Карл Манэ Георг Сігбан

Карл Манэ Георг Сігбан
Карл Манэ Георг Сігбан
	шведск.: Karl Manne Georg Siegbahn
	; Шведскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі
Дата нараджэння	3 снежня 1886[…]
Месца нараджэння	Эрэбру-Мікалай[d], Швецыя;
Дата смерці	24 верасня 1978 (91 год)
Месца смерці	Энгельбрэкт[d], камуна Стакгольм, лен Стакгольм, Швецыя;
Месца пахавання	Engelbrektskyrkans kolumbarium[d];
Грамадзянства	Швецыя;
Жонка	Karin Högbom[d]
Дзеці	Кай Манэ Бёр'е Сігбан і Bo Siegbahn[d]
Род дзейнасці	фізік, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	фізіка
Месца працы	Лундскі ўніверсітэт; Упсальскі ўніверсітэт;
Альма-матар	Лундскі ўніверсітэт; Norra Real[d];
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства; Шведская каралеўская акадэмія навук; Французская акадэмія навук; Каралеўскае фізіяграфічнае таварыства ў Лундзе[d]; Шведская каралеўская акадэмія інжынерных навук[d]; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Каралеўская акадэмія ваенных навук[d]; Расійская акадэмія навук;
Узнагароды	Нобелеўская прэмія па фізіцы (1924)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Карл Манэ Георг Сігбан, таксама Зігбан^[6] (шведск.: Karl Manne Georg Siegbahn; 3 снежня 1886, Эрэбру, Швецыя — 24 верасня 1978^[7], Стакгольм, Швецыя) — шведскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы ў 1924 годзе «за адкрыцці і даследаванні ў вобласці рэнтгенаўскай спектраскапіі». Заснавальнік рэнтгенаўскай і ядзернай спектраскапіі.

Біяграфія

Манэ Сігбан нарадзіўся ў сям’і станцыйнага наглядчыка шведскай чыгункі Нільса Рэйнхальда Георга Сігбана і яго жонкі Эмы Сафіі Мацільды (нар. Цэтэнберг). У 1906 годзе Сігбан паступіў ва ўніверсітэт Лунда, які ён скончыў ў 1911 годзе абаронай доктарскай дысертацыі па тэме «Вымярэнне магнітнага поля». Ужо з 1907 па 1911 гг. Сігбан працуе асістэнтам прафесара Іагана Рыдберга. Пасля абароны дысертацыі Сігбан становіцца дацэнтам і ў 1915 годзе прафесарам. Пасля смерці Рыдберга ў 1919 годзе Сігбан займае яго кафедру. У 1923 годзе Сігбан пераходзіць ва Упсальскі ўніверсітэт і ў 1937 годзе становіцца прафесарам-даследчыкам ў Шведскай каралеўскай акадэміі навук. З 1938 па 1947 гг. Сігбан — прэзідэнт міжнароднага саюза чыстай і прыкладной фізікі (IUPAP).

Аўтар навуковых прац па спектраскапіі рэнтгенаўскага выпрамянення, ядзернай фізіцы і ядзернай спектраскапіі.

Прапанаваў новыя метады атрымання рэнтгенаўскіх спектраў высокага раздзялення, вывучыў рэнтгенаўскія спектры хімічных элементаў і адкрыў новыя спектральныя лініі.

Выявіў дысперсію рэнтгенаўскіх прамянёў. Сканструяваў шэраг спектральных прылад.

Член Шведскай АН (1922), Лонданскага каралеўскага таварыства (1933). Замежны член АН СССР (1958).

У 1914 годзе Сігбан пабраўся шлюбам з Катрын Хегбом. Бацька двух сыноў: Бо (1915), які зрабіў кар’еру дыпламата, і Кай (1918), які стаў фізікам і атрымаў у 1981 годзе Нобелеўскую прэмію.

Узнагароды

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё K Manne G Siegbahn — 1917.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q379406"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1724971"></a>
↑ ^а ^б ^в 18861203-0497 Siegbahn, Karl Manne Georg // Sveriges dödbok Праверана 13 кастрычніка 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10686079"></a>
↑ Örebro Nikolai kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/ULA/11800/C/11 (1885-1894), bildid: F0002319_00091 Праверана 6 жніўня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10501038"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q64166606"></a>
↑ Manne Siegbahn Праверана 2 верасня 2020.
↑ LIBRIS — Каралеўская бібліятэка Швецыі, 2018. Праверана 24 жніўня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q953058"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a>
↑ Варыянты напісання прозвішча Сігбан і Зігбан у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.14., Мн., 2002, С.365.
↑ https://sok.riksarkivet.se/Sbl/Presentation.aspx?id=5900

Літаратура

Сігбан, Зігбан Карл Мане Георг // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 365. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).

Спасылкі

Інфармацыя з сайта Нобелеўскага камітэта (англ.)

[_19d94cbd227d3a2c-1] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё K Manne G Siegbahn — 1917.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q379406"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1724971"></a>

[_e2278664624ae8ac-2] а ^б ^в 18861203-0497 Siegbahn, Karl Manne Georg // Sveriges dödbok Праверана 13 кастрычніка 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10686079"></a>

[_51afbfb9c8357454-3] Örebro Nikolai kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/ULA/11800/C/11 (1885-1894), bildid: F0002319_00091 Праверана 6 жніўня 2020.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10501038"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q64166606"></a>

[_7d018f42024b352f-4] Manne Siegbahn Праверана 2 верасня 2020.

[_e7de4a0801ed7386-5] LIBRIS — Каралеўская бібліятэка Швецыі, 2018. Праверана 24 жніўня 2018.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q953058"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125"></a>

[pr-6] Варыянты напісання прозвішча Сігбан і Зігбан у адпаведнасці з БЭ ў 18 тамах. Т.14., Мн., 2002, С.365.

[7] ttps://sok.riksarkivet.se/Sbl/Presentation.aspx?id=5900

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]