Benz Patent-Motorwagen Nummer 1

Benz Patent-Motorwagen, Бенц Патэнт-Маторваген — першы ў свеце аўтамабіль, пабудаваны ў 1885 годзе Карлам Бенцам, нямецкім вынаходнікам. Узор быў гатовы ў кастрычніку 1885 года. 29 студзеня 1886 Карл Бенц атрымаў патэнт № 37435 на «Транспартны сродак, з рухавіком, які працуе на бензіне».

Перш чым аформіць патэнт, Бенц амаль год выпрабоўваў сваё дзецішча, з меркаванняў сакрэтнасці выязджаў па начах і толькі ў двары яго фабрыкі газавых матораў Rheinische Gasmotorenfabrik Benz und Cie. Такім чынам, патэнт быў выдадзены на цалкам працаздольны ўзор, а не на абстрактнае вынаходства, што нярэдка здараецца.

Публічная дэманстрацыя Benz Patent Motorwagen адбылася 3 ліпеня 1886 года на вуліцы Рынгштрассэ ў Мангейме.

У 1925 годзе Карл Бэнц перадаў свой першы аўтамабіль у Тэхнічны музей Мюнхена.

Апісанне канструкцыі

Першы аўтамабіль Бенца ўяўляў сабой трохколавы двухмесны экіпаж на высокіх колах са спіцамі.

На аўтамабілі быў усталяваны аднацыліндровы чатырохтактны бензінавы рухавік унутранага згарання рабочым аб’ёмам 954 см³. Рэальная магутнасць гэтага аўтамабіля — 0,9 к.с. пры 400 абаротах у хвіліну, хоць у патэнце на вынаходства ўказаны 2/3 конскія сілы пры 250 абаротах. Гэты рухавік меў значную масу (каля 100 кг). Развіваў хуткасць да 13 кіламетраў у гадзіну.

Паліва паступала з бака аб’ёмам 4,5 л у карбюратар выпарвальнага тыпу, а адтуль — праз залатніковы клапан ў камеру згарання адзінага гарызантальнага цыліндру рухавіка. Узгаранне выраблялася свечкай запальвання ўласнай канструкцыі, напруга на якую падавалася ад шпулькі Румкорфа.

Астуджэнне было вадзяным, але не замкнёнага цыклу, як сёння, а выпарвальным. Пар сыходзіў у атмасферу, так што запраўляць аўтамабіль прыходзілася не толькі бензінам, але і вадой.

Першы аўтамабіль Бенца адрозніваўся велізарным махавіком рухавіка, размешчаным гарызантальна, паколькі Бенц хацеў пазбегнуць уплыву гіраскапічнага эфекту на кіравальнасць.

Скрынкі перадач не было, прывад ажыццяўляўся рамянём, які перакідвалі з халастога барабана на вядучы.

Падарожжа ў Пфорцхайм

У 1886 годзе Карл прадэманстраваў бюргерам Мангейма свой трохколавы самарушных экіпаж з бензінавым рухавіком. Аднак навінка выклікала не столькі цікавасць, колькі раздражненне. Так, напрыклад, калі Бенц вырашыў праехаць па горадзе, шум матора папалохаў конь мясніка. Яна панесла, рассыпаў па дарозе груз. Каб замяць скандал, Карл купіў увесь сапсаваны тавар.

З 1886 года, як толькі Карл Бенц стаў атрымліваць патэнты на свае вынаходкі, ён паспрабаваў прадаць некалькі сваіх мадэляў трохколавых транспартных сродкаў. Але без паспяхова. Потым ужо ў 1888 годзе з гэтай жа мэтай ён прыняў удзел у выставе электронных механізмаў, якая праходзіла ў горадзе Мюнхене. І нягледзячы на хвалебныя артыкулы журналістаў, на атрыманы на выставе залаты медаль, і нават на шматгадзінны «тэст-драйв» свайго аўтамабіля, пакупнікоў Бенц не знайшоў.

Шырокая вядомасць прыйшла да Бенца толькі пасля пяцідзённага падарожжа яго жонкі. Дарэчы, гісторыкі лічаць яго першым у свеце аўтапрабегам.

У 1888 годзе жонка Карла Бенца — Берта Бенц разам з сынамі ў таямніцы ад мужа на трэцім аўтамабіле Бенца здзейсніла прабег даўжынёй у 180 км з Мюнхена ў Пфорцхайм.

Вось як успамінаў аб гэтым сам Карл Бенц :

«У мяне выкралі мой аўтамабіль! Іх было трое, дзейнічалі яны ўзгоднена і дружна. У мой аўтамабіль яны былі закаханыя гэтак жа, як я сам. Але яны патрабавалі ад яго больш, чым я... Яны хацелі выпрабаваць выкрадзены аўтамабіль, праехаць на ім 180 кіламетраў па няроўнай дарозе. Кампанія з бадзяжніцкімі схільнасцямі складалася з маёй жонкі і абодвух сыноў».

Падчас аўтапрабегу падарожнікаў чакалі цяжкасці, але Берта знаходзіла выхад з іх. Пасля праезду Брюзаля лопнуў скураны прывадны рамень, які дапамог залатаць мясцовы шавец. Прабітую ізаляцыю для электрычнага дроту запальвання яна замяніла на панчошную падвязку, а корак у паліўнай трубцы прачысцілі шпількай ад капялюшы. Бензазапраўкамі па шляху руху машыны служылі аптэкі, у якіх бензін прадаваўся ў якасці лекаў ад скурных хвароб. Вечарам занепакоенаму Бенцу тэлеграфавалі аб удалым завяршэнні падарожжа.

Аб гэтым незвычайным падарожжы Берты з дзецьмі хутка стала вядома з прэсы. Цяпер усе былі перакананыя ў карыснасці вынаходкі Бенца, які вельмі хутка стаў атрымліваць заказы на свае аўтамабілі. Ужо ў 1889 годзе ён прадаў пяцьдзясят мадэляў сваіх аўто. Гэтыя першыя поспехі і грамадскае прызнанне акрыляе Бенца. У 1893 годзе сканструяваў чатырохколавы аўтамабіль, які быў аж да 1901 года рэалізаваны тыражом у 600 асобнікаў.

Гэтым падарожжам Берта Бенц не толькі эфектна прарэкламавала аўтамабіль, але і стала першай жанчынай за рулём. 1 верасня 1888 года ёй быў выдадзены дакумент «з найвышэйшым дазволам паліцыі» на паездкі ў раёне Мангейма.

Першынства

Benz Patent Motorwagen прынята лічыць першым аўтамабілем у свеце, хоць гэта шмат у чым заслуга піяр-менеджараў Daimler-Benz і такіх гісторыкаў тэхнікі як Паўль Зіберц. У 1936 годзе ў Германіі вырашылі з помпай зацвердзіць нацыянальны прыярытэт ў аўтамабілебудаванні. І тут вынаходства Бенца прыйшлося як нельга дарэчы. Да гэтага часу нават у нямецкіх выданнях першым аўтамабілем называлі канструкцыю француза Эдуара Делямар-Дебутвіля, пабудаваную двума гадамі раней.

У 1884 годзе Эдуар Делямар-Дебутвіль разам з напарнікам Леонам Полем Шарлем Маландэнам распрацоўвае праект чатырохколавага экіпажа з двума гарызантальнымі аднацыліндравымі рухавікамі агульным рабочым аб’ёмам 8128 см³ і сумарнай магутнасцю 8 к.с. пры 250 аб / хв. Але не захавалася сведчанняў аб пабудове хоць бы аднаго ўзору аўтамабіля. Гэта акалічнасць пасля паслужыла галоўным аргументам для немцаў, якія сцвярджаюць, што аўтамабіль вынайшаў Карл Бенц.

Аўстрыйцы мяркуюць, што бацькам-заснавальнікам аўтамабілебудавання быў не Бенц, а аўстрыец Зігфрыд Маркус , аўтамабіль якога, экспануюцца ў венскім тэхнічным музеі, нядаўна ўзяты пад ахову дзяржавы — у рэестры дзяржаўных помнікаў Аўстрыі яму прысвоены нумар 3848/2001. Магутнасць яго рухавіка складае 0,75 к. с., створаны ён у перыяд паміж 1875 і 1889 гадамі. Дакладней датаваць год нараджэння, магчыма, дазволіць дбайнае вывучэнне асноўных вузлоў рухавіка і шасі.

Цікава таксама тое, што прыкладна ў той жа час, што і Бенц, іншы нямецкі вынаходнік Готліб Даймлер таксама сканструяваў экіпаж (ужо чатырохколавы).

Цікавыя факты

• Усяго ў свеце існуе звыш 130 копій самага першага аўтамабіля Бенца.

Гл. таксама

Аўтамабіль

Спасылкі

• Patentschrift von 1886 Архівавана 4 лютага 2012. (PDF, 561 kB)
• За рулём — Хроніка: Дзень нараджэння аўтамабіля (руск.)