Андрэй Лявонцьевіч Бондараў

Андрэй Лявонцьевіч Бондараў
Андрэй Лявонцьевіч Бондараў
Дата нараджэння	20 жніўня 1901
Месца нараджэння	Бондараў[d], Баравагрынеўскае сельскае пасяленне[d], Новааскольскі раён[d], Расія;
Дата смерці	23 верасня 1961 (60 гадоў)
Месца смерці	c. Барысава-Грынёва, СССР
Месца пахавання	Бароўкі[d];
Прыналежнасць
Род войскаў	пяхота
Гады службы	1921—1956
Званне	Генерал-лейтэнант
Камандаваў	43-я стралковая дывізія; 168-я стралковая дывізія; 8-я армія; Неўская аператыўная група; 17-ы гвардзейскі стралковы корпус; 101-ы стралковы корпус; 37-ы гвардзейскі паветрана-дэсантны корпус
Бітвы/войны	Грамадзянская вайна ў Расіі ; Савецка-фінская вайна, 1939-1940; Вялікая Айчынная вайна
У адстаўцы	з 1955

Андрэй Лявонцьевіч Бондараў (20 жніўня 1901, хут. Бондараў, Расійская імперыя — 23 верасня 1961, c. Барысава-Грынёва, СССР) — савецкі ваеначальнік, генерал-лейтэнант (1943), Герой Савецкага Саюза (16 кастрычніка 1943 года)^[1].

Біяграфія

Нарадзіўся на хутары Бондараў цяпер Новааскольскага раёна Белгарадскай вобласці ў сялянскай сям’і. Адукацыя пачатковая. Працаваў сакратаром Бондараўскага сельсавета.

У Чырвонай Арміі са студзеня 1921 года. У 1922 годзе па заканчэнні навучання на 52-х Крамянчугскіх камандных пяхотных курсах, накіраваны праходзіць службу ў 74-м стралковым палку. Займае пасады камандзіра аддзялення, памочніка камандзіра і камандзіра ўзвода. Удзельнічаў у баявых аперацыях супраць рэшткаў Рэвалюцыйнай паўстанцкай арміі Украіны Н. І. Махно.

У міжваенны перыяд са жніўня 1925 года на вучобе ў Кіеўскай аб’яднанай ваеннай школе, затым са жніўня 1927 года служыў у Ленінградскім ваеннай акрузе ў 166-м стралковым палку — камандзір узвода, палітрук, камандзір роты, начальнік штаба батальёна, памочнік начальніка штаба палка. З сакавіка 1934 года начальнік штаба і часова выконваючы пасаду камандзіра навучальнага батальёна 167-га стралковага палка, з лютага 1935 года начальнік штаба 12-га Туркестанскага стралковага палка, з ліпеня 1937 года камандзір 31-га стралковага палка. З красавіка 1938 года камандаваў спачатку 43-й, затым са жніўня 1939 года 168-й стралковымі дывізіямі . На гэтай пасадзе ўдзельнічаў у Савецка-фінскай вайне (1939—1940). З лістапада 1940 года на вучобе на курсах удасканалення вышэйшага кіруючага складу пры Ваеннай акадэміі імя М. В. Фрунзе^[1].

У час Вялікай Айчыннай вайны

З пачаткам Вялікай Айчыннай вайны палкоўнік А. Л. Бондараў працягваў камандаваць 168-й стралковай дывізіяй, якая ўваходзіла ў склад 7-й, а ў жніўні 1941 года — 23-й армій Паўночнага фронту, дыслакавалася ў раёне горада Сартавала і прыняла на сябе асноўны ўдар фінскіх войскаў. 45-дзённыя баі дывізіі пад камандаваннем А. Л. Бондарава адзначыліся устойлівасцю і мужнасцю асабістага складу. Часткі дывізіі ва ўмовах лясіста-балоцістай і моцна перасечанай мясцовасці самааддана адлюстроўвалі атакі праўзыходных сіл суперніка і сталымі контратакамі наносілі яму значныя страты. У канцы жніўня 1941 дывізія апынулася ў паўакружэнні з прычыны адступлення 7-й, а затым і 23-й армій, і толькі рашучыя і граматныя дзеянні А. Л. Бондарава дазволілі часткам дывізіі арганізавана са ўсёй матэрыяльнай часткай фарсіраваць Ладажскае возера і засяродзіцца на востраве Валаам. 7 кастрычніка 1941 года А. Л. Бондараву было прысвоена званне генерал-маёр. У канцы кастрычніка 1941 г. дывізія была перакінутая да Неўскага плацдарму і ў складзе 8-й арміі Ленінградскага фронту вяла наступ на Сінявіна насустрач войскам 54-й арміі. Аднак пасля 10-дзённых баёў дывізія поспеху не мела і вымушана была перайсці да абароны. З лістапада 1941 г. генерал-маёр А. Л. Бондараў — камандуючы 8-й арміяй і на працягу месяца праводзіў дбайную падрыхтоўку войскаў арміі да наступу. А. Л. Бондараў асабіста знаходзіўся ў баявых парадках частак дывізіі, праводзіў рэкагнасцыроўку, выкрываў месца размяшчэння асноўных сродкаў праціўніка, вызначаў асноўныя шляхі падыходу танкаў на зыходныя пазіцыі. Аднак наступ войскаў арміі, пачаты 22 лістапада 1941 года з задачай фарсіраваць раку Няву па лёдзе і ва ўзаемадзеянні з іншымі часткамі фронту акружыць і знішчыць праціўніка ў раёне № 1 і № 2 Працоўных пасёлкаў, поспеху не мела. Беспаспяховыя наступальныя баі вяліся на Неўскім плацдарме на працягу ўсяго снежня, і ў канцы месяца войскі былі вымушаныя перайсці да абароны. У красавіку 1942 года быў вызвалены ад пасады як не здолеўшы справіцца. Затым, прызначаны камандуючым Неўскай аператыўнай групы войскаў Ленінградскага фронту і зноў вызвалены ад пасады за няўменне арганізаваць узаемадзеянне войскаў. Пасля гэтага А. Л. Бондараў быў накіраваны на вучобу ў Вышэйшую ваенную акадэмію ім. К. Я. Варашылава. Пасля заканчэння навучання 17 красавіка 1943 года прызначаны камандуючым 17-м гвардзейскім стралковым корпусам, якія ўваходзілі ў склад 1-й гвардзейскай, 13-й, 70-й, 60-й, 38-й армій Цэнтральнага, Варонежскага і 1-га Украінскага франтоў. 28 красавіка 1943 года А. Л. Бондараву было прысвоена званне генерал-лейтэнант. Корпус ўдзельнічаў у Курскай бітве. За паспяховае вядзенне корпусам абарончых баёў у перыяд Курскай бітвы А. Л. Бондараў быў узнагароджаны ордэнам Кутузава 2 ступені. У наступным корпус ўдзельнічаў у Чарнігаўска-Прыпяцкай, Кіеўскіх наступальнай і абарончай, Жытомірска-Бярдычаўскай наступальнай аперацыях. За паспяховае фарсіраванне корпусам рэк Дняпра і Прыпяці.

У ноч на 22 верасня 1943 года часткі корпуса пад агнём праціўніка на падручных сродках фарсіравалі Дняпро ля вёскі Верхнія Жары Брагінскага раёна, развіваючы наступленне, 23 верасня выйшлі да Прыпяці^[1]. А. Л. Бондараву 16 кастрычніка 1943 года было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза.

Са снежня 1943 года па студзень 1944 года корпус пад камандаваннем А. Л. Бондарава вызваліў больш за 300 населеных пунктаў, за што ён быў узнагароджаны ордэнам Леніна. 28 мая 1944 прызначаны камандзірам 101-га стралковага корпуса 38-й арміі. Корпус удзельнічаў у вызваленні гарадоў Львоў, Бобрка у ходзе Львоўска-Сандамірскай аперацыі, гарадоў Ясла і Вадавіцэ у ходзе Заходне-Карпацкай аперацыі і чэхаславацкага горада Мараўска-Острава у ходзе Мараўска-Остраўскай наступальнай аперацыі. За паспяховыя баявыя дзеянні корпус быў узнагароджаны ордэнамі Леніна, Чырвонага Сцяга і Суворава 2 ступені.

Пасля вайны

24 чэрвеня 1945 года ў складзе зводнага палка 4-га Украінскага фронту прымаў удзел у гістарычным Парадзе Перамогі. Пасля вайны генерал-лейтэнант Бондараў А. Л. працягваў службу ў войску, камандуючы корпусам. З 1946 года выкладаў у Вышэйшай ваеннай акадэміі імя К. Я. Варашылава. C 1947 года камандаваў 37-м гвардзейскім паветрана-дэсантным корпусам. З 1950 года — памочнік камандуючага 7-й гвардзейскай арміі — ён жа начальнік аддзела баявой падрыхтоўкі. З 30 кастрычніка 1955 года ў адстаўцы па хваробе. У 1960 годзе абраны старшынёй калгаса «Памяць Леніна» Новааскольскага раёна Белгарадскай вобласці. 23 верасня 1961 года памёр у вёсцы Барава-Грынёва Новааскольскага раёна ад кровазліцця ў мозг. Пахаваны ў вёсцы Бароўкі таго ж раёна.

Імя А. Л. Бондарава носяць вуліцы ў гарадах Новы Аскол і Сартавала.

Узнагароды

Замежныя ордэны

Зноскі

↑ ^а ^б ^в Бондарев Андрей Леонтьевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 71. — 737 с.

Літаратура

Коллектив авторов. Великая Отечественная. Командармы. Военный биографический словарь / Под общей ред. М. Г. Вожакина. — М.; Жуковский: Кучково поле, 2005. — 408 с. — ISBN 5-86090-113-5

Спасылкі

Андрэй Лявонцьевіч Бондараў на сайце «Героі краіны»

[БС-1] а ^б ^в Бондарев Андрей Леонтьевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 71. — 737 с.

[1]