Перайсці да зместу

Крк (востраў)

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Крк
харв. Krk
Выгляд звонку
Выгляд звонку
Характарыстыкі
Плошча405,78 км²
Насельніцтва20 165 чал.
Шчыльнасць насельніцтва49,69 чал./км²
Размяшчэнне
45°04′44″ пн. ш. 14°36′03″ у. д.HGЯO
АкваторыяАдрыятычнае мора
Краіна
Крк (востраў) (Харватыя)
Крк
Крк
Map
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Крк (харв.: Krk) — востраў у Адрыятычным моры. Уваходзіць у склад Харватыі. Плошча — 405,78 км². Насельніцтва — 20165 чал. (2011 г.). Адміністрацыйны цэнтр — горад Крк.

Карта

Крк — адзін з найбуйнейшых астравоў Харватыі і ўсяго Адрыятычнага мора. Аддзелены ад мацерыка вузкім пралівам (каля 1430 м), праз які ў 1980 г. быў пабудаваны мост. Сфарміраваны пераважна вапнякамі. Паўночныя берагі скалістыя. Паўднёвыя — спадзістыя, са шматлікімі пляжамі. Найвышэйшы пункт — 568 м. На цэнтральных і паўднёвых узгор’ях захаваліся рэшткі шыракалістых і хваёвых лясоў.

Крк быў населены ў эпоху неаліту. Знойдзены таксама рэшткі паселішчаў бронзавага веку, жалезнага веку і рымскіх часоў. Відавочна, у перыяд знаходжання ў складзе Рымскай імперыі быў населены выхадцамі з Італіі, бо кіраваўся італійскімі законамі. У 49 г. да н.э. не далёка ад Крк адбылася марская бітва паміж Цэзарам і Пампеям.

У ранняе Сярэднявечча ўваходзіў у склад Візантыі, што было падцверджана дагаворам 812 г. паміж візантыйскім і франкскім імператарамі. У гэты час на востраў перасяляліся славяне, якіх адціскалі авары. Відавочна, насельніцтва ў гэты час было змешаным, бо крыніцы сведчаць, што жыхары Крк размаўлялі на «стракатай мове». Акрамя харвацкай мовы, тут доўгі час карысталіся веглійскім дыялектам далмацкай мовы.

У XI ст. захоплены венецыянцамі. Яны перадалі ўладу над Крк мясцовай сям’і Дуджамаў, прадстаўнікі якой атрымалі тытул графаў Крк. Дуджамы выплачвалі Венецыі падаткі, аднак захоўвалі ўнутраную аўтаномію і вялі актыўную знешнюю палітыку. У XIII ст. яны захапілі таксама частку мацерыковага адрыятычнага ўзбярэжжа і фармальна падпарадкаваліся Венгрыі. У 1430 г. за іх сям’ёй замацавалася прозвішча Франкапанаў. Сцвярджалася, што яны маюць старажытнае рымскае паходжанне. Адгалінаванні Франкапанаў заставаліся дамінуючымі магнатамі Харватыі да сяр. XVII ст.

XIV — XVI стст. адзначаныя культурным росквітам Крк. Дзякуючы дзейнасці графаў, востраў наведвалі многія інтэлектуальныя дзеячы Харватыі. Тут доўгі час карысталіся глаголіцай.

У 1480 г. Крк зноў адышоў да Венецыі. У 1797 г. далучаны да Аўстрыйскай імперыі. У 19181920 гг. акупаваны Італіяй. У 1920 г. стаў часткай Югаславіі. У гады II Сусветнай вайны зноў акупаваны Італіяй, а ў 19431945 гг. — нацысцкай Германіяй. Пасля вайны вярнуўся ў склад Югаславіі. З 1991 г. у складзе незалежнай Харватыі.

Год 1525 1527 1539 1603 1636 1727 1770 1853 1880 1890 1921 1931 1948 1953 1961 1971 2011
Колькасць 10.000 10.461 8.000 6.637 5.000 8.000 9.571 15.570 18.089 22.230 20.842 20.043 17.689 16.820 14.548 13.110 20.165

Асновай эканомікі з’яўляюцца сельская гаспадарка, вытворчасць белага віна і абслугоўванне турыстаў.