Стывен Спілберг

Стывен Спілберг
англ.: Steven Spielberg
Стывен Спілберг на «Берлінале 2023».
Імя пры нараджэнні	Стывен Алан Спілберг
Дата нараджэння	18 снежня 1946(1946-12-18)[…] (78 гадоў)
Месца нараджэння	Цынцынаці, Агая, ЗША
Грамадзянства	ЗША
Бацька	Arnold Spielberg[d]
Жонка	Kate Capshaw[d]
Дзеці	Sasha Spielberg[d], Jessica Capshaw[d], Max Spielberg[d], Sawyer Spielberg[d], Theo Spielberg[d] і Destry Allyn Spielberg[d]
Адукацыя	Універсітэт штата Каліфорнія ў Лонг-Біч (2002) Saratoga High School[d] (1965) Arcadia High School[d]
Прафесія	кінарэжысёр, сцэнарыст, кінапрадзюсар, акцёр, калекцыянер мастацтва, бізнесмен, пісьменнік навуковай фантастыкі, кінаакцёр, выканаўчы прадзюсар, мантажор, тэлепрадзюсар, рэжысёр, прадзюсар, пісьменнік, прадпрымальнік, кінасцэнарыст
Кар’ера	1959 — цяперашні час
Кірунак	трылер, драматычны фільм, навукова-фантастычны фільм, фільм жахаў, баявік, прыгодніцкі фільм, psychological horror film[d], ваенны фільм[d], крымінальны фільм[d], psychological thriller film[d], фэнтэзійны фільм, кінакамедыя, natural horror film[d], science fiction horror film[d] і фільм-містэрыя[d]
Узнагароды	Дзённая прэмія «Эмі»[d] прэмія Гільдыі рэжысёраў Амерыкі[d] New York Film Critics Circle Award for Best Animated Film[d] Прэмія BAFTA за найлепшы фільм[d] (1993) New York Film Critics Circle Award for Best Film[d] (1993) National Society of Film Critics Award for Best Director[d] (1982) National Society of Film Critics Award for Best Director[d] (1993) Прэмія «Сатурн» за найлепшую рэжысуру[d] (2003) Boston Society of Film Critics Award for Best Director[d] (1983) Прэмія «Сатурн» за найлепшую рэжысуру[d] (1994) Critics' Choice Movie Award for Best Director[d] (2002) прэмія «Х’юга» за найлепшую пастаноўку[d] (1982, 1982, 1990, 1994) London Film Critics Circle Award for Director of the Year[d] (1994) London Film Critics Circle Award for Film of the Year[d] (1994) Прэмія «Сатурн» за найлепшую рэжысуру[d] (1978) New York Film Critics Circle Award for Best Film[d] (1998) Daytime Emmy Award for Outstanding Children's Animated Program[d] (1997) London Film Critics Circle Award for Film of the Year[d] (1998) Жывая легенда Бібліятэкі Кангрэса[d] (красавік 2000) Inkpot Award[d] (1982) прэмія AFI за дасягненні ў кар’еры[d] (1995) медаль міру ААН[d] (1982) Irving G. Thalberg Memorial Award[d] (1987) Best Screenplay Award (Cannes Film Festival)[d] Сезар (1995) прэмія «Сезар» за выдатныя заслугі ў кінематографе[d] Прэмія «Сатурн» за найлепшую рэжысуру[d] (1982) Зала славы навуковай фантастыкі і фэнтэзі[d] (2005) ганаровы доктар Гарвардскага ўніверсітэта[d] (2016) прэмія Нацыянальнага савета кінакрытыкаў ЗША за найлепшы фільм[d] Прэмія BAFTA за найлепшую рэжысуру[d] Скаўцкая ўзнагарода адметнага арла[d] зорка на галівудскай «Алеі славы» ганаровы доктар Ягелонскага ўніверсітэта[d] Dallas-Fort Worth Film Critics Association Award for Best Director[d] (1998) Dallas-Fort Worth Film Critics Association Award for Best Director[d] (1993) Jupiter Awards[d]
IMDb	ID 0000229
amblin.com/steven… (англ.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сты́вен Спі́лберг (Steven Spielberg; нарадзіўся 18 снежня 1946, Цынцынаці, Агая, ЗША) — знакаміты амерыканскі кінарэжысёр, сцэнарыст і прадзюсар. Цягам сваёй саракагадовай кар’еры фільмы Спілберга закранулі шмат тэмаў і жанраў. Ранейшая навукова-фантастычная творчасць Стывена Спілберга стала архетыпічнай для стварэння сучаснага галівудскага блакбастара.

Біяграфія

Раннія гады

Стывен Спілберг нарадзіўся ў Цынцынаці (штат Агая, ЗША) у сям’і электрыка і прафесійнай піяністкі. Маці прыйшлося растацца з думкай аб кар’еры дзеля выхавання чацвярых дзяцей — Стывена, Эна, Сью і Нэнсі. Неўзабаве сям’я пераязджае ў Фінікс (штат Арызона) — глухое правінцыйнае мястэчка, дзе Стывен пайшоў у школу. Ён быў адзіным яўрэем у класе, што зрабіла хлопчыка даволі замкнёным дзіцем. Стывен часта сядзеў дома і глядзеў тэлевізар. А калі ад бацькі ён атрымаў у падарунак партатыўную 8-міліметровую кінакамеру, яна апынулася настолькі ўдалым падарункам, што праз некаторы час у Стывена з’явілася мянушка «чалавек-кінакамера». Праз некалькі месяцаў ён спрабуе здымаць кароткаметражныя фільмы з акцёрамі. Нават спрабуе рабіць фільмы жахаў, у якіх замест крыві выкарыстае вішнёвы сок. У 12 гадоў ён — навучэнец Каледжа штата Каліфорнія (California State College) — упершыню прыняў удзел у юнацкім конкурсе аматарскіх фільмаў. У першым у яго жыцці конкурсе хлапчук перамагае, прадставіўшы на суд журы сваю 40-хвілінную карціну аб вайне «Уцёкі ў нікуды» (1960), у якім здымаліся яго бацькі і сёстры. 24 сакавіка 1963 года ў мясцовым кінатэатры адбылася незвычайная прэм’ера — двухгадзінны фільм «Нябесныя агні», зняты мясцовымі школьнікамі на чале са Стывенам Спілбергам, які распавядае гісторыю выкрадання людзей іншапланецянамі для выкарыстання іх у касмічным заапарку. Прафінансавалі карціну бацькі Стывена: у праект было ўкладзена каля 600 долараў, бясплатная ежа здымачнай групе ад маці, дапамога ў будаўніцтве макетаў ад бацькі.

1970-я гады

У Каліфорніі, куды пераехалі Спілбергі, Стывен двойчы спрабаваў паступіць у кінашколу пры Універсітэце Паўднёвай Каліфорніі. Двойчы яго адпрэчылі з рэзюмэ — «занадта бясталентны». Тады ён паступае ў тэхнічны каледж, а на вакацыях здымае 20-хвілінны фільм «Эмблін», які стаў яго трамплінам у вялікае кіно. У 1969 годзе кампанія Universal Pictures пасля прагляду «Эмблін» складае з маладым рэжысёрам кантракт на першы эпізод новага серыяла «Начная галерэя» (1969). А праз два года ён здымае свой першы паўнаметражны фільм «Двубой» (1971). Карціна створаная для тэлебачання, якая заваявала Гран-пры на толькі што створаным фесце фантастычных фільмаў «Аварыяз», пасля свайго поспеху была перанесена на вялікі экран. Асновай для «Двубоі» паслужыў аповяд Рычарда Метэсана (Richard Matheson), які ў сваю чаргу быў напісаны, абапіраючыся на рэальны выпадак. У карціне ў якасці галоўных дзейсных асоб «зняліся» два аўтамабіля: мініяцюрная легкавушка і вялікі бензавоз, які ўвесь час пераследвае малую, імкнучыся яе знішчыць.

Рэжысёрскім дэбютам Спілберга на вялікім экране стаў фільм «Шугерлендскі экспрэс» (1974), які атрымаў добрыя водгукі крытыкаў.

«Сківіцы»

Наступны фільм прынёс яму сусветную вядомасць і прызнанне. У 1975 годзе Спілберг здымае фільм-катастрофу «Сківіцы», які прынёс яе стваральнікам велізарны прыбытак. Стужка стала трэцяй у пракаце па выніках 1970-х гадоў, сабраўшы 260 млн долараў. Гісторыя невялікага амерыканскага мястэчка, які тэрарызуе велізарная белая акула-людаед, знайшла свой працяг яшчэ ў трох фільмах: «Сківіцы 2» (1978, рэжысёр Жано Шварц), «Сківіцы 3» (1983, рэжысёр Джо Элвіс) і «Сківіцы: Помста» (1987, рэжысёр Джозеф Сарджэнт).

«Блізкія кантакты трэцяй ступені»

У 1977-м наступная неспадзеўка — сур’ёзны, «інтэлігентны» (па дакладнай зацемцы Леанарда Малціна) навукова-фантастычны фільм «Блізкія кантакты трэцяй ступені» аб спробе ўсталявання непасрэдных кантактаў з пазаземнай цывілізацыяй. Перад стварэннем карціны Спілберг дбайна вывучыў шматлікія даклады, любыя даступныя звесткі аб НЛА, асабіста сустракаўся з людзьмі, якія, па іх словах, сутыкаліся з прышэльцамі. У 1980 годзе выходзіць «спецыяльная рэдакцыя» гэтага фільма. Яна на тры хвіліны карацей, але са зменамі ў фінале: зямляне ўсёткі ўваходзяць у касмічны карабель прышэльцаў, дзе бачаць спадальнае «чароўнае» святло і смутныя абрысы іншапланетнай істоты. Фільм таксама стаў супергітом і адной з самых касавых стужак таго перыяду.

«Тысяча дзевяцьсот сарок першы»

Фільм «Тысяча дзевяцьсот сарок першы», зняты ў 1979 годзе, праваліўся ў пракаце і стаў адной з вельмі рэдкіх няўдач Спілберга — самога паспяховага (з камерцыйнага пункта гледжання) рэжысёра за ўсю гісторыю Галівуда.

«Індыяна Джонс»

Праз два года карцінай «Шукальнікі страчанага каўчэга» (1981) Спілберг пачынае сваю знакамітую серыю аб Індыяне Джонсе — настаўніку археалогіі аднаго з амерыканскіх каледжаў 1930-х гадоў і яго фантастычных вандраваннях у падаленыя куткі нашай планеты. Гэтыя тры «коміксу» яшчэ больш умацавалі рэпутацыю рэжысёра як стваральніка відовішчнага і касавага кіно. Астатнія фільмы серыі — «Індыяна Джонс і храм лёсу» (1984) і «Індыяна Джонс і апошні крыжовы паход» (1989). На здымках другой часткі серыі аб «Інды» (так ахрысцілі амерыканцы Індыяну Джонса) рэжысёр блізка сходзіцца з Кейт Кэпшау, якая здымалася ў фільме. Але толькі 12 кастрычніка 1991 года яны пашлюбаваліся, і маладая актрыса дзеля мужа амаль адмовілася ад сваёй кар’еры. Былая жонка Спілберга Эмі Ірвінг (таксама актрыса, на якой Спілберг ажаніўся ў 1985 годзе) у выніку разводу ў 1989 годзе страціла мужа, але набыла 100 мільёнаў долараў «адыходных». Цікава, што па ўмовах шлюбнага кантракту Кейт можа атрымаць 20 мільёнаў долараў, калі пажадай развесціся пасля пяці гадоў сумеснага жыцця.

«Іншапланецянін»

У 1982 годзе на амерыканскіх экранах пачынае дэманстравацца стужка «Іншапланецянін», якой было наканавана стаць адной з лепшых фантастычных стужак за ўсю гісторыю сусветнага кінематографа. Сцэнарый да карціны Спілберг разам з Мелісай Мэтысан пачаў пісаць яшчэ падчас здымак першай часткі трылогіі аб Індыяне Джонсе. Фільм здымаўся на працягу васьмі месяцаў, а ў маі 1982 года адбыўся першы прагляд «Іншапланецяніна», які стаў пачаткам пераможнага шэсця гэтага фільма па кінаэкранах свету.

Новыя эксперыменты

1980-я гады для Спілберга былі свайго роду пляцоўкай для новых эксперыментаў і стварэнні карцін зусім іншага плану. Ён таксама шмат прадусуе, з’яўляючыся ўладальнікам створанай ім у 1984 годзе кінакампаніі «Эмблін» (Amblin Entertainment), якая ў сваю чаргу дапамагла выйсці да шырокага гледача такім цяпер вядомым рэжысёрам, як Джо Дантэ, Дж. Лэндзіс, Тоб Хупер, Роберт Земекіс, Дж. Мілер. Пры ўдзеле Спілберга было выпушчана звыш за 100 карцін — гэта «Назад у будучыню» (1985), і «Хто падставіў труса Роджэра» (1988), знятыя Робертам Земекісам, а таксама «Грэмліны» (1984), «Віхраслуп» (1996), «Людзі ў чорным» (1997), «Сутыкненне з безданню» (1998), «Маска Зора» (1998) і шматлікія іншыя.

«Колеры пурпуру», «Імперыя сонца» і «Заўжды»

Сам жа Спілберг пачынае здымаць фільмы пазбаўленыя вонкавай забаўляльнасці, авантурнасці, без выкарыстання сучасных камп’ютарных трукаў. Гэта такія карціны як «Колеры пурпуру» (1985, па рамане Алісы Уолкер), «Імперыя Сонца» (1987, па аўтабіяграфічным рамане Джэймса Баларда), «Заўсёды» (1989). Цікава, што фільм «Колеры пурпуру» адзначаны ў Кнізе рэкордаў Гінэса як карціна, якая мела найбольшы лік намінацый і ні адной прэміі «Оскар» (разам з карцінай «Вырашальны момант», ЗША, 1977). Абедзве стужкі высоўваліся па 11 намінацыям, але прэміі так і не атрымалі. Акрамя гэтага, карціна Спілберга «Імперыя Сонца» ці ледзь не ўпершыню прынесла страту (толькі 10 млн долараў у ЗША пры бюджэце звыш трох дзясяткаў мільёнаў).

«Капітан Гак» і «Парк юрскага перыяду»

Зварот да відовішчнага кіно адбыўся ў рымейку паўнаметражнага дыснееўскага мультфільма «Пітэр Пэн» (1953) — карціне пад назвай «Капітан Гак» (1991) аб зласлівым аднарукім піраце Гаку. З гэтага фільма пачаўся новы ўзлёт папулярнасці Стывена Спілберга, які быў замацаваны гісторыяй аб парку дыназаўраў, адноўленых у нашы дні па генетычным кодзе. Які выйшаў улетку 1993 года фільм «Парк юрскага перыяду» становіцца яшчэ адной сэнсацыяй. Адны толькі касавыя зборы па ўсім свеце прынеслі каля мільярда долараў, а паступленні ад продажу відэакасет прынеслі яшчэ палову гэтай сумы.

Сіквел «Закінуты свет: парк юрскага перыяду» (1997) які працягвае гісторыю парка дыназаўраў сабраў «толькі» 230 мільёнаў долараў. У трэцяй частцы — «Парк юрскага перыяду 3» (2001, рэжысёр Джо Джонстан) — Стывен Спілберг выступае толькі як прадзюсар.

«Спіс Шындлера»

Але ўжо наступны фільм «Спіс Шындлера», зняты па кнізе Томаса Кенілі «Каўчэг Шындлера», становіцца ўладальнікам 7 прэмій «Оскар». Нарэшце-то Спілберг атрымлівае запаветную статуэтку і прытым дзве адразу — за фільм і рэжысуру. Да гэтай карціны рэжысёр ішоў з 1983 года, усё ніяк не вырашаючыся прыступіць да здымак. Ён быў зняты ў тым жа 1993 годзе ў чорна-белай палітры і распавядаў аб горкім лёсе яўрэяў у гады Другой сусветнай вайны.

Фільм стаў найдаражэйшым чорна-белым фільмам XX стагоддзя — бюджэт склаў 25 мільёнаў долараў. У той жа час камерцыйна найпаспяховейшы чорна-белы фільм на сённяшні момант (2007). Сусветныя касавыя зборы склалі 321 мільён долараў, у тым ліку 96 мільёнаў — у амерыканскім пракаце. Але Стывен Спілберг адмовіўся ад ганарару за фільм. Паводле яго словаў, гэта былі б «крывавыя грошы». Замест гэтага, на грошы, заробленыя фільмам, ён заснаваў «Фонд Шоа» (англ.: USC Shoah Foundation Institute for Visual History and Education) (Шоа на іўрыце азначае «галакост»). Дзейнасць «Фонда Шоа» заключаецца ў захаванні пісьмовых сведчанняў, дакументаў, інтэрвію з ахвярамі генацыду, у тым ліку галакосту.

«Амістад»

У 1997 годзе Спілберг выпускае сіквел фільма «Парк Юрскага перыяду», але сапраўдным дасягненнем рэжысёра ў 1997 годзе стаў канец работаў і выпуск на экраны мастацкага фільму «Амістад», які распавядае пра барацьбу за адмену рабства ў ЗША ў 40-я гады XIX стагоддзя. Гэтую тэму Спілберг працягвае ў карціне «Лінкальн». Усяго фільм атрымаў 22 намінацыі, але так і не ўдастоіўся прэмій Гільдыяў мастакоў кіно і рэжысёраў, Таварыства палітычных фільмаў, Таварыства кінакрытыкаў, якія пішуць у Інтэрнэце. Моцным канкурэнтам паводле ліку атрыманых у 1998 годзе прызоў быў «Тытанік». Як жартавалі журналісты, пад абломкамі «Тытаніка» былі пахаваны надзеі на прэміі шматлікіх цікавых кінаработаў, у тым ліку і стварэнне Спілберга.

Дасягенні ў кінаіндустрыі

Да пачатку 1998 года Спілберг стаў найбагацейшым дзеячам індустрыі забавак (313 мільёнаў долараў, а да 2001 годзе — ужо каля 2 мільярдаў). Яго сумесная з дзвюма іншымі магнатамі — былым прадзюсарам студыі Walt Disney Джэфры Катцэнбергам (Jeffrey Katzenberg) і музычным прадзюсарам Дэвідам Гефенам (David Geffen) — кінастудыя Dreamworks SKG паступова набрала абарачэнні, выпускаючы паўнаметражныя мультфільмы («Прынц Егіпта») і «аскараносныя» карціны («Прыгажосць па-амерыканску» (1999), «Ганібал»). У 1999 годзе рэжысёра наракаюць лепшым рэжысёрам XX стагоддзя, а ў 2001-м годзе каралева Лізавета II вырабляе Спілберга ў рыцары «за неацэнны ўклад у развіццё брытанскай кінапрамысловасці».

У 1998 годзе фільм Спілберга «Выратаваць радавога Раяна» прынёс стваральнікам 5 «Оскараў» у намінацыях «Лепшы рэжысёр», «Лепшая праца аператара» і некаторых іншых. Аднак лепшым фільмам стала іншая карціна — «Закаханы Шэкспір».

«Штучны інтэлект»

У 2000 годзе Спілберг пачаткаў працу над фантастычным фільмам па аповядзе Філіпа Дзіка «Minority Report» («Адмысловае меркаванне») з Томам Крузам у галоўнай ролі, але пасля смерці Стэнлі Кубрыка ён адклаў працу над гэтым фільмам. Спілберг, сябар і вучань знакамітага рэжысёра, пачаў здымкі задуманай Кубрыкам перад смерцю фантастычнай стужкі «Штучны розум». Дзеля гэтага фільма Спілберг таксама адмовіўся і ад выгоднага ва ўсіх адносінах «Гары Потэра». Карціна «Штучны інтэлект», якая выйшла на экраны 29 чэрвеня 2001 года, атрымалася даволі нядрэнны, але ў амерыканскім пракаце правалілася, і толькі за кошт сусветных прэм’ер атрымалася сабраць больш 150 мільёнаў. Цікава, што толькі ў Японіі фільм сабраў 78 млн долараў. Гісторыя пяцігадовага хлопчыка-андроіда, які больш за ўсё на свеце жадае стаць чалавекам і займець сапраўдную сям’ю, перагукваецца з сюжэтамі такіх фантастычных стужак, як «І. Т. Іншапланецяніна» таго жа Спілберга і «Двухсотгадовы чалавек» Крыса Каламбуса. Фільм «Адмысловае меркаванне», які выйшаў праз год, не выклікалі ў сусветным пракаце вялікіх захапленняў, наадварот, у нацыянальным пракаце перавысіў бюджэт карціны на тры дзясятка мільёнаў.

Спілберг робіць рэзкі паварот і здымае фільм, сюжэт да якога, паводле некаторых звестак, яму прапанаваў Леанарда дзі Капрыа. 25 снежня 2002 года адбылася прэм’ера новага фільму Спілберга «Злаві мяне, калі зможаш» з Леанарда дзі Капрыа і Томам Хэнксам у галоўных ролях. У карціне, заснаванай на рэальных падзеях пачатку 60-х гадоў XX стагоддзя, распавядаецца пра маладога бліскучага аферыста, ашуканца вышэйшай пробы Фрэнка Эбегнейла, які дзякуючы свайму розуму і шанцаванню ніколі не сядзеў у турме. І калі бы яму на хвост, падобна «рыбе-прыліпале», не сеў агент ФБР Джо Шае, гэты юнак стаў бы злачынцам вышэйшай пробы. Цікава, што прататып героя, сапраўдны Фрэнк Эбегнейл, які напісаў калісьці кнігу аб сваёй бурнай маладосці, працаваў у Спілберга ў гэтай карціне кансультантам.

21 мая 2008 года Стывен Спілберг быў узнагароджаны ордэнам Ганаровага легіёну за яго творчасць у цэлым, а таксама за ўклад у рашэнне такіх пытанняў, як генацыд яўрэяў і канфлікт у Дарфуры.

Фільмаграфія

• 1959 — Апошняя зброя / The Last Gun
• 1961 — Уцёкі ў нікуды / Escape to Nowhere
• 1961 — Баявы ўзвод / Fighter Squad
• 1964 — Нябесныя агні / Firelight
• 1968 — Эмблін / Amblin
• 1971 — Двубой / Duel
• 1971 — Забойства па кнізе / Murder by the Book (адна з серыяў «Каломба»)
• 1974 — Шугарлендскі экспрэс / The Sugarland Express
• 1975 — Сківіцы / Jaws
• 1977 — Блізкія кантакты трэцяга роду / Close Encounters of the Third Kind
• 1979 — Тысяча дзевяцьсот сарок першы / 1941
• 1981 — Індыяна Джонс: Шукальнікі страчанага каўчэга / Raiders of the Lost Ark
• 1982 — Іншапланецянін / E.T. the Extra-Terrestrial
• 1984 — Індыяна Джонс і храм лёсу / Indiana Jones and the Temple of Doom
• 1985 — Колеры пурпуру / The Color Purple
• 1987 — Імперыя сонца / Empire of the Sun
• 1987 — Індыяна Джонс і апошні крыжовы паход / Indiana Jones and the Last Crusade
• 1989 — Заўсёды / Always
• 1991 — Капітан Гак / Hook
• 1993 — Парк юрскага перыяду / Jurassіс Park
• 1993 — Спіс Шындлера / Schindler’s List
• 1997 — Закінуты свет: парк юрскага перыяду / The Lost World: Jurassic Park
• 1997 — Амістад / Amistad
• 1998 — Выратаваць радавога Раяна / Saving Private Ryan
• 1999 — Бясконцае вандраванне / The Unfinished Journey
• 2001 — Штучны розум / Artificial Intelligence: AI
• 2002 — Асобае меркаванне / Minority Report
• 2002 — Злаві мяне, калі зможаш / Catch Me If You Can
• 2002 — Выкрадзеныя / Taken
• 2004 — Тэрмінал / The Terminal
• 2005 — Вайна светаў / War of the Worlds
• 2005 — Мюнхен / Munich
• 2008 — Індыяна Джонс і Каралеўства крыштальнага чэрапа / Fourth Installment of the Indiana Jones Adventures
• 2011 — Прыгоды Тынціна: Таямніца «Аднарога» / The Adventures of Tintin: Secret of the Unicorn
• 2011 — Баявывы конь / War Horse
• 2012 — Лінкальн / Lincoln
• 2015 — Шпіенскі мост / Bridge of Spies
• 2016 — Вялікі і добры волат / The BFG
• 2017 — Сакрэтнае дасье / The Post
• 2018 — Першаму гульцу прыгатавацца / Ready Player One
• 2021 — Вестсайдская гісторыя / West Side Story
• 2022 — Фабельманы / The Fabelmans

Цытаты пра Стывена Спілберга і яго творчасць

«Зрабіць добры фільм — вельмі цяжка! Зрабіць фільм, які падабаецца гледачам — нялёгка.

Але зрабіць добры фільм, які падабаецца гледачам, і паўтараць гэта з года ў год — усё роўна што знайсці той самы Святы Грааль, дзеля якога рызыкаваў жыццём Індыяна Джонс і якім у Галівудзе шмат хто прагнуў завалодаць!»

Літаратура

• Спі́лберг Стывен // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 113. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Стывен Спілберг
• Стывен Спілберг на сайце «Internet Movie Database» (англ.)
• «Светы Стывена Спілберга» — неафіцыйны расійскі вэб-сайт прыхільнікаў Спілберга
• The original Indiana Jones: Otto Rahn and the temple of doom
• Стывен Спілберг // Электронная еврейская энциклопедия — eleven.co.il