q6|sayfa=[https://archive.org/details/historyofarabsfr0000hitt_l5q6/page/112 112]|seri=10|yıl=1970|ad=Philip|soyadı=K. Hitti}}</ref> |
|||
[[İranlılar|İranlı]] profesör [[Seyyid Hüseyin Nasr]]'a göre, dönemin Avrupa edebiyatı çoğunlukla Muhammed'e olumsuz bir gözle bakıyordu. [[Orta Çağ]] Avrupası'nın bazı önde gelen çevreleri (özellikle [[Latinler|Latin]] okuryazarlığı olan bilim insanları), Muhammed hakkında oldukça kapsamlı biyografik bilgilere erişebildiler. Bu biyografileri bir [[Hristiyan]] gözüyle yorumladılar ve Muhammed'i, insanları ([[sarazen]]) din kisvesi altında kandırıp kendisine boyun eğdiren bir kişi olarak gördüler.<ref name="EoI-Muhammad">{{Ansiklopedi kaynağı|başlık=Muḥammad|basım=2.|ansiklopedi=[[Encyclopaedia of Islam]]|sayfalar=360-376|yayıncı=Brill Academic Publishers|yıl=1993|cilt=7|isbn=90-04-09419-9|ad1=F.|ad2=A. T.|soyadı1=Buhl|soyadı2=Welch}}</ref> Zamanın popüler Avrupa edebiyatı, Muhammed'i Müslümanların kendisine taptığı bir put veya putperest bir Tanrı gibi tasvir ediyordu.<ref name="EoI-Muhammad" /> |
|||
[[Dosya:Battlefield of yarmouk-mohammad adil.jpg|küçükresim|upright=1.09|[[Yermük Muharebesi]]'nin (636) yapıldığı alan. Bu savaşta Müslümanlar, [[Halid bin Velid]] önderliğinde [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]]'ı yenmişlerdir.|sol]] |
|||
[[Britanya Kütüphanesi|British Library]]’da bulunan ve 635'te [[Süryaniler|Süryani]] rahip [[Presbiter Tomas]] tarafından yazılan yazıtlara göre, [[Bizans İmparatorluğu|Romalılar]] ve Muhammed’in Arap ordusu 634 yılında savaştılar ve Araplar Romalıları yendi.<ref>W. Wright, Catalogue Of Syriac Manuscripts In The British Museum Acquired Since The Year 1838, 1872, Part III, Printed by order of the Trustees: London, No. DCCCCXIII, pp. 1040-1041.</ref> Tarihçiler tarafından bu savaşa "[[Dathin Savaşı]]" deniyor.<ref>A. Palmer (with contributions from S. P. Brock and R. G. Hoyland), The Seventh Century In The West-Syrian Chronicles Including Two Seventh-Century Syriac Apocalyptic Texts, 1993, op. cit., p. 19, note 119; Also see R. G. Hoyland, Seeing Islam As Others Saw It: A Survey And Evaluation Of Christian, Jewish And Zoroastrian Writings On Early Islam, 1997, op. cit., p. 120, note 14.</ref> Bu belgelerde "Muhammed’in Arapları" diye açıkça Muhammed'in ismi ve Bizanslıları mağlup edişleri belirtilmiştir. Bundan önce de, 629 yılında, Muhammed'in gönderdiği bir Müslüman ordusu, [[Herakleios|İmparator Herakleios]]'un bizzat gönderdiği bir [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] ordusuyla çarpışmıştı ve "[[Mute Muharebesi]]" olarak bilinen bu savaşta da kesin bir sonuç olmamasına rağmen Müslümanlar yenilmemişti. |
|||
636 yılında yazılmış bir [[Suriye]] günlüğünde, şikayet babında Muhammed’in ordusunun Bizans topraklarını işgal ettiği, [[Celile]]’den [[Belh]]’e kadar her yeri ele geçirdikleri, askerleri öldürdükleri ve bir sonraki savaşın 636 yılında Gabitha’da olduğu yazılmaktadır.<ref>W. Wright, Catalogue Of Syriac Manuscripts In The British Museum Acquired Since The Year 1838, 1870, Part I, Printed by order of the Trustees: London, No. XCIV, pp. 65-66. This book has been recently republished in 2002 by Gorgias Press.</ref> "Gabitha" bölgesi [[Yermuk Nehri]]'nin yanındadır ve ünlü [[Almanlar|Alman]] bilim insanı ve teolog [[Theodor Nöldeke]], bu savaşın tarihinin ve yerinin [[Yermük Muharebesi|Yermük Savaşı]]'nın tarihine tam uymakta olduğunu söylemektedir.<ref>Th. Nöldeke, “Zur Geschichte Der Araber Im 1, Jahrh. d.H. Aus Syrischen Quellen”, Zeitschrift Der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft, 1876, op. cit., pp. 79-82.</ref> [[Halid bin Velid]]'in Müslüman ordusunun başında olduğu bu savaş, Müslüman Arapların zaferiyle sonuçlanmıştı. |
|||
Daha sonraki çağlarda, Muhammed bir şizmatik olarak görülmeye başlandı: [[Brunetto Latini]]'nin 13. yüzyılda yazdığı ''Li livres dou tresor'' adlı eser, Muhammed'i eski bir [[keşiş]] ve [[kardinal]] olarak gösterir.<ref name="EoI-Muhammad" /> [[İtalyanlar|İtalyan]] siyasetçi [[Dante Alighieri|Dante]], 1300'lerde yazdığı ''[[İlahi Komedya]]'' adlı eserinde ([[Inferno (Dante)|Inferno]], 28. Kıta), Muhammed'i ve [[Ali]]'yi "şeytanlar tarafından defalarca yaralanmış olan anlaşmazlık oluşturucular ve şizmatiklerin arasında" cehenneme yerleştirir.<ref name="EoI-Muhammad" /> |
|||
[[Almanlar|Alman]] filozof [[Gottfried Leibniz]], Muhammed'i "doğal dinden sapmadığı" için övmüştür.<ref name="Buhl, F. 1993 pp. 360">Buhl, F.; Welch, A.T. (1993). "Muḥammad". Encyclopaedia of Islam. 7 (2nd ed.). Brill. pp. 360–376. ISBN 978-90-04-09419-2.</ref> [[Fransızlar|Fransız]] tarihçi [[Henri de Boulainvilliers]], ölümünden sonra 1730 yılında yayımlanan ''Vie de Mahomed'' adlı eserinde Muhammed'i "yetenekli bir siyasi lider ve adil bir yasa koyucu" olarak tanımladı<ref name="Buhl, F. 1993 pp. 360" /> ve O'nu, Tanrı'nın çekişen Doğulu Hristiyanları şaşırtmak, Doğu'yu [[Roma İmparatorluğu|Romalıların]] ve [[Persler]]in [[despot]]ik yönetiminden kurtarmak ve Tanrı'nın birliği ([[tevhid]]) bilgisini doğuda [[Hindistan]]'dan batıda [[İspanya]]'ya kadar yaymak için [[vahiy]] alan bir elçi olarak sundu.<ref>Brockopp, Jonathan E (2010). The Cambridge Companion to Muḥammad. New York: Cambridge UP. pp. 240–42. ISBN 978-0-521-71372-6</ref> |
|||
[[Dosya:Covor of book (The 100 A Ranking of the Most Influential Persons in History).jpg|küçükresim|upright=1.31|1. sırasında Muhammed'in yer aldığı ''[[Dünyaya Yön Veren En Etkin 100]]'' kitabı ([[Michael H. Hart|Michael Hart]])]] |
|||
Fransız İmparator [[Napolyon Bonapart]], Muhammed'e ve [[İslam]]'a hayrandı ve onu örnek bir kanun koyucu ve büyük bir adam olarak tanımladı.<ref>Talk Of Napoleon At St. Helena (1903), pp. 279–80</ref> |
|||
Dünyaca ünlü [[Ruslar|Rus]] yazar [[Lev Tolstoy|Lev Nikolayeviç Tolstoy]], İslam peygamberi Muhammed'e hayran olduğunu bazı kitaplarında (''[[İtiraflarım (roman)|İtiraflarım]]'') açıkça söylemiş ve hem Muhammed'in hem de getirdiği [[İslam]] dininin [[Hristiyanlık]] dininden üstün olduğunu düşündüğünü belirtmiştir. Aynı zamanda Tolstoy, bu görüşü üzerine yaşamının son dönemlerinde ''[[Muhammed (Tolstoy risalesi)|Muhammed]]'' isminde bir [[Risâle|risale]] yazmış ve bu risalede O'nun pek bilinmeyen bazı sözlerine yer vermiştir.<ref name="Muhammed 2013">[[Lev Tolstoy]], ''Hz. Muhammed (Ünlü Rus yazarın İslam peygamberi ile ilgili kayıp risalesi)'', Öteki Adam Yayınları, 2013.</ref> |
|||
[[Amerikalılar|Amerikalı]] [[astrofizikçi]] ve yazar [[Michael H. Hart]], yaklaşık 30 yıllık bir çalışmanın ardından, 1978'de ''<nowiki>''</nowiki>[[Dünyaya Yön Veren En Etkin 100]]<nowiki>''</nowiki>'' adlı bir kitap kaleme almış ve bu kitapta yer alan listenin 1. sırasına Muhammed'i yerleştirmiştir. Bu görüş sebebiyle birçok olumsuz eleştiri ve tepki alan Michael H. Hart, kitabına şu cümleler ile başlamaktadır:<ref name="Michael H. Hart 2009">Michael H. Hart, The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History (Dünyaya Yön Veren En Etkin 100), Neden? Kitap, 2009.</ref> |
|||
{{Alıntı|Dünyanın en etkili kişilerinin listesinde başı çeken kişi olarak Muhammed'i seçmem bazı okurları şaşırtabilir, bazıları da bu konuyu sorgulayabilirler; ancak O, tarihte hem din hem de din dışı alanlarda üstün başarı göstermiş tek kişiydi.|color=black}} |
|||
===Modern tarihçiler=== |
|||
[[W. Montgomery Watt|William Montgomery Watt]] ve [[Richard Bell]] gibi bazı modern yazarlar, Muhammed'in takipçilerini kasten aldattığı fikrini reddederler ve Muhammed'in "kesinlikle samimi olduğunu ve tamamen iyi niyetle hareket ettiğini" söyleyip, Muhammed'in davası için zorluklara göğüs germeye hazır olmasının bunun göstergesi olduğunu belirtirler.<ref name=":0">{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/6796252|başlık=Muhammad : prophet and statesman|tarih=1961|yer=Londra|ad=W. Montgomery|soyadı=Watt|isbn=0-19-881078-4|oclc=6796252}}</ref> Ancak bunun yanında Watt, iyi niyetin doğruluk anlamına gelmediğini de söyler: ''"Çağdaş terimlerle, Muhammed kendi bilinçaltını ilahi vahiyler ile karıştırmış olabilir."''<ref name=":0" /> Ayrıca [[W. Montgomery Watt|William M. Watt]], [[Hristiyan]] bir din adamı olmasına rağmen ''"Muhammed Tanrı'nın elçisidir."'' demiştir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.newworldencyclopedia.org/p/index.php?title=Muhammad&oldid=1015584|başlık=Muhammad|erişimtarihi=26 Ağustos 2021|arşivengelli=evet|yayıncı=New World Encyclopedia|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210826180409/https://www.newworldencyclopedia.org/p/index.php?title=Muhammad&oldid=1015584|arşivtarihi=26 Ağustos 2021|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
[[W. Montgomery Watt|Montgomery Watt]] ve tarihçi [[Bernard Lewis]], Muhammed'i sadece kendi çıkarları peşinde koşan bir sahtekâr olarak görmenin [[İslam]]'ın gelişimini anlamayı imkânsız hâle getireceğini öne sürerler.<ref>Watt, ''The Cambridge History of Islam'', sf. 37</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/64584093|başlık=The Arabs in history|tarih=1993|sayfa=45|yer=Oxford|seri=Sixth edition|ad=Bernard|soyadı=Lewis|isbn=1-4237-5741-6|oclc=64584093|erişimtarihi=15 Nisan 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200601052913/https://www.worldcat.org/title/arabs-in-history/oclc/64584093|arşivtarihi=1 Haziran 2020|ölüurl=hayır}}</ref> [[Alford T. Welch]], Muhammed'in yaptığı işe olan sağlam inancı nedeniyle bu kadar etkili ve başarılı olmuş olabileceğini savunur.<ref name="EoI-Muhammad" /> |
|||
===Diğer dinler=== |
|||
[[Bahâîlik]] inancının takipçileri, Muhammed'i birçok peygamberlerinden biri olarak görürler. Muhammed'in [[peygamber]] döngüsündeki son peygamber olduğunu düşünürler, ancak kendisinin öğretilerinin yerini ve önemini, Bahâîliğin kurucusu [[Bahaullah]]'ın öğretilerinin aldığını kabul ederler.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/42912735|başlık=A concise encyclopedia of the Baha'i faith|tarih=2000|sayfa=251|yer=Oxford|yayıncı=Oneworld|ad=Peter, November 27-|soyadı=Smith|isbn=1-85168-184-1|oclc=42912735|erişimtarihi=15 Nisan 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200608124246/http://www.worldcat.org/oclc/42912735|arşivtarihi=8 Haziran 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://bahai-library.com/fananapazir_fazel_finality_islam | başlık = A Bahá'í Approach to the Claim of Finality in Islam | erişimtarihi = 15 Nisan 2021 | dil = en-US | çalışma = bahai-library.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20100919023040/https://bahai-library.com/fananapazir_fazel_finality_islam | arşivtarihi = 19 Eylül 2010}}</ref> |
|||
===Eleştiriler=== |
|||
{{Ana|Muhammed eleştirisi}} |
|||
[[Muhammed eleştirisi|Muhammed'e yönelik eleştiriler]], 7. yüzyılda, [[Monoteizm|tektanrıcılığı]] vaaz ettiği için [[Arap mitolojisi|pagan Araplar]]ın kendisini kınamasıyla başlamıştır. [[Arabistan]]'daki<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/5195353|başlık=The Jews of Arab lands : a history and source book|tarih=1979|sayfa=236|yer=Philadelphia|yayıncı=Jewish Publication Society of America|seri=1st ed|diğerleri=Norman A. Stillman, Mazal Holocaust Collection|isbn=0-8276-0116-6|oclc=5195353|erişimtarihi=15 Nisan 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200711213340/https://www.worldcat.org/title/jews-of-arab-lands-a-history-and-source-book/oclc/5195353|arşivtarihi=11 Temmuz 2020|ölüurl=hayır}}</ref> [[Arap Yarımadası'ndaki Yahudi kabileler|Yahudi kabileler]]; [[Tanah]]'ın anlatılarını ve kişiliklerini benimsemesi,<ref name=":1">{{Alıntı|The Jews [...] could not let pass unchallenged the way in which the Koran appropriated Biblical accounts and personages; for instance, its making Abraham an Arab and the founder of the Ka'bah at Mecca. The prophet, who looked upon every evident correction of his gospel as an attack upon his own reputation, brooked no contradiction, and unhesitatingly threw down the gauntlet to the Jews. Numerous passages in the Koran show how he gradually went from slight thrusts to malicious vituperations and brutal attacks on the customs and beliefs of the Jews. When they justified themselves by referring to the Bible, Muhammad, who had taken nothing therefrom at first hand, accused them of intentionally concealing its true meaning or of entirely misunderstanding it, and taunted them with being "asses who carry books" (sura lxii. 5). The increasing bitterness of this vituperation, which was similarly directed against the less numerous Christians of Medina, indicated that in time Muhammad would not hesitate to proceed to actual hostilities. The outbreak of the latter was deferred by the fact that the hatred of the prophet was turned more forcibly in another direction, namely, against the people of Mecca, whose earlier refusal of Islam and whose attitude toward the community appeared to him at Medina as a personal insult which constituted a sufficient cause for war.|Richard Gottheil, Mary W. Montgomery, Hubert Grimme|[http://jewishencyclopedia.com/articles/10918-mohammed "Mohammed"] (1906), ''[[Yahudi Ansiklopedisi]]'', [[Kopelman Vakfı]].}} |
|||
</ref> [[Yahudilik|Yahudi]] inancını "[[Anti-Yahudilik|aşağılaması]]"<ref name=":1" /> ve herhangi bir [[mucize]] göstermeden veya [[Tanah]]'ta [[Yehova]] tarafından seçilen gerçek bir peygamberi [[sahte peygamber]]lerden ayırt etmek için bakılması gerektiği söylenilen kişisel özellikleri karşılamadan kendisini "son peygamber" ilan etmesi gibi nedenlerle kendisine ''ha-Meshuggah'' ({{Dil|he|מְשֻׁגָּע}}, "Deli" veya "Perili") takma adını vermişlerdir<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=M8o6UZ37ppUC&pg=PA255&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=Defending the West: A Critique of Edward Said's Orientalism|tarih=3 Haziran 2010|dil=İngilizce|sayfa=255|yayıncı=Prometheus Books|ad=Ibn|soyadı=Warraq|isbn=978-1-61592-020-4|erişimtarihi=15 Nisan 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210415131311/https://books.google.com.tr/books?id=M8o6UZ37ppUC&pg=PA255&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=15 Nisan 2021|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=vjFNPT52XjUC&pg=PA21&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|başlık=Legacy of Islamic Antisemitism: From Sacred Texts to Solemn History|tarih=29 Kasım 2011|dil=İngilizce|sayfa=21|yayıncı=Prometheus Books|ad=Andrew G. Bostom|soyadı=M.D|isbn=978-1-61592-011-2|erişimtarihi=15 Nisan 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210415131311/https://books.google.com.tr/books?id=vjFNPT52XjUC&pg=PA21&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|arşivtarihi=15 Nisan 2021|ölüurl=hayır}}</ref> |
|||
[[Orta Çağ]] boyunca ise çeşitli Batılı ve [[Bizans İmparatorluğu|Bizanslı]] [[Hristiyan ilahiyatı|Hristiyan düşünürler]],<ref name=":2">{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/86038323|başlık=The sum of all heresies : the image of Islam in Western thought|tarih=2008|sayfalar=17-54|yer=Oxford|yayıncı=Oxford University Press|ad=Frederick|soyadı=Quinn|isbn=978-0-19-532563-8|oclc=86038323}}</ref><ref name=":3">{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/44173008|başlık=A history of Christian-Muslim relations|tarih=2000|sayfa=34-41|yer=Chicago, Ill.|yayıncı=New Amsterdam Books|ad=Hugh|soyadı=Goddard|isbn=1-56663-340-0|oclc=44173008}}</ref><ref name=":4">{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/667034000|başlık=Orientalism and Islam : European thinkers on Oriental despotism in the Middle East and India|tarih=2009|sayfa=31|yer=Cambridge|ad=Michael|soyadı=Curtis|isbn=978-0-511-57873-1|oclc=667034000}}</ref><ref>[[İoannis (aziz)|İoannis]], ''De Haeresibus''. Bkz. [[Jacques Paul Migne|Migne]], ''[[Patrologia Graeca]]'', Cilt 94, 1864, f. 763-73</ref> Muhammed'in sapkın ve<ref name=":2" /><ref name=":4" /> acınası<ref name=":2" /><ref name=":4" /> bir [[sahte peygamber]] ve hatta [[Deccal]] olduğunu<ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /> dile getirdiler. Bunun yanında, [[Hristiyanlık|Hristiyan âleminde]] Muhammed sıklıkla bir sapkın<ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":5">{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/399624|başlık=The encyclopaedia of Islam.|tarih=1960-2009|sayfa=360-376|yer=Leiden|yayıncı=Brill|seri=New edition|diğerleri=H. A. R. Gibb, P. J. Bearman|isbn=90-04-16121-X|oclc=399624|erişimtarihi=15 Nisan 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190925063229/https://www.worldcat.org/title/encyclopaedia-of-islam/oclc/399624|arşivtarihi=25 Eylül 2019|ölüurl=hayır}}</ref> ve [[Demon|iblisler]] tarafından ele geçirilmiş bir ruh<ref name=":4" /><ref name=":5" /> olarak görülüyordu. [[Thomas Aquinas]] gibi bazı eleştirmenler, Muhammed'in [[Ahiret|öbür dünyadaki]] cinsel zevk vaatlerini eleştirdi.<ref name=":4" /> |
|||
İslam'ın modern dinî<ref name=":2" /><ref name=":6">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.jstor.org/stable/3512048?origin=crossref|başlık="No God in Common:" American Evangelical Discourse on Islam after 9/11|tarih=Aralık 2005|sayı=2|sayfalar=162|çalışma=Review of Religious Research|cilt=47|ad=Richard|soyadı=Cimino|doi=10.2307/3512048|erişimtarihi=15 Nisan 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210415174800/https://www.jstor.org/stable/3512048?origin=crossref|arşivtarihi=15 Nisan 2021|ölüurl=hayır}}</ref><ref name=":7">{{Haber kaynağı|url=https://www.christianpost.com/news/the-critics-of-islam-were-right-an-apology-to-ayaan-hirsi-ali-sam-harris-bill-maher-and-other-so-called-islamophobes-137416/|başlık=The Critics of Islam Were Right: An Apology to Ayaan Hirsi Ali, Sam Harris, Bill Maher and Other So-Called Islamophobes|arşivtarihi=10 Aralık 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20161210152517/http://www.christianpost.com/news/the-critics-of-islam-were-right-an-apology-to-ayaan-hirsi-ali-sam-harris-bill-maher-and-other-so-called-islamophobes-137416/|tarih=13 Nisan 2015|yayıncı=The Christian Post|ad=Mike|soyadı=Dobbins}}</ref> ve [[Sekülerizm|seküler]]<ref name=":8">{{Haber kaynağı|url=https://www.nytimes.com/2015/01/14/opinion/islams-problem-with-blasphemy.html|başlık=Islam's Problem With Blasphemy|arşivtarihi=26 Ekim 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20171026222416/https://www.nytimes.com/2015/01/14/opinion/islams-problem-with-blasphemy.html|tarih=13 Ocak 2015|yayıncı=[[The New York Times]]|ad=Mustafa|soyadı=Akyol}}</ref><ref name=":9">{{Haber kaynağı|url=https://www.independent.co.uk/news/people/profiles/ayaan-hirsi-ali-islams-most-devastating-critic-10169031.html|başlık=Ayaan Hirsi Ali: Islam's most devastating critic|arşivtarihi=27 Ekim 2017|arşivurl=https://web.archive.org/web/20171027025508/https://www.independent.co.uk/news/people/profiles/ayaan-hirsi-ali-islams-most-devastating-critic-10169031.html|tarih=10 Nisan 2015|yayıncı=[[The Independent]]|ad=Rupert|soyadı=Cornwell}}</ref><ref name=":10">{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/42718277|başlık=The quest for the historical Muhammad|tarih=2000|yer=Amherst, N.Y.|yayıncı=Prometheus Books|diğerleri=Ibn Warraq|isbn=1-57392-787-2|oclc=42718277}}</ref><ref name=":11">{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/71146374|başlık=The truth about Muhammad : founder of the world's most intolerant religion|tarih=2006|yer=Washington, DC|yayıncı=Regnery Pub|ad=Robert|soyadı=Spencer|isbn=978-1-59698-028-0|oclc=71146374}}</ref> [[İslam eleştirisi|eleştirileri]];<ref name=":6" /><ref name=":7" /><ref name=":8" /><ref name=":9" /><ref name=":10" /><ref name=":11" /> çoğunlukla Muhammed'in peygamber olduğunu iddia etmedeki ciddiyeti, ahlâki değerleri, [[İslam'da kölelik|kölelere sahip olması]],<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/18876065|başlık=Slavery in the Arab world|tarih=1989|sayfalar=18-47|yer=New York|yayıncı=New Amsterdam|seri=1st American ed|ad=Murray|soyadı=Gordon|isbn=0-941533-30-1|oclc=18876065}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/10302127|başlık=Slaves and slavery in Muslim Africa|tarih=1985|sayfalar=3-26|yer=London, England|yayıncı=F. Cass|diğerleri=John Ralph Willis|isbn=0-7146-3201-5|oclc=10302127}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/10302127|başlık=Slaves and slavery in Muslim Africa|tarih=1985|sayfalar=vii-xi|yer=London, England|yayıncı=F. Cass|diğerleri=John Ralph Willis|isbn=0-7146-3201-5|oclc=10302127}}</ref> düşmanlarına olan muamelesi, [[Muhammed'in evlilikleri|evlilikleri]],<ref name=":12">{{Alıntı|During the twenty-five years of his union with Ḥadijah Muhammad had no other wife; but scarcely two months had elapsed after her death (619) when he married Sauda, the widow of Sakran, who, with her husband, had become an early convert to Islam and who was one of the emigrants to Abyssinia. At about the same time Muhammad contracted an engagement with 'A'ishah, the six-year-old daughter of Abu Bakr, and married her shortly after his arrival at Medina. 'A'ishah was the only one of his wives who had not been previously married; and she remained his favorite to the end. [...] In his married life, as well as in his religious life, a change seems to have come over Muhammad after his removal to Medina. In the space of ten years he took twelve or thirteen wives and had several concubines: even the faithful were scandalized, and the prophet had to resort to alleged special revelations from God to justify his conduct. Such was the case when he wished to marry Zainab, the wife of his adopted son Zaid.|Richard Gottheil, Mary W. Montgomery, Hubert Grimme|[http://jewishencyclopedia.com/articles/10918-mohammed "Mohammed"] (1906), ''[[Yahudi Ansiklopedisi]]'', [[Kopelman Vakfı]].}} |
|||
</ref> dogmatik konulara bakış açısı ve [[Ruhsal bozukluk|psikolojik durumu]] ile ilgilidir. Muhammed genellikle [[Sadomazoşizm|sadizm]], acımasızlık (''örneğin [[Medine]]'deki [[Beni Kurayza]]'nın [[Beni Kureyza Muharebesi|işgali]]''<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/35222986|başlık=The victory of Islam|tarih=1997|sayfalar=35-36|yer=Albany|yayıncı=State University of New York Press|diğerleri=Michael Fishbein|soyadı=Ṭabarī,?-923|isbn=0-7914-3149-5|soyadı2=طبري,?-923|oclc=35222986}}</ref><ref>{{Hadis-usc|abudawud|14|2665|usc=yes}}</ref><ref>{{Hadis-usc|abudawud|38|4390|usc=yes}}</ref><ref>{{Hadis-usc|Bukhari|4|52|280|usc=yes}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://doi.wiley.com/10.1111/j.1478-1913.1952.tb02149.x|başlık=The Condemnation of the Jews of Band Qurayzah|tarih=Temmuz 1952|sayı=3|dil=İngilizce|sayfalar=160-171|çalışma=The Muslim World|cilt=42|ad=W. Montgomery|soyadı=Watt|issn=0027-4909|doi=10.1111/j.1478-1913.1952.tb02149.x}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=The Sealed Nectar|sayfalar=201-05|yayıncı=Darussalam Publications|alıntı=They [the Jews killed] numbered 600 or 700—the largest estimate says they were between 800 and 900.|yıl=2005|ad=Saifur|soyadı=Rahman al-Mubarakpuri|isbn=9798694145923}}</ref>), köleleriyle cinsel ilişkiye girmek ve [[Aişe bint Ebû Bekir|Aişe]] ile 6 veya 7 yaşındayken nişanlanıp<ref name=":12" /> çoğu tahminlere göre 9 yaşındayken [[Çocuk evliliği|evlenmek]] iddiaları ile suçlanmaktadır.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/30666482|başlık=Politics, gender, and the Islamic past : the Legacy of ʻAʼisha bint Abi Bakr|tarih=1994|sayfalar=39-40|yer=New York|yayıncı=Columbia University Press|ad=Denise A.|soyadı=Spellberg|isbn=0-231-07998-2|oclc=30666482}}</ref> |
|||
==Popüler kültürdeki yeri== |
|||
===Sinema=== |
|||
[[Dosya:Muhammed- Allah'ın Elçisi film afişi.jpg|küçükresim|upright=1.43|<nowiki>''</nowiki>[[Muhammed: Allah'ın Elçisi]]<nowiki>''</nowiki> filminin afişi (2015)]]Muhammed'in yaşamını veya getirdiği [[İslam]] dinini konu alan iki tane büyük çapta [[Film|sinema filmi]] çekilmiştir. Bunlardan ilki, [[Suriye]] asıllı [[Amerika Birleşik Devletleri|Amerikalı]] yönetmen [[Mustafa Akkad]]<nowiki>'ın yönettiği 1976 yapımı ''</nowiki>[[Çağrı (film)|Çağrı]]<nowiki>''</nowiki> (''The Message'') filmidir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.trhaber.com/sinema-dizi/cagri-filmi-konusu-ne-oyunculari-kimler-cagri-filmi-nerede-cekildi-h38355.html | başlık = TRHaber - Çağrı filmi konusu ne, oyuncuları kimler? Çağrı filmi nerede çekildi? | erişimtarihi = 30 Ekim 2022 | dil = Türkçe | çalışma = | soyadı = TRHaber | arşivurl = https://web.archive.org/web/20221030094523/https://www.trhaber.com/sinema-dizi/cagri-filmi-konusu-ne-oyunculari-kimler-cagri-filmi-nerede-cekildi-h38355.html | arşivtarihi = 30 Ekim 2022}}</ref> Bu filmde Muhammed'in yüzü ve vücudu hiç gösterilmemiş, daha çok İslam dininin doğuşuna ve [[İslam'ın yayılışı|yayılışına]] odaklanılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.beyazperde.com/filmler/film-114655/ | başlık = Çağrı | erişimtarihi = 30 Ekim 2022 | çalışma = Beyazperde | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110701115428/https://www.beyazperde.com/filmler/film-114655/ | arşivtarihi = 1 Temmuz 2011}}</ref> Bu film bir "ilk" özelliği taşımasından dolayı tüm dünyada yankı yaratmıştır.<ref name=":34">'''[[Çağrı (film)#cite ref-3|^]]''' Türkiye Söyleşileri 2, Mustafa Akkad ile Söyleşi, Küre Yayınları</ref> Filmin sahnelerinin çoğu [[Libya]]'da, bir kısmı ise [[Fas]]'ta çekildi ve tüm dünyada 12 dile çevrildi.<ref name=":34" /> |
|||
İkinci film ise, yaklaşık yedi senelik uzun çalışmaların sonucunda 2015'te gösterime giren, [[İranlılar|İranlı]] yönetmen [[Mecid Mecidi]]'nin yönetmenliğini yaptığı [[İran]] yapımı <nowiki>''</nowiki>[[Muhammed: Allah'ın Elçisi]]<nowiki>''</nowiki> (''Muhammad: The Messenger of God'') adlı filmdir. Bu filmde de Muhammed'in 12 yaşına kadarki çocukluk hayatı konu alınmış ve Muhammed'in yüzü gösterilmemekle birlikte vücudu, elleri, ayakları ve saçları gösterilmiştir.<ref name=":35">{{Web kaynağı | url = https://onedio.com/haber/peygamberin-yuzu-tartismalariyla-vizyona-giren-cagri-ya-rakip-hz-muhammed-filmi-737188 | başlık = ''Peygamberin Yüzü'' Tartışmalarıyla Vizyona Giren Çağrı'ya Rakip ''Hz.Muhammed'' Filmi | erişimtarihi = 14 Aralık 2021 | dil = Türkçe | çalışma = Onedio | arşivurl = https://web.archive.org/web/20161101113423/https://onedio.com/haber/peygamberin-yuzu-tartismalariyla-vizyona-giren-cagri-ya-rakip-hz-muhammed-filmi-737188 | arşivtarihi = 1 Kasım 2016}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://onedio.com/haber/hz-muhammed-allah-in-elcisi-konusu-nedir-hz-muhammed-allah-in-elcisi-filmi-oyunculari-kimlerdir-1010054 | başlık = Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi Konusu Nedir? Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi Filmi Oyuncuları Kimlerdir? | erişimtarihi = 30 Ekim 2022 | dil = Türkçe | çalışma = Onedio | arşivurl = https://web.archive.org/web/20211130172716/https://onedio.com/haber/hz-muhammed-allah-in-elcisi-konusu-nedir-hz-muhammed-allah-in-elcisi-filmi-oyunculari-kimlerdir-1010054 | arşivtarihi = 30 Kasım 2021}}</ref> Çekimleri yaklaşık 5-6 yıl süren film, bazı kesimler tarafından oldukça başarılı bulunurken, bazı kesimlerce de yoğun eleştirilere maruz kaldı;<ref name=":35" /> hatta bazı [[Sünnilik|Sünni]] ülkelerde vizyona girmeden yasaklandı.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.filmarasidergisi.com/filmimi-seyretmeden-yasakladilar/|başlık=Filmimi Seyretmeden Yasakladılar!|erişimtarihi=1 Kasım 2016|arşivtarihi=22 Aralık 2016|arşivurl=https://web.archive.org/web/20161222163014/http://www.filmarasidergisi.com/filmimi-seyretmeden-yasakladilar/|tarih=16 Ekim 2016|ölüurl=evet|dil=Türkçe|website=filmarasidergisi.com|yayıncı=Film Arası Dergisi|alıntı=Film Arası Dergisi’ne konuşan dünyaca ünlü İranlı Yönetmen Mecid Mecidi, Suudi ve Mısırlı alimlerin ‘Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi’ filmini seyretmeden yasak fetvası verdiklerini söyledi.}}</ref> Bazı [[Sünnilik|Sünni]] kesimler, [[Şiilik|Şii]] gözüyle bu filmi çektiği iddiasıyla filmin yönetmeni [[Mecid Mecidi]]'yi suçladılar;<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.yenisafak.com/hayat/mecidinin-hz-muhammed-filmine-buyuk-tepki-2035310 | başlık = Mecidi'nin 'Hz Muhammed' filmine büyük tepki | erişimtarihi = 30 Ekim 2022 | tarih = 3 Aralık 2014 | dil = tr-TR | çalışma = Yeni Şafak | ad = Yeni | soyadı = Şafak | arşivurl = https://web.archive.org/web/20161010051651/https://www.yenisafak.com/hayat/mecidinin-hz-muhammed-filmine-buyuk-tepki-2035310 | arşivtarihi = 10 Ekim 2016}}</ref> Mecidi ise bunları reddetti.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.youtube.com/watch?v=Tb29uxX2lnM | başlık = Mecid Mecidi ''Muhammed: Allah'ın Elçisi'' Filmini Habertürk TV'ye Anlattı | erişimtarihi = 30 Ekim 2022 | çalışma = YouTube | arşivurl = https://web.archive.org/web/20220209061227/https://www.youtube.com/watch?v=Tb29uxX2lnM | arşivtarihi = 9 Şubat 2022}}</ref> |
|||
===Edebiyat=== |
|||
Gerek [[Türkiye]]'de, gerekse [[İslam dünyası|İslam coğrafyasında]] Muhammed'in yaşamını konu alan sayısız edebi eser yazılmıştır. |
|||
Ünlü [[Ruslar|Rus]] yazar [[Lev Tolstoy]], Muhammed'e hayranlık duyduğunu bazı kitaplarında ([[İtiraflarım (roman)|''İtiraflarım'']]) açıkça söylemiş ve kendisi hakkındaki olumlu görüşlerine yer vermiştir. [[Lev Tolstoy]], yaşamının son yıllarında Muhammed'in bazı pek bilinmeyen sözlerini ([[hadis]]) derleyerek bir [[Hz. Muhammed (Tolstoy risalesi)|kitap hâline getirmiş]] ve yayımlamıştır.<ref name="Muhammed 2013" /> |
|||
[[Amerikalılar|Amerikalı]] [[astrofizik]]çi ve [[yazar]] [[Michael H. Hart]], 1978 yılında yayımladığı <nowiki>''</nowiki>[[Dünyaya Yön Veren En Etkin 100|The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History]]<nowiki>''</nowiki> (''Dünya Tarihine Yön Vermiş En Etkin 100'') kitabında tarihin en etkili kişilerin [[biyografi]]lerine yer vermiştir. Birçok uzman kişilerce başarılı bulunan ve kimi zaman da yoğun eleştirilere maruz kalan Michael H. Hart<nowiki>'ın listesinin 1. sırasında ''Muhammed''</nowiki> yer almaktadır.<ref>Michael H. Hart, [[Dünyaya Yön Veren En Etkin 100|The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History]]<nowiki>''</nowiki> (''Dünya Tarihine Yön Vermiş En Etkin 100''), 1978.</ref> |
|||
===Müzik=== |
|||
{{Harici medya |
|||
|video1=[https://www.youtube.com/watch?v=vMQVC7_b0po Maher Zain - Ya Nabi Salam Alayka (Turkish Version - Türkçe), Official Music Video] |
|||
}} |
|||
Muhammed'i ve İslam dinini konu alan müzik eserlerinin başında, [[Lübnan]] kökenli [[İsveçliler|İsveçli]] şarkıcı [[Maher Zain]]<nowiki>'ın yaptığı şarkılar yer alır. 2011'de çıkardığı ''Ya Nabi Salam Alayka''</nowiki> (''Selam Sana Ey Elçi'') ve 2014<nowiki>'te çıkardığı ''Muhammad P.B.U.H.''</nowiki> (''Muhammed [[S.A.V.]]'') bunlara örnek verilebilir. |
|||
==Zaman dizini== |
|||
{| class="wikitable" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="font-size:90%" |
|||
|+ |
|||
! colspan="3" style="background:LightSteelBlue" |Mekke dönemi<ref name=":14">[[W. Montgomery Watt]], ''Hz. Muhammed Mekke'de'', Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları No: 175, Ankara, 1986.</ref><ref name=":15">{{Web kaynağı | url = https://sorularlaislamiyet.com/peygamber-efendimiz-hz-muhammedin-asv-kronolojik-hayati-kisaca-nasildir | başlık = Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in (asv) kronolojik hayatı kısaca nasıldır? » Sorularla İslamiyet | erişimtarihi =12 Mart 2022| tarih =17 Kasım 2009| dil =Türkçe| çalışma = Sorularla İslamiyet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201125131811/https://sorularlaislamiyet.com/peygamber-efendimiz-hz-muhammedin-asv-kronolojik-hayati-kisaca-nasildir | arşivtarihi = 25 Kasım 2020}}</ref><ref name=":16">{{Web kaynağı | url = https://dergi.diyanet.gov.tr/makaledetay.php?ID=17074 | başlık = Diyanet Dergi {{!}} Diyanet - Aylık Dergi - Aile - Çocuk - İlmi Dergi - Bülten | erişimtarihi =12 Mart 2022| çalışma = dergi.diyanet.gov.tr | arşivengelli = evet}}</ref><ref name=":17">{{Web kaynağı | url = http://www.sonpeygamber.info/hz-peygamber-devri-kronolojisi | başlık = Hz. Peygamber Devri Kronolojisi | erişimtarihi =12 Mart 2022| dil =Türkçe| çalışma = Hz. Muhammed (sav) - Son Peygamber | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110103011155/http://www.sonpeygamber.info/hz-peygamber-devri-kronolojisi | arşivtarihi = 3 Ocak 2011}}</ref> |
|||
! colspan="3" style="background:LightSteelBlue" |Medine dönemi<ref name=":14" /><ref name=":15" /><ref name=":16" /><ref name=":17" /> |
|||
|- |
|||
! style="background:#CCCCCC" |Yıl |
|||
! style="background:#CCCCCC" |Yaş |
|||
! style="background:#CCCCCC" |Olay |
|||
! style="background:#CCCCCC" |Yıl |
|||
! style="background:#CCCCCC" |Yaş |
|||
! style="background:#CCCCCC" |Olay |
|||
|- |
|||
|{{Yaklaşık}} 570 |
|||
| - |
|||
|Babası [[Abdullah bin Abdülmuttalib|Abdullah]]'ın ölümü |
|||
| rowspan="3" |622 |
|||
| rowspan="3" |52 |
|||
|[[Medine]]'ye varması ve [[Mescid-i Nebevî]]'nin inşası |
|||
|- |
|||
|{{Yaklaşık}} 570 |
|||
| - |
|||
|[[Fil vak'ası|Fil Vak'ası]] |
|||
|Medine'de [[Medine Sözleşmesi]] adlı anayasayı ilan etmesi |
|||
|- |
|||
|{{Yaklaşık}} 570 |
|||
| - |
|||
|[[Mekke]]'de doğumu{{refn|Muhammed'in doğum tarihi olarak 569 ve 571 yılları da alternatif olarak sunulmaktadır.|group=not}} |
|||
|[[Bizans İmparatorluğu|Bizanslıların]] Suriye ve Mısır'ı [[Sasani İmparatorluğu|Sasanilerden]] geri alması |
|||
|- |
|||
|574 |
|||
|4 |
|||
|Süt annesi [[Halime]]'den ailesine dönüşü |
|||
|622-623 |
|||
|52-53 |
|||
|[[Muhacir]]lerle [[ensar]]lar arasında kardeşliği tesis etmesi |
|||
|- |
|||
|576 |
|||
|6 |
|||
|Annesi [[Amine|Âmine]]'nin ölümü |
|||
| rowspan="2" |623 |
|||
| rowspan="2" |53 |
|||
|Medine Şehir Devleti'ni kurması ve devlet başkanı seçilmesi |
|||
|- |
|||
|578 |
|||
|8 |
|||
|Dedesi [[Abdülmuttalib bin Haşim|Abdülmuttalib]]'in ölümü |
|||
|Müslümanların kıblelerinin [[Mescid-i Aksa]]'dan ([[Kudüs]]) [[Kâbe]]'ye ([[Mekke]]) çevrilmesi |
|||
|- |
|||
|{{Yaklaşık}} 583 |
|||
|12-13 |
|||
|Amcası [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebu Talib]] ile birlikte [[Suriye]]'ye ([[Şam]]) ticarete gitmesi |
|||
|624 |
|||
| rowspan="5" |54 |
|||
|[[Bedir Muharebesi]] |
|||
|- |
|||
|587 |
|||
|17 |
|||
|Amcası Zübeyr ile birlikte [[Yemen]]'e gitmesi |
|||
|624 |
|||
|Kızı [[Rukiyye bint Muhammed|Rukiyye]]'nin ölümü |
|||
|- |
|||
|588 |
|||
|18 |
|||
|[[Ficâr savaşları|Ficâr Savaşları]]'na amcalarının yanında katılması |
|||
|624 |
|||
|Nişanlısı [[Aişe]] ile evlenmesi |
|||
|- |
|||
|590 |
|||
|20 |
|||
|[[Hilfü'l-Fudûl]] cemiyetine girmesi |
|||
|624 |
|||
|[[Yahudiler]]in Medine'deki Müslümanlara karşı düşmanca hareketlere başlamaları |
|||
|- |
|||
|594 |
|||
|24 |
|||
|[[Hatice bint Hüveylid|Hatice]]'ye ait ticaret kervanının başında [[Busra]]'ya gitmesi |
|||
|624 |
|||
|[[Benî Kaynuka|Beni Kaynuka Gazvesi]] |
|||
|- |
|||
|595 |
|||
|25 |
|||
|[[Hatice bint Hüveylid|Hatice]] ile tanışması, Hatice'nin evlenme teklifi ve evlenmesi |
|||
| rowspan="4" |625 |
|||
| rowspan="4" |55 |
|||
|[[Uhud Muharebesi]] ve amcası [[Hamza bin Abdülmuttalib|Hamza]]'nın ölümü |
|||
|- |
|||
|598 |
|||
|27-28 |
|||
|İlk çocuğu [[Kâsım bin Muhammed (Muhammed'in oğlu)|Kâsım]]'ın doğması, kendisine ''Ebu'l Kasım'' denilmesi ve hemen küçük yaşta ölmesi |
|||
|Torunu [[Hasan bin Ali|Hasan]]'ın doğumu |
|||
|- |
|||
|599 |
|||
|28-29 |
|||
|İlk kızı [[Zeyneb bint Muhammed|Zeyneb]]'in doğumu |
|||
|Recî Vak'ası ve [[Bi'ri Maune|Bi'ri Maune Faciası]] |
|||
|- |
|||
|602 |
|||
|32 |
|||
|Kızı [[Rukiyye bint Muhammed|Rukiyye]]'nin doğumu |
|||
|[[Benî Nadir|Beni Nadir Gazvesi]] |
|||
|- |
|||
|605 |
|||
|35 |
|||
|[[Kâbe]] hakemliği yapması |
|||
|626 |
|||
|56 |
|||
|İkinci torunu [[Hüseyin]]'in doğumu |
|||
|- |
|||
|{{Yaklaşık}} 607 |
|||
|37 |
|||
|Kızı [[Ümmü Gülsüm bint Muhammed|Ümmü Gülsüm]]'ün doğumu |
|||
| rowspan="2" |627 |
|||
| rowspan="2" |57 |
|||
|[[Hendek Muharebesi]] |
|||
|- |
|||
|{{Yaklaşık}} 609 |
|||
|39 |
|||
|Küçük kızı [[Fatıma]]'nın doğumu |
|||
|Hendek Muharebesi'ndeki ihanetlerinden ötürü [[Beni Kurayza|Beni Kureyza]] Yahudilerinin [[Beni Kureyza Muharebesi|cezalandırılması]] |
|||
|- |
|||
|610 |
|||
|40 |
|||
|[[Hira Mağarası]]'nda ilk [[Vahiy|vahyi]] alması |
|||
| rowspan="5" |628 |
|||
| rowspan="5" |58 |
|||
|[[Hudeybiye Antlaşması]] |
|||
|- |
|||
|611 |
|||
|41 |
|||
|İkinci oğlu [[Abdullah bin Muhammed|Abdullah]]'ın doğumu ve bir yaşına basmadan ölümü |
|||
|[[Muhammed'in mektupları|İslam'a davet mektupları]] yazdırtıp elçiler aracılığıyla çeşitli devletlerin hükümdarlarına göndermesi |
|||
|- |
|||
|613 |
|||
|43 |
|||
|Mesajını Mekkelilere açıkça duyurması |
|||
|[[Hayber Muharebesi|Hayber'in Fethi]] |
|||
|- |
|||
|614 |
|||
|44-45 |
|||
|Mekke'de Müslümanlara yönelik ağır zulümlerin başlaması |
|||
|Hayber'in Fethi'nden sonra [[Yahudiler|Yahudi]] bir kadın tarafından kendisine zehirleme girişiminde bulunulması |
|||
|- |
|||
|615 |
|||
|45 |
|||
|Bir grup Müslümanın [[Habeşistan]]'a göç etmesi |
|||
|[[Ninova Muharebesi (627)|Ninova Muharebesi]] ve [[Orta Doğu]]'daki [[Bizans-Sasani Savaşı (602-628)|Bizans-Sasani Savaşları]]'nın sona ermesi |
|||
|- |
|||
| rowspan="3" |616 |
|||
| rowspan="3" |46 |
|||
|[[Hamza bin Abdülmuttalib|Hamza]] ile [[Ömer]]'in Müslüman olmaları |
|||
| rowspan="3" |629 |
|||
| rowspan="3" |59 |
|||
|Kızı [[Zeyneb bint Muhammed|Zeyneb]]'in ölümü |
|||
|- |
|||
|[[Sasani İmparatorluğu|Sasani]] hükümdarı [[II. Hüsrev]]'in, [[Bizans İmparatorluğu|Bizans]]'ın elinde olan [[Suriye]] ve [[Mısır]]'ı zaptetmesi |
|||
|[[Halid bin Velid]] ve [[Amr bin Âs]]'ın Müslüman olmaları |
|||
|- |
|||
|[[Haşimoğulları]]'na yönelik [[boykot]]un başlaması |
|||
|[[Mute Muharebesi]] ([[Bizans İmparatorluğu]] ile ilk savaş) |
|||
|- |
|||
| rowspan="2" |619 |
|||
| rowspan="2" |49 |
|||
|Haşimoğulları'na yönelik boykotun sona ermesi |
|||
| rowspan="5" |630 |
|||
| rowspan="5" |60 |
|||
|[[Mekke'nin Fethi]], [[Kâbe]]'nin putlardan temizlenmesi |
|||
|- |
|||
|Karısı [[Hatice bint Hüveylid|Hatice]]'nin ve amcası [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebu Talib]]'in ölümü ([[Hüzün Yılı]]) |
|||
|[[Arap Yarımadası|Arabistan]]'da toplu seferlerin yapılması ve [[İslam]]'ın hızlıca yayılması |
|||
|- |
|||
| rowspan="3" |620 |
|||
| rowspan="3" |50 |
|||
|[[İslam]]'a davet için [[Taif]]'e gitmesi, ancak ağır hakaretlere uğrayıp taşlanarak [[Mekke]]'ye geri dönmesi |
|||
|Kızı [[Ümmü Gülsüm bint Muhammed|Ümmü Gülsüm]]'ün ölümü |
|||
|- |
|||
|[[Miraç|İsra ve Miraç]] olayı |
|||
|Eşi [[Mâriye el-Kıbtiyye|Mâriye]]'den oğlu İbrahim'in doğması ve 1-2 yaşında ölmesi |
|||
|- |
|||
|[[Akabe Biatları|I. Akabe Biatı]] |
|||
|[[Tebük Seferi]] |
|||
|- |
|||
|{{Yaklaşık}} 621 |
|||
|51 |
|||
|[[Sevde bint Zem'a]] ile evlenmesi |
|||
|{{Yaklaşık}} 628-631 |
|||
|58-61 |
|||
|[[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] [[Bizans imparatorları listesi|İmparatoru]] [[Herakleios]]'a [[Dihye bin Halife]] aracılığıyla İslam'a davet mektubu yollanması |
|||
|- |
|||
|621 |
|||
|51 |
|||
|[[Akabe Biatları|II. Akabe Biatı]] |
|||
| rowspan="2" |632 |
|||
|61-62 |
|||
|[[Mekke]]'de [[Veda Haccı]] yapması ve ardından 100 binden fazla Müslümana [[Veda Hutbesi]] ile son kez topluca seslenmesi |
|||
|- |
|||
|622 |
|||
|52 |
|||
|[[Medine]]'ye [[hicret]]i |
|||
|62-63 |
|||
|Hastalanması ve [[Medine]]'de ölümü |
|||
|} |
|||
==Notlar== |
|||
{{not listesi}} |
|||
{{Kaynakça|group="not"|2}} |
|||
==Kaynakça== |
|||
{{Kaynakça|2}} |
|||
==Bibliyografi== |
|||
{{Kaynak başı|30em}} |
|||
* {{kitap kaynağı |başlık= Peygamberimizin Hayatı |son= Yücel |ad= İrfan |yazarbağı= |yıl= 2012 |yayıncı= Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları |yer= İstanbul |isbn= 9789751901880 |sayfa= |sayfalar=|erişimtarihi= 2 Temmuz 2013 |url= http://www.diyanet.gov.tr/turkish/diniyayinlar/dergiler/dosyalar/716943907.pdf |kaynak= harv }}{{Ölü bağlantı}} |
|||
* {{Dergi kaynağı|dergi = [[signs (dergi)|Signs]]|yazar = Ahmed, Leila|başlık = Women and the Advent of Islam|url = https://archive.org/details/sim_signs_summer-1986_11_4/page/665|cilt = 11|tarih = Yaz 1986|sayfalar =665-91|doi= 10.1086/494271|sayı = 4}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | yazar = [[Muhammad Mohar Ali|Ali, Muhammad Mohar]] | yıl = 1997 | başlık = The Biography of the Prophet and the Orientalists | yayıncı = King Fahd Complex for the Printing of the Holy Qur'an | isbn = 9960-770-68-0 | url = http://www.islamhouse.com/p/51772 |erişimtarihi= 12 Temmuz 2013 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20130306195107/http://www.islamhouse.com/p/51772 |arşivtarihi= 6 Mart 2013 | ölüurl = evet }} |
|||
* {{Dergi kaynağı|dergi = [[Proceedings of the 11th International Congress of Turkish Art]]|yazar = Wijdan, Ali|başlık = From the Literal to the Spiritual: The Development of Prophet Muhammad's Portrayal from 13th century Ilkhanid Miniatures to 17th century Ottoman Art|cilt = |yer= Utrecht, The Netherlands eds. M. Kiel, N. Landman, and H. Theunissen.|tarih = 23–28 Ağustos 1999|url = http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf4/07Ali.pdf|sayfalar =1-24|doi= |sayı = 7|erişimtarihi= 12 Temmuz 2013|arşivurl= https://web.archive.org/web/20041203232347/http://www2.let.uu.nl/Solis/anpt/ejos/pdf4/07Ali.pdf|arşivtarihi= 3 Aralık 2004|ölüurl = evet}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Armstrong| ad= Karen| yazarbağı = Karen Armstrong| yıl = 1992 | başlık = [[Muhammad: A Biography of the Prophet]] | yayıncı = Harpercollins | isbn = 0-06-250886-5 |url = }} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Awde | ad=Nicholas| başlık= Women in Islam: An Anthology from the Quran and Hadith| yayıncı=Routledge | yıl=2000 | isbn=0-7007-1012-4}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Ballard | ad=Harold Wayne |eşyazarlar=Donald N. Penny, W. Glenn Jonas | başlık= A Journey of Faith: An Introduction to Christianity | url=https://archive.org/details/journeyoffaithin0000unse | yayıncı=Mercer University Press | yıl=2002 | isbn=0-86554-746-7}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Barlas | ad=Asma |yazarbağı=Asma Barlas | başlık= Believing Women in Islam | url=https://archive.org/details/believingwomenin0000barl | yayıncı=University of Texas Press | yıl=2002 | isbn=0-292-70904-8}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Bogle | ad=Emory C. | yazarbağı=Emory C. Bogle | başlık= Islam: Origin and Belief | yayıncı=Texas University Press | yıl=1998 | isbn=0-292-70862-9}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Brown | ad=Daniel | başlık=A New Introduction to Islam | yayıncı=Blackwell Publishing Professional | yıl=2003 | isbn=978-0-631-21604-9}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Bullough | ad=Vern L | yazarbağı=Vern L. Bullough |eşyazarlar=Brenda Shelton, Sarah Slavin | başlık=The Subordinated Sex: A History of Attitudes Toward Women | yayıncı=University of Georgia Press | yıl=1998 | isbn=978-0-8203-2369-5}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Cohen | ad=Mark R. | yazarbağı=Mark R. Cohen | başlık=Under Crescent and Cross | yayıncı=Princeton University Press |basım=Reissue| yıl=1995 | isbn=978-0-691-01082-3}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı = Dakake | ad = Maria Massi | başlık =The Charismatic Community: Shi'ite Identity in Early Islam | yayıncı = SUNY Press | yıl = 2008 | isbn = 0-7914-7033-4}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Donner | ad = Fred | yazarbağı=Fred M. Donner|başlık=Narratives of Islamic Origins: The Beginnings of Islamic Historical Writing | url=https://archive.org/details/narrativesofisla0000donn | yayıncı=Darwin Press | yıl = 1998 | isbn=0-87850-127-4}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Endress | ad=Gerhard | yazarbağı=Gerhard Endress | başlık=Islam | yayıncı=New Age Books | yıl=2003 | isbn=978-81-7822-156-4}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Ernst | ad=Carl | yazarbağı=Carl Ernst | yıl = 2004 | başlık = Following Muhammad: Rethinking Islam in the Contemporary World | url=https://archive.org/details/followingmuhamma0005erns | yayıncı = University of North Carolina Press | isbn = 0-8078-5577-4}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Esposito | ad=John | yazarbağı=John Esposito | yıl=1998 | başlık=Islam: The Straight Path | url=https://archive.org/details/islamstraightpat0000espo | yayıncı=Oxford University Press | isbn=0-19-511233-4}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Esposito | ad=John | yıl=1999 | başlık=The Islamic Threat: Myth Or Reality? | url=https://archive.org/details/islamicthreatmyt00espo | yayıncı=Oxford University Press | isbn=0-19-513076-6}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Esposito | ad=John | yıl=2002 | başlık=What Everyone Needs to Know About Islam | url=https://archive.org/details/whateveryoneneed0000espo | yayıncı=Oxford University Press | isbn=0-19-515713-3}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Farah | ad=Caesar | yazarbağı=Caesar E. Farah | başlık=[[Islam: Beliefs and Observances]] | yayıncı=Barron's Educational Series | yıl=1994 |basım=5.| isbn=978-0-8120-1853-0}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Glubb | ad=John Bagot | yazarbağı=John Bagot Glubb | başlık=The Life and Times of Muhammad | url=https://archive.org/details/lifetimesmuhamma00glub | yayıncı=Hodder & Stoughton | yıl=1970 | isbn=0-8154-1176-6}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Goldman | ad=Elizabeth | yazarbağı=Elizabeth Goldman | başlık=Believers: spiritual leaders of the world | url=https://archive.org/details/believersspiritu00gold | yayıncı=Oxford University Press | yıl=1995 | isbn=0-19-508240-0}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Goldman| ad=Ann |eşyazarlar=Richard Hain, Stephen Liben | başlık= Oxford Textbook of Palliative Care for Children| url=https://archive.org/details/oxfordtextbookof0000unse_g7j0| yayıncı=Oxford University Press | yıl=2006 | isbn=0-19-852653-9}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Haaren| ad=John Henry |eşyazarlar=Addison B. Poland| başlık=Famous Men of the Middle Ages| url=https://archive.org/details/famousmenofmiddl0000john| yayıncı=University Publishing Company | yıl=1904 | isbn=1-882514-05-X}} |
|||
* Al-Hibri, Azizah Y. (2003). "An Islamic Perspective on Domestic Violence". ''27 Fordham International Law Journal'' 195. |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Holt | ad=P. M. | yazarbağı=P. M. Holt |eşyazarlar=Ann K. S. Lambton, [[Bernard Lewis]] | başlık=The Cambridge History of Islam (Paperback) | yıl=1977 | yayıncı=Cambridge University Press | isbn=978-0-521-29135-4}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Hourani | ad=Albert | yazarbağı=Albert Hourani |eşyazarlar=[[Malise Ruthven|Ruthven, Malise]] | başlık=A History of the Arab Peoples | yıl=2003 | yayıncı=Belknap Press; Revised edition | isbn=978-0-674-01017-8}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=ibn Isa |ad=Muhammad (Imam Tirmidhi) | yazarbağı=Imam Tirmidhi | başlık=Syama'il Muhammadiyah: KeanggunanMu Ya Rasulullah | yıl=2011 | yayıncı=PTS Islamika Sdn. Bhd. |yer=Malaysia | isbn=978-967-3-66064-3 | sayfa=388 | dil = Arapça | biçim=Hardcover}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Ishaq | ad=Ibn | yazarbağı=Ibn Ishaq |eşyazarlar=[[Alfred Guillaume|Guillaume, Alfred]], ed. | başlık=The Life of Muhammad: A Translation of Ibn Ishaq's Sirat Rasul Allah | url=https://archive.org/details/lifeofmuhammadtr0000ibnh | yayıncı=Oxford University Press | yıl=2002 | isbn=978-0-19-636033-1}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Jacobs | ad=Louis| yazarbağı=Louis Jacobs|başlık=The Jewish Religion: A Companion | url=https://archive.org/details/jewishreligionco0000jaco | yayıncı=Oxford University Press | yıl=1995 | isbn=0-19-826463-1}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Kelsay | ad=John| yazarbağı=John Kelsay|başlık=Islam and War: A Study in Comparative Ethics | url=https://archive.org/details/islamwarstudyinc0000kels | yayıncı=Westminster John Knox Press | yıl=1993 | isbn=0-664-25302-4}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Khan | ad=Majid Ali | yazarbağı=Majid Ali Khan | başlık=Muhammad The Final Messenger | yayıncı=Islamic Book Service, New Delhi, 110002 (India) | yıl=1998 | isbn=81-85738-25-4}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Kochler | ad=Hans | yazarbağı=Hans Köchler | başlık=Concept of Monotheism in Islam & Christianity | url=https://archive.org/details/conceptofmonothe0000unse | yayıncı=I.P.O. | yıl=1982 | isbn=3-7003-0339-4}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı = Lapidus| ad = Ira | başlık = A History of Islamic Societies | url = https://archive.org/details/historyofislamic0000lapi_t2d2| yayıncı = Cambridge University Press | yıl = 2002 |basım= 2.| isbn = 978-0-521-77933-3}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Larsson| ad=Göran | başlık= Ibn Garcia's Shu'Ubiyya Letter: Ethnic and Theological Tensions in Medieval Al-Andalus| yayıncı=Brill Academic Publishers | yıl=2003 | isbn=90-04-12740-2}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Lewis | ad=Bernard | yazarbağı=Bernard Lewis | yıl=1993 | başlık=[[The Arabs in History]] | yayıncı=Oxford University Press | isbn=0-19-280310-7}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Lewis | ad=Bernard | yazarbağı=Bernard Lewis | başlık=[[Race and Slavery in the Middle East|Race and Slavery in the Middle East: An Historical Enquiry]] | yayıncı=Oxford University Press, USA |basım=Reprint| yıl=1992 | isbn=978-0-19-505326-5}} |
|||
* {{Haber kaynağı | soyadı=Lewis | ad=Bernard | başlık=Islamic Revolution | tarih=21 Ocak 1998 | yayıncı=The New York Review of Books | url=http://www.nybooks.com/articles/4557 | erişimtarihi=12 Temmuz 2013 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20100408105440/http://www.nybooks.com/articles/4557 |arşivtarihi=8 Nisan 2010 | ölüurl=hayır }} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Lings | ad=Martin | yazarbağı=Martin Lings | başlık=[[Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources]] | yayıncı=Islamic Texts Society.| yıl=1983 | isbn=978-0-946621-33-0}} US edn. by Inner Traditions International, Ltd. |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı = Madelung | ad = Wilferd | yazarbağı = Wilferd Madelung | başlık = [[The Succession to Muhammad|The Succession to Muhammad: A Study of the Early Caliphate]] | yayıncı = Cambridge University Press | yıl = 1997 | isbn = 0-521-64696-0}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Momen| ad=Moojan | yazarbağı=Moojan Momen | başlık=An Introduction to Shi'i Islam: The History and Doctrines of Twelver Shiʻism | url=https://archive.org/details/introductiontosh0000unse_d5k7| yayıncı=Yale University Press| yıl=1985 | isbn=0-300-03531-4}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Neusner| ad=Jacob | başlık=God's Rule: The Politics of World Religions | yayıncı=Georgetown University Press| yıl=2003 | isbn=0-87840-910-6}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Nigosian | ad=S. A. | yazarbağı=S. A. Nigosian | başlık= Islam:Its History, Teaching, and Practices | url=https://archive.org/details/islamitshistoryt0000nigo | yayıncı=Indiana University Press | yıl=2004 | isbn=0-253-21627-3}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Ordoni | ad=Abu Muhammad |eşyazarlar=Muhammad Kazim Qazwini | başlık=[[Fatima the Gracious]] |yayıncı=Ansariyan Publications |yıl=1992| isbn=B000BWQ7N6}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Peters | ad=Francis Edward | yazarbağı=F. E. Peters | yıl=2003 | başlık=Islam: A Guide for Jews and Christians| url=https://archive.org/details/islamguideforjew00fepe | yayıncı=Princeton University Press | isbn=0-691-11553-2}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Peters | ad=Francis Edward | yıl=2003b | başlık=The Monotheists: Jews, Christians, and Muslims in Conflict and Competition| url=https://archive.org/details/monotheistsjewsc00pete_0 | yayıncı=Princeton University Press |id=ASIN: B0012385Z6 | isbn=0-691-11461-7}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Peters | ad=Francis Edward | yazarbağı=F. E. Peters | yıl=1994 | başlık=Muhammad and the Origins of Islam| url=https://archive.org/details/muhammadorigins00pete | yayıncı=SUNY Press | isbn=0-7914-1876-6}} |
|||
* {{Dergi kaynağı|dergi = [[International Journal of Middle East Studies]]|yazar = Peters, F. E.|başlık = [[The Quest of the Historical Muhammad (Peters)|The Quest of the Historical Muhammad]]|cilt = 23|sayı= 3 |yıl = 1991|sayfalar =291-315|doi=10.1017/S0020743800056312 }} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Peterson | ad=Daniel | yazarbağı=Daniel C. Peterson | yıl=2007 | başlık=Muhammad, Prophet of God| url=https://archive.org/details/muhammadpropheto0000pete | yayıncı=Wm. B. Eerdmans Publishing Company | isbn=0-8028-0754-2}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Malik | ad=Fazlurrahman | yazarbağı=Fazlurrahman Malik | yıl=1979 | başlık= Islam | url=https://archive.org/details/isbn_9780226702810 | yayıncı= University of Chicago Press | isbn=0-226-70281-2}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Ramadan | ad=Tariq | yazarbağı=Tariq Ramadan | yıl=2007 | başlık= In the Footsteps of the Prophet: Lessons from the Life of Muhammad | url=https://archive.org/details/infootstepsofpro00rama | yayıncı=Oxford University Press | isbn=0-19-530880-8}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı = Razwi | ad = Ali Asgher | başlık =A Restatement of the History of Islam and Muslims | url = https://archive.org/details/restatementofhis0000razw | yayıncı = World Federation of K S I Muslim Communities Islamic Centre | yıl = 1997 | isbn = 0-9509879-1-3}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Reeves | ad=Minou | yazarbağı=Minou Reeves | başlık=Muhammad in Europe: A Thousand Years of Western Myth-Making | url=https://archive.org/details/muhammadineurope0000mino | yıl=2003 | yayıncı=NYU Press | isbn=978-0-8147-7564-6}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Robinson | ad=David | başlık=Muslim Societies in African History | url=https://archive.org/details/muslimsocietiesi0000robi | yayıncı=Cambridge University Press | yıl=2004 | isbn=0-521-82627-6}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | yazar=[[Maxime Rodinson|Rodinson, Maxime]] | başlık=Muhammad: Prophet of Islam | yayıncı=Tauris Parke Paperbacks | yıl=2002 | isbn=1-86064-827-4}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Rue | ad=Loyal | yazarbağı=Loyal Rue | başlık=Religion Is Not about God: How Spiritual Traditions Nurture Our Biological | url=https://archive.org/details/religionisnotabo0000ruel | yayıncı=Rutgers | yıl=2005 | isbn=0-8135-3955-2}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Serin | ad=Muhittin | başlık= Hattat Aziz Efendi | yayıncı=Istanbul | yıl=1998 | isbn=975-7663-03-4, OCLC 51718704}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Sikand |ad=Yoginder |başlık=Muslims in India since 1947: Islamic perspectives on inter-faith relations |yayıncı=RoutledgeCurzon |yer= Londra |yıl=2004 |isbn=0-415-31486-0}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı = Tabatabae | ad = Sayyid Mohammad Hosayn | yazarbağı = Allameh Tabatabaei | başlık = [[Tafsir al-Mizan|AL-MIZAN:AN EXEGESIS OF THE QUR'AN]], translation by S. Saeed Rizvi| yayıncı = WOFIS| isbn =964-6521-14-2}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Teed | ad=Peter | başlık= A Dictionary of Twentieth Century History | url=https://archive.org/details/dictionaryoftwen00teed | yayıncı=Oxford University Press | yıl=1992 | isbn=0-19-211676-2}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Turner | ad=Colin | başlık= Islam: The Basics | url=https://archive.org/details/islambasics0000turn | yayıncı=Routledge | yıl=2005 | isbn=0-415-34106-X}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Watt | ad=W. Montgomery | yazarbağı=William Montgomery Watt | başlık=Muhammad: Prophet and Statesman | yayıncı=Oxford University Press | yıl=1961 | isbn=0-19-881078-4}} (New edition 1974) |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Watt | ad=W. Montgomery | başlık=[[Muhammad at Medina (book)|Muhammad at Medina]] | yayıncı=Oxford University Press | yıl=1956 | isbn=0-19-577307-1}} |
|||
* {{Kitap kaynağı | soyadı=Watt | ad=W. Montgomery| başlık=[[Muhammad at Mecca (book)|Muhammad at Mecca]] | yayıncı=Oxford University Press | yıl=1953 |id=ASIN: B000IUA52A | isbn=0-19-577277-6}} |
|||
* {{Dergi kaynağı |soyadı1 = Weil |ad1 = Gustav |yazarbağı1= Gustav Weil |soyadı2 = Sanders |ad2 = Frank K. |soyadı3 = Dunning |ad3 = Harry W. | yıl = 1895 |başlık = An Introduction to the Quran |url = https://archive.org/details/sim_biblical-world_1895-03_5_3/page/181 |dergi = The Biblical World |yayıncı = The University of Chicago Press |cilt = 5 |sayı = 3 |sayfalar =181-191|jstor = 3135387 |doi= 10.1086/471621}} |
|||
* {{Kitap kaynağı |editör1-ad=Jonathan E. |editör1-soyadı=Brockopp |başlık=The Cambridge companion to Muhammad |url=http://www.cambridge.org/9780521713726 |seri=Cambridge Companions to Religion |yıl=2010 |yayıncı=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-71372-6}} |
|||
* {{Dergi kaynağı|soyadı1 = Weil |ad1 = Gustav |yazarbağı1= Gustav Weil |yıl = 1895 |başlık = An Introduction to the Quran II |url = https://archive.org/details/sim_biblical-world_1895-04_5_4/page/273 |dergi = The Biblical World |yayıncı = The University of Chicago Press |cilt = 5 |sayı = 4 |sayfalar =273-286| jstor = 3135160 |doi= 10.1086/471639}} |
|||
{{Kaynak sonu}} |
|||
===Ansiklopediler=== |
|||
{{Kaynak başı|30em}} |
|||
* {{Ansiklopedi kaynağı | editör=William H. McNeill, Jerry H. Bentley, David Christian |ansiklopedi=Berkshire Encyclopedia of World History | yayıncı=Berkshire Publishing Group | yıl=2005 | isbn=978-0-9743091-0-1}} |
|||
* {{Ansiklopedi kaynağı | editör=Richard C. Martin, Said Amir Arjomand, Marcia Hermansen, Abdulkader Tayob, Rochelle Davis, John Obert Voll |ansiklopedi=Encyclopedia of Islam & the Muslim World | yayıncı=MacMillan Reference Books | yıl=2003 | isbn=978-0-02-865603-8}} |
|||
* {{Ansiklopedi kaynağı | editör=P. J. Bearman, Th. Bianquis, [[Clifford Edmund Bosworth|C. E. Bosworth]], E. van Donzel, [[Wolfhart Heinrichs|W. P. Heinrichs]] |ansiklopedi=[[Encyclopaedia of Islam]] Online | yayıncı=Brill Academic Publishers |issn=1573-3912}} |
|||
* {{Ansiklopedi kaynağı | editör=Lindsay Jones |ansiklopedi=Encyclopedia of Religion | yayıncı=MacMillan Reference Books |basım=2.| yıl=2005 | isbn=978-0-02-865733-2}} |
|||
* {{Ansiklopedi kaynağı | editör=Jane Dammen McAuliffe |ansiklopedi=[[Encyclopedia of the Qur'an]] | yayıncı=Brill Academic Publishers | yıl=2005 | isbn=978-90-04-12356-4}} |
|||
* {{Ansiklopedi kaynağı |ansiklopedi=Encyclopedia of World History | yayıncı=Oxford University Press | yıl=1998 | isbn=0-19-860223-5}} |
|||
* {{Ansiklopedi kaynağı |ansiklopedi=The New Encyclopædia Britannica | yayıncı=Encyclopædia Britannica, Incorporated |basım=Rev| yıl=2005 | isbn=978-1-59339-236-9}} |
|||
{{Kaynak sonu}} |
|||
==Konuyla ilgili yayınlar== |
|||
===Kitaplar=== |
|||
{{kaynak başı|30em}} |
|||
* {{Kitap kaynağı|editör-soyadı=Berg|editör-ad=Herbert|başlık=Method and Theory in the Study of Islamic Origins|yayıncı=E. J. Brill|yıl=2003|isbn=978-90-04-12602-2}} |
|||
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Cook|ad=Michael|başlık=Muhammad|url=https://archive.org/details/muhammad0000cook_h0b4|yayıncı=Oxford University Press|yıl=1983|isbn=978-0-19-287605-8}} |
|||
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Guillaume|ad=Alfred|url=https://archive.org/details/TheLifeOfMohammed|başlık=The Life of Muhammad: A translation of Ibn Ishaq's Sirat Rasul Allah|yayıncı=Oxford University Press|tarih=1955|isbn=0-19-636033-1}} |
|||
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Hamidullah|ad=Muhammad|başlık=The Life and Work of the Prophet of Islam|yayıncı=Islamabad: Islamic Research Institute|yıl=1998|isbn=978-969-8413-00-2}} |
|||
* {{Kitap kaynağı|editör-soyadı=Motzki|editör-ad=Harald|başlık=The Biography of Muhammad: The Issue of the Sources – Islamic History and Civilization: Studies and Texts, Vol. 32|url=https://archive.org/details/biographyofmuham0000unse|yayıncı=Brill|yıl=2000|isbn=978-90-04-11513-2}} |
|||
* Musa, A.Y. ''Hadith as Scripture: Discussions on The Authority Of Prophetic Traditions in Islam'', New York: Palgrave, 2008 |
|||
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Rubin|ad=Uri|başlık=The Eye of the Beholder: The Life of Muhammad as Viewed by the Early Muslims (A Textual Analysis)|yayıncı=Darwin Press|yıl=1995|isbn=978-0-87850-110-6}} |
|||
* {{Kitap kaynağı|soyadı=Schimmel|ad=Annemarie|yazarbağı=Annemarie Schimmel|başlık=And Muhammad is His Messenger: The Veneration of the Prophet in Islamic Piety|yayıncı=The University of North Carolina Press|yıl=1985|isbn=978-0-8078-4128-0|url=https://archive.org/details/andmuhammadishis00schi}} |
|||
{{kaynak sonu}} |
|||
===Çevrimiçi=== |
|||
{{kaynak başı|30em}} |
|||
* ''The Oxford Encyclopedia of the Islamic World''{{'}}de [http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t236/e0550 Muḥammad] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170211050118/http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t236/e0550 |tarih=11 Şubat 2017 }}, Ahmad S. Moussalli, Gordon D. Newby ve Ahmad Moussalli |
|||
* ''Encyclopædia Britannica Online''{{'}}da [http://www.britannica.com/eb/article-9105853/Muhammad Muhammad: Prophet of Islam] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20080719223312/http://www.britannica.com/eb/article-9105853/Muhammad |tarih=19 Temmuz 2008 }}, Nicolai Sinai ve W. Montgomery Watt |
|||
{{kaynak sonu}} |
|||
==Dış bağlantılar== |
|||
{{Kardeş proje bağlantıları |
|||
|commons= محمد بن عبد الله |
|||
|s= Kişi:Muhammed |
|||
|q= Muhammed |
|||
|d= Q9458 |
|||
|collapsible=}} |
|||
*{{Curlie|Society/Religion_and_Spirituality/Islam/Prophets/Muhammed}} |
|||
{{Şablon grubu |
|||
|title = Muhammed hakkındaki maddeler |
|||
|list = |
|||
{{Muhammed2}} |
|||
{{Kur'an'da adı geçen peygamberler}} |
|||
{{Kur'an'da isim ve karakterler}} |
|||
{{İslam konuları}} |
|||
{{Muhammed tasvirleri}}{{Sosyal ve politik felsefe}} |
|||
}} |
|||
{{Otorite kontrolü}} |
|||
[[Kategori:Muhammed| ]] |
|||
[[Kategori:570'lerde doğanlar]] |
|||
[[Kategori:632 yılında ölenler]] |
|||
[[Kategori:7. yüzyıl liderleri]] |
|||
[[Kategori:7. yüzyılda Araplar]] |
|||
[[Kategori:Arap siyasetçiler]] |
|||
[[Kategori:Din kurucuları]] |
|||
[[Kategori:Ehli Beyt]] |
|||
[[Kategori:İslam peygamberleri]] |
|||
[[Kategori:Köle sahipleri]] |
|||
[[Kategori:Kureyş]] |
|||
[[Kategori:Medine'de ölenler]] |
|||
[[Kategori:Mekke doğumlular]] |
|||
[[Kategori:Müslüman generaller]] |
|||
[[Kategori:Arap peygamberler]] |
|||
[[Kategori:6. yüzyılda Araplar]] |
|||
[[Kategori:Arap generaller]] |
|||
[[Kategori:Medine]] |
১৩:১৫, ৯ এপ্রিল ২০২৪ তারিখে সংশোধিত সংস্করণ
টেমপ্লেট:Koruma-yarı-süresiz টেমপ্লেট:Diğer anlamı টেমপ্লেট:Kişi bilgi kutusu Muhammed[not ১] (টেমপ্লেট:Dil, আরবি উচ্চারণ: [muħammad]; আনু. 570 - 8 Haziran 632[not ২]), dünyanın en kalabalık ikinci dini olan İslam'ın kurucusu ve merkezî figürü olan dinî, askerî ve siyasi Arap liderdir.[৩] Arap Yarımadası'nın tamamını ele geçirerek Müslüman hâkimiyetini tek bir yönetim altında birleştirmiş ve böylece İslam'ın kutsal kitabı Kur'an'ın yanı sıra, öğretileri ile uygulamalarını güvence altına alarak İslamî dinî inancın temelini oluşturmuştur.[৪] Müslümanlar tarafından Âdem, İbrahim, Musa, İsa ve diğer peygamberlerin daha sonradan tahrif edilmiş tek tanrılı dinlerini onaran ve tamamlayan kişi ve Allah'ın insanlara gönderdiği son peygamber olduğuna inanılır.[not ৩][not ৪]
Kaynaklara göre MS 570 civarında Arap Yarımadası'nın güneybatısındaki Mekke şehrinde, o zamanlar ticaret, bilim, sanat ve kültür merkezlerinin çok uzağında olan, dünyanın geri kalmış bir yerinde dünyaya gelen Muhammed, hayatının ilk yıllarında hem öksüz hem yetim kalınca, amcası Ebû Talib'in koruması ve gözetimi altında büyüdü.[১১] 25 yaşındayken, Mekke'nin zengin ve dul kadınlarından biri olan Hatice isminde birisiyle evlendi. Kırk yaşında, düzenli olarak bazı geceler inzivaya çekildiği Hira Mağarası'nda iken, Melek Cebrâil'in kendisine gelerek Allah'ın ilk vahyini ilettiğini duyurdu. Aldığını söylediği vahiylerle birlikte, üç yıl sonra "tevhit" inancını açıkça ilan ederek insanları yeni bir yola[not ৫] davet etmeye başladı ki;[১৩] bu, İslam inancına göre diğer peygamberlerin de daha önceden öğrettiği "Allah'a teslimiyet"tir.[১৪][১৫][১৬][১৭] İslamî kaynaklar, okuma ve yazmasının olmadığını belirtmektedir.[১১]
Başlarda Muhammed kendisine az sayıda destekçi buldu ve kimi Mekkeli kabilenin ve hatta akrabalarının düşmanlıklarıyla karşı karşıya kaldı. Kendisine ve kendi inancını benimseyenlere yapılan eziyetten dolayı ilk önce bazı Müslümanları 615 yılında Habeşistan'a gönderdi,[১৮] ardından 622'de destekçileriyle birlikte Medine'ye göç etti. "Hicret" adı verilen bu olay, daha sonradan Hicrî takvim olarak da bilinen İslamî takvimin başlangıcı kabul edildi. Muhammed Medine'ye geldiğinde, "Medine Sözleşmesi" adı verilen bir anayasayla kabileleri tek bir çatı altında topladı ve İslam'ı buradan yaymaya devam etti. Mekkeli kabileler ile aralıklarla sekiz yıl süren çatışmaların ardından büyük bir Müslüman ordusu kurarak bu ordunun başında 630 yılında Mekke'yi ele geçirdi.[১৯] Ayrıca döneminde Habeşistan merkezli Aksum Krallığı, Doğu Roma İmparatorluğu, İran merkezli Sasani İmparatorluğu, Gassânîler, Mısır Valiliği, Umman ve Yemen krallıkları başta olmak üzere birçok devletin hükümdarlarına elçiler aracılığıyla İslam'a davet mektupları gönderdi.[২০][২১]
632'de, Veda Haccı'nı tamamladıktan ve Veda Hutbesi'ni verdikten birkaç ay sonra hastalandı ve Medine'de öldü. Ölümünden önce Arap Yarımadası'nın büyük bir kısmının İslam'ı benimseme süreci tamamlanmıştı.[২২] İslam'a göre, Muhammed'in ölümüne kadar Allah tarafından vahyedilen tüm sözler (ayet), dinin temeli olarak kabul edilen kutsal kitap Kur'an'ı oluşturdu. Kur'an'ın yanı sıra Muhammed'in hayatı, uygulamaları ve sözleri de inananlar tarafından kabul görerek İslam hukukuna ve Müslüman kültür ve yaşam tarzına kaynak teşkil etti.
Bilgi kaynakları
টেমপ্লেট:Muhammed টেমপ্লেট:Ana
Sözlü kültür geleneği
Muhammed ve çağdaşları ile ilgili en dikkat çeken konu, hadis ve siyer olarak derlenen bilgilerin 150–200 yıllık bir sözlü kültür dönemi sonrasında yazılmaya başlanması ve hikâyenin bundan sonra "evrimleşerek" ilerlemesidir.[২৩][not ৬] Bu rivayetlerin bazıları İslam dışı kaynaklarca desteklenmemekte ve bazıları da kendi içerisinde çelişkiler taşımaktadır.[২৫][২৬] Rivayetlere dayalı kayıtlarda olayın yaşandığı günlerde anlatılanlar büyük ölçüde gerçekliğini korurken, zaman içerisinde bunlar değişikliğe uğrayarak birkaç nesil sonra tarihî gerçeklikten tamamen uzaklaşırlar.[২৬][২৭][২৮] Hadis ve siyer gibi erken dönem kaynaklarında Muhammed'in hayatı ile hiçbir alakası olmayan hikâyelerin[২৯][৩০] Muhammed'in hikâyesine birtakım değişiklikler yapılarak eklemlenmiş olabileceği, sıklıkla dile getirilen konulardandır.[২৯][৩১] Filistinli profesör Sami Ezzib, bu konuda dikkat çeken bir ifade ile, Muhammed'e isnat edilebilmiş olan Hayber Muharebesi ve Kureyza Muharebesi gibi olayların Yahudi kutsal kitabında yer aldığını, ancak bu kaynağa göre Yahudilerin Yahudi olmayanları katlettikleri bilgisini vermektedir.[৩২]
Rivayet kültürüne dayalı eserler dışında; İslam'ın erken tarihi, ne zaman ortaya çıktığı, hangi coğrafyada doğup dünyaya yayıldığı konusu günümüzde tartışmalığını korumakta, bu konuda geleneksel anlatımların işaret edildiği Mekke'yi dışlayan ''Petra'' başta olmak üzere farklı coğrafyalara işaret eden teoriler ve iddialar ileriye sürülmektedir.[৩৩] Söz konusu tartışmalarda Petra, Petra'nın kuzeyinde bir bölge, Kufe ve Hîre (Güney Irak) bölgeleri öne çıkmaktadır. Bizans kronikleri, Hristiyan din adamlarının kayıtları, basılı paralar, Abbâsîler döneminde İslam'ın erken hikâyesinin yazılma sürecine katılan hadisçi ve tarihçilerin yaşam bölgeleri, Hîre ile Medine gibi bazı antik şehirlerin isimleri ve diğer bulgular, Muhammed'in ve erken İslam coğrafyasının Güney Irak ile ilişkilendirilmesine ve Muhammed'in hayat hikâyesinin birden fazla kişinin hikâyelerinin birleşimi olabileceği kanaatine yol açmıştır.[৩৪][৩৫][৩৬][৩৭]
Erken biyografiler
টেমপ্লেট:Ana Muhammed'in hayatıyla ilgili önemli kaynaklar, MS 8. ve 9. yüzyıllara ait bazı yazarların tarihî eserlerinde bulunabilir.[৩৮] Bunlar, Muhammed'in hayatı hakkında ek bilgi sağlayan geleneksel Müslüman biyografilerini içerir.[৩৯][৪০] Erken dönem İslam tarihini ve Muhammed'in hayatını değerlendirmenin zorluğu, 690'lı yıllarda Emevî hâlifesi Abdülmelik bin Mervan tarafından yaratılan ortodoks tarih haricinde neredeyse hiçbir şey bilinmemesindendir. Yoğun bir editörlük süreciyle tek bir güçlü gelenek yaratılmıştır.[৪১]
Oryantalist tarihçi Patricia Crone, rivayete dayalı bu eserlerdeki içerik zenginliğini kıssacılık geleneğinin bir ürünü olarak görmekte ve bunların güvenilmez oluşunu şu sözlerle ifade etmektedir:[৪২] "Birbirleriyle o kadar sık ve düzenli bir şekilde çatışıyorlar ki, çok isteyen birisi W. Montgomery Watt'ın Muhammed biyografisinin çoğunu tersten yazabilirdi."
Muhammed ile ilgili yazılmış en eski eser (siyer), 767 yılında (Hicrî: 150) ölen Arap tarihçi İbn–i İshak'ın yazdığı bir eserdir. Orijinal eser kaybolmuş olsa da, bu siyer, 9. yüzyıldaki İbn–i Hişam'ın (ö. 833) ve daha az ölçüde Taberî'nin (ö. 923) eserlerinden kapsamlı alıntılar alarak günümüze ulaşmıştır.[৪৩] Bir diğer erken tarih kaynağı, Vâkidî'nin (ö. 823) ve Vâkidî'nin öğrencisi İbni Sa'd'ın (ö. 845) eserleridir.[৩৮] Pek çok bilim insanı bu erken dönem biyografilerini kabul etse de, bunların doğrulukları kesin değildir.[৪৪][৪৫] Bu konuda yapılmış son çalışmalar, akademisyenlerin yasal meselelere dokunan gelenekler ile tamamen tarihsel olaylar arasında bir ayrım yapmasına yol açmıştır. Hukuk grubunda gelenekler icada tabi olabilirken, istisnai durumlar dışında tarihî olaylar yalnızca "eğilimli şekillendirmeye" tabi olabilirdi.[৪৬]
Kur'an
[[Dosya:Folio from a Koran (8th-9th century).jpg|küçükresim|Kûfi stiliyle yazılmış olan bir erken dönem Kur'an'ı. (Abbâsîler dönemi, 8–9. yüzyıllar)|261x261px]]Kur'an, İslam'ın ana kaynağı olan kutsal metindir. Müslümanlar tarafından Allah'ın son sözü olduğuna ve Cebrâil aracılığıyla ilki 610'da olmak üzere 22 yıllık süre zarfında Muhammed'e bildirildiğine inanılır.[৪৭][৪৮] Kur'an, Muhammed'in kronolojik biyografisi hakkında bilgi edinilmesine çok az yardım eder[৪৯] ve ayetlerin çoğunda söylenme sebebini öne çıkaran herhangi bir tarihsel bağlamdan bahis bulunmamaktadır.[৫০][৫১]
Kanadalı yazar Dan Gibson, Kur'an'da kullanılan dilin başlangıçta saf Arapça olmadığı ve yazım dönemi itibarıyla sadece Petra bölgesinde kullanılan bir Arap dil yapısının Kur'an'da kullanıldığını söylemektedir.[৫২]
Arkeolojik bulgular
İslam coğrafyasında saklanan, zaman zaman ziyarete ve dolaşıma sokulan ve Muhammed'in biyografisi ile ilgili olan belgeler, radyokarbon tarihleme ve genetik soybilim testi gibi metotlarla kanıtlanmaya muhtaç olan Medine Sözleşmesi, Muhammed'in aştinamesi ve kendi dönemindeki devlet başkanları ve valilere yazdığı söylenen mektuplar ve bunların yanında kıl, sakal, hırka, nalın gibi malzemeler, bu bulgular arasındadır.
Tarihsellik
টেমপ্লেট:Ana Erken İslam tarihi ve Muhammed, tümü MS 633 ve sonrasına tarihlenen ve Yahudi ve Hristiyan topluluklar tarafından Yunanca, Süryanice, Ermenice ve İbranice yazılmış kaynaklara da yansımıştır. Bu kaynaklar, özellikle kronoloji ve Muhammed'in Yahudilere ve Filistin'e karşı tutumu konusunda Müslüman kaynaklara göre bazı temel farklılıklar içermektedir.[৪৪] Bunun yanında hiçbir Bizans ya da Süryani kaynağı, Muhammed'in Müslüman literatüründen önceki erken kariyeri hakkında herhangi bir ayrıntı vermemektedir.[৫৩] İngiliz tarihçi Sebastian P. Brock tarafından incelenen Süryani ve Bizans kaynaklarına göre; Muhammed için kullanılan "peygamber" unvanı çok yaygın değildir, "resûl" ise daha da azdır.[৫৪] O, basitçe "Arap krallarının ilki" olarak tanımlanmış ve dönemin Süryani kaynakları, erken dönemdeki İslamî fetihleri "Müslüman fetihleri" olarak değil, esas itibarıyla "Arap fetihleri" olarak görmüştür.[৫৫][৫৬] [[Dosya:Byzantiumby650AD.svg|küçükresim|Muhammed'in ölümünden yaklaşık 20 yıl sonra İslam Hâlifeliği'nin ve diğer çağdaş devletlerin sınırlarını gösteren Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Akdeniz haritası.|261x261pik]]
Muhammed'in ölümünden iki yıl sonra, MS 634 yılında yazıldığı düşünülen Yakup'un Öğretisi (Doctrina Jacobi) isimli Yunanca eserde Candidatus adındaki birinin ölüm haberinin geldiği ve Arabistan'da yeni bir peygamberin ortaya çıktığı kaydedilmiştir.[৫৭][৫৮] Eserin Kartaca'da geçtiği, ancak 634–640 yılları arasında Filistin'de kaleme alındığı varsayılmaktadır.[৫৯] Patricia Crone ve Michael Cook, eserin 634'te Kartaca'da geçtiğini ve o tarihten birkaç yıl sonra yazıldığını, 640 tarihinin çok geç olduğunu söylemişlerdir.[৫৯]
Candidatus, Sarazenler tarafından öldürüldüğünde Kayserya'daydım ve tekneyle Sykamina'ya doğru yola çıktım. İnsanlar "Candidatus öldürüldü" diyorlardı ve biz Yahudiler buna çok sevindik. Ve bir Peygamber'in Sarazenler (Arap) ile birlikte ortaya çıktığını ve meshedilmiş olan Mesih'in geleceğini ilan ettiğini söylüyorlardı. — Yakup'un Öğretisi (Doctrina Jacobi)[৫৭]
Burada adı anılan Candidatus, araştırmacılara göre muhtemelen Bizans İmparatorluğu'nun Filistin'deki komutanı olan Sergius'tur ve bahsedilen olay da, MS 634 yılının Şubat'ında Filistin'deki Gazze şehri yakınlarında Râşidîn Hâlifeliği ordusu ve Bizans ordusu arasında gerçekleşen Dathin Muharebesi'dir.[৬০] Muhammed'in ölümünden yaklaşık iki yıl sonra meydana gelen bu muharebede, Amr bin Âs komutasındaki Müslüman ordusu Doğu Roma ordusuna karşı galip geldi ve kumandan Sergius ve süvarileri öldürüldü.[৬১] Yakup'un Öğretisi eserinde de bölgede azınlık olarak yaşayan ve Doğu Roma'dan zulüm gören Yahudilerin Müslümanların bu zaferini kutladığı ve Sergius'un ölümüne sevindikleri yazılmaktadır.[৬১][৬২] Muhammed ile ilgili yedinci yüzyılın başlarına ait bir başka hikâye, Bagratuni Hanedanı'nın Ermeni piskoposu olan Sebeos'tan gelmektedir. Anlattıklarına göre, Arapların ani patlama anılarının taze olduğu bir zamanda yazmıştır. Sebeos, Muhammed'in adını ve mesleğinin tüccar olduğunu belirtmiş ve ilahi bir vahiy ile hayatının aniden değiştiğini ima etmiştir.[৬৩] Sebeos, Müslümanların kendilerinin ne yaptıklarını düşündüklerine dikkat eden ve İslam'ın yükselişi için bir teori sunan ilk gayrimüslim yazardır.[৬৪]
O sırada İsmailoğulları'ndan adı Mahmet (Muhammed) olan ve tüccar olan bir adam, sanki Tanrı'nın emriyle onlara vaiz ve hakikat yolu gibi göründü. Onlara İbrahim'in tanrısını tanımalarını öğretti; özellikle de Musa'nın tarihinde öğrenildiği ve bilgilendirildiği için. Şimdi emir yukarıdan geldiği için, hepsi tek bir düzende din birliği içerisinde bir araya geldiler. Boş kültlerini terk ederek, babaları İbrahim'e görünen yaşayan Tanrı'ya döndüler. Böylece Mahmet onlara leş yememeyi, şarap içmemeyi, yalan söylememeyi ve zina etmemeyi emretti. Dedi ki: "Andolsun ki, Tanrı bu ülkeyi İbrahim'e ve soyuna ebediyen vadetmiştir; İsrail'i sevdiği süre boyunca söz verdiği gibi ortaya çıktı. Ama şimdi siz İbrahim'in oğullarısınız ve Tanrı İbrahim'e verdiği sözü ve soyunu sizin için yerine getiriyor. Yalnızca İbrahim'in tanrısını içtenlikle sevin ve gidin Tanrı'nın baban İbrahim'e verdiği ülkeyi ele geçirin. Savaşta kimse sana karşı koyamayacak, çünkü Tanrı seninle." — Sebeos[৬৫][৬৬]
İskoç yazar Andrew Marr, daha sonra 2012 yılında BBC tarafından bir belgesele de uyarlanan "Büyük Dünya Tarihi" (A History of the World) isimli ünlü eserinde Muhammed'in tarihselliği ile ilgili şu cümleleri kurmuştur:
Muhammed'in hayatı hakkında kendi döneminden çok az bilgi kalmıştır. (...) Peygamber'in zamanında yazılan Hristiyan eserlerde bu Arap lidere birkaç referans var ve varlığı hakkında neredeyse hiç şüphe yok. Ama bu konuya yine de dikkatli yaklaşmalıyız. — Andrew Marr, A History of the World[৬৭]
Diğer İbranî peygamberlerin ve hatta İsa'nın tarihselliği tartışmalı olsa da; Muhammed, pek çok bilim insanı ve tarihçi tarafından "tarihsel bir şahsiyet" olarak kabul edilmektedir.[৬৮][৬৯][৭০]
İsimleri ve ünvanları
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Al-Masjid AL-Nabawi Door800x600x300.jpg|küçükresim|upright=1.14|Mescid-i Nebevî'nin kapılarının üzerinde yer alan "Allah'ın Elçisi Muhammed" yazısı.]] İslam toplumunda Muhammed'e verilen çok sayıda isim ve ünvan bulunur.[৭১] Bu isimler; Muhammed'e Kur'an'da verilenler, hadislerde verilenler, ilahi kitaplarda verildiği ileri sürülen isimler ve Esmâü'l-Hüsnâ ile aynı olan isimler olarak sınıflandırılmıştır. Osmanlı âlimi Müstakimzâde Süleyman Sadeddîn (1719–1788), "Mir'âtü's-Safâ fî Nuhbeti Esmâi'l-Mustafa" isimli risalesinde Muhammed'in 99 ismini açıklamıştır.[৭২][৭৩][৭৪]
Tam adı "Ebû'l-Kâsım Muhammed ibn-i 'Abd Allâh ibn-i 'Abd'ûl-Muttâlib ibn-i Hâşim ibn-i 'Abd Menâf El Kureyşî" (টেমপ্লেট:Dil) ya da daha kısa olan "Ebû'l-Kâsım Muhammed bin 'Abd Allâh bin 'Abd'ûl-Muttâlib El Hâşimî" olarak geçer. Bu isim Türkçeye, "Kureyşli 'Abd'ûl-Menâf oğlu Hâşim oğlu 'Abd'ûl-Muttâlib oğlu 'Abd Allâh oğlu Kâsım'ın babası Muhammed" olarak tercüme edilebilir.[৭৫] Ayrıca O'nun, yaşadığı toplumdaki kişiler tarafından el-emîn (emin kişi, dürüst kişi) lakabıyla Muhammedü'l-emîn olarak adlandırıldığı da söylenmektedir.[৭৫]
Muhammed ismi, Arapçada "övgü" kökü olan ḥamd fiilinden türemiş olup[৭৬] "övgü alan, övülen, övgüye değer olan" manalarına gelir.[৭৫] Kur'an'da "Muhammed" ismi dört defa geçmektedir.[not ৭] Bunun yanında, halk tarafından "Mustafa, Mahmud ve Ahmed" isimleriyle de anılır. Mustafa, Arapçada "seçilmiş"; Ahmed ise "daha çok övülen" demektir. Künyesi ise Ebû'l-Kâsım, yani "Kâsım'ın Babası"dır. Künye, Arap toplumlarında, kişinin ilk doğan erkek çocuğunun ismine nazaran verilmektedir.[৭৭] Bunun yanı sıra Muhammed, kendisini Ebû'l Benat, yani "Kızlar Babası" olarak da tanıtmıştır; çünkü O'nun doğmuş olan 7 çocuğundan 4'ü kızdır.
Kur'an'a göre, Muhammed'in geleceği daha önce Tevrat'ta ve İncil'de bildirilmiştir.[not ৮] Konuyla ilgili olan bir hadiste Muhammed, kendisiyle ilgili olarak "Benim ismim Kur'an'da Muhammed, İncil'de Ahmed, Tevrat'ta Ahyed'dir." demiştir.[৭৮][৭৯][৮০]
Alman oryantalist yazar Volker Popp, "Muhammed" ve dördüncü hâlifenin adı olan "Ali" (yüce olan) sözcüklerinin isim olarak değil, bir ünvan olarak ortaya çıktığını öne sürmüştür.[৮১]
Soyu
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Muhammad familytree2.png|küçükresim|Muhammed'in annesi Âmine ve babası Abdullah'ın, ortak ataları olan Mürre bin Kâ'b'a dayanan soy haritası.|250x250pik]]
Rivayet kültürüne göre Muhammed, İbrahim'in büyük oğlu İsmail'in soyundan, Adnaniler kavmine uzanan bir soy hattından, Kureyş kabilesinin Haşimoğulları sülalesinden gelmektedir.[৮২] Buna göre soy silsilesi şöyledir: Muhammed, Abdullah, Abdülmuttalib (Şeybe), Hâşim, Abdümenâf (Muğire), Kusay, Kilâb, Mürre, Kâ'b, Lüey, Gālib, Fihr, Mâlik, Nadr, Kinâne, Huzeyme, Müdrike (Âmir), İlyas, Mudar, Nizâr, Mead, Adnân.[৮৩][৮৪][৮৫][৮৬][৮৭]
Yine Muhammed, bazı hadislere göre kendi soyunun Peygamber İbrahim'den geldiğini de ifade etmiştir:
Allah; İbrahimoğullarından İsmail'i, İsmailoğullarından Kinâneoğullarını, Kinâneoğullarından Kureyş'i, Kureyş'ten Benî Hâşim'i, Benî Hâşim'den de beni seçmiştir.[৮৮][৮৯]
Ben, iki kurbanlığın oğluyum.[৯০]
Ayrıca Muhammed, rivayete göre Mekke'nin Fethi'nden sonra Kâbe putlardan temizlenirken Kâbe'nin içinden ellerinde fal oklarıyla İbrahim ve oğlu İsmail'in heykelleri çıkarılınca, onların bu işi hiç yapmadıklarını söylemiş ve onların putperestlik malzemesi hâline getirilmelerinden duyduğu üzüntüyü dile getirmiştir. Bir başka hadise göre Muhammed, torunları Hasan ve Hüseyin için yaptığı duayı daha önce İbrahim'in de kendi oğulları İsmail ve İshak için yaptığını söylemiştir.[৯০]
Revizyonist araştırmacıların iddia ettiklerine göre Kureyş, Muhammed'in mensubu olduğu Arap kabilesinin değil, MÖ 6. yüzyılda İran'da Ahameniş İmparatorluğu'nu kurarak Yahudileri Babil Sürgünü'nden kurtaran ve Yahudiler arasında büyük bir saygınlıkla da anılan Pers İmparatoru Büyük Kiros'un adıdır.[৯১] Muhammed'in kabilesi Kureyş'in, antik bir Arap uygarlığı olan Nabatîlerin bir kabilesi olduğu kayıtlardadır.[৯২] Nabatîlerin aslında Arap kökenli olduğu, fakat yabancılarla (Persler ile) birlikte oturmaları sebebiyle neseplerinin karıştığı ve dillerinin bozulduğu, ifade edilen çeşitli görüşlerdendir.[৯২]
Doğum tarihi
টেমপ্লেট:Ana küçükresim|Muhammed'in doğduğu zamanda Arap Yarımadası'ndaki büyük kabileler ve yerleşimleri.|upright=1.11 Yaygın kabul gören rivayetlerde Muhammed, İslam tarihinde "Fil Yılı" olarak adlandırılan dönemde Mekke'de doğmuştur.[৯৩] Bahsedilen bu tarih, rivayetlere göre Habeşistan'daki Aksum Krallığı'na bağlı olan Yemen kralı Ebrehe'nin büyük bir fil ordusuyla birlikte Kâbe'ye yaptığı başarısız saldırı girişiminin gerçekleştiği yıldır.[৯৪][৯৫] Bu tarih kesin olarak bilinmemekte ve geriye dönük yapılan hesaplamalar ile Pakistanlı İslam âlimi Muhammed Hamidullah gibi bazı kaynaklarda 17 Haziran 569,[৯৩] bazılarında 570,[৯৬] Mısırlı bilgin Mahmud Paşa el-Felekî gibi bazı kaynaklarda ise 20 Nisan 571[৯৭] olarak geçmektedir. İngiliz yazar Sherrard Beaumont Burnaby, el-Felekî'nin hesaplamalarındaki bazı yanlışlıkları ortaya koymuştur.[৯৮]
İslamî kaynaklarda ağırlıklı olarak Muhammed'in milattan sonra 571 yılında, "Fil Vakası"nın olduğu yılda, 12 Rebiülevvel (20 Nisan) Pazartesi gecesinde,[৯৯] yani Arapların takvim başı olarak kullandıkları Fil Vakası'ndan yaklaşık 52 gün sonra doğduğu belirtilmektedir.[৯৭][১০০] Siyer ve İslam tarihi yazarları, bu doğumun Rebiülevvel ayında bir pazartesi günü sabaha karşı, gün doğumundan hemen önce olduğu konusunda genel olarak ittifak etmişlerse de, ayın kaçıncı günü olduğu konusunda bir görüş birliğine varamamışlardır.[৯৭] Bu konuyla alakalı ihtilafların sözlü kültürün parçası olan rivayet çeşitliliğinden kaynaklanmasının yanı sıra, Ay takviminin Güneş takviminden farklı olması ve Araplardaki nesî[১০১][১০২] uygulamasından da kaynaklandığı ifade edilmektedir.[১০০]
Lawrence Conrad, sözlü dönem sonrası erken dönemde yazılan biyografi kitaplarını incelemiş ve bu eserlerde Muhammed'in doğum tarihiyle ilgili 85 yıllık bir zaman aralığının sergilendiğini görmüştür. Conrad, bunu hikâyedeki "akışkanlığın (evrimsel süreç) hâlen devam etmekte olması" olarak tanımlar.[১০৩][১০৪]
İslam öncesi Arabistan
Genel coğrafi durum
[[Dosya:NabateensRoutes.png|küçükresim|upright=1.09|İslam öncesi Arap Yarımadası'ndaki başlıca ticaret yollarını gösteren harita.|240x240pik]] İslam öncesi Arap Yarımadası'nda, sert çevre koşullarına ve yaşam tarzına uyum sağlayarak çöl koşullarında hayatta kalabilmek, insanların ortak bir şekilde yaşamasına yol açmıştı. Böylece, ortaya çıkan aşiretlerin oluşumu kan bağına dayanmaktaydı.[১০৫] Yerli Araplar, hem göçebe hem de yerleşik bir hayat sürüyorlardı.[১০৬] Göçebeler daha fazla su ve mera bulmak için topluca sürekli bir yerden diğerine giderken, yerleşik hayat sürenler ise ticaret ve tarımla uğraşıyorlardı. Kervanlara ya da vahalara saldırmak da göçebelerin hayatının bir parçasıydı ve bunu bir suç olarak görmüyorlardı.[১০৭][১০৮][১০৯]
MÖ birinci binyıldan itibaren Güney Arabistan'da baharat ticaretinden zenginleşen gelişmiş krallıklar var olmuştu. İlk zamanlarda ticaret yolları kuzeybatı kıyısından geçerken, 7. yüzyıl itibarıyla tüccarlar Kızıldeniz üzerinden deniz yolculuğunu gittikçe daha fazla tercih ettiği için buradaki ticaret azalmış ve görece müreffeh olan birçok yer gerilemişti.[১১০] Tahıl ve zeytinyağı gibi birkaç önemli ürünün yanı sıra yün ve deri ticareti, daha yerel ticaret faaliyetlerine bağımlı olan Mekke ve Medine (o dönemdeki bilinen adıyla "Yesrib") gibi birkaç şehir kalmıştı. Arabistan'ın çöllük bölgeleri çok yoksuldu. Bedevî kabileler göçebe yaşam tarzını benimsemiş ve kıt kaynaklara sahip olabilmek için girişilen rekabet, topluma şekil vermişti; asıl olarak soy veya kabileye bağlılık duyulmuştu.[১১০] [[Dosya:Persia 600ad.jpg|küçükresim|upright=1.09|İslam'ın yükselişinden önce, MS 600'lerde Arap Yarımadası, Doğu Roma ve Sasani İmparatorluğu.|240x240pik]]
Bizans ve Sasani imparatorlukları, İslamiyet öncesinde Orta Doğu'yu kontrol eden iki büyük güçtü. Yüzyıllarca devam eden Pers – Roma Savaşları bölgeyi iyice zarara uğratmıştı. Bölgede Perslerin Lahmîler ve Romalıların da Gassânîler gibi vasal devletçikleri bulunuyordu. Arabistan coğrafyası oldukça kurak ve volkanik olduğu için, vaha ve su kaynaklarının olduğu yerler haricinde burada tarım yapılması zordu. Genel görünümü, çöl içerisinde dağılmış nokta şeklindeki köyler ve şehirler gibiydi. Mekke ve Medine (Yesrib) bu şehirlerin en önemlilerindendi. Medine, gelişmekte olan büyük bir tarım yerleşim yeriyken, Mekke ise birçok aşiretle çevrilmiş önemli bir finans ve hac dolayısıyla bir ziyaret merkeziydi.[১১১] Muhammed'in yaşamının ilk yıllarında, ait olduğu Kureyş kabilesi Batı Arabistan'da baskın bir güç hâline geldi.[১১২][১১৩] Kureyşliler, Batı Arabistan'daki birçok kabilenin üyelerini Kâbe'ye bağlayan ve bu Mekke mabedinin prestijini pekiştiren bir kült birliğini kurdular.[১১৩]
Câhiliye argümanı
টেমপ্লেট:Ana İslamî literatürde, Arap toplumunun İslam öncesi dönemine ''Câhiliye Dönemi'' adı verilmektedir.[১১৪] İslamî dönemde ortaya çıkmış olan terim, Kur'an ve hadislerde Arapların İslam'dan önceki inanç, tutum ve davranışlarını, sosyal hayat görüşlerini, genel olarak ise kişilerin ve toplumların günah ve isyanlarını İslamî dönemden ayırt etmek veya benimsetmek için kullanılır.[১১৪] Fuhuş, zina, hırsızlık, putlara tapılması, adaletsizlik, şiddet, kabileler arasındaki bitmez tükenmez kan davaları, yağmacılık, köleliğin olağan görülmesi, özellikle kadının köleleştirilmesi ve bir mal gibi alınıp satılması, bu dönemin özelliklerinden olarak görülür. Kadının böylesine aşağılanması, kız çocuklarının o toplumdaki kişiler tarafından bir ayıp olarak kabul edilmesine neden olmuştur.[১১৫]
İslam tarihçiliğine göre, Câhiliye Dönemi şiirlerindeki kadın algısı sosyal hayata yansımamıştı. Kadınlar alt tabaka insanı olarak görülmüştü. Üst sınırı olmayan çok eşli evlilik yaygındı. Fuhuş bir meslek hâlini almıştı ve köle sahipleri de kölelerini bu işe zorlamaktaydı. Kadınlar, babalarının veya eşlerinin miraslarından pay alma hakkına sahip değildi. Evlatlar isterlerse, babalarının ölümünün ardından üvey anneleriyle evlenebilirdi. Boşanma hakkı da erkeğe ait ve sınırsızdı. Soylular, kızları olduğunda bunu bir utanç kaynağı olarak görüp onları öldürebilmekteydi.[১১৫] İslam toplumunun belleğinde, bu dönemde kızların diri diri toprağa gömüldüğü yönündeki rivayetler de önemli yer tutar.[১১৬] Nitekim Kur'an'ın Tekvir Suresi'nin 8. ve 9. ayetinde diri diri gömülen kız çocuklarına atıfta bulunulmakta ve bu durum eleştirilmektedir.[not ৯] Kız çocuklarını gömme âdeti pek yaygın değildi; ancak zaman zaman yapılıyordu ve bazı kabileler arasında bu olay yaygınken, bazılarında çok nadirdi. Ayrıca çölde ve köylerde, şehirlere oranla daha yaygındı. Bununla birlikte, bu âdetin Muhammed'in kabilesi olan Kureyşliler arasında mevcut olmakla birlikte yaygın olmadığı söylenebilir.[১১৬] Kurban sunma veya diğer nedenlerle yapılan çocuk katliamları konusunda Arapların diğer milletlerden çok da farklı olmadıkları, ifade edilen bir diğer noktadır.[১১৭]
Tapınmalar ve dinî gruplar
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Relief of the Arabian goddess Al-Lat, Manat and al-Uzza from Hatra. Iraq Museum.jpg|küçükresim|İki yanında El-Manât ve El-Uzzâ'nın bulunduğunun tahmin edildiği, Arap tanrıçası El-Lât'ın Hatra'daki bir kabartması, Irak Müzesi'nde sergilenmektedir.|334x334pik]] İslam öncesi Arabistan'da her bir aşiret, kendi tanrı ve tanrıçalarını koruyucu olarak görür, bu tanrı ve tanrıçaların ruhları kutsal ağaçlar, taşlar, su kaynakları ve kuyularla ilişkilendirilirdi. Arap mitolojisinde ve kültüründe putlar, sembolize ettikleri tanrı veya tanrıçalar nedeniyle kutsal sayılmaktaydılar ve en önemli tapınım aracıydılar.[১১৮] İslam öncesi Arap Yarımadası'nda çok sayıda kutsal mekân ve buralarda inşa edilen kübik ilâh evlerinin (Kâbe) bulunduğu, bu kutsal kabul edilen mekânlar ve ilâh evlerinin Araplarca haram aylar boyunca ziyaret edilerek bu mabetlerde değişik tapınmaların ve ayinlerin gerçekleştirildiği bilinmektedir.[১১৯]
Mekke'deki Kâbe, aşiretlerin koruyucu tanrılarının 360 tane put heykeline ev sahipliği yapıyordu.[১১৮] Kâbe'de yer alan El-Manât, El-Lât ve El-Uzzâ ismindeki üç tanrıçanın, baş tanrı Al-İlah'ın kızları olduğuna inanılıyordu. Bu dönemdeki Arapların büyük bir kısmı paganizm inanışına mensuptu.[১২০] Ayrıca Arap kabilelerinin bir kısmı Allah'a inanıyor, ama kıyamet gününe ve ahirete inanmıyorlardı.[১২০] Putperest olanların çoğu ise putları Tanrı kabul etmiyorlar, aksine Allah'a ulaşmak için birer aracı olarak görüyorlardı.[১২০] Arap kabileler, savaşın yasak olduğu hac mevsiminde (haram aylarda), bir bayram havası içerisinde düzenlenen panayırlara ve festivallere katılırlar,[১২১] kendi putlarına dua, secde ve tazimde bulunurlar, kendi putları adına kurban keserler ve sadaka verirlerdi. Daha sonra her kabile Kâbe'yi tavaf ederdi. Bu tavaf genelde çıplak olarak gerçekleştirilirdi.[১২২] Bu ziyaretlerde tanrılara çeşitli hediyeler sunarlar, güzel kokular sürünürler, hatta bu ziyaretlerin öncesinde oruç tutarlardı.[১২২] Bu dönemde nazardan korunmak için muska ve tılsımlara başvurmak da yaygındı.[১২২]
Bunlara karşılık; Hristiyanlar, Yahudiler ve Mecûsîler dahil olmak üzere Arabistan'da tek tanrı inancına sahip çeşitli topluluklar da vardı.[১২৩] Güçlü Yahudi kabileler güneyde Yemen'e ve kuzeybatıda Medine gibi tarımsal vaha şehirlerine yerleşmişti. Hristiyanlar da Yemen ve Doğu Arabistan'da tutunmaya başlamışlardı. Tek tanrılı inançlar, bedevî Arapların geleneksel çok tanrılı inancına darbe indirse de paganizm hâlen çok güçlüydü.[১১০] Muhammed'in zamanında Arabistan, tam anlamıyla dinî ve siyasi bir mayalanma hâlindeydi.[১১০]
Yerli Araplardan olan Hanîfler, Arap Yarımadası'ndaki tek tanrılı topluluklardan birisiydi[১২৪] ve bazen yanlış bir şekilde Hristiyanlar ve Yahudiler arasında sınıflandırılıyorlardı.[১২৫] İslamî öğretiye göre Hanîfler, İslam öncesi dönemde İbrahim'in tebliğ ettiği dine tâbi olanlara verilen isimdir.[১২৬] Kur'an'da "Hanîf" sözcüğü bazı ayetlerde geçmekte ve Hanîfliğin müşriklikten farklı ve onun karşıtı olduğu ve İbrahim'in inancı olduğu belirtilmektedir (Bakara: 135). İslam inancına göre, Muhammed de bir Hanîf idi ve İbrahim'in oğlu İsmail'in soyundan gelmekteydi.[১২৭][১২৮][১২৯]
Peygamber beklentisi
Klasik dinî anlatılarda, İslam öncesinde, kendilerine mistik özellikler de atfedilen Hanîflik inancına sahip Arap şairlerinin, kendi nutuklarında yakın zamanda bir peygamberin geleceğini bildirdikleri söylenir. Kur'an'da kehanet ve benzeri uygulamalar hoş karşılanmadığı hâlde, İslam toplumunda bu tür konuşmalar önemsenen konuşmalardı.[১৩০]
Kur'an ifadesine göre Muhammed'in geleceği İsa tarafından müjdelenmiştir:
Hani, Meryem oğlu İsa, "Ey İsrailoğulları! Şüphesiz ben, Allah'ın size, benden önce gelen Tevrat'ı doğrulayıcı ve benden sonra gelecek Ahmed adında bir peygamberi müjdeleyici (olarak gönderdiği) peygamberiyim!" demişti.
— Saff Suresi: 6[১৩১]
Muhammed'e atfedilen bir sözde de, "Benim ismim Kur'an'da Muhammed, İncil'de Ahmed, Tevrat'ta Ahyed'dir." ifadesi kullanılır.[৮০] Fakat bahsedilen bu isimler, günümüzdeki Kanonik İncillerde bulunmamaktadır. Buna karşılık bazı İslam bilginleri, Yuhanna İncili'nde geçen "Faraklit" sözcüğünün Muhammed'i işaret ettiğini savunurlar.[১৩২] Faraklit'in Hristiyan dünyasındaki karşılığı ise "Kutsal Ruh"tur.[১৩৩] Yuhanna İncili'nin 14. bölümünde geçen ifadelere göre İsa, Faraklit ("Gerçeğin Ruhu") ile ilgili olarak şöyle demiştir:
Ben de Baba'dan dileyeceğim ve O, sonsuza dek sizinle birlikte olsun diye size başka bir Yardımcı, টেমপ্লেট:Kalın'nu verecek. Dünya O'nu kabul edemez. Çünkü O'nu ne görür, ne de tanır. Siz O'nu tanıyorsunuz. Çünkü O aranızda yaşıyor ve içinizde olacaktır.
17. yüzyılda yaşayan ünlü Osmanlı seyyahı Evliya Çelebi,[১৩৬][১৩৭] Seyahatnâme adlı eserinde, İslam'da İsa'nın havarilerinden biri olarak kabul edilen Şem'un-u Safâ'nın[১৩৮] (Simun Petrus) Lübnan'ın güneyindeki Nakura şehri yakınlarındaki türbesinde bulduğu İncil nüshasını incelediğini, Muhammed'i müjdeleyen ifadenin o nüshada mevcut olduğunu iddia etmiştir.[১৩৬][১৩৯][১৪০] Evliya Çelebi'nin, bizzat Şem'un-u Safâ tarafından yazıldığını naklettiği bu elyazması İncil bulunamamıştır.
Mekke hayatı
Genel bakış
[[Dosya:Miniatura_Maometto.jpg|küçükresim|upright=1.09|Melek Cebrâil'in Muhammed'e vahiy getirdiğini gösteren bir minyatür.]] Muhammed, bazı kaynaklara göre 570,[১৪১][১৪২] bazı kaynaklara göre ise 571[৯৭] yılında Arabistan'ın Mekke şehrinde dünyaya geldi.[১৪১][১৪৩] Doğumundan önce babasını, 6 yaşında ise annesini kaybeden Muhammed, amcası Ebû Talib tarafından büyütülüp gözetildi. Çocukluğunda çobanlık yaptı, daha sonra ise tüccar olarak çalıştı. İlk kez 25 yaşındayken, 40 yaşındaki zengin bir dul olan, Mekke'nin ünlü ve soylu şahsiyetlerinden Hatice ile evlendi.[১৪৪]
Muhammed'in bazı geceler, Nur Dağı'ndaki Hira Mağarası'nda düzenli aralıklarla inzivaya çekilip dua etme alışkanlığı vardı. Bu alışkanlık 35 yaşından sonra yaygınlaştı. 40 yaşında oradayken,[১৪১] İslamî inanışa göre Kur'an'da yer alacak ilk ayetler Muhammed'e indirildi[১৪৫] ve Muhammed, bunların kendisine görünen Cebrâil meleği aracılığıyla indirildiğini söyledi. İlk başta yalnızca yakınlarını uyaran Muhammed, üç yıl sonra insanları topluca İslam'a davet etmeye başladı.[১৪৬] Allah'ın bir olduğunu, Allah tarafından kabul görmenin tek yolunun Allah'a teslim olmak olduğunu öğretti.[১৪৭] Kendisinin Allah'ın peygamberi ve resulü olduğunu, önceki diğer peygamberler ile aynı kandan geldiğini anlattı.[১৪৮][১৪৯]
İlk başta kendisine az sayıda takipçi bulan Muhammed, Mekke'de bazı aşiretlerin, hatta bazı akrabalarının düşmanlığıyla karşılaştı. Bu dönemde taraftarlarının şiddet içeren ağır muameleler görmesi sebebiyle, bazı takipçilerini 615 yılında Habeşistan'daki Aksum Krallığı'na gönderdi. 622 yılına gelindiğinde de, kendisine inananlarla birlikte topluca Medine'ye göç etti.
Muhammed, Medine'ye geldiğinde Medine Sözleşmesi anayasası ile oradaki aşiretleri tek çatı altında birleştirdi. Mekkeli kabileler ve paganlar ile aralıklı süren sekiz yıllık savaşlardan sonra, kendisine iman edenlerin sayısı 10.000'i aşmıştı.[১৫০] 630 yılı başında, 10.000 kişilik büyük bir Müslüman ordusunun başında,[১৫১] Mekke'nin kuşatılması sonrasında yapılan antlaşma ile kansız bir şekilde Mekke'nin kontrolünü eline aldı.[১৫১][১৫২] Şehre girip tüm putları yıktı ve daha sonra takipçilerini Doğu Arabistan'da geriye kalan tüm putperest tapınakları yıkmaları için yolladı.[১৫৩][১৫৪][১৫৫] Kısa sürede yapılan birçok seferden sonra Arabistan'ın büyük bölümünü ele geçirdi. 632 yılında, Veda Haccı'ndan ve Veda Hutbesi ile Arafat Dağı'nda 100.000'den fazla Müslümana topluca seslendikten sonra Medine'ye döndü. Bundan birkaç ay sonra hastalandı ve Medine'de öldü. Ölüm vaktine kadar Arap Yarımadası'nın çoğu Müslüman olmuş, Arabistan'ı tek devlet altında birleştirmişti.[১৫৬][১৫৭]
Çocukluğu ve gençlik yılları
[[Dosya:Site of the birthplace of the Prophet Muhammad, Mecca, Saudi Arabia.jpg|sol|küçükresim|Mekke'de günümüzde kütüphane olarak kullanılan bu yapının Muhammed'in bizzat doğduğu yerde bulunduğuna inanılmaktadır. Bu nedenle yapı, "Beytü'l Mevlid" olarak da anılmaktadır.|240x240pik]]Muhammed'in babası Abdullah bin Abdülmuttalib, annesi ise Kureyş kabilesinin kollarına mensup Vehb bin Abdümenâf'ın kızı Âmine'dir. Muhammed, doğumundan yaklaşık beş–altı ay önce babası Abdullah'ı kaybetti. Bunun üzerine, yetiştirilmesini dedesi Abdülmuttalib üzerine aldı ve torununa "Muhammed" adını verdi. Annesi Âmine, çocuğunu iyice emziremedi. Muhammed'i bir süre, amcası Ebû Leheb'in cariyesi Süveybe emzirdi.[১৫৮] İslamî geleneğe göre Mekke'de yeni doğmuş olan bebekler, çöl ve doğa yaşamının bebekler için daha sağlıklı kabul edilmesinden ötürü, bir süreliğine çölde bir bedevî ailesiyle birlikte yaşamaya gönderilirdi ve süt anneler tarafından emzirilmeleri ve beslenmeleri sağlanırdı.[১৫৯][১৬০][not ১০] Süt anneliği yapan kadınlar, babasız olduğu için bir yetime bakmanın kârlı olmayacağını düşünerek Muhammed'i almayı reddettiler.[১৫৯] Ancak o sıralarda Mekke'ye süt çocuğu bulmak için gelen ve bakacak bir çocuk bulamayan Halime adındaki bir kadın, gönülsüz de olsa Muhammed'i almayı kabul etti.[১৬১] Sonuç olarak Muhammed, Benî Sa'd kabilesinden olan Halime'ye süt anneliği yapmak amacıyla emanet edildi.[৯৭][১০০][১৬১][১৬২] Muhammed, süt annesi Halime ve kocası Haris'in yanında iki veya üç yaşına gelene kadar kaldı.[১৬৩] Halime, Muhammed'i sütten kestikten sonra onu ailesine iade etti. Ancak hastalık tehlikesinden ötürü yine Halime'nin yanına gönderildi ve bir–iki yıl daha orada kaldı. [[Dosya:Siyer-i Nebi 223b.jpg|küçükresim|upright=1.09|16. yüzyıla ait Siyer-i Nebi'de yer alan "Muhammed'in doğumu" betimlemesi.]] Muhammed yaklaşık dört yaşına kadar, annesi Âmine'nin de gözetimiyle birlikte süt annesi Halime'nin yanında kaldıktan sonra Mekke'ye, annesinin yanına döndü. Dört yaşından altı yaşına kadar, öz annesi Âmine ile birlikte kaldı, onun şefkat ve özeni ile yetişip büyüdü.[৯৭] Muhammed altı yaşındayken, annesi Âmine ve dadısı Ümmü Eymen ile birlikte babasının kabrini görmek ve bazı akrabalarını ziyaret etmek için Medine'ye yolculuk etti.[১৬৪] Medine'de, annesinin akrabaları Neccâroğulları'nda bir ay kadar kaldı. Daha sonra Mekke'ye dönüş yolundaki Ebva köyüne ulaştıklarında annesi hastalandı.[১৬৪] Annesi orada, çok genç yaşta öldü ve orada defnedildi.[১৬৫] Dadısı Ümmü Eymen, Muhammed'i Mekke'ye getirip dedesi Abdülmuttalib'e teslim etti.
Altı yaşından sekiz yaşına kadar, ona dedesi Abdülmuttalib baktı. Abdülmuttalib, yaş itibarıyla seksen yaşını aşmış bir ihtiyardı. Muhammed sekiz yaşında iken, dedesi de hastalandı ve öldü. Dedesi ölmeden önce, onu yetiştirmesi için oğlu Ebû Tâlib'e emanet bıraktı. Bu konuda kimi kaynaklar, Abdülmuttalib'in Muhammed'in iki öz amcası Ebû Talib ile Zübeyr arasında kura çekilmesini istediği ve kuranın Ebû Talib'e çıktığını söylerler.[৯৭] Sonuç olarak Muhammed, Haşimoğulları'nın yeni lideri seçilen amcası Ebû Talib'in himayesine girdi.[১৬৬] [[Dosya:Bosra_pano_Syria.jpg|küçükresim|upright=1.09|İslam geleneğine göre Muhammed'in 12 yaşındayken Rahip Bahira ile tanıştığı, o dönem Bizans idaresinde olan Busra kasabasından bir görünüm, Suriye.]] Rivayete göre Muhammed yaklaşık 12 yaşındayken, amcası Ebû Talib ticaret yapmak için gittiği Suriye'ye onu da götürdü ve bu gezide Bizans hâkimiyetindeki Busra kasabasında Bahira isminde Hristiyan bir münzevi rahip ile tanıştı.[১৬৭] Geleneğe göre Bahira, küçük Muhammed'i inceledikten ve O'nunla sohbet ettikten sonra amcası Ebû Talib'e onun son peygamber olacağını haber verdi.[১৬৮] Ardından çocuğu Yahudilerden veya Bizanslılardan korumasını ve Şam'a gitmemesini söyledi.[১৬৭][১৬৯][not ১১] Sonraki yıllarda Muhammed, 17 yaşındayken diğer öz amcası Zübeyr bin Abdülmuttalib ile ticaret için Yemen'e gitti. Yapılan bu gezilerin Muhammed'in bilgi, görgü ve zihinsel alt yapısının oluşumunda etkin bir rol oynadığına inanılmaktadır. Ayrıca gençliğinde amcaları ile birlikte Kureyş ve Kays kabileleri arasında çıkan Ficâr Savaşları'na da katıldı. Bu savaşlarda kılıç kullanıp dövüşmek yerine, atılan okları toplayıp amcalarına verdi.[১৭০]
Ticaret hayatı ve Hatice ile evliliği
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Jabal_Nur.JPG|küçükresim|upright=1.09|Muhammed, zaman zaman Mekke'ye beş kilometre uzaklıktaki Nur Dağı'nda bulunan Hira Mağarası'na çekilip orada tefekkür ederdi.]] Mevcut bilgiler parçalanmış olduğundan ve tarihi efsaneden ayırmak zorlaştığından, Muhammed'in gençliği hakkında çok az şey bilinmektedir.[১৭১][১৭২] Bir tüccar olduğu ve Hint Okyanusu ile Akdeniz arasında ticaretle uğraştığı kaynaklarda bildirilmektedir.[১৭৩] Ticaret hayatından önce ise Muhammed, amcası Ebû Talib'e maddi yardım sağlamak amacıyla bir süre çobanlık yaptı ve biraz daha büyüyünce ticaretle uğraşmaya başladı.[১৭৪] Ticarete olan ilgisi, daha sonra kendisi ile evlendiği Hatice ile tanışmasına neden oldu. 594–595 yılında Hatice ile iş birliği yapıp onun sermayesi ile çalışmaya başladı.[১৭৫] Muhammed, ticaretindeki dürüstlüğünden dolayı Mekke halkı tarafından "güvenilir" anlamına gelen "el–emîn" (الامين) lakabıyla tanındı ve zaman zaman kimi anlaşmazlıklar için tarafsız bir hakem olarak arandı.[১৭৬]
Hatice, birkaç ticari iş ortaklığından sonra Muhammed'in dürüstlüğüne hayran kaldı, ondan iyice etkilendi ve arkadaşı Nefise bint Ümeyye aracılığıyla ona evlenme teklifi etti. Muhammed, Hatice'nin teklifini kabul etti ve amcalarıyla gidip Hatice'yi istediler.[১৭৭] Hatice'nin amcası da teklifi kabul etti ve nikâh gerçekleşti. Evlendikleri sırada Muhammed 23–25,[১৭৮][১৭৯][১৮০] Hatice ise yaklaşık 40 yaşındaydı.[১৭৯][১৮০] Ancak diğer bazı kaynaklar, Hatice'nin evlilik sırasında 20'li yaşların sonunda veya 30'lu yaşların başında olduğunu iddia etmektedir.[১৮১] İslam bilginlerinin çoğunluğu ise, Hatice'nin bu alternatif evlilik yaşı rivayetlerini zayıf kabul etmektedir.[১৮০]
Muhammed'in, gençliğinde çevresinden gelen paganist görüş ve uygulamalarla ilgilenmediğine inanılır.[১৮২] Buna göre kendisi, aynı dönemde herhangi bir puta tapmamakla birlikte başkalarının tapınmasına da açıkça karşı çıkmadı. Mekke halkının adaletsiz, çirkin ve şirk dolu yaşamını pek beğenmeyen Muhammed, çareyi yalnız kalarak ve tefekkür ederek buluyordu.
Kur'an'daki şu ayetler, Muhammed'in İslam öncesi durumunu anlatmaktadır:[১৮৩][১৮৪]
...Sen kitap nedir, iman nedir bilmezdin...
— Şûrâ Suresi: 52
(Allah), seni yolunu kaybetmiş (şaşırmış) olarak bulup da yola iletmedi mi?
— Duhâ Suresi: 7
Kâbe hakemliği yapması
[[Dosya:Mosquée_Masjid_el_Haram_à_la_Mecque.jpg|sol|küçükresim|upright=1.09|Hacer-ü'l Esved (Kara Taş), Mekke'deki Kâbe'nin köşesine yerleştirilmiştir.]] Muhammed'in 35 yaşlarındayken, Kâbe'nin bazı kısımlarının Mekke'de sık sık yaşanan ani su taşkınlarından dolayı aşınması ve birileri tarafından tahrip edilmesinden sonra, Kâbe'nin tamirinde rol oynadığı söylenir.[১৮৫]
Yaşananlardan sonra Kureyş kabilesi Kâbe'yi yıkıp yeniden inşa etmeyi düşündü.[১৮৬] Ancak bu hareketlerinin tanrıları rahatsız edebileceğine dair endişeler ortaya çıktı.[১৮৬] Araplar arasında Kâbe'ye karşı saygı ve hürmet, İbrahim'den beri muhafaza edilegelen kutsal bir vazife idi.[১৮৭] Sonunda Kureyş kabilesinin önde gelenlerinden bir adam, elinde kazma ile öne çıktı ve "Ey Tanrıça! Korkma! Niyetimiz sadece en iyisi içindir!" diyerek Kâbe'yi yıkmaya başladı.[১৮৬] Mekke halkı o gece tetikte kaldı ve kutsal mabetlerine karışmaya cüret edenlere ilahi bir cezanın gelip gelmeyeceğini düşündü. Ertesi sabah, onun elinde kazmayla işine devam ettiğini gördüklerinde, bunu "ilahi bir lütuf işareti" olarak yorumladılar.[১৮৬] Böylelikle Kâbe, İbrahim'in yaptığı temele kadar yıkıldı ve yeniden inşa çalışmaları başladı. Cidde sahilinde de bir gemi kaza yapmıştı ve gemide mimarlık işlerinden anlayan bir usta vardı. Bu geminin tamir aletlerini de satın alarak Kâbe'nin yapımında kullandılar.[১৮৭][১৮৮]
İbn–i İshak'ın derlediği bir rivayete göre, yeniden yapılanma neredeyse tamamlandığında kabile liderleri arasında Hacer-ü'l Esved taşını yerine koyma şerefine kimin sahip olacağına dair anlaşmazlıklar çıktı. Oradaki ihtiyarlardan biri, Kâbe'nin bulunduğu bölgeye, yani Mescid-i Haram'a giren bir sonraki kişinin tavsiyesinin alınmasını ve kendisini "hakem" tayin etmeyi önerdi. Bu gelen kişi Muhammed oldu. Halk, Muhammed'in kararını heyecanla bekledi. Muhammed düşündükten sonra bir örtü getirilmesini istedi veya örtü olarak kendi elbisesini açtı, ardından taşı örtünün ortasına koydu ve her kabileden birinin kenarından tutup onu kaldırmasını istedi. Sonra taşı eline aldı ve yerine koydu.[১৮৬][১৮৮] Muhammed'in abası; bu olay ve Ehl-i Abâ Hadisi'nde anlatıldığı gibi daha sonra olanlar nedeniyle daha sonraki şair ve yazarlar için önemli bir sembol hâline geldi.[১৮৯]
İlk vahiy ve Kur'an'ın başlangıcı
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Cave_Hira.jpg|küçükresim|upright=1.1|Muhammed'in ilk vahyi aldığı yer olduğuna inanılan Nur Dağı'ndaki Hira Mağarası, Mekke, Suudi Arabistan.]] Siyere göre, Muhammed 40 yaşına yaklaştığında sık sık kalabalıklardan uzaklaşmaya ve yalnız başına bir yerlerde inzivaya çekilmeye başladı.[১৯০] Bu durum 1–2 yıl kadar devam etti. Muhammed, Mekke'ye yaklaşık beş kilometre uzaklıkta olan Nur Dağı'ndaki Hira Mağarası'nda, dedesi Abdülmuttalib gibi her yıl birkaç hafta boyunca tek başına kalarak inzivaya çekiliyordu.[১৯১] İslamî öğretiye göre MS 610 yılında, bir Ramazan gecesi (Kadir Gecesi) hırkasına bürünmüş hâlde Hira Mağarası'nda tefekküre daldığı bir sırada, Cebrâil tarafından ilk vahyi aldı.[১৯২] Melek ona yaklaşıp "Oku!" dedi, ama Muhammed okuma yazma bilmediğini söyleyip cehaletini itiraf etti. Bunun üzerine Cebrâil, Muhammed'e daha çok yaklaşıp sözünü tekrarladı; Muhammed de okuma ve yazma bilmediğini yineledi. Bu durum, Cebrâil nihayet ayetleri okuyup Muhammed'in onları ezberlemesine izin vermeden önce bir defa daha gerçekleşti.[১৯৩][১৯৪] Cebrâil'in burada okuduğu ayetler, daha sonra Kur'an'ın 96. suresi olan Alak Suresi'nin ilk beş ayetini oluşturacaktı. Muhammed'in MS 610 yılından başlayarak, öldüğü yıl olan 632'ye kadar aldığını söylediği vahiyler, Kur'an'ı oluşturur. İslam'da inanç, ibadet, şeriat, ahlak, tasavvuf gibi uygulamaların dayandırıldığı ana kaynak Kur'an'dır.[৯৬][১৪৩][১৪৪][১৪৯][১৯৫]
Rivayetlere göre, Muhammed ilk vahiylerini aldıktan sonra dehşete düştü ve çok korktu, ancak Cebrâil ona yaklaşıp Allah'ın bir elçisi olarak seçildiğini söyledi.[১৯৬][১৯৭] Muhammed ardından eve döndü ve olanları karısı Hatice'ye anlattı. Hatice eşini teselli ettikten sonra, onu amcasının oğlu ve Hristiyan bir keşiş olan Varaka bin Nevfel'in yanına götürdü.[১৯৮] Varaka, Muhammed'i teselli etti ve kendisine son peygamber olduğunu açıkladı. Bunlara ters olarak Şii geleneği ise, Muhammed'in Cebrâil'in ortaya çıkışına ne şaşırdığını ne de korktuğunu, aksine onu bekliyormuş gibi karşıladığını savunur.[১৯৯]
Yaratan Rabbinin adıyla oku! O, insanı alaktan (asılıp tutunan zigottan) yaratmıştır. Oku! Kalemle (yazmayı) öğreten, (böylece) insana bilmediğini bildiren Rabbin sonsuz kerem sahibidir. | |
— Kur'an'ın inen ilk ayetleri, Alak Suresi, 1–5 |
İlk vahyi, Muhammed'in kendini dualara ve ibadetlere daha fazla teslim ettiği ve korkuyla geçirdiği bir zaman dilimi (fetretü'l–vahiy) izledi.[২০০] Muhammed bu süreçte büyük bir üzüntü hâline girdi. Vahiyler yeniden başladığında ise rahatladı ve çekinmeden uyarmaya başlaması emredildi. Konuyla ilgili bazı ayetler şöyledir:[২০১]
Ey örtünüp bürünen (Peygamber)! Kalk da (insanları) uyar. Rabbini yücelt.
— Müddessir Suresi: 1–3
Rabbin seni terk etmedi ve sana darılmadı.
— Duhâ Suresi: 3
İslam'a çağrı, ilk Müslümanlar ve tepkiler
[[Dosya:Surat_An-Najm.jpg|sol|küçükresim|upright=1.09|Peygamberlik döneminin başlarında indiğine inanılan Necm Suresi'nin son ayeti: "Haydi Allah'a secde edin ve ona kulluk edin." Muhammed'in monoteizm inancı, Mekke'deki seçkin liderlerin geleneksel düzenine meydan okur.]] İslam geleneğine göre Muhammed'in çağrısına ilk uyan kişi, ilk vahyi alıp eve geldiği vakit eşi Hatice olmuştu; onu amcası Ebû Talib'in oğlu Ali, azatlı kölesi Zeyd bin Hârise ve en yakın arkadaşı Ebû Bekir izledi.[২০২][not ১২] Muhammed üç yıl boyunca sadece akrabalarını ve en yakınlarını İslam'a davet etti.[২০৫] Ardından, inanca göre Hicr Suresi'nin 94. ayetinin inmesinden hemen sonra Safâ Tepesi'ne çıkarak tüm Mekke halkını açıktan açığa Müslüman olmaya çağırdı.
Şimdi sen, sana emrolunanı açıkça ortaya koy ve Allah'a ortak koşanlara aldırış etme.
— Hicr Suresi: 94
Ancak tepkiler genellikle olumsuz oldu. Bu nedenle ilk Müslümanlar, vahyi şüphe ile karşılayan Mekkelilerce ağır hakaret ve işkencelere katlanmak zorunda kaldılar. Başlangıçta Muhammed, İslam'ı yayma faaliyetlerine kayıtsız kalan Mekke liderlerinden ciddi bir muhalefet görmedi,[২০৬] ancak aradan biraz zaman geçtikten sonra gerilim yükseldi. Çünkü Muhammed'in çağrısı, kendi mevkilerinin tehlikeye girebileceğini düşünen geleneksel seçkin kişileri tedirgin etmişti.[২০৭] Özellikle Kâbe'den putların kaldırılması, ticaretin engelleneceği ve birtakım alışkanlıklara son verileceği düşüncesine yol açtı ve bu da büyük tepki ile karşılandı.[২০৮] Bu dönemde İslam dinini kabul edenlerin çoğunluğu dinlerini gizlemek zorunda kaldı.
Muhammed, Mekkeli paganların yanı sıra, Yahudi ve Hristiyanları da dinlerinin aslının bozulduğunu söyleyerek İslam'a davet etti.[২০৯][২১০][২১১][২১২][২১৩] Bu tek tanrıcı gruplardan bazıları onun davetini kabul ederken bazıları da reddetti. Kureyş ileri gelenleri tarafından ilk başta pek tepki çekmeyen Muhammed, puta tapıcılığı eleştiren Kur'an ayetlerini okumaya,[not ১৩] puta tapanların cehenneme gireceğini söylemeye başlayınca, Kureyşliler onun tebliğini büyük bir tehlike olarak görüp davetini engellemek için ellerinden geleni yapmaya başladılar. Muhammed'in günden güne taraftar topladığını, durmaksızın inanç ve davranışlarını eleştirdiğini gören Kureyşliler, onu küçümsemeye ve ona hakaret etmeye başladılar, giderek şiddete başvurdular.[২০৬][২১৪] Kur'an'daki Mekkî sureler incelendiğinde bu tepkilerin ve şiddetlerin yansımalarını görmek mümkündür. Mekkeli paganlar, Muhammed'in İslam'a davet faaliyetini durdurması için amcası Ebû Talib ile üç defa görüştüler. Ebû Talib birinci görüşmede, gönül alıcı bazı sözlerle onları savuşturdu.[২১৪] İkincisinde Kureyşliler tehdit edici ifadeler kullanınca yeğenini çağırdı ve durumu anlattı. Muhammed de amcasına bu işten asla vazgeçmeyeceğini söyledi.[২১৪][not ১৪] Kureyşliler üçüncü kez gelince Ebû Talib'e yeğenini kendilerine teslim etmesi hususunda bir teklifte bulundular, Ebû Talib teklifi sertçe reddetti. Bu arada bazı Kureyşlilerin bizzat Muhammed ile görüşüp onu bu işten vazgeçirmeye çalıştıkları, kendisine para ve mevki teklifinde bulundukları da kaynaklarda belirtilmektedir.[২১৪] [[Dosya:LocationAksumiteEmpire.png|küçükresim|upright=1.09|Müslümanların 615 yılında göç ettikleri Habeşistan'ın haritası (Aksum Krallığı). Muhammed'in döneminde Habeşistan, Hristiyanların çoğunlukta yaşadığı bir ülkeydi.]] Bu sıralarda, Mekke'nin iki güçlü ve önemli mevki sahibi kişisi olan Hamza ve Ömer'in üst üste ve biraz da ani bir şekilde İslam'ı kabul etmeleri, Müslümanların moral ve cesaretlerini artırdı; bu nedenle Kâbe'ye gidip açıkça namaz kıldılar. Muhammed'in, amcası Ebû Leheb dışındaki akrabalarından yardım görmesi ve Mekke'nin bazı önde gelenlerin Müslüman olmaları, paganist inanca sahip kişilerin tepkilerini daha da artırdı ve Müslümanlara yönelik olumsuz tavırlar şiddetlendi.[৩][২১৪] Takipçilerinin maruz kaldığı işkenceleri engellemeye gücü yetmeyen Muhammed, bazı Müslümanlara bir Hristiyan ülkesi olan Habeşistan'a hicret etmeye izin verdi. 615'te bir grup Müslüman Habeşistan'a hicret etti. İslam tarihindeki ilk hicret olarak önem taşıyan bu gelişme, Muhammed'in Afrika ile de temasa geçmesini sağladı.[২১৪]
İki dalga hâlinde Habeşistan'a göç edenler, bir süre sonra Muhammed'in Mekkelilerin İslam'ı kabul ettikleri ve Muhammed ile anlaştıkları yolunda bir haber aldılar. Bunun üzerine hicret edenlerin bazıları geri dönmeye karar verdiler. Rivayete göre bunlar Mekke'ye yaklaştıkları sırada, karşılaştıkları bir kervana neler olduğunu sordular; kervandakiler de Muhammed'in önce ilâhlarını hayırla andığını ve Kureyş'in ona uyduğunu, ancak daha sonra bu fikrinden vazgeçip ilâhlarını kötülediğini, Kureyş'in de ona tekrar kötülük yaptığını söylediler. İbn Sa'd'ın aktardığı bu olay literatüre "Garânîk Olayı" olarak geçmiş ve giderek değişik rivayetlere bürünmüştür.[২১৫]
Kureyşliler, Hamza ile Ömer'in İslam'ı benimsemesiyle güç kazanan Müslümanları etkisiz hâle getirmek için onlara bir boykot düzenlemeye karar verdiler. Bunun için Hâşimoğulları ve Muttaliboğulları ile aralarındaki akrabalığa uymayacaklarını söyleyip bu iki aileyi düşman ilan ettiler. Onlarla konuşmamaya ve alışveriş yapmamaya karar verdiler ve boykotun şartlarını bir kâğıda yazıp Kâbe'nin duvarına astılar.[৭৩][২১৪][২১৬] Bunun üzerine Muhammed'in amcası Ebû Talib, yeğenini ve ona inananları kendi mahallesine götürüp orada topladı. Mekkeli paganların safında yer alan Ebû Leheb ve oğulları hariç Muhammed'in bütün akrabaları 616–619 arasında orada yaşamak zorunda kaldılar. Tüm bu olaylara karşın Muhammed'in peygamberliğine olan inancı, düşüncelerini sürekli yaymasını sağladı. Bu inancından cesaret alarak din alanındaki çalışmalarını Mekke dışına taşımaya yöneldi.
Hicretten önceki son yıllar
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Taifroad.jpg|küçükresim|upright=1.09|Arka planda Hicaz Dağları ve ön planda Taif'e giden yol. Muhammed, amcası Ebû Talib'in ölümünden sonra evlatlığı Zeyd ile Taif'i ziyaret etmiş, ancak çabaları hiçbir sonuç getirmediği gibi kendisini fiziksel tehlikeye atmıştır.]] Kureyşlilerin Haşimoğulları ailesine yapmış oldukları büyük boykot 619 yılında son buldu. Boykottan kısa bir süre sonra önce Muhammed'in amcası Ebû Talib, ardından eşi Hatice üç gün ara ile hayatlarını kaybetti.[২১৭] Kendisine en büyük desteği veren bu iki yakınının ölümü Muhammed'i son derece üzdü.[২১৭] Hatice, kendisine inanan ilk kişi iken Ebû Talib de Mekke'de kavmine karşı onu her şey uğruna korumuştu.[২১৭] Mekkeli paganlar, olanlardan sonra bir süre evine kapanan ve çok nadir çıkan Muhammed'e yönelik hakaretlerini arttırdılar ve fiilî saldırılarda bulunmaya başladılar. Kaynaklarda, Hatice ve Ebû Tâlib'in üst üste öldüğü bu yıl "senetü'l–hüzn" (hüzün senesi) diye isimlendirilmiştir.
Ebû Talib'in ölümünün ardından Haşimoğulları kabilesinin liderliği, Muhammed'in azılı düşmanı olan amcası Ebû Leheb'e geçti.[২১৮] Bundan sonra Muhammed, Arap kabilelerine peygamber olduğunu anlatmak ve onları Allah'a ibadet etmeye çağırmak için ticaret fuarlarını ve pazarları dolaştı.[২১৯] Bu gezilerde sıklıkla Muhammed'i takip eden Ebû Leheb ise, konuştuğu kişilere "onun bozgunculuk yaptığını, ona itaat etmemeleri ve onu dikkate almamalarını" söyledi.[২১৯] Kısa bir süre sonra Ebû Leheb, Mekkeli paganların da desteğiyle klanın Muhammed üzerindeki korumasını geri çekti.[২১৮] Bu durum Muhammed'i büyük tehlikeye attı; çünkü klan korumasının geri çekilmesi, O'nun öldürülmesinin herhangi bir kanlı intikama neden olmayacağı anlamına geliyordu.
Muhammed, yaşanan bu olaylardan ötürü Arabistan'daki bir başka önemli şehir olan Taif'i ziyaret etti ve bir koruyucu bulmaya çalıştı; ancak Taif'teki çabaları başarısız oldu ve onu daha fazla fiziksel tehlikeye attı; evlatlığı Zeyd ile taşlanarak geri döndürüldü.[২২০][২২১] Muhammed Mekke'ye dönmek zorunda kaldı. Mut'im bin Adî adında bir Mekkeli kabile reisi, onun memleketine güvenli bir şekilde yeniden girmesini mümkün kıldı.[২২২]
Akabe Biatları
টেমপ্লেট:Ana Arap Yarımadası'nda pek çok insan bu yeni dini ve peygamberini duymuş ve ticaret veya Kâbe'ye hac yapmak gibi sebeplerden ötürü Mekke'ye ziyarete geliyorlardı. İlk seferinde Mekke'ye gelen yaklaşık 12 kişi (Birinci Akabe Biatı), daha sonra ise tekrar Mekke'ye gelen yaklaşık 300 kişi (İkinci Akabe Biatı); 620–621 yıllarında ''Akabe'' denilen, Mescid–i Haram'a üç kilometre kadar uzakta olan yerde Muhammed ile gizlice görüşüp ona bağlılıklarını bildirdiler ve onu Yesrib'e davet ettiler.[২২৩] Muhammed bu fırsatı kendisi ve takipçilerine yeni bir yuva aramak için kullandı. Yesrib'in Arap nüfusu tek tanrıcılığa aşinaydı, çünkü şehirde bir Yahudi cemaati vardı.[২২৪] Ayrıca Yesrib halkı, Muhammed ve bu yeni din aracılığıyla Mekke'ye üstünlük sağlamayı umdu. Çünkü Yesrib, hac yeri olmasından ötürü Mekke'nin önemini kıskanıyordu.[২২৫][২২৬]
Muhammed, Akabe'deki vaatlerin ardından Yesrib'i uygun buldu ve takipçilerini oraya göç etmeye teşvik etti.[২২৭] Daha önce Habeşistan'a yapılan göçte yaşandığı gibi, Kureyşliler yine bu göçü durdurmaya çalışacak, ancak neredeyse tüm Müslümanlar ayrılmayı başaracaktı.
Medine'ye Hicret
টেমপ্লেট:Anaটেমপ্লেট:Çoklu resim Mekke'deki Müslümanlar bu zaman içerisinde küçük topluluklarla Medine'ye göç etmeye başladılar. Kısa bir süre sonra da Mekke'deki Müslümanların çoğu boşaldı; şehirde yalnızca Muhammed ve Ebû Bekir ile aileleri, Ali ve annesi, bir de yaşlı ve Mekkeliler tarafından işkenceye maruz kalıp bunun için hapsedilen Müslümanlar kaldı.[২২৮] Muhammed, bu zorlu ve uzun göç için yol arkadaşı olarak en yakın dostu Ebû Bekir'i seçti ve ondan yola çıkmak için hemen hazırlık yapmasını istedi; amcasının oğlu Ali'yi ise ödenmemiş mali yükümlülüklerini yerine getirmesi ve kendisinde kalan bazı emanetleri sahiplerine teslim etmesi için geride bırakmak istedi.
Mekkelilerin Muhammed'i vazgeçirememesi ve Medine'de yer alan Müslümanların giderek kuvvetlenmesi, durumun kendileri için tehlike yaratacağı düşüncesiyle Kureyşlilerin "Dâru'n–Nedve" dedikleri meclislerinde toplanarak bu meseleyi görüşmelerine yol açtı.[২২৯] Görüşmelerde, yerleşik düzeni tehdit eden İslam'ın hızla büyüdüğü belirtildi ve Muhammed'in bu çalışmalarını durdurmak gerektiği merkezinde birleşildi. Sonuç olarak Muhammed'in öldürülmesine karar verildi ve bu iş için birçok kabileden birkaç kuvvetli genç suikastçı seçildi.
Muhammed, Mekkelilerin planladıkları suikast gecesi evinden çıktı. Ali, Muhammed'in elbisesini giyip onun yatağına girdi ve suikastçıların Muhammed'in henüz gitmediğini düşünmelerine yol açtı.[২৩০][২৩১] Suikastçılar olanları öğrendiklerinde, Muhammed Ebû Bekir ile birlikte çoktan Mekke'den ayrılmıştı. Muhammed'in kuzeni Ali, organize edilen bu komplodan sağ kurtuldu; ancak Muhammed'in talimatlarını yerine getirmek için bir süre Mekke'de kaldı.[২৩২] Ali, daha sonra annesi Fâtıma bint Esed'in yanı sıra Muhammed'in kızları, eşi Sevde bint Zem'a, dadısı Ümmü Eymen; bir de çeşitli sebeplerle geride kalmış olan diğer Müslümanlarla yola çıktı.[২৩২][[Dosya:Sevrmagara7.jpg|sol|küçükresim|Görseldeki kayalık; hicret yolculuğu sırasında Muhammed ile Ebû Bekir'in Mekkelilere izlerini kaybettirmek için bir süre konakladıkları Sevr Mağarası'nın bulunduğu kayalıktır. (işaretli yerde)|240x240pik]]Mekkeli paganlar, Muhammed'i evinde bulamayınca ve ardından Ebû Bekir'in evinde yaptıkları aramalar bir sonuç vermeyince bütün çevreyi kontrol etmeye başladılar ve etrafa pek çok haberci göndererek Muhammed ve Ebû Bekir'in başına ödül koyduklarını duyurdular.[২২৮] Bu sıralarda Muhammed, Ebû Bekir ile Sevr Mağarası adı verilen mağarada düşmanlarından kurtulmak için üç gün kadar kaldı. Ortalık sakinleşmeye yüz tutunca da, Kızıldeniz'e doğru nispeten serbest bir yola girerek yolculuklarına devam ettiler.[২২৮] Medine'ye sağ bir şekilde ulaşabilmek için işlek yollar yerine farklı güzergâhlar tercih ettiler ve sarp dağ geçitleri ile çöllerden geçtiler. Buna rağmen, Medine'ye ulaşana kadar Mekkeliler tarafından arandılar ve bazen tehlikeli anlar yaşadılar.
Muhammed ve Ebû Bekir, yolculuklarının sonlarına doğru Medine yakınlarındaki Kubâ adlı bir köye ulaştılar. Muhammed burada sevinçle karşılandı ve önceden Müslümanlığı seçmiş olan Külsûm bin Hidm'e konuk oldu. Bazı kaynaklara göre dört, bazılarına göre ise on gün burada kalan Muhammed,[২৩৩] bu süre zarfında Kubâ'da inşaatında kendisinin de çalıştığı bir mescit yaptırdı. Daha sonraları "Kubâ Mescidi" olarak anılacak bu mescit, İslam tarihinde inşa edilen ilk mescit olma özelliğine sahip oldu. Bu sıralarda Ali ve yanındaki Müslümanlar da Kubâ'ya ulaştı. Bunun üzerine Muhammed ve diğerleri hep birlikte Kubâ'dan ayrıldılar ve nihayetinde 27 Eylül 622 tarihinde Medine'ye vardılar.[২২৮]
Medine hayatı
টেমপ্লেট:Ana Muhammed, Medine'ye vardığında halk tarafından içtenlikle karşılandı. Medineli Müslümanların her biri onu evinde misafir etmek isteyince, devesinin çöktüğü yerin en yakınında bulunan ve dedesi Abdülmuttalib'in annesi tarafından kendisine yakınlığı da olan Ebû Eyyûb el-Ensârî'nin evine misafir oldu ve onun evine yerleşerek burada yedi ay kadar kaldı.[২৩৪][২৩৫] Daha sonra Muhammed, şehirde bir mescit ve ailesinin kalması için de bu mescide bitişik odalar yapılmasını istedi. Mescidin bir yanına da barınaksız kişilerin kalabilmeleri için "Suffe" adı verilen bir yer yapıldı; burada kalanlara "Ashab–ı suffa" denildi. Daha sonraki yıllarda "Peygamber Mescidi" anlamına gelen "Mescid–i Nebevî" adıyla anılan bu mescit, Muhammed'in Medine'deki bütün faaliyetlerinin merkezinde yer almış ve İslam'ın sonraki dönemlerinde kurulan camilere örnek teşkil etmiştir.[২৩৬]
Medine Sözleşmesi ve Medine Şehir Devleti
টেমপ্লেট:Ana Medine (asıl adı "Yesrib" olan şehre Müslümanlarca "Medinetü'n Nebî", sonra da kısaca "Medine" adı verildi) halkının nüfusu; "muhacir" denilen Mekkeli göçmenlerden, bunlara yardımcı olduklarından dolayı "ensar" adını alan yerli halktan (özellikle Yemen kökenli olan Evs ve Hazrec kabilelerinden) ve Benî Kureyza, Benî Kaynuka, Benî Nadir isimli Yahudi kabilelerinden oluşuyordu. Bunlar arasında birlik sağlamak oldukça güçtü. Medine sınırları yakınlarındaki Hayber gibi yerlerde yaşayan Yahudiler, varlıklı kişiler olduklarından dolayı çevre üzerinde etkiliydiler. Evs ve Hazrec kabileleri arasında son olarak 617'de yaşanan geleneksel düşmanlığın yeniden alevlenme olasılığı da vardı. Ayrıca ensar ile muhacirleri kaynaştırmak, çözülmesi gereken önemli bir sorundu.
Muhammed, bütün bu kesimleri birleştirip bağdaştırmak amacındaydı. Ancak her şeyden önce çok yoksul olan göçmenlerin durumlarının düzeltilmesi gerekiyordu. Muhammed, muhacirleri yerli halk ile kardeş ilan ederek onlara yardım etmelerini sağladı. Yahudiler ile açılan aralarını da düzelterek çevrede siyasi bir düzen oluşturdu ve farklı kesimlerin hak ve yükümlülüklerini saptayan 47 maddelik bir "Medine Anayasası" benimsendi. Daha çok yöredeki kabile meselelerini ele alan bu anayasa, Medine'de çok dinli bir İslam devletinin, yani Medine Şehir Devleti'nin temelini oluşturdu;[২৩৭][২৩৮][২৩৯] Muhammed de bu yönetimin başkanı seçildi.
Hem Batı hem de Müslüman dünyasından birçok akademisyen Medine Anayasası metninin gerçekliği konusunda hemfikir olsalar da, bunun bir antlaşma mı yoksa Muhammed'in tek taraflı bir bildirisi mi olduğu, içerdiği belgelerin sayısı, birincil taraflar, metnin belirli zamanlaması konularındaki anlaşmazlıklar hâlâ devam etmektedir.[২৪০] Batılı araştırmacıların da dikkatini çeken belgeyi Alman teolog ve oryantalist Julius Wellhausen 47 madde hâlinde düzenlemiş, daha sonraki araştırmacılar da genellikle bunu esas almıştır. Metnin 52 madde hâlinde kabul edilebileceğini de belirten Hint asıllı araştırmacı Muhammed Hamidullah, Wellhausen gibi 47 maddeyi kabul etmekle birlikte bazı maddeleri ikişerli bölüme ayırmıştır.[২৪১] İsrailli bilim insanı Michael Lecker belgeyi 64 madde olarak, Britanyalı araştırmacı Robert B. Serjeant ise sekiz ayrı parça ve toplam 70 madde olarak incelemiştir. Müslüman araştırmacıların aktardığı üzere, besmeleyle başlayan belgenin ilk maddesi şu şekildedir:[২৪১]
Bu vesika, Peygamber Muhammed tarafından Kureyşli ve Yesribli müminler ve bunlara tâbi olanlarla sonradan onlara katılmış olanlar ve onlarla beraber cihad edenler için düzenlenmiştir.
— Medine Anayasası: 1. madde
Medine Anayasası'nın bazı araştırmacılar tarafından "ilginç" bulunan 25. maddesinin bir bölümünde, Yahudi kabilelerin ümmete dahil edildiği ve her iki topluluğun dininin kendilerine olduğu belirtilmektedir.[২৪১][২৪২] Washburn Üniversitesi'nde çalışan L. Ali Khan, bu konu hakkında belgenin bir antlaşmadan türetilen bir "toplumsal sözleşme" olduğunu söylemektedir. Khan'a göre belge, "Tek bir Tanrı'nın egemenliği altında yaşayan çeşitli kabilelerden oluşan tek bir topluluk kavramı üzerine" inşa edilmiştir.[২৪৩] Medine Anayasası'nın bir diğer önemli özelliği de, Müslümanlar arasındaki bağların yeniden tanımlandığı vesika olmasıdır. Bu vesikayla Müslümanlar, ilişkilerinde inançlarını kan bağlarının üzerinde tutmaya başladılar.[২৪৪] Kabile kimlikleri, farklı gruplara atıfta bulunmak için hâlâ önemliydi, ancak yeni oluşturulan "ümmet" için ana bağlayıcı bağ artık "din"di.[২৪৫] Bazı tarihçiler, "ümmet" denilen bu yeni topluluğun yeni bir kabileye benzetilebileceğini, ancak önemli bir farkla bunun akrabalığa değil dine dayalı olduğunu savunmuşlardır.[২৪৫] Bu durum, kabile toplumu hâlinde organize edilmiş olan İslam öncesi Arabistan'ın normlarıyla tamamen çelişiyordu. Aynı durum, Medine'deki bu küçük Müslüman grubunun daha sonra geniş bir Müslüman topluluğa ve imparatorluğa dönüşmesi yolunda önemli bir olaydır.[২৪৬]
Medine Anayasası'nda gayrimüslimlere ise inanç ve ibadet özgürlüğü temin edilmiştir. Anayasaya göre Medine'de yaşayan yerleşik tüm gayrimüslimler, Müslümanları "takip etmek" şartıyla şu haklara sahiptiler:[২৪৭]
- Gayrimüslim üyeler, Müslümanlarla aynı siyasi ve kültürel haklara ve özerklik ile din özgürlüğüne sahiptirler. (25. madde)
- Gayrimüslimler, Medine'ye bir saldırı olması hâlinde düşmana karşı silaha sarılır ve savaşın bedelini paylaşırlar. Müslümanlarla aralarında ihanet olmamalıdır. (37. madde)
- Gayrimüslimler, Müslümanların din savaşlarına katılmak zorunda değildirler. (45. madde)
[[Dosya:Madina Haram at evening.jpg|küçükresim|orta|Mescid–i Nebevî'den panoramik bir görünüm. Muhammed, kendisine isnat edilen bir rivayete göre bir hadiste şöyle demiştir: "Benim şu mescidimde kılınan bir namaz, Mescid–i Haram haricinde diğer mescitlerde kılınan namazlardan bin kat daha hayırlıdır."[২৪৮]|920x920pik]]
İlk nüfus ve savaşa doğru
Muhammed, Medine'de asayişi sağladıktan sonra bir nüfus sayımı gerçekleştirmek istedi. Çünkü Mekkeli paganlarla savaş yakın gözüküyordu ve bundan dolayı Müslümanların rakamsal gücünün bilinmesi gerekiyordu.[২৪৯] Bu konu hakkında sahabeleriyle görüşen Muhammed, onlardan bir grubu görevlendirdi ve onlara Müslüman olanların isimlerini ve sayılarını istediğini söyledi.[২৫০] Farklı rivayetlere göre bu sayı 500–1500 arasında çıkmıştır.[২৪৯] Fakat genellikle Müslümanların toplam sayısının yaklaşık 1500 kişi olduğu, 600–700 arasındaki sayıların toplam erkeklere, 500'ünün ise savaşabilecek güçte olanlara ait olduğu kabul edilmektedir.[২৪৯][২৫০]
Bu sırada, inanca göre Hac Suresi'nin 39. ayetinin inişiyle birlikte Müslümanların savaşmasına izin verildi. Muhammed'in ve diğer Müslümanların hicretine kadar geçen 12 yıllık süreç içerisinde savaş izni verilmemiş, yalnızca "sabır" tavsiye edilmişti. Bunun bir diğer nedeni de Müslümanların yeterli askerî güce sahip olmamalarıydı. Hicretin birinci veya ikinci yılında, inanca göre sadece Mekkeli müşriklere karşı olmak üzere, şu Kur'an ayetiyle savaş izni verildi:[২৫১]
Saldırıya uğrayanlara, zulme maruz kaldıkları için savaş izni verildi. Allah onları muzaffer kılmaya elbette kâdirdir.
— Hac Suresi: 39
Silahlı çatışmaların başlangıcı: Bedir Muharebesi
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Badr campaign recolorized.svg|küçükresim|upright=1.05|Ebû Süfyan'ın kervanının Levant'tan Mekke'ye kadar izlediği rotayı, Amr bin Hişâm'ın (Ebû Cehil) Mekke'den Bedir'e kadar izlediği rotayı ve Müslümanların Medine'den Bedir'e kadar izlediği rotayı gösteren Bedir Savaşı'nın bir haritası.]] Savaşa izin veren ayetleri almasından sonra Muhammed, Medine'ye göç eden Mekkeli Müslümanların kalan mallarının yağmalanmasına karşılık olarak, Mekke'ye giden kervanlara el koymak isteyen Müslümanların ısrarlı taleplerine onay verdi.[১৪৯] Bu baskınların bir diğer nedeni de, Müslümanların yeni bölgedeki yoksulluklarına acil bir çözüm bulmak istemeleriydi; çünkü zirai bilgiden ve ticaret için paradan yoksunlardı.[২৫২] Nahle'deki bir pagan kervana başarılı bir baskın düzenlenip büyük miktarda ganimet elde edildikten sonra, Mart 624'te Muhammed'in kulağına Kureyş'e ait bir ticaret kervanının Suriye'den Mekke'ye doğru yola çıktığı haberi geldi.[২৫৩] Kervandaki mallar yaklaşık 1.000 deve ve 50.000 dinar değerindeydi ve bunda Mekke halkının neredeyse tamamının payı vardı; ayrıca 70 adam tarafından korunuyordu ve Ebû Süfyan'ın liderliğindeydi.[২৫৩]
Muhammed bu büyük kervanı haber alınca sahabelerini topladı. Onlara kervandaki malların çokluğunu, buna rağmen muhafız sayısının azlığını anlatarak kervanı dönüş yolunda ele geçirebileceklerini söyledi ve kendilerini sefere çağırdı.[২৫৪] Sonuç olarak Muhammed, 8 Mart 624'te yaklaşık 310 kişilik ordusuyla Medine'den harekete geçti. Suriye'den dönmekte olan Ebû Süfyan, Hicaz'a yaklaştığı sırada Müslümanların baskın yapacağını haber aldı ve Kureyşlilerden yardım istemek üzere atlı bir adamını Mekke'ye gönderdi;[২৫৪] kendisi de kervanın yönünü değiştirdi. Ebû Süfyan'ın gönderdiği haber üzerine Kureyş kabilesinden toplanan yaklaşık 950 kişi, Ebû Cehil'in komutasında Mekke'den yola çıktı. [[Dosya:Badr Council.jpg|küçükresim|upright=1.05|Bedir'deki Müslüman kuvvetleri savaş öncesinde at üstünde gösteren bir çizim.]] Müslümanların kervana saldırmaya hazırlandığı haberi üzerine yola çıkan Mekkeliler, Ebû Süfyan'ın tehlikenin atlatıldığını haber veren ikinci mesajına rağmen Müslümanların üzerine yürümeye karar verdiler ve oluşturdukları 950 kişilik kuvvetle Bedir'e doğru yola çıktılar. O sırada Muhammed ve takipçileri, Kureyş ordusunun Mekke'den çıkıp Bedir'e geldiğini henüz bilmiyorlardı. 14 Mart 624 günü iki ordu Bedir'de karşı karşıya geldi. Savaştan önce, Arap savaşlarında artık bir gelenek hâline gelen "er dileme" (mübareze) hadisesi için taraflar içlerinden üçer kişi seçtiler.[২৫৫] Buna göre İslam ordusundan Hamza, Ubeyde bin Hâris ve Ali; Mekke ordusundan da Utbe, kardeşi Şeybe ve oğlu Velîd karşı karşıya gelip çarpıştılar. Hamza ve Ali, düşmanlarını öldürmeyi başardılar. Ubeyde ise Utbe ile yenişemeyip yaralandı. Bunun üzerine Hamza ve Ali, Ubeyde'nin yardımına gidip Utbe'yi öldürdüler.[২৫৪]
Er dileme hadisesinden sonra savaş başladı. Çarpışmanın ilerleyen aşamalarında Mekkeli Kureyşliler dağılma belirtileri gösterdi, komutanları Ebû Cehil öldürülünce de iyice dağıldılar. Birkaç saat süren savaş, öğleden sonra sona erdi ve 310 kişilik Müslüman ordusu, 950 kişilik Mekke kuvvetlerini bozguna uğrattı. Richard A. Gabriel gibi bazı modern gayrimüslim tarihçiler, Kureyş'e karşı kazanılan bu zaferi ve ardından gelen zaferleri Muhammed'in stratejik ve askerî gücüne bağlamaktadırlar.[২৫৬][২৫৭] Buna karşın bazı Kur'an ayetleri ve daha sonraki rivayetler, savaş sırasında Müslümanlara yardım etmek üzere binlerce meleğin gönderilmiş olduğunu belirtmektedir.[২৫৮]
Bedir Muharebesi, Müslümanların Mekkeli paganlara karşı kazandığı ilk savaş oldu.[২৫৯] Bu savaşta Müslümanlar 14 kayıp verirken Mekkelilerden de 70 kişi öldü, ayrıca 70 kişi de esir olarak alındı.[not ১৫] Savaş esirlerine iyi davranılmasını emreden Muhammed, esirler içinden sadece iki kişiyi Müslümanlara yaptıkları işkenceye karşılık ölüme mahkûm etti.[২৫৪] Diğer esirlere ise malî durumlarına göre para ödemeleri şart koşuldu. Ayrıca bazı esirlerin fidyesiz bir şekilde, okuma yazma bilenlerin ise 10 Müslümana okuma yazma öğretmeleri şartıyla serbest bırakılmaları kararlaştırıldı. Savaşı kazanan Müslümanlar Medine'ye döndüler, savaşı kaybeden Mekkeli paganlar ise öldürülen Ebû Cehil'in yerine Ebû Süfyan'ı başkanlığa getirdiler.[২৫৪]
Ağır bir kayıp: Uhud Muharebesi
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:The Prophet Muhammad and the Muslim Army at the Battle of Uhud, from the Siyer-i Nebi, 1595.jpg|küçükresim|Hicretin üçüncü yılında vuku bulan Uhud Muharebesi'nde Muhammed ve Müslüman ordusunu betimleyen bir çizim, Siyer-i Nebi, আনু. 1594.|364x364pik]] Mekkeli paganlar, Bedir Muharebesi'nde (624) Müslümanlara karşı yaşadıkları büyük bozgunu unutamıyorlardı. Çünkü, Şam ticaret yolu Müslümanların eline geçmiş ve Muhammed iyice güçlenmişti. Mekkeliler, Ebu Süfyan öncülüğünde ikinci bir savaşa hazırlandılar. 200'ü süvari, 700'ü zırhlı olmak üzere yaklaşık 3.000 kişilik bir ordu hazırlandı ve yola çıkıldı.[২৬০] Muhammed'in amcası Abbas, o sırada Mekke'de bulunuyordu. Abbas, Mekkelilerin hazırlıklarını bildiren bir mektup yazarak Medine'ye gönderdi. Mektubu alan Muhammed, savaşın nasıl yapılacağı konusunda sahabeleriyle fikir alışverişinde bulundu ve ardından Mekkelilere karşılık bir ordu hazırlandı.[২৬০]
Mekke ordusu, 11 Mart 625 tarihinde Mekke'den Medine'ye doğru yürümeye başladı. Bu saldırıda Mekkelilerin birincil amacı, geçen sene yaşanan Bedir Muharebesi'ndeki kayıplarının öcünü almak ve Müslümanların yükselen gücünü kırmaktı. Müslümanlar ise muharebe için hazırlıklıydı. Bir süre sonra iki ordu, Uhud Dağı'nın bayırlarında ve düzlüklerinde karşılaştı.[২৬১] Muhammed, iki ordunun karşılaştığı Uhud Dağı'ndaki dar bir geçidin iki tarafına okçularını yerleştirdi.[২৬১] Bu taktikle Mekkelilerin Uhud Dağı'nın etrafından dolaşarak Müslümanlara olası bir saldırma ihtimalini önlemek istiyordu. Okçularına, "Haber verilmeden yerinizi terk etmeyiniz!" emrini verdi. Müslümanların askeri gücü yaklaşık 1000 kişiydi.[২৬১] [[Dosya:Jabal e Uhud.jpg|küçükresim|upright=1.05|Uhud Şehitliği'nden Uhud Dağı'nın bugünkü görünümü. Müslümanların büyük kayıplar verdiği Uhud Muharebesi bu dağ ve çevresinde meydana geldi.]] İki tarafın kuvvetleri, Uhud Dağı'nın eteklerinde karşılaştı. Savaşın ilk başlarında Müslümanların etkili taarruzlarıyla birlikte Mekkeliler geri çekilmeye başladı. Bunu gören okçular, muharebenin kazanıldığını sanarak yerlerini terk ettiler ve Mekkelilerin bıraktıkları ganimetleri yağmalamaya başladılar. Bu vaziyetten yararlanan Halid bin Velid, komutasındaki kuvvetlerle okçuların terk ettiği geçitten Müslümanlara saldırdı. Bu saldırı sonucu İslam ordusu zor duruma düştü ve geri çekilen Mekke ordusu savaş alanına geri dönüp Müslümanlara saldırdı. Müslümanlar Uhud Dağı'na doğru çekildiler. Dağa saldıran Mekkeliler, okçu atışları ile geri püskürtüldü. Mekke ordusu da kesin bir üstünlük elde edemeyip geri döndü.
Uhud Muharebesi'nde Müslümanlar 70 kadar kayıp verirken, Mekkeli paganlar ise 44-45 kadar kayıp vermişti.[২৬২] Muhammed bu savaşta ağır yaralandı; amcası Hamza başta olmak üzere birçok Müslüman öldü. Mekkelilerin lideri Ebu Süfyan, bu günün Bedir Savaşı'nın karşılığı olduğunu söylemişti.[২৬০]
Konfederasyonların çatışı: Hendek Muharebesi
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Battle of Trench 627 CE.png|küçükresim|Hendek Muharebesi'nin haritası]] 31 Mart 627'de 10.000 savaşçısı ve 600 atlısı ile Medine'ye saldırmaya gelen Mekkelilere karşı Medineliler, Muhammed komutasındaki 3000 piyade ile şehirde savunma savaşı yapmaya karar verdi. Selman-ı Farisi'nin teklifiyle şehrin bazı stratejik yerlerine hendekler kazılmasından dolayı Hendek Savaşı olarak adlandırılan bu savaş, bir kuşatmaya dönüştü. Bir ay süren kuşatmanın havanın soğuması ve fırtına çıkması ile kaldırılması, Medinelilerin zaferi olarak kaydedildi.[২৬৩]
Kazılan hendekler, Medine'nin doğal tahkimatlarıyla birlikte, iki tarafı bir çıkmazda kilitleyerek konfederasyonun atlardan ve develerden oluşan süvarilerini işe yaramaz hâle getirdi. Pagan müttefikler, aynı anda birkaç saldırı yapmayı umarak, Müslüman müttefiki olan Medineli Yahudi kabilesi Beni Kurayza'yı şehre güneyden saldırmaya, yani Müslümanlara karşı saldırmaya ikna ettiler. Kurayzalıların bu hamlesi, Medine Sözleşmesi'ne karşı yapılmış bir ihanet olarak görüldü. Çünkü sözleşmeye göre Medine şehrine dışarıdan bir saldırı gerçekleştiğinde, şehirdeki tüm kabileler birleşip şehri birlikte savunacaklardı. Ancak Muhammed'in diplomasisi, bu birliği rayından çıkardı ve müttefikler dağıldı. Müslümanlar 1-5 kişi kayıp vermişken, rakip müttefikler 10 kişi kayıp vermişti.
Hudeybiye Antlaşması
টেমপ্লেট:Ana Muhammed ve takipçileri, Kâbe ziyareti için Mekke'ye doğru yola çıktı. Mekkeliler, Müslümanları Mekke'ye sokmadılar. Haram aylar olduğu için savaş yapmak da istemediler ve anlaşma teklif ettiler. Hudeybiye köyünde, 628 yılında, 10 yıl savaş yapılmayacağına dair bir anlaşma yapıldı. Bu 10 yıllık süre zarfında kimsenin canına ve malına dokunulmayacağı belirtildi. Müslümanlar o yıl Kâbe'yi ziyaret etmeksizin geri döndüler. Antlaşmaya göre gelecek yıl, Müslümanlar üç günden fazla olmamak üzere Kâbe'yi ziyaret edebileceklerdi.
İslam'a davet mektupları
টেমপ্লেট:AnaMuhammed, Hudeybiye Antlaşması'ndan sonra (628), inanca göre kendisine inen bazı ayetlerdeki emirler doğrultusunda uzak veya yakın, ulaşabildiği tüm ülkelerin ve devletlerin hükümdarlarına İslam'a davet mektupları gönderip onları yeni dine davet etti. Konuyla ilgili bazı Kur'an ayetleri şöyledir:
De ki: "Ey insanlar! Şüphesiz ben, yerlerin ve göklerin hükümranlığı kendisine ait olan Allah'ın hepinize gönderdiği peygamberiyim... [A'raf Suresi: 158] |
Ey Peygamber! Rabbinden sana indirileni tebliğ et. Eğer bunu yapmazsan, O'nun verdiği peygamberlik görevini yerine getirmemiş olursun. Allah, seni insanlardan korur... [Maide Suresi: 67] |
Biz, seni ancak bütün insanlara müjdeleyici ve uyarıcı olarak gönderdik. Fakat insanların çoğu bilmezler. [Sebe' Suresi: 28] |
টেমপ্লেট:Çoklu resim Muhammed'in hayatının Medine döneminde diğer devlet başkanlarına mektup gönderdiğinin İslami geleneğe göre örnekleri vardır. Bunlar arasında, dönemin Doğu Roma (Bizans) İmparatoru Herakleios (610-641), Sasani İmparatoru II. Hüsrev (590-628), Habeşistan Kralı Necaşi ve Mısır İskenderiye Patriği Mukavkıs başta olmak üzere, Suriye'de hüküm süren Arap kökenli Hristiyan Gassaniler, Yemen, Umman, Bahreyn gibi çeşitli devletlerin hükümdarları vardı.[২৬৪] Akademik bilim adamları arasında bu mektupların özgünlükleri konusunda tartışmalar olsa da[২৬৫] ve bazı kesimler tarafından mektupların "sahte" olduğu iddia edilse de,[২৬৬] Georgetown Üniversitesi'nde Arap dili ve İslami edebiyat profesörü olan İrfan Shahid, Muhammed tarafından gönderilen bu mektupların sahte olduğu gerekçesiyle reddedilmesinin "haksız" olduğunu belirtmekte ve örnek olarak Bizans İmparatoru Herakleios'a (saltanat: 610-641) gönderilen mektubun tarihselliğini ortaya koyan son araştırmalara işaret etmektedir.[২৬৭]
Buna göre Muhammed, Bizans İmparatoru Herakleios'a mektubu göndermesi için elçi olarak Dihye bin Halife'yi seçti.[২৬৮] İslam kaynaklarına göre bu sıralarda Herakleios, Sasani hükümdarı II. Hüsrev'e karşı Ninova civarında kazanmış olduğu büyük zaferden sonra (bkz. Bizans-Sasani Savaşı: 602-628), dinî bir ziyaret amacıyla Kudüs'te bulunuyordu.[২৬৮] Dihye'nin asıl görevi, mektubu Herakleios'a ulaştırmak üzere Bizans İmparatorluğu'nun Busra valisine teslim etmekti. Ancak bu sırada imparatorun Filistin'de bulunması nedeniyle onun huzuruna çıkması teklif edildi.[২৬৯] Kaynaklarda Dihye'nin bizzat Herakleios ile görüştüğü ve o esnada ticaret için Gazze civarında bulunan Mekkeli Kureyş lideri Ebu Süfyan'ın da imparatorun isteği üzerine oraya gelerek görüşmede hazır bulunduğu belirtilir.[২৬৯] Müslüman tarihçiler tarafından aktarıldığı şekliyle mektup şu tercümededir:
Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla.
Allah'ın kulu ve elçisi Muhammed'den Rûm'un büyüğü Herakleios'a...
Hidâyet yoluna tâbi olanlara selam olsun! Seni İslam'a davet ediyorum. İslam'ı kabul et ki kurtuluşa eresin ve Allah da ecrini iki kat versin. Eğer bu davetimi kabul etmezsen, bütün tebaânın günahı senin boynunadır.
"Ey ehl-i kitap! Sizinle bizim aramızda müşterek olan söze geliniz: Sadece Allah'a kulluk edelim ve O'na hiçbir şeyi ortak koşmayalım. Allah'ı bırakıp da kimimiz kimimizi ilâhlaştırmasın. Eğer yüz çevirirlerse, şahit olun, biz Müslümanız deyiniz." (Âl-i İmrân: 64)[২৬৮][২৭০]
İrfan Shahid, Bizans'a giden mektubu çevreleyen daha olumlu alt anlatıların çok az inandırıcılık içerdiğini ileri sürmektedir.[২৬৭] Bir İslam araştırma âlimi olan Muhammed Hamidullah ise, Herakleios'a gönderilen mektubun sıhhatini savunur ve daha sonraki bir eserde orijinal mektup olduğu iddia edilen şeyi yeniden üretir.[২৭১][২৭২]
Bunun dışında, mektuplar diğer hükümdarlara da ulaştı. Mektuplara kimileri hoşgörüyle karşılık verse de, Sasani hükümdarı gibi kimileri de şiddetle cevap verdi.[২৬৪][২৭৩]
Mekke'nin Fethi
টেমপ্লেট:Ana Hudeybiye Antlaşması'nı Mekkelilerin himayesindeki bir kabilenin bozmasının ardından Muhammed, 10.000 kişilik büyük bir Müslüman ordusu topladı ve Mekke'yi kuşattı. Mekke lideri Ebu Süfyan, bunun üzerine Muhammed ile görüşüp Müslüman olduğunu bildirdi.[২৭৪] Muhammed, başta Ebu Süfyan olmak üzere evine sığınacak olan birçok Mekkeliye himaye hakkı vereceğini söyledi. O sırada Mekke'de bulunan Muhammed'in amcası Abbas da Mekkelilere benzer şeyler söyledi; onlar da Mescid-i Haram'ın içerisine veya evlerine dağıldılar.[২৭৪] Müslüman ordusu, dört koldan aynı anda Mekke'ye girdi.[২৭৫] Ufak tefek birkaç saldırı dışında herhangi direniş olmadan 11 Ocak 630'da, kansız bir şekilde Mekke fethedildi. Muhammed Mekke'ye girer girmez, Ebu Süfyan'a bildirdiği şekilde, birkaç kişiyi istisna ederek kimseye dokunulmayacağını bildirdi ve genel af ilan etti. Ardından, içerisinde 360 put bulunan Kâbe'ye yöneldi. İsra Suresi'nin 81. ayetini okuyarak putları birer birer devirdi. Bilâl-i Habeşî ezan okudu ve daha sonra da beraberindeki Müslümanlarla Kâbe'yi tavaf etti. Fetihten sonra bazı Mekkeliler, toplu bir şekilde Muhammed'in yanına gelip Müslüman oldular. Mekke'nin fethedilmesinden sonra İslam dini Arap Yarımadası'nda üstünlük sağlamaya başladı.[২৭৬]
Arabistan'ın Fethi
Mekke'nin fethinin ardından Muhammed, Muhammed'inkinden iki kat daha büyük bir ordu kuran Konfederasyon Hawazin kabilelerinin askeri tehdidi karşısında alarma geçti. Banu Hawazin, Mekkelilerin eski düşmanlarıydı. Mekkelilerin prestijinin düşmesi nedeniyle Mekke karşıtı bir politika benimseyen Banu Thaqif (Ta'if şehrinde ikamet eden) onlara katıldı.[২৭৭] Muhammed, Huneyn Savaşı'nda Havazin ve Sakif kabilelerini yendi.[২৭৮]
Aynı yıl Muhammed, Mute Savaşı'ndaki önceki yenilgileri ve Müslümanlara karşı benimsenen düşmanlık raporları nedeniyle Kuzey Arabistan'a bir saldırı düzenledi. Büyük zorluklarla 30.000 adam topladı; yarısı, Muhammed'in onlara fırlattığı lanetleyici ayetlerden rahatsız olmadan, ikinci gün Abdullah ibn Ubeyy ile birlikte döndü. Muhammed, Tebük'te düşman güçlerle çatışmaya girmemesine rağmen, bölgenin bazı yerel reislerinin teslimiyetini aldı.[২৭৮][২৭৯]
Ayrıca Doğu Arabistan'da kalan tüm putperest putların yok edilmesini emretti. Batı Arabistan'da Müslümanlara karşı direnen son şehir Taif'ti. Muhammed, onlar İslam'a geçmeyi kabul edene ve erkeklerin tanrıça El-Lat'ın heykelini yok etmelerine izin verene kadar şehrin teslimiyetini kabul etmeyi reddetti.[২৮০][২৮১][২৮২]
Tebük Savaşı'ndan bir yıl sonra Banu Thaqif, Muhammed'e teslim olmak ve İslam'ı kabul etmek için elçiler gönderdi. Pek çok bedevi, saldırılarına karşı korunmak ve savaş ganimetlerinden yararlanmak için Muhammed'e boyun eğdi. Bununla birlikte, bedeviler İslam sistemine yabancıydılar ve bağımsızlıklarını, yani kendi erdem kodlarını ve atalarının geleneklerini korumak istiyorlardı. Muhammed, "Medine'nin hükümdarlığını kabul etmeleri, Müslümanlara ve müttefiklerine saldırmaktan kaçınmaları ve Müslümanların dini vergisi olan zekatı ödemeleri" için askeri ve siyasi bir anlaşmaya ihtiyaç duyuyordu.[২৮৩]
Veda Hutbesi ve ölümü
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Siyer-i Nebi 414a.jpg|sol|küçükresim|upright=1.05|Siyer-i Nebi'deki "Muhammed'in ölümü" tasviri, আনু. 1595.]] Muhammed'in öldürülmesi için zehirleme yapıldığı ve ölümün bu zehirlenmeye bağlı olarak gerçekleştiğine dair rivayetler bulunmaktadır.[২৮৪] Buna göre, Hayber'in Fethi'nden sonra (629), Hayber Yahudilerinden olan Merhab'ın kız kardeşi Zeynep, öldürülen akrabalarının intikamı için Muhammed'e zehirli bir keçi eti sundu. Peygamber, henüz ilk lokmada etin zehirli olduğunu anlayıp sahabelerini uyarsa da, sahabelerinden olan Bişr bin Berâ zehirlenerek öldü. Zeynep daha sonradan Müslüman olup affedilse de, Muhammed bu etin acısıyla yıllarca sıkıntı yaşadı.[২৭৬]
Muhammed'in Veda Haccı olarak anılan Mekke ziyareti sırasında, 632 yılının Mart ayında (9 Zilhicce), arife günü 100.000'den fazla Müslümana seslendiği, Arafat Vadisi'ndeki Rahmet Dağı'nda yaptığı konuşmasına "Veda Hutbesi" denir. Veda Haccı'ndan sonra Medine'ye dönen Muhammed, kısa süre sonra hastalandı. Son anlarında eşi Aişe ve kızları yanındaydı. Rivayete göre, hayatını kaybetmeden az bir süre önce Müslümanlara seslenmesi, "Ellerinizdeki kölelerinize iyi davranınız, namaza dikkat ve devam ediniz!" şeklinde oldu.[২৮৫] Başı Aişe'nin göğsüne dayalı şekilde kelime-i şehadet getirdi. Ağzından dökülen son cümle, "Allahümme er-refikül ala..." şeklindeydi. (Türkçeye "En yüce dosta!" olarak çevrilebilir.[২৮৬]) 8 Haziran 632'de Medine'de öldü.[২৮৭] Mescid-i Nebevî'nin yanında bulunan Aişe'nin evine defnedildi.
Muhammed'in ölümü sonrasında sahabeler, Peygamber'in en yakın arkadaşı Ebu Bekir'in yeni lider (hâlife) olmasını uygun görerek Mescid-i Nebevî'de kendisine biat ettiler.[২৮৮][২৮৯] Böylece Ebu Bekir, ilk hâlife seçildi. Kısa süre sonra, kabileler hâlinde, İslam'da irtidat olarak nitelenen dinden dönüşler yaşandı. Hâlife Ebu Bekir, ordusuyla bu kabilelerin üzerine yürüdü ve Ridde Savaşları adı verilen kanlı savaşlar yaşandı.
Mezarı
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Mausoleum Muhammad.jpg|küçükresim|Muhammed'in kabrinin yer aldığı, Mescid-i Nebevî'deki Yeşil Kubbe (Medine, Suudi Arabistan)|307x307pik]] Muhammed, Aişe'nin evinde öldüğü yere gömüldü.[২৯০][২৯১] Emevi halifesi I. Velid'in hükümdarlığı sırasında, Mescid-i Nebevî, Muhammed'in mezarının bulunduğu yeri de içerecek şekilde genişletildi.[২৯২] Türbenin üzerindeki Yeşil Kubbe, 13. yüzyılda Memlük sultanı Mansur Kalavun tarafından yaptırılmış, ancak yeşil renk 16. yüzyılda Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman döneminde eklenmiştir.[২৯৩] Muhammed'in mezarına bitişik olan mezarlar arasında, arkadaşlarının mezarları da vardır. Bu mezarlar birinci halife Ebu Bekir'e ve ikinci halife Ömer'e aittir.[২৯০][২৯৪][২৯৫]
Suud bin Abdul-Aziz 1805'te Medine'yi aldığında, Muhammed'in mezarındaki altın ve mücevher süslemeleri kaldırıldı.[২৯৬] Suud'un takipçileri olan Vahhabilik yandaşları, onlara hürmet edilmesini önlemek için Medine'deki neredeyse tüm mezar kubbelerini yıktılar,[২৯৬] ve Muhammed'in birinin kıl payı kurtulduğu bildirildi.[২৯৭] Benzer olaylar, 1925'te Suudi milisler şehri geri aldığında ve bu sefer tutmayı başardığında gerçekleşti.[২৯৮][২৯৯][৩০০] İslam'ın Vahhabi yorumunda cenazenin işaretsiz mezarlarda yapılması gerekir.[২৯৭] Bu uygulama Suudiler tarafından hoş karşılanmasa da, birçok hacı ayin yapmaya devam ediyor.[৩০১][৩০২]
Mucizeleri
Muhammed'e atfedilen sözlerin sayıları gibi mucizeler ve bunların sayıları da yüzyıllar içerisinde sürekli artış göstermiştir. İsra Suresi'nin 1. ayetinde geçen, İsra ve Miraç olayı gibi sıradan insanların tanıklık etmediği mucizeyi kasteden ifade sayılmazsa, Kur'an'da doğrudan Muhammed'in şahsına izafe edilen bir mucize yoktur. Ancak bazı ayetlerin yorumundan ve hadislerden kaynaklanan mucizeler gösterilmektedir.[৩০৩][৩০৪][৩০৫] Çoğunlukla hadis rivayetlerinden yola çıkarak Muhammed'e atfedilen yüksek sayıdaki bu ve benzeri mucize anlatımları, bazı İslamî kesimler tarafından ise şüpheyle karşılanmaktadır. Bu iddiaların tam aksine bazı İslam bilginleri, Muhammed'in diğer peygamberlerden farklı olarak herhangi somut bir mucize göstermediğini, onun tek mucizesinin eşsiz ve tüm eksiklerden münezzeh olan "Kur'an" olduğunu savunmaktadırlar.[৩০৬]
Doğum gecesi olayları
İslam derlemelerine göre Muhammed'in doğduğu, güneş doğmadan önceki vakitte bazı olağanüstü olaylar meydana gelmişti: Kâbe'deki büyük putlar kendiliğinden devrilmişti. Sasani İmparatorluğu hükümdarı I. Hüsrev'in İran'da bulunan sarayının sütunları yıkılmıştı. Zerdüştlerin bin yıldan beri yanmakta olan kutsal ateşleri sönmüştü. Yine İran'da, ateşe tapanların kutsal kabul ettikleri Sava Gölü yere batmıştı. Asırlardır suyu kurumuş olan Semave Gölü ise coşmuştu. O gece gökte, çok belirgin bir şekilde bir yıldız doğdu. Hatta bazı Yahudi bilginler, Muhammed'in doğumundan bu yıldız aracılığı ile haberdar olmuşlardı.[৩০৭]
Ay'ın ikiye yarılması
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Mohammed Splits the Moon.jpg|küçükresim|16. yüzyıla ait olan bu Pers minyatüründe Muhammed, bölünen Ay'ı işaret ediyor.|307x307pik]] Ay'ın ikiye ayrılması mucizesi, Kur'an'da Kamer Suresi'nin ilk ayetlerine dayanarak Muhammed'e atfedilen, Ay'ın dolunay hâlinde iken bir gece Muhammed'in bir el işaretiyle ikiye ayrılması mucizesidir. Kur'an'da geçen "Kıyamet yaklaştı ve Ay yarıldı." ifadesi ve bağlantılı rivayetler, Muhammed'in bir işaretiyle Ay'ı gökyüzünde ikiye ayırıp tekrar birleşerek en büyük mucizelerinden birisini gösterdiği inancının Müslümanlar arasında yerleşmesine yol açmıştır.[৩০৮]
Buna göre bir gece bazı Mekkeli paganlar, Muhammed'in yanına gelerek kendisinden Ay'ı ikiye ayırmasını istediler. Bunun sonucunda da Müslüman olacaklarını söylediler. Muhammed tüm gece düşündü ve dua etti. Ardından bir elin işaret parmağını dolunay hâlinde olan Ay'a uzattı ve bir işaretle Ay'ı ikiye ayırdı. Ay, birkaç saniyeliğine iki parça hâlinde durduktan sonra tekrar gökyüzünde birleşti. Bu olayı kendi gözleriyle gören Mekkeli paganlar, bu işe sihir veya büyü deyip Muhammed'e yine inanmadılar.
Dolunay hâlindeki Ay'ın ikiye yarılması, parçalarından birinin Mekke'de bir dağın arkasına, diğerinin de önüne kadar indiği ve sonra gökyüzünde tekrar birleştiklerini ifade eden rivayetler; âlimler, hadis kritiği yapanlar ve İslam filozofları arasında tartışmalara konu olmuştur. Bazı araştırmacılar bu hadislerin zayıf, güvenilmez ve uydurma rivayetler olduğu üzerinde dururlarken,[৩০৯][৩১০] İslami filozoflar Kamer Suresi'ndeki ifadelerin alegorik olduğunu, gerçekten Ay'ın parçalandığı anlamına gelmediğini ifade etmişlerdir. Bazıları bunun bir görsel illüzyon olduğunu, bazı tefsirciler ise ayette sözü edilen parçalanmanın ileride kıyametin kopması zamanında gerçekleşeceğini ifade etmişlerdir.
İsra ve Miraç Olayı
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Al-Aqsa Mosque by David Shankbone.jpg|küçükresim|left|Kudüs'teki Süleyman Tapınağı, "Mescid-i Aksa" olarak da anılır.[৩১১]|240x240pik]]
Muhammed'in Medine'ye hicretinden bir buçuk yıl önce gerçekleştiği[৩১২] söylenen Miraç anlatısına göre bir gece Muhammed, Cebrâil meleği eşliğinde, Burak isimli bir binek hayvanına binerek Mescid-i Aksa'ya gider. Orada İbrahim, Musa, İsa ve diğer peygamberlerden bazılarıyla görüştükten sonra, göğün en son katı olan "sidret'ül münteha"ya yükselir. Orada Allah ile görüşür, cennet ve cehennemi görür ve evine döner. Sünni inancına göre, bu yolculuk esnasında, diğer bazı hükümler yanında beş vakit namaz da Müslümanlara farz kılınmıştır. Yine Sünni inancında, Muhammed bu yolculuğu hem ruh hem beden ile, Şii inancında ise sadece ruh ile yapmıştır.[৩১৩] [[Dosya:Miraj by Sultan Muhammad.jpg|küçükresim|Miraç anlatısına göre, Burak'a binerek göğün yedi katmanını gezen Muhammed, çeşitli melekler ile karşılaşır. Zerdüşt edebiyatı ile sonraki yüzyıllarda kaleme alınan miraçnameler arasında birtakım paralellikler vardır.[৩১৪][৩১৫][৩১৬]|333x333pik]]
Rivayete göre Muhammed, bu yolculuktan sonra Mekke'ye dönünce, bu yolculuğunu etrafındakilere anlatır. En yakın arkadaşı Ebû Bekir ona inansa da, Kureyşliler onu yalanlarlar ve eğer doğruysa Mescid-i Aksa’yı kendilerine tarif etmesini isterler. Mescid-i Aksa, tam o anda Muhammed'in gözü önüne getirilir ve Muhammed bu mescidin kapı, pencere vb. bölümlerini ayrıntılarıyla anlatır. Hatta daha da ileri giderek, Kureyşlilere miraca çıkarken yolda gördüğü bir Kureyş ticaret kervanının ertesi gün geleceği saati söyler ve kervan söylenen saatte gelir. Başka anlatımlara göre ise kervanın dönüşü aslında 1 saat gecikmiş, ama bu gecikmeyi telafi etmek için Allah güneşin doğuş saatini 1 saat geciktirerek Peygamber'in sözünün yalan çıkmamasını sağlamıştır.[৩১৭]
Kur'an'da İsra Suresi'nin 1. ayetinde geçen ifadenin Miraç mucizesini anlattığına inanılır:
Kendisine ayetlerimizden bir kısmını gösterelim diye kulunu (Muhammed'i) bir gece Mescid-i Haram'dan çevresini bereketlendirdiğimiz Mescid-i Aksa'ya götüren Allah'ın şanı yücedir... [İsra Suresi: 1] |
Miraçla ilgili olan Burak bineği, göğe yükselme, beş vakit namazın farz kılınması ve diğer anlatımlar hadis ve siyer kitaplarında da yer alır.
İslam dünyasında bu olayla ilgili en çok tartışılan konulardan biri ise, Muhammed'in bu yolculuk esnasında Allah'ı görüp görmediğidir. Bu konuyla alakalı farklı görüşler vardır. Muhammed'in eşi Aişe ile sahabelerden İbn-i Mesud ve Ebu Hureyre'ye göre Muhammed Allah'ı görmemiştir. İbn-i Abbas, Gazzali, Teftazani, Rabbani, Ebu Hanife, İmam-ı Eşari ve Bediüzzaman Said Nursi gibi mühim kişilerce de Muhammed miraçta Allah'ı görmüştür.
Özel yaşamı
Evlilikleri ve çocukları
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Hujra 4.JPG|küçükresim|Muhammed ve eşleri için Mescid-i Nebevî'de yapılan odaların günümüzdeki şekli.|230x230pik]] Genel inanış, Muhammed'in 11 kadınla evlendiği ve 2 tane de cariyesinin olduğu şeklindedir.[৩১৮][৩১৯] Rivayetlere göre, ikisinin hesapları belirsiz olmasına rağmen, bunlar arasında Reyhâne bint Zeyd ve Mâriye el-Kıbtiyye cariye olarak kalmışlardır. Muhammed'in evliliklerinin veya birlikteliklerinin 2 tanesi Mekke döneminde, 11 tanesi Medine döneminde gerçekleşmiştir. Medine'de, Muhammed'in eşleri için Mescid-i Nebevî'nin duvarlarına bitişik odalar yapılmıştır.[৩২০] Müslümanlar, "Peygamber, müminlere kendi canlarından daha önce gelir. Onun eşleri de müminlerin analarıdır." (Ahzâb Suresi: 6) ayeti sebebiyle Muhammed'in eşlerinden ''annelerimiz'' diye bahsederler.[৩২১]
İslamî yorumlara göre, Muhammed'in yaptığı çoğul evliliklerin kabileler arasında bozulan ilişkileri evlilik bağı yoluyla düzeltmek, savaşlarda mağlup edilen düşmanların kızlarıyla evlenip onların İslam'a girişini kolaylaştırmak, devletinin konumunu güçlendirmek, korumasız kalan hanımları himaye etmek, birtakım dinî hükümleri onlar vasıtasıyla göstermek gibi sebepleri bulunmaktaydı.[৩২২] Kur'an'da, çoklu evlilik için Müslümanlara sınırlama getirilerek erkeklerin en fazla dört kadınla evlilik yapabileceğine izin verdiğine inanılan ayetler (Ahzâb: 50, 52) indiği zaman, Muhammed dörtten fazla kadınla evliydi.[৩২২] Kur'an'da yalnızca ona has bir durum olarak bu evliliklerinin devamına izin verilmiş, ancak yeni bir evlilik yapmasına izin verilmemiştir.[৩২২]
İskoç tarihçi ve din adamı William Montgomery Watt'a göre ise, Muhammed'in bütün evlilikleri arkadaşlık ilişkilerini güçlendirme politikasına hizmet ediyordu ve Arap gelenekleri üzerine kurulmuştu.[৩২৩]
Muhammed 25 yaşındayken, Mekke'nin zengin ve dul bir kadını olan 40 yaşındaki Hatice ile evlendi.[৩২৪] Bu evlilik 25 yıl sürdü ve mutlu bir evlilikti.[৩২৫] Muhammed bu evlilik sırasında başka bir kadınla evlenmedi. Hatice'nin 619'daki ölümünden sonra, Muhammed yaklaşık 2,5 yıl boyunca dul kaldı. Sonra, sahabelerden Osman bin Maz'ûn'un eşi Havle bint Hakîm, ev işlerine yardımcı olur tavsiyesiyle Muhammed'e Sevde bint Zem'a ile evlenmesini önerdi. Sevde, kocasının ölümü üzerine beş çocuğuyla yalnız kalmış bir kadındı.[৩২৬] Muhammed bunu kabul etti ve 621'de Sevde ile evlendi.[৩২৬] Evlendiklerinde Muhammed'in yaşı 50'ydi ve Sevde'nin de yaşının Muhammed'den büyük olup 50'nin üzerinde olduğu rivayet edilir.[৩২৬][৩২৭] Muhammed, Medine'ye hicret edip 624'te nişanlısı Aişe ile evleninceye kadar Sevde onun üç yıl boyunca tek eşi oldu. Muhammed'in çoklu evlilik yaşamı, 624'te Aişe ile evlendikten sonra, yani 54 yaşından sonra başladı.
Muhammed ile evlendiği sırada 40 yaşında olduğu belirtilen ilk eşi Hatice'den 6 çocuğunun olduğu,[৩২৮] Kâsım ve Abdullah ismindeki erkek çocuklarının küçük yaşlarda öldüğü, kızlarının Zeyneb, Rukiyye, Ümmü Gülsüm ve Fatıma isimlerini taşıdıkları bilinir. Muhammed'in Ebu'l Kasım (Kasım'ın babası) olan künyesi, Hatice'den olan ilk oğluna dayanır. Muhammed'in Hatice'den sonraki evliliklerinden, Mâriye'den olan oğlu İbrahim dışında çocuğu olmamış ve İbrahim de iki yaşında ölmüştür.[৩২৯]
Rivayete dayalı geleneksel kaynaklara göre Aişe, Muhammed ile nişanlandığında 6 ya da 7 yaşındaydı[৩৩০][৩৩১][৩৩২] ve evliliği, 9 ya da 10 yaşına gelene kadar gerçekleşmedi.[৩৩৩][৩৩৪][৩৩৫][৩৩৬] Bu nedenle Aişe evlilikte bakireydi.[৩৩৭] Ancak bunlara ters olarak, Aişe'nin yaşıyla ilgili çeşitli görüşler sunulmuştur. Aişe'nin evlilik yaşını, kardeşi Esma arasındaki yaş farkıyla ilgili hadisler üzerinden hesaplamaya çalışan bazı modern Müslüman yazarlar, Aişe'nin evlilikte 13 ila 18 yaşında olduğunu tahmin etmektedir.[৩৩৮][৩৩৯][৩৪০][৩৪১][৩৪২] Türk İslam profesörü Yaşar Nuri Öztürk, Aişe'nin evlilik yaşının 17 ile 20 yaş aralığında olduğunu ifade etmektedir.[৩৪৩] Türk ilahiyatçı ve eski Diyanet İşleri Başkanı Süleyman Ateş ise, Aişe'nin 20'li yaşlarda evlendiğini belirtmiştir.[৩৪৪] İlahiyatçı Ahmet Tekin ve Mustafa İslamoğlu, Aişe'nin evlilik yaşıyla ilgili olarak, Arapçada 10'dan sonraki rakamların sayım biçimine istinaden, bu rakamların 16 ve 19 olarak anlaşılması gerektiğini söylemektedirler.[৩৪৫][৩৪৬]
Muhammed'in kız çocuklarının en küçüğü olan Fatıma (diğer adıyla 'Fatıma el-Zehra'), Muhammed'in İslam tarihi açısından en fazla iz bırakan çocuğu ve soyunu devam ettiren tek çocuğudur. Fatıma, Alevi ve Şii anlayışında kutsanır ve ''ikinci Meryem'' olarak anılır.[৩৪৭] İslam geleneğinde Şerif ile Seyyidlerin soyları Fatıma ve Ali yoluyla Muhammed'e dayandırılır.[৩৪৮]
Muhammed'in ölümü sonrasında geriye dokuz eşi kaldı ve bunların hiçbiri de evlenmedi. Kur'an'da Muhammed'in eşleri için, "Peygamber, müminlere kendi canlarından daha önce gelir. Onun eşleri de müminlerin analarıdır." (Ahzâb Suresi: 6) ayetinin bulunması sebebiyle bu kadınların evlenmelerine hoşgörüyle bakılmadı ve evlenmediler.[৩৪৯]
Kültürel altyapısı ve okuryazarlığı
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Muhammad Masjid an-Nabawi Calligraphy.png|küçükresim|upright=1.05|Hat sanatıyla süslenerek hazırlanmış olan yeşil temalı "Muhammed" yazısı.|230x230pik]] Muhammed'in okuryazarlığı ile ilgili geleneksel görüş, onun okuryazar olmadığı şeklindedir. Muhammed için yaygın bir sıfat olarak kullanılan ümmî sözcüğü, "doğduğu gibi kalmış olan, okuma yazma öğrenmemiş kimse" anlamına gelmektedir.[৩৫০][৩৫১] Başka bir görüşe göre ümmi, "kitap ehli olarak nitelenen dinlerden (Yahudilik ve Hristiyanlık) hiçbirine tâbi olmayan kişi" şeklindedir.[৩৫২]
Muhammed'in okuma yazmasının olmadığı görüşü, belli başlı Kur'an ayetleri ve hadislere dayandırılır. Ankebût Suresi'nin 48. ve A'raf Suresi'nin 158. ayetlerinde, Muhammed'in kitap okumadığı ve ümmi olduğu ifadeleri geçer. Ayrıca Cebrail'in ilk vahiy ile birlikte Muhammed'e "Oku" diye seslendiği, Muhammed'in de "Ben okuyan biri değilim, okuma bilmem!" dediği[৩৫৩] ifadeleri de O'nun okuma yazma bilmediğine kaynak olarak gösterilir.[৯৭] Cum'a Suresi'nin 2. ayetinde de Muhammed'in ümmilere elçi olarak gönderildiğinden bahsedilir.
Muhammed'in okuma yazma bilmemesi, Müslümanlar tarafından Kur'an'ın onun eseri olamayacağının, ilahi kaynaklı bir kitap olduğunun en açık delillerindendir.[৩৫১][৩৫৪]
Sen bundan (Kur'an'dan) önce hiçbir kitap okumuyor ve onu sağ elinle yazmıyordun. (Eğer okuyup yazsaydın), o takdirde batıl peşinde koşanlar şüpheye düşerlerdi. [Ankebût Suresi: 48] |
Diğer bazı görüşlere göre ise, Araplarda eski dinî birikimin şairler, kıssa anlatıcıları, Hanifler ve Yahudi ile Hristiyan din bilginlerinden oluşan ve muhtemelen mitolojik kültür birikiminin geniş toplum kesimlerince bilindiği, Muhammed’in de içinde yaşadığı bu toplumun yazılı veya sözlü anlatımlarından oluşan bir birikime sahip olduğu söylenmektedir. Örneğin, Muhammed’in ilk eşi Hatice’nin amcasının oğlu olan, aynı zamanda Süryani kökenli ve Nestûrî mezhebine bağlı bir Hristiyan rahibi olan Varaka bin Nevfel; Tevrat, Zebur ve İncil'i de kapsayan Kitâb-ı Mukaddes'e hâkim bir din adamıydı. Varaka'nın bazı dinî birikimlerini Muhammed'e aktardığı, bu bilgilerin de Kur'an'daki Yahudi ve Hristiyan kültürüyle ilgili olan dinî anlatımlara kaynak teşkil ettiği ileri sürülmektedir.[৩৫৫][৩৫৬] Ayrıca, uzun yıllar nüfuzlu ve zengin bir kadın olan Hatice’nin ticari faaliyetlerini yürütmesi vb. sebeplerle de okuryazar olduğu düşünülmektedir.[৩৫৭] Fakat bu iddialara gerek İslam alimleri, gerekse Kur'an'ın kendisi şiddetle karşı çıkmaktadır.[৩৫৮]
Diğer toplumlarla ilişkileri
টেমপ্লেট:Ana Muhammed, Mekke'de dini yayma çabaları sırasında Hristiyan ve Yahudileri "ehl-i kitap" olarak tanımlarken, öğretilerindeki temel ilkelerin ortaklığından dolayı onları doğal müttefiki olarak gördü ve onların desteğini alacağını düşündü. Mekke'den Medine'ye göçünden sonra, aralarında Beni Kaynuka, Beni Nadir ve Beni Kureyza gibi Yahudi kabilelerinin de bulunduğu bölge halkları arasında Medine Sözleşmesi anayasasını yürürlüğe koydu.[৩৫৯]
Muhammed'in hicretinden evvel ve sonra birçok Medineli, Mekkeli göçmenlerin inançlarına geçiş yaparken, Yahudilerin çoğunluğu ise din değiştirmeyi reddetti. Reddetmelerinin asıl sebebi ise, Muhammed'in peygamber sıfatına inanmayışlarıydı.[৩৬০] İskoç tarihçi ve oryantalist William Montgomery Watt'a göre, Yahudilikte Yahudi olmayan birinin peygamber olmasının kabullenilmesi kolay bir durum değildir.[৩৬১] Amerikalı Yahudi tarihçi Mark R. Cohen'e göre ise Muhammed'in demeçleri Yahudilere yabancı gelmiştir.[৩৬২] Muhammed, öğretilerinin kendinden evvel gelen peygamberlerle aynı olduğunu söylese de, Watt'a göre Yahudiler, Kur'an'ı kendi dinî yazıtlarına kıyasla çelişkili buldular.[৩৬১]
Geleneksel siyer anlatımlarında, Medine'den önce Beni Nadir ve Beni Kaynuka kabilelerinin sürgün edildiğini, Beni Kurayza kabilesinin de antlaşmayı bozdukları için muhasara edildiğini, ardından Beni Kurayzalı erkeklerin idam edildiğini, kadın ve çocuklarının ise esir muamelesi yapıldığını, mallarının da Müslümanlar arasında paylaştırıldığını okuruz.[৩৬৩] Bu konudaki genel bilgilerimiz bununla sınırlıdır. Bu iddiayı ortaya atan ilk kişi, Yahudi asıllı Arap tarihçi İbn-i İshak'tır. Hint akademisyen Barakat Ahmad, Muhammad and the Jews: A re-examination (Muhammed ve Yahudiler: Yeniden İnceleme) adlı eserinde, 600 ila 900 insanın Medine'de katledilmesinin Medine'de ciddi bir tehlike doğuracağını ve verilen rakamların Yahudi hesabına göre Muhammed'den önceki katliamlara dayandığını söylemektedir.[৩৬৪] Barakat Ahmed, kabilenin sadece bir kısmının öldürüldüğünü, bazı savaşçıların ise sadece köleleştirildiğini iddia etmektedir.[৩৬৫][৩৬৬] Velid N. Arafat, Muhammed'den yaklaşık 100 yıl sonra bunu yazan İbn-i İshak'ın Yahudi kaynaklarının, bu anlatımı Yahudi tarihindeki daha önceki katliamların anılarıyla birleştirdiğini söylemektedir.[৩৬৭] Arafat ayrıca, İbn-i İshak'ın, çağdaşı ve Mâlikîlik mezhebinin kurucusu olan Mâlik bin Enes tarafından güvenilmez bir tarihçi ve daha sonraki İbn Hacer tarafından "tuhaf hikayeler" aktaran biri olarak kabul edildiğini kaydeder.[৩৬৭]
Bu hikâyelerin doğruluğu Revizyonist İslam Araştırmaları Okulu gibi araştırmacılar tarafından şüphe ile karşılanmaktadır. Hadis ve siyer kaynaklarında Muhammed'in hayatı ile hiçbir bağlantısı olmayan hikâyelerin, Muhammed'in hayat hikâyesine birtakım değişiklikler yapılarak eklemlenmiş olabileceği sıklıkla dile getirilen konulardandır. Bu görüşlere göre, Müslümanlar ve Yahudiler arasındaki bağlantı, İslam'ın ilk dönemlerinde çok yakındı. Yahudiler de "inananlar" olarak adlandırılırdı ve ümmetin bir parçasıydı.[৩৬৮] Örneğin, Medineli Yahudi kabilesi Beni Kurayza'nın katledilmesine ilişkin hikâye gibi bazı Yahudi karşıtı metinler, İslam'ın Yahudilikten ayrıldığı zamanda, yani Muhammed'den çok sonra (100-150 yıl sonra) ortaya çıktı.[৩৬৯]
Filistin doğumlu İsviçreli hukuk profesörü Sami Ezzib, bu konuda dikkat çeken bir ifade ile Hayber Muharebesi ve Kurayza Katliamı gibi konuların Yahudi kutsal kitabında yer aldığını, ancak bu kaynağa göre Yahudilerin Yahudi olmayanları katlettikleri bilgisini vermektedir.[৩৭০] Türk ilahiyatçı Mustafa İslamoğlu, M.S. 73-74 civarında İsrail'in güneyindeki Masada'da, Romalılardan kaçmak amacıyla Yahudiler tarafından gerçekleştirilen toplu Yahudi intiharının, bir Yahudi torunu olan İbn-i İshak tarafından çarpıtılarak "Beni Kureyza" şeklinde ortaya atılmış yersiz bir iddia olduğunu söylemektedir.[৩৭১][৩৭২][৩৭৩][৩৭৪] İslamoğlu, Masada'da ölen Yahudilerin toplam sayısının (910-950 arası) Muhammed'e isnat edilen bu hadisedeki toplam Yahudi ölü sayısına olan benzerliği dikkat çekerek bunu eleştirmektedir.[৩৭১]
Muhammed, 10 yıllık Medine hayatında başta Mekkeliler olmak üzere çok sayıda kabile ile savunma, saldırı, baskın veya sadece gözdağı vermek gibi psikolojik etki amaçlı yaklaşık 100 kadar askerî harekete imza atmıştır. İslam literatüründe, Muhammed'in bizzat ordunun başında bulunduğu seferlere "gazve", Muhammed'in bizzat katılmayıp başka birisini komutan olarak atadığı seferlere ise "seriyye" adı verilir.[৩৭৫][৩৭৬]
Tasvir edilmesi
টেমপ্লেট:Ana [[Dosya:Siyer-i Nebi 151b.jpg|küçükresim|Siyer-i Nebi'de geçen ve "Kâbe'deki Muhammed" olarak anılan bu tasvirde, geleneğe uygun olarak Muhammed'in yüzü çizilmeyip beyaz renkli bir örtüyle örtülmüş ve sembolik olarak alevle betimlenmiştir.[৩৭৭]|343x343pik]] Muhammed'in tasvir edilmesi İslam'da tartışmalı bir konudur. Muhammed'in sözlü ve yazılı betimlemeleri bütün İslamî gelenekler tarafından kolayca kabul edilirken, görsel betimlemelerde ise anlaşmazlıklar mevcuttur.[৩৭৮][৩৭৯] Kur'an, Muhammed'in görüntülerini ve çizilmesini açıkça yasaklamaz, fakat Müslümanların Muhammed'in görsel tasvirini oluşturmalarını yasaklayan bazı hadisler vardır.[৩৮০] Tümü, Muhammed'in görünümüyle ilgili otantik görsel bir gelenek olmadığı konusunda hemfikirdir; ancak ilk menkıbeler Muhammed'in portresini işlemiştir ve orijinalliği çoğunlukla kabul edilen yazılı fiziksel açıklamalar mevcuttur.
Pek çok görsel tasvir, Muhammed'i sadece yüzü beyaz renkle örtülü ya da sembolik bir şekilde bir alev olarak betimlemekteyken, özellikle 1500'lerden önceki yıllara ait çalışmalarda yüzü de gösterilmektedir.[৩৮১][৩৮২][৩৮৩] Günümüz İran'ında dikkate değer bazı istisnalar hariç,[৩৮৪] Muhammed tasvirleri oldukça nadirdir ve İslam tarihi boyunca hiçbir toplulukta veya çağda sayısı artmamıştır.[৩৮৫][৩৮৬] Bununla birlikte, neredeyse sadece kişisel Farsça ile diğer minyatür resim kitaplarında yer almıştır.[৩৮৭][৩৮৮] İslam'da genel din sanatının kilit aracı geçmişte de günümüzde de kaligrafidir. Osmanlı İmparatorluğu'nda ise "hilye" sanatı, Muhammed hakkında metinlerin süslü bir görsel düzenlemesi olarak gelişmiştir.[৩৮৬][৩৮৭]
Günümüze ulaşan en eski tasvirler, 13. yüzyıl Anadolu Selçuklu ve İlhanlı İran minyatürlerinden gelir ve tipik olarak Muhammed'in hayatını ve yaptıklarını anlatan edebi türlerdedir.[৩৮৯][৩৯০] İlhanlılar döneminde, İran'ın Moğol hükümdarları İslam'a geçtiğinde, rakip Sünni ve Şii gruplar, İslam'ın önemli olaylarına ilişkin kendi özel yorumlarını desteklemek için Muhammed'in görüntüleri de dahil olmak üzere görsel imgeler kullandılar.[৩৯১] Budizm Etkisi Moğol seçkinlerinin din değiştirmesinden önce gelen temsili dini sanat geleneği, bu yeniliğin İslam dünyasında emsali görülmemişti ve "İslam sanat kültüründe soyutlamadan uzaklaşarak camilerde, duvar halılarında, ipeklerde, seramiklerde ve kitapların yanı sıra cam ve metal işleri".[৩৯১] Pers topraklarında, bu gerçekçi tasvir geleneği, Timur hanedanlığı boyunca, 16. yüzyılın başlarında Safeviler iktidara gelene kadar sürdü.[৩৯১] Şii İslam'ı devlet dini haline getiren Safeviler, Muhammed'in yüzünü, hatlarını gizlemek ve aynı zamanda onun nurlu özünü temsil etmek için bir peçe ile örterek geleneksel İlhanlı ve Timurlu sanat tarzından ayrılmayı başlattılar.[৩৯২] Eşzamanlı olarak, daha önceki dönemlere ait ortaya çıkarılan bazı görüntüler tahrif edildi.[৩৯১][৩৯৩][৩৯৪] Daha sonra resimler Osmanlı'larda ve başka yerlerde üretildi, ancak camiler hiçbir zaman Muhammed'in resimleriyle süslenmedi.[৩৯৫] Gece yolculuğunun (mi'raj) resimli anlatımları özellikle İlhanlı döneminden Safevi dönemine kadar popülerdi.[৩৯৬] 19. yüzyılda İran Muhammed'in yüzü örtülü, özellikle okuma yazma bilmeyenleri ve çocukları çizgi roman tarzında hedefleyen basılı ve resimli mi'raj kitaplarında bir patlama gördü. Taş baskı yoluyla çoğaltılan bunlar, esasen "basılı el yazmaları" idi.[৩৯৬] Bugün, başta Türkiye ve İran olmak üzere Müslümanların çoğunlukta olduğu bazı ülkelerde posterlerde, kartpostallarda ve hatta sehpa kitaplarında milyonlarca tarihi reprodüksiyon ve modern resim mevcuttur, ancak İslam dünyasının diğer birçok yerinde bilinmemektedir. ve diğer ülkelerden Müslümanlar tarafından karşılaşıldığında, büyük bir şaşkınlığa ve gücenmeye neden olabilirler.[৩৮৯][৩৯৫] [[Dosya:Hilye-i serif 5.jpg|küçükresim|Osmanlı hattatı Hâfız Osman'ın yazdığı, Muhammed'in sözlü tasvirini içeren bir hilye kitabı; 1642–1698.|312x312pik]]En eski kaynaklardan biri olan İbn Sa'd'ın Kitâbü’t-Tabakâtü’l-Kebir isimli eserinde, çok sayıda sözlü Muhammed tasvirleri mevcuttur. Muhammed'in kuzeni ve damadı Ali kaynaklı bir açıklama şu şekildedir:[৩৯৭]
Sahabelerinden Enes bin Malik ise, rivayete göre Muhammed'i şöyle tarif etmiştir:[৩৯৮]
Yine sahabelerinden Ebu Hureyre, rivayete göre kendisini şu sözlerle anlatmaktadır:[৩৯৯]
Bunların yanı sıra, İslam bilginlerinin çoğunluğu Muhammed'in genellikle uzun saçlı olduğunu, saçlarının uzunluğunun kulak memesi ile omuzu arasında değiştiğini, hatta ara sıra saçlarını topladığını ve örgü yaptığını da söylemektedir.[৪০০] Genel olarak Muhammed'in saçlarının uzun olduğu, bazen omuzlarına kadar uzattığı, bazen ikiye ayırdığı, bazen de tozdan korunmak veya yolculuğa çıkmak gibi amaçlarla örgü yaptığı bilinmektedir.[৪০১]
Mirası ve anılması
Rivayetlerin derlenmesi
টেমপ্লেট:Ana Muhammed'e isnat edilen söz, fiil ve davranışlara hadis, bunlardan gelenekselleşen uygulamalara ise sünnet denir. Başlangıçta bu hadislerin sayıları birkaç yüz veya birkaç bin (ilk 100 yıl içerisinde 1000 adet) adetle sınırlı iken, üç yüzyıl içerisinde bu sayı milyonlara ulaşmıştır.[৪০২]
Şiiler, Muhammed'in sözleri yanında, masum kabul ettikleri imamların sözlerini de hadis olarak kabul etmektedirler. Sünnilerin tüm sahabeyi güvenilir bulmalarına karşılık Şiilerde, sahabe ve sahabeleri görmüş kişiler (tâbiîn) tek tek ele alınır ve tarihsel süreçte Ali veya Ehl-i Beyt tarafında yer almayan veya karşıtları arasında yer alanlar, güvenilmez bulunarak onlardan gelen rivayetler reddedilir. Sünni hadis kitapları, Muhammed'den 200-300, Şii hadis kitapları ise 400-500 yıl sonra yazılmışlardır.[৪০৩] Hadisler, Kur'an'dan sonra İslam'da ikincil kaynak olarak görülür; ancak buna rağmen, tarih içerisinde ve günümüzde, "güvenilmez" oldukları gerekçesiyle hadislere mesafeli davranan, birçok hadisi reddeden veya tamamını reddeden Müslümanlar da vardır.
İslamî gelenekteki yeri
Allah'ın birliğine tasdik edildikten sonra, Muhammed'in peygamberliğine olan inanç, İslam inancının ana yönüdür. Her Müslüman Şehadet'te şöyle ilan eder: "Allah'tan başka ilah olmadığına ve Muhammed'in Allah'ın Resulü olduğuna şehadet ederim." Şehadet, İslam'ın temel inancı veya ilkesidir. İslami inanca göre, ideal olarak Şehadet, yeni doğmuş bir bebeğin duyacağı ilk sözlerdir; çocuklara hemen öğretilir ve ölünce okunur. Müslümanlar, namaza çağrıda (ezan) ve namazın kendisinde şehadeti tekrarlarlar. İslam'a geçmek isteyen gayrimüslimlerin akideyi okumaları gerekmektedir.[৪০৪]
İslam inancında Muhammed, Allah tarafından gönderilen son peygamber olarak kabul edilir.[৪০৫][৪০৬] Kur'an 10:37 şöyle der: "...O (Kur'an), kendinden önceki (vahiyleri) tasdik edici ve Rabbin katından -ki bunda hiçbir şüphe yoktur- Kitabı eksiksiz açıklayandır. Dünyaların ." Benzer şekilde Kuran 46:12, "...ve bundan önce Musa'nın kitabı vardı, bir rehber ve bir rahmet olarak. Ve bu Kitap (onu) doğruluyor...", Kuran 2:136 ise İslam'a inananlara emrediyor : "De ki: Biz Allah'a, bize indirilene, İbrahim'e , İsmail'e, İshak'a ve Yakub'a indirilene inandık.kabilelere, Musa ve İsa'ya ve peygamberlerin Rableri katından aldıklarına. Biz onların hiçbiri arasında ayrım yapmayız ve biz O'na teslim olmuşuzdur."
Müslüman geleneği, Muhammed'e çeşitli mucizeler veya doğaüstü olaylar atfetmektedir.[৪০৭] Örneğin, birçok Müslüman yorumcu ve bazı Batılı akademisyenler, Kuran Suresi 54:1–2'yi, takipçilerine zulmetmeye başladıklarında Kureyş'in gözünde Muhammed'in Ay'ı ikiye ayırmasına atıfta bulunacak şekilde yorumladılar.[৪০৮][৪০৯] Batılı İslam tarihçisi Denis Gril, Kuran'ın Muhammed'in mucizeler gerçekleştirdiğini açıkça tanımlamadığına ve Muhammed'in yüce mucizesinin Kuran'ın kendisiyle özdeşleştirildiğine inanıyor.
İslami geleneğe göre Muhammed, Taif halkı tarafından saldırıya uğradı ve ağır şekilde yaralandı. Gelenek ayrıca kendisine görünen ve saldırganlara karşı intikam teklif eden bir meleği anlatır. Muhammed'in teklifi reddettiği ve Taif halkının hidayet etmesi için dua ettiği söylenir.[৪১০]
Sünnet, Muhammed'in (Hadis olarak bilinen rivayetlerde muhafaza edilen) eylemlerini ve sözlerini temsil eder ve dini ritüeller, kişisel hijyen ve ölülerin gömülmesinden insanlar ve Tanrı arasındaki sevgiyi içeren mistik sorulara kadar geniş bir faaliyet ve inanç yelpazesini kapsar. Sünnet, dindar Müslümanlar için bir öykünme modeli olarak kabul edilir ve Müslüman kültürünü büyük ölçüde etkilemiştir. Muhammed'in Müslümanlara "selam üzerinize olsun" (Arapça: es-selamu 'alaykum) vermeyi öğrettiği selamlama, tüm dünyadaki Müslümanlar tarafından kullanılmaktadır. Günlük namazlar, oruç ve yıllık hac gibi büyük İslami ritüellerin birçok detayı Kuran'da değil, yalnızca Sünnet'te bulunur.[৪১১]
Müslümanlar geleneksel olarak Muhammed'e olan sevgilerini ve hürmetlerini ifade etmişlerdir. Muhammed'in hayatı, şefaati ve mucizeleriyle ilgili hikâyeler, popüler Müslüman düşünce ve şiirine nüfuz etti. Mısırlı Sufi al-Busiri'nin (1211-1294) Muhammed'e Arapça kasideleri arasında, Kaside-i Bürde ("Manto Şiiri") özellikle iyi bilinir ve iyileştirici, manevi bir güce sahip olduğu yaygın olarak kabul edilir.[৪১২] Kuran, Muhammed'den "alemlere rahmet (rahmet)" olarak bahseder (Kuran-ı Kerim 21:107).[২৭৮] Doğu ülkelerinde yağmurun merhametle çağrıştırılması, tıpkı yağmurun ölü gibi görünen toprağı canlandırması gibi, Muhammed'in bereket dağıtan ve topraklara yayılan, ölü kalpleri canlandıran bir yağmur bulutu olarak tasavvur etmesine yol açtı (örneğin bkz. el-Latif).[২৭৮] Muhammed'in doğum günü, bu tür kamusal kutlamaların teşvik edilmediği Vahhabilerin çoğunlukta olduğu Suudi Arabistan hariç, İslam dünyasında büyük bir bayram olarak kutlanır.[৪১৩] Müslümanlar, Muhammed'in adını söylerken veya yazarken, genellikle Arapça ṣallā llahu ʿalayhi wa-sallam (Tanrı onu onurlandırsın ve barış versin) ifadesiyle ismini tabir ederler.[৪১৪]
Tasavvuf
Tasavvuf, özellikle birinci İslam yüzyılının sonundan itibaren İslam hukukunun gelişmesine büyük katkı sağlamıştır.[৪১৫] Sufiler olarak bilinen, Kuran'ın içsel anlamını ve Muhammed'in içsel doğasını arayan Müslüman mistikler, İslam peygamberini sadece bir peygamber olarak değil, aynı zamanda mükemmel bir insan olarak da gördüler. Tüm Sufi tarikatları, manevi iniş zincirlerini Muhammed'e kadar izler.[৪১৬]
Toplumsal görüşler
Hristiyan ve Avrupa dünyası
টেমপ্লেট:Ana Muhammed hakkındaki en eski belgelenmiş Hristiyan bilgisi, Bizans İmparatorluğu kaynaklarında görülmektedir. Bu kaynaklar, hem Yahudilerin hem de Hristiyanların Muhammed'i bir sahte peygamber olarak gördüklerini söylemektedirler.[৪১৭]
Muhammed hakkındaki başka bir Yunan kaynağı, 9. yüzyılda bir yazar olan Theofanis'tir. En eski Süryani kaynağı ise, 7. yüzyıldaki bir yazar olan Yuhanna bar Penkaye'dir.[৪১৮]
İranlı profesör Seyyid Hüseyin Nasr'a göre, dönemin Avrupa edebiyatı çoğunlukla Muhammed'e olumsuz bir gözle bakıyordu. Orta Çağ Avrupası'nın bazı önde gelen çevreleri (özellikle Latin okuryazarlığı olan bilim insanları), Muhammed hakkında oldukça kapsamlı biyografik bilgilere erişebildiler. Bu biyografileri bir Hristiyan gözüyle yorumladılar ve Muhammed'i, insanları (sarazen) din kisvesi altında kandırıp kendisine boyun eğdiren bir kişi olarak gördüler.[৪১৯] Zamanın popüler Avrupa edebiyatı, Muhammed'i Müslümanların kendisine taptığı bir put veya putperest bir Tanrı gibi tasvir ediyordu.[৪১৯] [[Dosya:Battlefield of yarmouk-mohammad adil.jpg|küçükresim|upright=1.09|Yermük Muharebesi'nin (636) yapıldığı alan. Bu savaşta Müslümanlar, Halid bin Velid önderliğinde Bizans'ı yenmişlerdir.|sol]] British Library’da bulunan ve 635'te Süryani rahip Presbiter Tomas tarafından yazılan yazıtlara göre, Romalılar ve Muhammed’in Arap ordusu 634 yılında savaştılar ve Araplar Romalıları yendi.[৪২০] Tarihçiler tarafından bu savaşa "Dathin Savaşı" deniyor.[৪২১] Bu belgelerde "Muhammed’in Arapları" diye açıkça Muhammed'in ismi ve Bizanslıları mağlup edişleri belirtilmiştir. Bundan önce de, 629 yılında, Muhammed'in gönderdiği bir Müslüman ordusu, İmparator Herakleios'un bizzat gönderdiği bir Bizans ordusuyla çarpışmıştı ve "Mute Muharebesi" olarak bilinen bu savaşta da kesin bir sonuç olmamasına rağmen Müslümanlar yenilmemişti.
636 yılında yazılmış bir Suriye günlüğünde, şikayet babında Muhammed’in ordusunun Bizans topraklarını işgal ettiği, Celile’den Belh’e kadar her yeri ele geçirdikleri, askerleri öldürdükleri ve bir sonraki savaşın 636 yılında Gabitha’da olduğu yazılmaktadır.[৪২২] "Gabitha" bölgesi Yermuk Nehri'nin yanındadır ve ünlü Alman bilim insanı ve teolog Theodor Nöldeke, bu savaşın tarihinin ve yerinin Yermük Savaşı'nın tarihine tam uymakta olduğunu söylemektedir.[৪২৩] Halid bin Velid'in Müslüman ordusunun başında olduğu bu savaş, Müslüman Arapların zaferiyle sonuçlanmıştı.
Daha sonraki çağlarda, Muhammed bir şizmatik olarak görülmeye başlandı: Brunetto Latini'nin 13. yüzyılda yazdığı Li livres dou tresor adlı eser, Muhammed'i eski bir keşiş ve kardinal olarak gösterir.[৪১৯] İtalyan siyasetçi Dante, 1300'lerde yazdığı İlahi Komedya adlı eserinde (Inferno, 28. Kıta), Muhammed'i ve Ali'yi "şeytanlar tarafından defalarca yaralanmış olan anlaşmazlık oluşturucular ve şizmatiklerin arasında" cehenneme yerleştirir.[৪১৯]
Alman filozof Gottfried Leibniz, Muhammed'i "doğal dinden sapmadığı" için övmüştür.[৪২৪] Fransız tarihçi Henri de Boulainvilliers, ölümünden sonra 1730 yılında yayımlanan Vie de Mahomed adlı eserinde Muhammed'i "yetenekli bir siyasi lider ve adil bir yasa koyucu" olarak tanımladı[৪২৪] ve O'nu, Tanrı'nın çekişen Doğulu Hristiyanları şaşırtmak, Doğu'yu Romalıların ve Perslerin despotik yönetiminden kurtarmak ve Tanrı'nın birliği (tevhid) bilgisini doğuda Hindistan'dan batıda İspanya'ya kadar yaymak için vahiy alan bir elçi olarak sundu.[৪২৫] [[Dosya:Covor of book (The 100 A Ranking of the Most Influential Persons in History).jpg|küçükresim|upright=1.31|1. sırasında Muhammed'in yer aldığı Dünyaya Yön Veren En Etkin 100 kitabı (Michael Hart)]] Fransız İmparator Napolyon Bonapart, Muhammed'e ve İslam'a hayrandı ve onu örnek bir kanun koyucu ve büyük bir adam olarak tanımladı.[৪২৬]
Dünyaca ünlü Rus yazar Lev Nikolayeviç Tolstoy, İslam peygamberi Muhammed'e hayran olduğunu bazı kitaplarında (İtiraflarım) açıkça söylemiş ve hem Muhammed'in hem de getirdiği İslam dininin Hristiyanlık dininden üstün olduğunu düşündüğünü belirtmiştir. Aynı zamanda Tolstoy, bu görüşü üzerine yaşamının son dönemlerinde Muhammed isminde bir risale yazmış ve bu risalede O'nun pek bilinmeyen bazı sözlerine yer vermiştir.[৪২৭]
Amerikalı astrofizikçi ve yazar Michael H. Hart, yaklaşık 30 yıllık bir çalışmanın ardından, 1978'de ''Dünyaya Yön Veren En Etkin 100'' adlı bir kitap kaleme almış ve bu kitapta yer alan listenin 1. sırasına Muhammed'i yerleştirmiştir. Bu görüş sebebiyle birçok olumsuz eleştiri ve tepki alan Michael H. Hart, kitabına şu cümleler ile başlamaktadır:[৪২৮]
Modern tarihçiler
William Montgomery Watt ve Richard Bell gibi bazı modern yazarlar, Muhammed'in takipçilerini kasten aldattığı fikrini reddederler ve Muhammed'in "kesinlikle samimi olduğunu ve tamamen iyi niyetle hareket ettiğini" söyleyip, Muhammed'in davası için zorluklara göğüs germeye hazır olmasının bunun göstergesi olduğunu belirtirler.[৪২৯] Ancak bunun yanında Watt, iyi niyetin doğruluk anlamına gelmediğini de söyler: "Çağdaş terimlerle, Muhammed kendi bilinçaltını ilahi vahiyler ile karıştırmış olabilir."[৪২৯] Ayrıca William M. Watt, Hristiyan bir din adamı olmasına rağmen "Muhammed Tanrı'nın elçisidir." demiştir.[৪৩০]
Montgomery Watt ve tarihçi Bernard Lewis, Muhammed'i sadece kendi çıkarları peşinde koşan bir sahtekâr olarak görmenin İslam'ın gelişimini anlamayı imkânsız hâle getireceğini öne sürerler.[৪৩১][৪৩২] Alford T. Welch, Muhammed'in yaptığı işe olan sağlam inancı nedeniyle bu kadar etkili ve başarılı olmuş olabileceğini savunur.[৪১৯]
Diğer dinler
Bahâîlik inancının takipçileri, Muhammed'i birçok peygamberlerinden biri olarak görürler. Muhammed'in peygamber döngüsündeki son peygamber olduğunu düşünürler, ancak kendisinin öğretilerinin yerini ve önemini, Bahâîliğin kurucusu Bahaullah'ın öğretilerinin aldığını kabul ederler.[৪৩৩][৪৩৪]
Eleştiriler
টেমপ্লেট:Ana Muhammed'e yönelik eleştiriler, 7. yüzyılda, tektanrıcılığı vaaz ettiği için pagan Arapların kendisini kınamasıyla başlamıştır. Arabistan'daki[৪৩৫] Yahudi kabileler; Tanah'ın anlatılarını ve kişiliklerini benimsemesi,[৪৩৬] Yahudi inancını "aşağılaması"[৪৩৬] ve herhangi bir mucize göstermeden veya Tanah'ta Yehova tarafından seçilen gerçek bir peygamberi sahte peygamberlerden ayırt etmek için bakılması gerektiği söylenilen kişisel özellikleri karşılamadan kendisini "son peygamber" ilan etmesi gibi nedenlerle kendisine ha-Meshuggah (টেমপ্লেট:Dil, "Deli" veya "Perili") takma adını vermişlerdir[৪৩৭][৪৩৮]
Orta Çağ boyunca ise çeşitli Batılı ve Bizanslı Hristiyan düşünürler,[৪৩৯][৪৪০][৪৪১][৪৪২] Muhammed'in sapkın ve[৪৩৯][৪৪১] acınası[৪৩৯][৪৪১] bir sahte peygamber ve hatta Deccal olduğunu[৪৩৯][৪৪০][৪৪১] dile getirdiler. Bunun yanında, Hristiyan âleminde Muhammed sıklıkla bir sapkın[৪৩৯][৪৪০][৪৪১][৪৪৩] ve iblisler tarafından ele geçirilmiş bir ruh[৪৪১][৪৪৩] olarak görülüyordu. Thomas Aquinas gibi bazı eleştirmenler, Muhammed'in öbür dünyadaki cinsel zevk vaatlerini eleştirdi.[৪৪১]
İslam'ın modern dinî[৪৩৯][৪৪৪][৪৪৫] ve seküler[৪৪৬][৪৪৭][৪৪৮][৪৪৯] eleştirileri;[৪৪৪][৪৪৫][৪৪৬][৪৪৭][৪৪৮][৪৪৯] çoğunlukla Muhammed'in peygamber olduğunu iddia etmedeki ciddiyeti, ahlâki değerleri, kölelere sahip olması,[৪৫০][৪৫১][৪৫২] düşmanlarına olan muamelesi, evlilikleri,[৪৫৩] dogmatik konulara bakış açısı ve psikolojik durumu ile ilgilidir. Muhammed genellikle sadizm, acımasızlık (örneğin Medine'deki Beni Kurayza'nın işgali[৪৫৪][৪৫৫][৪৫৬][৪৫৭][৪৫৮][৪৫৯]), köleleriyle cinsel ilişkiye girmek ve Aişe ile 6 veya 7 yaşındayken nişanlanıp[৪৫৩] çoğu tahminlere göre 9 yaşındayken evlenmek iddiaları ile suçlanmaktadır.[৪৬০]
Popüler kültürdeki yeri
Sinema
[[Dosya:Muhammed- Allah'ın Elçisi film afişi.jpg|küçükresim|upright=1.43|''Muhammed: Allah'ın Elçisi'' filminin afişi (2015)]]Muhammed'in yaşamını veya getirdiği İslam dinini konu alan iki tane büyük çapta sinema filmi çekilmiştir. Bunlardan ilki, Suriye asıllı Amerikalı yönetmen Mustafa Akkad'ın yönettiği 1976 yapımı ''Çağrı'' (The Message) filmidir.[৪৬১] Bu filmde Muhammed'in yüzü ve vücudu hiç gösterilmemiş, daha çok İslam dininin doğuşuna ve yayılışına odaklanılmıştır.[৪৬২] Bu film bir "ilk" özelliği taşımasından dolayı tüm dünyada yankı yaratmıştır.[৪৬৩] Filmin sahnelerinin çoğu Libya'da, bir kısmı ise Fas'ta çekildi ve tüm dünyada 12 dile çevrildi.[৪৬৩]
İkinci film ise, yaklaşık yedi senelik uzun çalışmaların sonucunda 2015'te gösterime giren, İranlı yönetmen Mecid Mecidi'nin yönetmenliğini yaptığı İran yapımı ''Muhammed: Allah'ın Elçisi'' (Muhammad: The Messenger of God) adlı filmdir. Bu filmde de Muhammed'in 12 yaşına kadarki çocukluk hayatı konu alınmış ve Muhammed'in yüzü gösterilmemekle birlikte vücudu, elleri, ayakları ve saçları gösterilmiştir.[৪৬৪][৪৬৫] Çekimleri yaklaşık 5-6 yıl süren film, bazı kesimler tarafından oldukça başarılı bulunurken, bazı kesimlerce de yoğun eleştirilere maruz kaldı;[৪৬৪] hatta bazı Sünni ülkelerde vizyona girmeden yasaklandı.[৪৬৬] Bazı Sünni kesimler, Şii gözüyle bu filmi çektiği iddiasıyla filmin yönetmeni Mecid Mecidi'yi suçladılar;[৪৬৭] Mecidi ise bunları reddetti.[৪৬৮]
Edebiyat
Gerek Türkiye'de, gerekse İslam coğrafyasında Muhammed'in yaşamını konu alan sayısız edebi eser yazılmıştır.
Ünlü Rus yazar Lev Tolstoy, Muhammed'e hayranlık duyduğunu bazı kitaplarında (İtiraflarım) açıkça söylemiş ve kendisi hakkındaki olumlu görüşlerine yer vermiştir. Lev Tolstoy, yaşamının son yıllarında Muhammed'in bazı pek bilinmeyen sözlerini (hadis) derleyerek bir kitap hâline getirmiş ve yayımlamıştır.[৪২৭]
Amerikalı astrofizikçi ve yazar Michael H. Hart, 1978 yılında yayımladığı ''The 100: A Ranking of the Most Influential Persons in History'' (Dünya Tarihine Yön Vermiş En Etkin 100) kitabında tarihin en etkili kişilerin biyografilerine yer vermiştir. Birçok uzman kişilerce başarılı bulunan ve kimi zaman da yoğun eleştirilere maruz kalan Michael H. Hart'ın listesinin 1. sırasında ''Muhammed'' yer almaktadır.[৪৬৯]
Müzik
টেমপ্লেট:Harici medya Muhammed'i ve İslam dinini konu alan müzik eserlerinin başında, Lübnan kökenli İsveçli şarkıcı Maher Zain'ın yaptığı şarkılar yer alır. 2011'de çıkardığı ''Ya Nabi Salam Alayka'' (Selam Sana Ey Elçi) ve 2014'te çıkardığı ''Muhammad P.B.U.H.'' (Muhammed S.A.V.) bunlara örnek verilebilir.
Zaman dizini
Mekke dönemi[৪৭০][৪৭১][৪৭২][৪৭৩] | Medine dönemi[৪৭০][৪৭১][৪৭২][৪৭৩] | ||||
---|---|---|---|---|---|
Yıl | Yaş | Olay | Yıl | Yaş | Olay |
আনু. 570 | - | Babası Abdullah'ın ölümü | 622 | 52 | Medine'ye varması ve Mescid-i Nebevî'nin inşası |
আনু. 570 | - | Fil Vak'ası | Medine'de Medine Sözleşmesi adlı anayasayı ilan etmesi | ||
আনু. 570 | - | Mekke'de doğumu[not ১৬] | Bizanslıların Suriye ve Mısır'ı Sasanilerden geri alması | ||
574 | 4 | Süt annesi Halime'den ailesine dönüşü | 622-623 | 52-53 | Muhacirlerle ensarlar arasında kardeşliği tesis etmesi |
576 | 6 | Annesi Âmine'nin ölümü | 623 | 53 | Medine Şehir Devleti'ni kurması ve devlet başkanı seçilmesi |
578 | 8 | Dedesi Abdülmuttalib'in ölümü | Müslümanların kıblelerinin Mescid-i Aksa'dan (Kudüs) Kâbe'ye (Mekke) çevrilmesi | ||
আনু. 583 | 12-13 | Amcası Ebu Talib ile birlikte Suriye'ye (Şam) ticarete gitmesi | 624 | 54 | Bedir Muharebesi |
587 | 17 | Amcası Zübeyr ile birlikte Yemen'e gitmesi | 624 | Kızı Rukiyye'nin ölümü | |
588 | 18 | Ficâr Savaşları'na amcalarının yanında katılması | 624 | Nişanlısı Aişe ile evlenmesi | |
590 | 20 | Hilfü'l-Fudûl cemiyetine girmesi | 624 | Yahudilerin Medine'deki Müslümanlara karşı düşmanca hareketlere başlamaları | |
594 | 24 | Hatice'ye ait ticaret kervanının başında Busra'ya gitmesi | 624 | Beni Kaynuka Gazvesi | |
595 | 25 | Hatice ile tanışması, Hatice'nin evlenme teklifi ve evlenmesi | 625 | 55 | Uhud Muharebesi ve amcası Hamza'nın ölümü |
598 | 27-28 | İlk çocuğu Kâsım'ın doğması, kendisine Ebu'l Kasım denilmesi ve hemen küçük yaşta ölmesi | Torunu Hasan'ın doğumu | ||
599 | 28-29 | İlk kızı Zeyneb'in doğumu | Recî Vak'ası ve Bi'ri Maune Faciası | ||
602 | 32 | Kızı Rukiyye'nin doğumu | Beni Nadir Gazvesi | ||
605 | 35 | Kâbe hakemliği yapması | 626 | 56 | İkinci torunu Hüseyin'in doğumu |
আনু. 607 | 37 | Kızı Ümmü Gülsüm'ün doğumu | 627 | 57 | Hendek Muharebesi |
আনু. 609 | 39 | Küçük kızı Fatıma'nın doğumu | Hendek Muharebesi'ndeki ihanetlerinden ötürü Beni Kureyza Yahudilerinin cezalandırılması | ||
610 | 40 | Hira Mağarası'nda ilk vahyi alması | 628 | 58 | Hudeybiye Antlaşması |
611 | 41 | İkinci oğlu Abdullah'ın doğumu ve bir yaşına basmadan ölümü | İslam'a davet mektupları yazdırtıp elçiler aracılığıyla çeşitli devletlerin hükümdarlarına göndermesi | ||
613 | 43 | Mesajını Mekkelilere açıkça duyurması | Hayber'in Fethi | ||
614 | 44-45 | Mekke'de Müslümanlara yönelik ağır zulümlerin başlaması | Hayber'in Fethi'nden sonra Yahudi bir kadın tarafından kendisine zehirleme girişiminde bulunulması | ||
615 | 45 | Bir grup Müslümanın Habeşistan'a göç etmesi | Ninova Muharebesi ve Orta Doğu'daki Bizans-Sasani Savaşları'nın sona ermesi | ||
616 | 46 | Hamza ile Ömer'in Müslüman olmaları | 629 | 59 | Kızı Zeyneb'in ölümü |
Sasani hükümdarı II. Hüsrev'in, Bizans'ın elinde olan Suriye ve Mısır'ı zaptetmesi | Halid bin Velid ve Amr bin Âs'ın Müslüman olmaları | ||||
Haşimoğulları'na yönelik boykotun başlaması | Mute Muharebesi (Bizans İmparatorluğu ile ilk savaş) | ||||
619 | 49 | Haşimoğulları'na yönelik boykotun sona ermesi | 630 | 60 | Mekke'nin Fethi, Kâbe'nin putlardan temizlenmesi |
Karısı Hatice'nin ve amcası Ebu Talib'in ölümü (Hüzün Yılı) | Arabistan'da toplu seferlerin yapılması ve İslam'ın hızlıca yayılması | ||||
620 | 50 | İslam'a davet için Taif'e gitmesi, ancak ağır hakaretlere uğrayıp taşlanarak Mekke'ye geri dönmesi | Kızı Ümmü Gülsüm'ün ölümü | ||
İsra ve Miraç olayı | Eşi Mâriye'den oğlu İbrahim'in doğması ve 1-2 yaşında ölmesi | ||||
I. Akabe Biatı | Tebük Seferi | ||||
আনু. 621 | 51 | Sevde bint Zem'a ile evlenmesi | আনু. 628-631 | 58-61 | Bizans İmparatoru Herakleios'a Dihye bin Halife aracılığıyla İslam'a davet mektubu yollanması |
621 | 51 | II. Akabe Biatı | 632 | 61-62 | Mekke'de Veda Haccı yapması ve ardından 100 binden fazla Müslümana Veda Hutbesi ile son kez topluca seslenmesi |
622 | 52 | Medine'ye hicreti | 62-63 | Hastalanması ve Medine'de ölümü |
Notlar
- ↑ Tam adı: Ebû'l–Kâsım Muhammed ibn-i 'Abd Allâh ibn–i 'Abd'ûl–Muttâlib ibn–i Hâşim ibn–i 'Abd Menâf El Kureyşî (টেমপ্লেট:Dil)
- ↑ Baskın İslamî anlayış, Muhammed'in ölüm tarihi olarak 8 Haziran 632'yi kabul etmektedir. Çoğu erken dönem, çoğunlukla Müslüman olmayan anlayışlar ise, Muhammed'in Filistin'in Fethi sırasında hâlâ hayatta olduğunu belirtmektedir.[১][২]
- ↑ Muhammed'in peygamber olduğuna inanan ancak "son peygamber" olduğuna inanmayan din ve hareketler vardır:
- Bahâîlik, Muhammed'i birtakım peygamberler veya "Tanrı'nın tezahürleri"nden biri olarak sayar, ancak Bahaullah'ın tebliğ ettiklerinin onunkileri neshettiğini kabul eder.[৫]
- Ahmedîlik, Muhammed'in son kural koyan peygamber olduğunu kabul eder, ancak son peygamber ünvanını reddeder.[৬][৭]
- İslam Milleti, Elijah Muhammed'i de peygamber olarak kabul eder.[৮]
- Uluslararası Birleşik Teslimiyetçiler, Reşad Halife'yi de peygamber olarak kabul eder.[৯]
- ↑ Oxford İslam Dünyası Ansiklopedisi'nde yazan Ahmad S. Moussalli ve Gordon D. Newby'e göre Muhammed, dünyanın en büyük medeniyetlerinden birini doğuran dinî, siyasi ve sosyal bir reformcuydu. Modern tarihsel açıdan bakıldığında İslam'ın kurucusuydu. İslam inancı açısından ise önce Araplara sonra da tüm insanlığa "uyarıcı" olmaya çağrılan Allah'ın elçisi (rasûlullah) idi.[১০]
- ↑ Kur'an, İslam'dan bahsederken zaman zaman Arapçada "yol, âdet, durum" anlamlarını taşıyan dîn sözcüğünü kullanır.[১২]
- ↑ Benzer bir ifade, İngiliz tarihçi Lawrence Conrad tarafından da kullanılır. Çünkü O'nun incelemelerine göre, hicrî ikinci yüzyıla kadar Peygamber'in doğum tarihiyle ilgili İslamî bilimsel görüş, 85 yıllık bir çeşitlilik sergilemişti. İster sözlü ister yazılı olarak nakledilmiş olsun, herhangi bir tarihsel anlatı geleneğinin istikrarı için kronolojinin çok önemli olduğu varsayımına göre, bu durum ikinci yüzyılda siyer çalışmalarının hâlâ bir akışkanlık hâlinde olduğunun açık bir göstergesi olarak görülebilir.[২৪]
- ↑ Şu ayetlerde geçmektedir:
- Muhammed yalnızca bir elçidir. (Âl-i İmrân Suresi: 144)
- Muhammed sizin erkeklerinizden hiçbirinin babası değildir. (Ahzâb Suresi: 40)
- Rableri tarafından hak olarak Muhammed'e indirilene inananların günahlarını Allah bağışlamıştır. (Muhammed Suresi: 2)
- Muhammed, Allah'ın elçisidir. (Fetih Suresi: 29)
- ↑ Konuyla ilgili bazı ayetler şu şekildedir:
- Onlar, yanlarındaki Tevrat'ta ve İncil'de yazılı buldukları Resûl'e, o ümmî peygambere uyan kimselerdir... (A'raf Suresi: 157)
- ...(Tevrat'tan) tanıyıp bildikleri (bu peygamber) kendilerine gelince ise onu inkâr ettiler... (Bakara Suresi: 89)
- ↑ Diri diri gömülen kıza hangi suçundan dolayı öldürüldüğü sorulduğunda... (Tekvir: 8–9)
- ↑ İslamî gelenek, Muhammed'in doğduğu zamanda Arabistan'da süt anne geleneğinin yaygın olduğunu söylerken; bazı Batılı bilim adamları bu geleneğin tarihselliğini reddetmektedir.
- ↑ İbn Sa'd'ın rivayetine göre Bahira, yöredeki Suriyeli Yahudilerin, Taberî'nin rivayetine göre ise Bizanslıların Muhammed'i öldürmek isteyeceğini öngördüğü için Ebû Talib'i uyardı ve yeğeniyle Şam'a yolculuk yapmamasını istedi.
- ↑ Hatice, evrensel olarak İslam'a geçen "ilk kadın" olarak kabul edilirken, Muhammed'in kendisinden sonra ikinci Müslüman erkeğin kimliği tartışmalıdır. Şii ve bazı Sünni kaynaklar, "Muhammed'den sonraki Müslüman erkeği" o sırada 9–11 yaşlarında olan Ali bin Ebû Talib olarak tanımlamaktadır. Ancak diğer Sünni kaynaklar, İslam'a geçen ilk erkeğin Ebû Bekir veya Muhammed'in evlatlık oğlu Zeyd bin Hârise olduğunu belirtmektedir. Zeyd'in Kur'an'da adı geçen tek sahabe olduğu bilgisi de göz önünde bulundurulmalıdır. Tarihçi Taberî (ö. 923); Ali, Ebû Bekir ve Zeyd hakkındaki çelişkili Sünni gelenekleri listeler ve böylece kararı okuyucuya bırakır.[২০৩][২০৪]
- ↑ Bakınız: Yunus: 18; Enbiyâ: 98–99; Furkan: 55; Ankebût: 17
- ↑ İbn Hişâm'a göre Muhammed, amcası Ebû Talib'e şunları demiştir: "Bu işten vazgeçmem için Güneş'i sağ elime, Ay'ı da sol elime verseler hiçbir şey değişmez. Allah bu dini üstün kılıncaya kadar çalışacağım veya bu uğurda öleceğim."
- ↑ William Montgomery Watt, savaş sonrasındaki bu kayıplar hususunda hemfikir olsa da; Kureyş ordusunun Mekke'den çıktığı sırada 950 kişilik, savaş sırasında da tahminen 600–700 kişilik olduğunu söylemektedir.
- ↑ Muhammed'in doğum tarihi olarak 569 ve 571 yılları da alternatif olarak sunulmaktadır.
Kaynakça
Bibliyografi
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağıটেমপ্লেট:Ölü bağlantı
- টেমপ্লেট:Dergi kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Dergi kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- Al-Hibri, Azizah Y. (2003). "An Islamic Perspective on Domestic Violence". 27 Fordham International Law Journal 195.
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Haber kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı US edn. by Inner Traditions International, Ltd.
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Dergi kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı (New edition 1974)
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Dergi kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Dergi kaynağı
Ansiklopediler
- টেমপ্লেট:Ansiklopedi kaynağı
- টেমপ্লেট:Ansiklopedi kaynağı
- টেমপ্লেট:Ansiklopedi kaynağı
- টেমপ্লেট:Ansiklopedi kaynağı
- টেমপ্লেট:Ansiklopedi kaynağı
- টেমপ্লেট:Ansiklopedi kaynağı
- টেমপ্লেট:Ansiklopedi kaynağı
Konuyla ilgili yayınlar
Kitaplar
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- Musa, A.Y. Hadith as Scripture: Discussions on The Authority Of Prophetic Traditions in Islam, New York: Palgrave, 2008
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
- টেমপ্লেট:Kitap kaynağı
Çevrimiçi
- The Oxford Encyclopedia of the Islamic Worldটেমপ্লেট:'de Muḥammad টেমপ্লেট:Webarşiv, Ahmad S. Moussalli, Gordon D. Newby ve Ahmad Moussalli
- Encyclopædia Britannica Onlineটেমপ্লেট:'da Muhammad: Prophet of Islam টেমপ্লেট:Webarşiv, Nicolai Sinai ve W. Montgomery Watt
Dış bağlantılar
টেমপ্লেট:Kardeş proje bağlantıları
Kategori:570'lerde doğanlar Kategori:632 yılında ölenler Kategori:7. yüzyıl liderleri Kategori:7. yüzyılda Araplar Kategori:Arap siyasetçiler Kategori:Din kurucuları Kategori:Ehli Beyt Kategori:İslam peygamberleri Kategori:Köle sahipleri Kategori:Kureyş Kategori:Medine'de ölenler Kategori:Mekke doğumlular Kategori:Müslüman generaller Kategori:Arap peygamberler Kategori:6. yüzyılda Araplar Kategori:Arap generaller Kategori:Medine