Перайсці да зместу

Чаротаўка звычайная

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Чаротаўка звычайная
Навуковая класіфікацыя
Міжнародная навуковая назва

Acrocephalus schoenobaenus Linnaeus, 1758

Ахоўны статус

Сістэматыка
на Віківідах

Выявы
на Вікісховішчы
ITIS  558428
NCBI  52609

Чаротаўка звычайная, чарацянка-барсучок[1] (Acrocephalus schoenobaenus) — пеўчая птушка сямейства чаротаўкавых.

Даўжыня цела 13 см, размах крылаў 17-21 см. Карычневая галава з цёмнымі палоскамі і белым брывом. Верх цела карычнева-аліўкавы, таксама ў палоскі, надхвосце аднакаляровае. Ніз цела белаваты, бакі цела трошкі карычняватыя. Маладыя больш жаўтаватыя, асабліва на надхвосці і версе галавы.

Рухавыя і шумлівыя птушкі. Песня — набор трыскучых і скрыпучых гукаў у выглядзе скорагаворкі з паўзамі. Часта спявае пад час шлюбнага палёту хрыплым і рваным голасам з трэлямі, якія часам падобныя на галасы іншых птушак. Позыў «цек», асцерагае хрыплым «чэрр» (вельмі падобна, як трысняговая чаротаўка).

Арэал: Еўропа, Каўказ, Заходняя Сібір. На Беларусі найбольш масавы на гнездаванні з усіх чаротавак пералётны і транзітна мігрыруючы від. Месца зімовак: трапічная Афрыка на поўдзень ад Сахары.

Насяляе вільготныя і добра праграваемыя сонцам адкрытыя тэрыторыі з высокай расліннасцю (тарфянікі, якія параслі асакой і невялікімі кустамі); высокія асокі на забалочаных або абалонных мясцінах, ускрайкі надводных зараснікаў трыснягу і рагозу з боку сушы, нізкі надрэчны вярбняк з буйна развітай кронай. Пазбягае дрэў, густых і высокіх кустоў, скал і адкрытых мясцін; корміцца звычайна ад 10-150 см над зямлёй. Сустракаецца таксама на сухіх тэрыторыях, якія гарантуюць стабільнае развіццё раслін, напр., запушчаныя сады, жывая агароджа вакол ферм, рысавыя, ячменныя палі і іншыя збожжавыя, пасевы гароху, канюшыны і рапсу, і нават у маладых лесапасадках сасны, калі вышыня дрэў не перавышае 2 м.

Асаблівасці біялогіі

[правіць | правіць зыходнік]

Спрытна лазіць у зарасніках прыбярэжных раслін. Корміцца дробнымі насякомымі, іх лічынкамі, чарвякамі.

Гняздо «ўціснутае» ў ніжнюю частку куста, праз які расце густая травяністая расліннасць або ў купіне асакі на зямлі ці да 50 см над ёй. Яно глыбокае, у выглядзе куля без верху ці эліптычнае (над вадой). Знешняя частка з шырокіх, выгнутых лістоў травы або асакі, сцёблаў, моху (у ніжняй частцы), часта з павуцінай; высцілка з сухіх травінак, часта з прымессю суквецця трыснягу, шэрсці або расліннага пуху.

Яйкі (4-6, часам 3-8), крыху падоўжаныя, светла-аліўкава-зялёныя, аліўкава-жаўтаватыя або аліўкава-шэрыя, пакрытыя вельмі дробнымі і густымі, карычнева-аліўкавымі плямкамі, якія могуць маскіраваць колер фону. Памеры: 18 × 13,5 мм.

Зноскі

  1. Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
  • Птушкі Еўропы: Палявы вызначальнік / пад рэд. М. Нікіфарава. — Варшава: Навуковае выдавецтва ПНВ, 2000.