Касмічны палёт

Касмічны карабель Саюз ТМА-7

Касмічны палёт — акт падарожжа ў ці праз касмічную прастору. Такія палёты адбывацца, дзякуючы выкарыстанню касмічных апаратаў, на борце якіх могуць знаходзіцца людзі. Прыклады палётаў чалавека ў космас уключаюць у сябе расійскую праграму Саюз, а таксама бягучыя мерапрыемствы Міжнароднай касмічнай станцыі. Да сярэдзіны 2011 года дзейнічала амерыканская праграма Спейс Шатл. Прыкладамі здзяйснення беспілотных касмічных палётаў з'яўляецца запуск касмічных зондаў, якія пакідаюць зямную арбіту, а таксама спадарожнікаў, якія перамяшчаюцца па арбіце Зямлі, як то спадарожнікі сувязі. Многія з гэтых апаратаў здольны працаваць самастойна без умяшання спецыялістаў.

Палёты ў космас выкарыстоўваецца у асноўным дзеля касмічных даследаванняў, але таксама могуць здзяйсняцца ў камерцыйнай дзейнасці, як турызм і разгортванне спадарожнікавай тэлекамунікацыйнай сістэмы. Дадатковыя прыклады некамерцыйнага выкарыстання палётаў ўключаюць выкарыстанне касмічных абсерваторый, разведачных спадарожнікаў і іншых спадарожнікаў назірання за Зямлёй. Касмічны палёт звычайна пачынаецца з запуску ракеты, якая забяспечвае пачатковую цягу для пераадолення сілы цяжару і прасоўвае касмічны апарат ад паверхні Зямлі.

Гісторыя

Першая рэалістычная прапанова касмічных падарожжаў была зроблена выбітным расійскім навукоўцам Канстанцінам Цыялкоўскім. Яго самая вядомая праца «Даследаванне сусветных прастораў рэактыўнымі прыборамі» была апублікавана ў 1903 годзе, але гэтая тэарэтычная праца не мела шырокага распаўсюджання па-за межамі Расіі.

Аднак палёты ў космас сталі магчымымі ў інжынэрным плане дзякуючы працам Роберта Годарда пасля выхаду яго публікацыі ў 1919 годзе «Метад дасягнення экстрэмальных вышынь», дзе аўтар прапанаваў выкарыстоўваць соплы Лаваля і вадкае паліва ракеты, якія б далі дастатковую магутнасць, каб касмічны карабель змог вырвацца з зямной атмасферы. Ён таксама даказаў у лабараторных умовах, што ракеты будуць працаваць у касмічным вакууме, бо не ўсе вучоныя таго часу лічылі, што гэта магчыма. Гэтая праца аказала моцны ўплыў на Германа Оберта і Вернера фон Браўна, выдатных інжынераў, якія зрабілі значны ўклад у развіццё касмічных тэхналогій.

Першая ракета, якая дасягнула вышыню ў 100 км, была нямецкая ракета Фау-2, якая была сканструявана, выраблена і апрабавана нямецкімі вучонымі ў чэрвені 1944 года. 4 кастрычніка 1957 года Савецкі Саюз запусціў «Спадарожнік-1», які стаў першым штучным спадарожнікам, які выйшаў на арбіту Зямлі. Першы палёт чалавека ў космас адбыўся 12 красавіка 1961 года, калі карабель «Усход-1», на борце якога знаходзіўся савецкі касманаўт Юрый Гагарын, здзейсніў адно абарачэнне вакол Зямлі. Значны ўклад у правядзенне савецкай праграмы касмічных даследаванняў «Усход-1» зрабілі ракетныя спецыялісты Сяргей Каралёў і Керым Керымаў.

Ракеты застаюцца на цяперашні час адзінымі практычнымі сродкамі дасягнення касмічнай прасторы. Іншыя не ракетныя тэхналагіі яшчэ далёкія да арбітальнай хуткасці.

Спасылкі

• Асновы палётаў у космас
• Выкарыстанне нанатэхналогій у касмічных палётах
• Міжнародны музей касмічных палётаў
• Alta-Space Архівавана 8 жніўня 2018.