Франсэск Ашыменіс

Франсэск Ашыменіс
Francesc Eiximenes
Франсэск Ашыменіс
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	каля 1330
Месца нараджэння	Жырона, Жыронес[d], правінцыя Жырона, Каталонія, Іспанія
Дата смерці	красавік 1409
Месца смерці	Перпіньян, canton of Perpignan-7[d], акруга Перпіньян[d], дэпартамент Усходнія Пірэнеі, рэгіён Лангедок — Русільён, Францыя
Грамадзянства	княства Каталонія[d]
Альма-матар	Оксфардскі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	ксёндз, філосаф, пісьменнік, епіскап
Кірунак	схаластыка
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Франсэск Ашыменіс (катал.: Francesc Eiximenis; fɾənˈsɛsk əʃiˈmɛnis) — каталонскі пісьменнік, францысканец XIV стагоддзя. У свой час быў даволі знакамітым; ягоныя працы чыталі шляхетныя сучаснікі, сярод якіх каралі Арагону Пётр IV, Ян I і Марцін I, каралева Марыя дэ Люна, авіньёнскі Папа Бенедыкт XIII.

Біяграфія

Франсэск Ашыменіс нарадзіўся прыкладна ў 1330 годзе, меркавана ў Жыроне. Стаў францысканцам у даволі маладым узросце, вучыўся ў іхняй школе. Пазней працягнуў навучанне ў Оксфардскім і Парыжскім універсітэтах. У 1374 атрымаў тытул магістра багаслоўя ва ўніверсітэце Тулузы.

Вярнуўшыся ў Каталонію, здабыў вядомасць пры двары караля і барселонскай ды валенсійскай шляхты сваёй адукаванасцю. У 1382—1408 жыў у Валенсіі, дзе быў кансультантам мясцовых уладаў. У 1391 арганізаваў «малітоўнае войска» ў кляштарах і манастырах Валенсіі. У 1397 і 1398 пераняў парадкаванне двух крыжовых паходаў валенсійцаў і мальёрцаў супраць мусульманскіх піратаў у Паўночнай Афрыцы.

У 1408 Ашыменіс узяў удзел у Перпіньянскім сінодзе, дзе авіньёнскі Папа Бенедыкт XIII прызначыў яго патрыярхам ерусалімскім, а пасля і апостальскім адміністратарам Эльнскай дыяцэзіі (цяпер Перпіньянская).

Франсэск памёр у Перпіньяне прыкладна 23 красавіка 1409.

Выданні

Obres de Francesc Eiximenis (OFE) — Поўны збор сачыненняў

• «Dotzè Llibre del Crestià. Part 1, Volum 1», Girona, Universitat, 2005, lxvii + 619 pp. (OFE, 1). Ed. by Xavier Renedo, Sadurní Martí et al.
• «Dotzè Llibre del Crestià. Part 2, Volum 1», Girona, Universitat, 1986, xxxviii+ 518 pp. (OFE, 3). Ed. by Curt Wittlin et al.
• «Dotzè Llibre del Crestià. Part 2, Volum 2», Girona, Universitat, 1987, 649 pp. (OFE, 4) Ed. by Curt Wittlin et al.

Іншыя выданні

• [1] Lo Llibre de les Dones (Barcelona, Curial, 1981. Ed. by Curt Wittlin.
• [2] Архівавана 20 сакавіка 2012. De Sant Miquel Arcàngel (5è tractat del Llibre dels Àngels. Barcelona, Curial, 1983. Ed. by Curt Wittlin.
• [3] Psalterium alias Laudatorium (Toronto, PIMS, 1988. Ed. by Curt Wittlin.
• [4] Архівавана 27 чэрвеня 2012. Àngels e demonis (Quart tractat del Llibre dels Àngels). Barcelona, Quaderns Crema, 2003. Ed. by Sadurní Martí.

Анталогіі

• Llibres, mestres i sermons. Antologia de textos. Barcelona, Barcino, 2005. Ed. by David Guixeras and Xavier Renedo, 268 стар. [5] Архівавана 23 верасня 2015.
• "Francesc Eiximenis. An Anthology. Barcelona/Woodbridge: Barcino/Tamesis, 2008. Transl. by Robert Hughes. [6] Архівавана 5 сакавіка 2016.

Лічбавыя выданні

Манускрыпты

• [7] Архівавана 4 лютага 2012. Першая палова (главы 1-523) Terç del Crestià (BNC, ms. 457).
• [8] Архівавана 23 студзеня 2012. Llibre dels Àngels (University of Barcelona, Fons de reserva, ms. 86).
• [9] Архівавана 24 студзеня 2012. Vida de Jesucrist (BNC, mss. 459-460).
• [10] Архівавана 18 студзеня 2012. Scala Dei (University of Barcelona, Fons de reserva, ms. 88).

Інкунабулы

• [11] Primer del Crestià (Valencia, Lambert Palmart, 1483).
• [12] First half (chapters 1-473) of the Dotzè del Crestià (Valencia, Lambert Palmart, 1484).
• [13] Архівавана 24 верасня 2015. Regiment de la cosa pública, (Valencia, Cristòfor Cofman, 1499).
• [14] Архівавана 9 снежня 2012. Llibre dels àngels, (Barcelona, Joan Rosembach, 1494).
• [15] Llibre de les Dones, (Barcelona, Joan Rosembach, 1495).
• [16] Traducció castellana de la Vida de Jesucrist, (Granada, Meinard Ungut and Johannes Pegnitzer, 1496).
• [17](недаступная спасылка) Translation into Spanish of the Llibre dels àngels (The title is Libro de los santos ángeles. Burgos, Fadrique de Basilea, 1490).
• [18] Pastorale (Barcelona, Pere Posa, 1495).
• [19] Scala Dei (Barcelona, Diego de Gumiel, 1494).

Старыя выданні

• [20] Архівавана 18 студзеня 2012. Пераклад на іспанскую Llibre dels Àngels (Назва La Natura Angélica. Alcalá de Henares, Miguel de Eguía, 1527).

Сучасныя выданні і пераклады

• [21] Архівавана 5 лістапада 2016. Pastorale. Пераклад на каталонскую. Montserrat Martínez Checa's doctorate thesis (UAB, Bellaterra, 1994).
• [22] De triplici statu mundi (Edition by Albert Hauf).
• [23] Summa theologica (Edition by León Amorós, OFM).
• [24] Autograph letters (15.07.1392 und 12-03.1396. Edition by Sadurní Martí).
• [25] Psalterium alias Laudatorium (Toronto, PIMS, 1988. Рэдактура Curt Wittlin).
• [26] Lo Llibre de les Dones (Barcelona, Curial, 1981. Рэдактура Curt Wittlin).
• [27] Архівавана 20 сакавіка 2012. De Sant Miquel Arcàngel (Llibre dels Àngels. Barcelona, Curial, 1983. Рэдактура Curt Wittlin).

Скончаныя працы

• Francesc Eiximenis' скончаныя працы (на каталонскай і лацінскай) Архівавана 2 красавіка 2012..

Спасылкі

Лічбавыя біяграфіі

• Біяграфія на www.eiximenis.tk (катал.)
• Біяграфія на www.eiximenis.tk (ісп.)
• Інфармацыя пра Франсыска Ашыменіса на Narpan. (катал.)
• Información sobre Francesc Eiximenis на Universitat Oberta de Catalunya сайце каталонскага ўніверсітэта. (катал.)
• Information about Francesc Eiximenis Архівавана 5 кастрычніка 2012. in the CulturCat website, that depends on the Generalitat de Catalunya. There are also versions available
• [28] Архівавана 5 кастрычніка 2012. (катал.)
• [29] Архівавана 5 кастрычніка 2012. (англ.)
• [30] Архівавана 5 кастрычніка 2012. (фр.)
• [31] Архівавана 5 кастрычніка 2012. (акс.)
• "Francesc Eiximenis" на сайце Enciclopedia Franciscana Шмат біяграфічных артыкулаў пра Франсыска Ашыменіса. (ісп.)

Лічбавыя артыкулы пра Ашыменіса

• Fray Francisco Eiximenis : Su significación religiosa, filosófico-moral, política y social, Tomás Carreras Artau's article in Annals de l'Institut d'Estudis Gironins 1 (1946). (ісп.)
• Perfil espiritual de Eiximenis Артыкул у Capuchin friar Nolasc del Molar у Revista de Girona 22 (1963). (ісп.)
• L’autocomprensione della comunità politica in Francesc Eiximenis, Paolo Evangelisti's article, у Enrahonar 42 (2009). (італ.)
• Orígenes del pactismo republicano, Артыкул пра Ашыменіса ад Salvador Giner (Прэзідэнт Institute of Catalan Studies), у El País (13.01.2010). (ісп.)

Лічбавыя кнігі пра Ашыменіса

• Lluís Brines' doctorate thesis about Eiximenis' political and social thought. (катал.)