Жуанот Мартурэль
| Жуанот Мартурэль | |
|---|---|
 | |
| Асабістыя звесткі | |
| Дата нараджэння | 1413[1], каля 1413[2] ці 1410[3][4] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 1465[4] ці красавік 1465[3] |
| Месца смерці |
|
| Грамадзянства | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | пісьменнік |
| Мова твораў | каталанская мова |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Жуанот Мартурэль (катал.: Joanot Martorell; паміж 1405 і 1415, Валенсія — сакавік або красавік 1468 , Чірывелья, Валенсія) — валенсійскі пісьменнік, аўтар першага рыцарскага рамана «Тырант Белы», напісанага на валенсійскай каталонскай мове.
Біяграфія
[правіць | правіць зыходнік]З арыстакратычнай сям’і. Пражыў бурнае жыццё, поўную падарожжаў, рыцарскіх бітваў і любоўных авантур. Да нас дайшлі, у форме афіцыйных пасланняў і завераных герольдам актаў, тры яго выклікі на паядынак. У пошуках арбітра для першага з іх, падставай для якога паслужыла парушэнне шлюбнага абяцання, дадзенага яго сястры, Мартурэль заехаў у Лондан. Да канца жыцця дайшоў да жабрацтва.
Творчасць
[правіць | правіць зыходнік]Пісаў лісты аб сваіх баявых подзвігах, перавёў стараанглійскую паэму «Гі з Варвіка» (падчас знаходжання ў Англіі), якая часткова ўвайшла ў раман «Тырант Белы». Застаўся вядомы раманам «Тырант Белы», пра які з пахвалой адазваўся Сервантэс у «Дон Кіхоце».
Водгук Сервантэса
[правіць | правіць зыходнік]— З намі хросная сіла! — Закрычаў святар. — Як, і Тырант Белы тут ? Дайце мне яго, дружа, гэта ж скарбніца асалод і паклады уцех. У ім выведзеныя доблесны рыцар дон Кірыэлейсон Монтальванскі, брат яго, Томас Мантальванскі, і рыцар Фансека, у ім малюецца бітва адважнага Тыранта з догам, у ім апісваюцца хітрасці панны Радасці, шашні ўдавы Патрафіры і, нарэшце, сардэчная схільнасць імператрыцы да яе конюха Іпаліта. Запэўніваю вас, шаноўны сябар, што ў развазе склада гэта лепшая кніга ў свеце. Рыцары тут ядуць, спяць, паміраюць на сваім ложку, перад смерцю складаюць завяшчанні, і яшчэ ў ёй шмат такога, што ў іншых кнігах гэтага гатунку адсутнічае. З усім тым аўтар яе наўмысна нагарадзіў столькі ўсякай марнасці, што яго варта было б прысудзіць да пажыццёвай катаргі. Вазьміце яе з сабой, прачытайце, і вы ўбачыце, што я сказаў пра яе сапраўдную праўду.
Прызнанне
[правіць | правіць зыходнік]Раман Мартурэля перавыдаецца да гэтага часу, у іспанамоўным свеце існуюць яго пераказы для дзяцей. Майстэрства Мартурэля пільна аналізуе Марыё Варгас Льёса. Фільм паводле рамана зняў каталонскі кінарэжысёр Вісэнтэ Аранда (2006, сярод іншых, у фільме занятыя Вікторыя Абрыль і Джанкарла Джаніні).
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011. Праверана 10 лістапада 2022.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118782371 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 10 лістапада 2022.
- ↑ а б в г Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968. Праверана 10 лістапада 2022.
- ↑ а б в г Diccionari de la traducció catalana / пад рэд. Montserrat Bacardí i Tomàs, Pilar Godayol i Nogué — 2011. Праверана 10 лістапада 2022.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Chiner J.J. El viure novel·lesc: biografia de Joanot Martorell. Alcoi: Marfil, 1993
- Villalmanzo Cameno J. Joanot Martorell: biografía ilustrada y diplomatario. Valencia: Ajuntament de Valencia, 1995
- Actes del col·loqui internacional Tirant lo Blanc: l’albor de la novel.la moderna europea: estudis crítics sobre Tirant lo Blanc i el seu context = Études critiques sur et autour de Tirant le Blanc/ Jean Marie Barberà, ed. Barcelona: Publicacions de l’Abadia de Montserrat, 1997
- Terry A. Tirant lo Blanc: new approaches. Woodbridge; Rochester: Tamesis, 1999
- Pujol J. La memòria literària de Joanot Martorell: models i escriptura en el Tirant lo Blanc. Barcelona: Publicacions de l’Abadia de Montserrat; Curial Edicions Catalanes, 2002.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік] Тэматычныя сайты | ||||
|---|---|---|---|---|
| Слоўнікі і энцыклапедыі | ||||
| Генеалогія і некрапалістыка | ||||
| ||||
