Сапатэкі
Сапатэ́кі[1] — індзейскі народ у Мексіцы. Расселены ў штаце Аахака і ў некаторых раёнах штатаў Ч’япас, Герэра, Веракрус. Колькасць — каля 450 тыс. чал. Па рэлігіі фармальна — каталікі, але захоўваюць традыцыйныя вераванні. Сапатэкі не маюць адзінай этнічнай самасвядомасці, метысаваныя, здаўна мелі кантакты з народамі міхе, соку, хуаве, чанталь, выпрабавалі іх уплыў.
Мова
[правіць | правіць зыходнік]Мова — сапатэк, адносіцца да сапатэцкай групы ота-мангскай моўнай сям’і. Дыялекты: паўднёвы горны, паўночны горны, раўнінны.
У старажытнасці ў сапатэкаў існавала ўласная сапатэцкая пісьменнасць (не дэшыфраваная). У цяперашні час сапатэкі карыстаюцца лацінкай на аснове іспанскай арфаграфіі.
Побыт
[правіць | правіць зыходнік]Асноўныя заняткі — паліўное земляробства (маіс, бабовыя, гарбузовыя, збожжавыя, цукровы трыснёг, агародныя культуры), рыбалоўства, жывёлагадоўля (буйная і дробная рагатая жывёла, коні, свінні, птушка), рамёствы (гарбарнае, ткацтва).
Паселішчы (пуэбла) розныя: густанаселеныя, з густанаселеным цэнтрам і прылеглымі хутарамі, з раскіданай планіроўкай. Жыллё — аднакамернае, квадратнае, глінабітнае, драўлянае, дах — чатырохсхільны, саламяны. Кухня — па-за домам.
Адзенне — агульнамексіканскага тыпу. Жанчыны павязваюць галаву хусткай накшталт турбан або шырокім шалікам, што спускалецца да плячэй.
Зноскі
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Сапатэкі // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 166. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік] | ||
|---|---|---|
| Пералік культур | Ацтэкі — Веракрус — Гуаяба — Ісапа — Капача — Какле — Куікуілька — Кускатлан — Мая — Міштэкі — Монтэ-Альта — Альмека-шыкаланка — Альмекі — Сапатэкі — Тараскі — Тэатыўакан — Тлатылька — Тальтэкі — Татанакі — Уастэкі — Чычымекі — Чалула — Шахтавыя магілы і Тэўчытлан — Шачыпала — Эпіёльмекі |  |
| Рознае | ||
| Глядзіце таксама | ||
| ||
|---|---|---|
| Якія маюць афіцыйнае прызнанне | Іспанамоўныя мексіканцы • Агуакатэкі • Акуільтэкі • Амузга • Атомі • Гуарыхіё • Ішкатэкі • Ішыль • Какчыкель • Канхабаль • Кекчы • Кікапу • Кіліва • Кічэ • Кора • Куікатэкі • Кукапа • Куміяль • Лакандан • Маё • Макая • Мам • Масатэкі • Матлацынка • Міхэ • Міштэкі • Моча • Наўа • Пайпай • Памэ • Папага • Папалока • Папалука • Піма • Пурэпеча • Сакэ • Сапатэкі • Серы • Такуатэ • Тараўмара • Татанакі • Тахалабаль • Тлапанекі • Трыкі • Тэкістлатэкі • Тэпеўа • Тэпеўана • Уавэ • Уастэкі • Уічолі • Хакальтэкі • Цацылі • Цэльталь • Чанталі (Герэра) • Чанталь (Табаска) • Чатына • Чолі • Чоча • Чух • Чынантэкі • Чычымека-хонас • Юкатэкі • Які |  |
| Якія не маюць афіцыйнага прызнання | ||
| Якія зніклі пасля еўрапейскай каланізацыі | ||
Слоўнікі і энцыклапедыі | |
|---|---|
| Нарматыўны кантроль |