Долі Пентрыт

Долі Пентрыт
Dolly Pentreath
Род дзейнасці	fishmonger, fortune teller
Дата нараджэння	1692(1692)
Месца нараджэння	Корнуал, Англія
Дата смерці	снежань 1777
Месца смерці	Корнуал, Англія, Каралеўства Вялікабрытанія
Месца пахавання	Корнуал
Грамадзянства	Каралеўства Вялікабрытанія
Падданства	Вялікабрытанія
Медыяфайлы на Вікісховішчы

До́лі (До́раці) Пентры́т (ахрышчана ў 1692 - снежань 1777) - жыхарка Вялікабрытаніі, гандлярка рыбай, якую асобныя гісторыкі называюць апошнім чалавекам, для якога корнская мова была роднай.

Аб яе жыцці вядома вельмі мала, дакладная дата нараджэння невядома. Лічыцца, што яна з'яўляецца другім з шасці дзяцей рыбака Нікаласа Пентрыта і яго другой жонкі Джон Пентрыт. Жыла ў вёсцы Паўл каля Маўсхола. Згодна з яе ўласнымі словамі да 20-гадовага ўзроста яна зусім не ведала англійскай мовы; цяпер лічыцца што корнская мова дакладна была яе роднай. У старым узросце яна ўспамінала, што калі была дзіцём і гандлявала рыбай у Пензасе, заклікаючы пакупнікоў крыкамі на корнскай мове, яе разумелі ўсе мясцовыя жыхары, нават дваране. Яна ніколі не была замужам, але ў 1729 годзе нарадзіла па-за шлюбам сына Джона.

У 1768 годзе яна была выяўлена этнографам і натуралістам Дэйнсам Барынгтанам, які шукаў людзей, якія б яшчэ памяталі корнскую мову. Згодна з яго ўспамінамі, ёй на момант сустрэчы было 82 гады, яна існавала за кошт гандля рыбай і магла вольна размаўляць па-корнску. У 1775 годзе ён апублікаваў артыкул аб ёй у часопісе Антыкварнага таварыства Archaeologia. Праз пяць гадоў яна была яшчэ жывой і жыла за кошт дапамогі з боку прыхода, а таксама за кошт варажбы і ўзносаў тых, хто плаціў ёй, каб паслухаць корнскую гаворку. Дзякуючы артыкулу яна стала знакамітай у апошнія гады жыцця, было напісана як мінімум два яе партрэты.

Долі Пентрыт стала гераіняй мноства англійскіх легенд. у прыватнасці яна стала папулярнай з-за яе ведаў корнскай лаянкі, якую яна выкарыстоўвала, калі злавалась; лічылась, што калі яна крычыць чалавеку kronnekyn hager du («агідная чорная жаба»), яна здольна накласці на яого праклён і што ўвогуле з'яўляецца вядзьмаркай. Яна таксама была вядома сваімі негатыўнымі адносінамі да англійскай мовы, а яе апошнімі словамі перад смерцю, згодна з лягендай, былі Me ne vidh cewswl Sawznek! («я не жадаю размаўляць па-англійску!»). У 1860 годзе на яе магіле быў усталяваны помнік.

Нягледзячы на то, што пасля яе смерці яна стала лічыцца апошнім чалавекам, які гаварыў па-корнску, у далейшым былі знойдзены доказы таго, што людзі, якія ведалі на пэўгым узроўні гэтую мову жылі ў Вялікабрытаніі і значна пазней.