Перайсці да зместу

Найвышэйшае камандаванне джыхаду і вызвалення

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Версія ад 11:08, 19 лістапада 2024, аўтар DBatura (размовы | уклад)
(розн.) ← Папярэдн. версія | Актуальная версія (розн.) | Навейшая версія → (розн.)
Найвышэйшае камандаванне джыхаду і вызвалення
القيادة العليا للجهاد والتحرير
Выява лагатыпа
Ідэалогія нацыяналізм, баасізм, суфізм
Рэлігійная прыналежнасць іслам (сунізм)
Лідары Ібрагім Ізат ад-Дуры(2007—2020)
Актыўная ў
Сфарміравана 2007
Расфарміравана 18 снежня 2011 (часова)
Саюзнікі Баас, Ісламская армія ў Іраку, Ісламская дзяржава (летам 2014)
Праціўнікі Міжнародныя кааліцыйныя сілы ў Іраку,  Ірак, Сілы народнай мабілізацыі, Ісламская дзяржава
Колькасць членаў 80 000 чалавек (на 2015 год[1][2])
звыш 1000 (2020)
Удзел у канфліктах Іракская вайна, Грамадзянская вайна ў ІракуБарацьба з тэрарызмам у Іраку пасля 2017 года

Найвышэйшае камандаванне джыхаду і вызвалення (араб. القيادة العليا للجهاد والتحرير‎‎) — аб’яднанне іракскіх паўстанцаў на чале з Партыяй арабскага сацыялістычнага адраджэння (Баас) і Арміяй людзей накшбандзійскага ордэна (АЛНО). Вяло ўзброеную барацьбу супраць арміі ЗША, урада Ірака і некаторых мясцовых узброеных груповак.

Перадгісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

У снежні 2006 года, пасля пакарання смерцю Садама Хусейна праз павешанне, што выклікала абурэнне ў яго прыхільнікаў, была створана суфійская арганізацыя «Армія людзей накшбандзійскага ордэна» (прадстаўнікі тарыката Накшбандзія)[3]. Падчас праўлення Хусейна суфіты займалі добрае становішча[3][4]. У першыя гады пасля падзення ўлады баасістаў і акупацыі Ірака суфіты не ўдзельнічалі ў маштабным суніцкім супраціве, у якім дамінавалі салафіты. Баявыя групы, звязаныя з Аль-Каідай, нападалі на суфітаў і іх святыя месцы, знішчалі магілы суфійскіх святых. Аднак часам суфіты і салафіты дзейнічалі сумесна — падчас бітвы за Эль-Фалуджу ў 2004 годзе, калі горад кантраляваў «Савет шуры муджахідаў», які прадстаўляў саюз салафітаў, суфітаў і баасістаў. Пасля нарастання хаосу і ўзроўню гвалту ў Іраку суфіты сталі скардзіцца на напады з боку шыітаў і ўзялі ў рукі зброю. З 2005 года пачалося фарміраванне суфійскіх узброеных груп[3].

НКДВ створана 3 кастрычніка 2007 года, у яго склад увайшлі 23 баявыя групы[5], у тым ліку найбуйнейшая суфійская паўстанцкая арганізацыя «Армія накшбандзійскага ордэна»[6]. Аб’яднанне ўзначаліў Ібрагім Ізат ад-Дуры, былы старшыня Савета рэвалюцыйнага камандавання і сакратар Партыі арабскага сацыялістычнага адраджэння (Баас).

У сваёй першай заяве «Найвышэйшае камандаванне» звярнулася да ЗША з патрабаваннямі: прызнаць арганізацыі супраціву адзінымі законнымі прадстаўнікамі Ірака, вывесці войскі з тэрыторыі Ірака, спыніць забойствы і разбурэнні, вызваліць зняволеных, кампенсаваць Іраку страты ад акупацыі[5].

У снежні 2011 года, у сувязі з вывадам замежных войск, кааліцыя баевікоў самараспусцілася, але ўжо праз тры гады аднавіла сваю дзейнасць

У гэты момант «Найвышэйшае камандаванне» стала ідэалагічным праціўнікам «Ісламскай дзяржавы». Першае выступае за свецкую дзяржаву ў міжнародна прызнаных межах Іраку, у той час як ІД імкнулася стварыць салафіцкі халіфат на тэрыторыі некалькіх дзяржаў. Ад-Дуры асуджаў дзеянні баевікоў па выгнанні хрысціян з Масула і пераследу езідаў, забараняючы сваім байцам нападаць на грамадзянскіх асоб незалежна ад іх этнічнай і рэлігійнай прыналежнасці[7]. Аднак агульная варожасць да ЗША і новых уладаў прымушала іх у шэрагу выпадкаў супрацоўнічаць. Так, «Найвышэйшае камандаванне» разам з ІД прымала ўдзел у штурме Масула падчас летняга наступлення ІД на поўначы Ірака ў 2014 годзе[7][8].

Станам на 2015 год «Армія людзей накшбандзійскага ордэна», якая з’яўлялася асновай «Найвышэйшага камандавання», лічылася найбольш моцнай і ўплывовай паўстанцкай арганізацыяй у Іраку пасля ІД[7].

У 2007-м «Найвышэйшае камандаванне» выклала шэраг з васьмі умоў для правядзення перамоваў з амерыканскімі ўзброенымі сіламі[9]:

  1. Афіцыйна прызнаць патрыятычны супраціў і ўсе патрыятычныя, арабскія нацыяналістычныя і ісламісцкія арганізацыі супраціву ва ўсіх іх узброеных і грамадзянскіх арганізацыях адзіным законным прадстаўніком Ірака і яго народа.
  2. Афіцыйна аб’явіць аб безумоўным вывадзе войск з Ірака.
  3. Спыніць рэйды, пераслед, забойствы, разбурэнні, сабатаж, высяленне і выгнанне і вывесці акупацыйныя войскі з усіх населеных пунктаў.
  4. Вызваліць усіх зняволеных і затрыманых без выключэння і пакрыць ім страты.
  5. Вярнуць на службу іракскую армію і сілы нацыянальнай бяспекі, якія былі абвешчаны распушчанымі амерыканцамі падчас іх уварвання ў 2003 годзе. Яны павінны быць адноўлены ў адпаведнасці з правіламі і традыцыямі, якія дзейнічалі да амерыканскага ўварвання, і яны таксама павінны атрымаць кампенсацыю.
  6. Пакрыць Іраку ўсе матэрыяльныя і маральныя страты і шкоду, нанесеныя краіне акупацыяй.
  7. Адмяніць усе законы, дэкрэты і іншыя заканадаўчыя акты, выдадзеныя пасля акупацыі.
  8. Правесці прамыя перамовы з супрацівам аб рэалізацыі праграмы выканання прынцыпаў, якіх прытрымлівалася Найвышэйшае камандаванне.

На 2007 год, акрамя прызначэння ад-Дуры кіраўніком групоўкі, Найвышэйшае камандаванне джыхаду і вызвалення таксама прызначыла ў свой Генеральны штаб яшчэ некалькіх чалавек[10]:

  • Генерал-лейтэнант Амір Мухамад Амін (намеснік Вярхоўнага галоўнакамандуючага па ваенных пытаннях)
  • Шэйх Алі Абдала аль-Убайды (кіраўнік рэлігійнага кансультатыўнага органа)
  • Генерал Халід Сулейман Халаф (кіраўнік Савета нацыянальнай бяспекі)
  • Генерал-лейтэнант Мухамад Саліг Альван (кіраўнік Савета па адміністрацыйных і фінансавых пытаннях)
  • Генерал Салах ад-Дзін Ахмад (кіраўнік савета па інфармацыі і мабілізацыі)
  • Кан’ан Амін (прадстаўнік)

У склад арганізацыі ўваходзяць[9]:

  • Армія людзей накшбандзійскага ордэна
  • Армія паплечнікаў Прарока (Джэйш ас-Сахаба)
  • Армія Мурабітынаў (Джэйш аль-Мурабітын)
  • Армія Аль-Хамза (Джэйш аль-Хамза)
  • Армія паслання (Джэйш аль-Рысу)
  • Армія ібн аль-Валіда (Джэйш ібн аль-Валід)
  • Аб’яднанае камандаванне маджахедаў ў Іраку
  • Вызваленчыя брыгады (Катаіб Аль-Тахрыр)
  • Армія Мустафы (Джэіш аль-Мустафа)
  • Армія вызвалення Ірака (Джэйш Тахрыр Ірак)
  • Эскадроны пакутнікаў (Сарая Аш-Шухада)
  • Армія Сабірыйцаў (Джэйш аль-Сабірэйн)
  • Брыгады джыхаду ў краіне двух рэк
  • Армія рыцара за вызваленне галіны самакіравання
  • Эскадрыллі джыхаду ў Басры (Сарая аль-Джыхад аль-Басра)
  • Эскадроны джыхаду Эль-Фалуджа (Сарая аль-Фалуджа аль-Джыхад)
  • Патрыятычны Народны Фронт вызвалення Іраку
  • Эскадрыллі рэвалюцыі Хусайні Ат-Таф (Альтаф Сарая аль-Хусайні)
  • Эскадрыллі вызвалення поўдня (Сарая Тахрыр аль-Жжунуб)
  • Армія Ханіна (Джэйш аль-Ханін)
  • Эскадрыллі Дыяла джыхаду і вызвалення
  • Эскадрыллі славы вызвалення Іраку
  • Вызваленчая Армія Курдыстана[11]
  1. Network, Thierry Meyssan,Voltaire. The illusion of the eradication of Daesh, by Thierry Meyssan. Архівавана з першакрыніцы 6 кастрычніка 2018. Праверана 6 кастрычніка 2018.
  2. Freeman, Colin. Izzat Ibrahim al-Douri: the King of Clubs is back, and he may yet prove to be Saddam Hussein's trump card. Telegraph (18 мая 2013). Архівавана з першакрыніцы 5 November 2018. Праверана 5 October 2018.
  3. а б в Sufi Insurgent Groups in Iraq
  4. The JRTN Movement and Iraq’s Next Insurgency(недаступная спасылка). Combating Terrorism Center at West Point. Архівавана з першакрыніцы 26 жніўня 2011.
  5. а б Al Douri forms nationalist Sunni coalition; 1920s Revolution Brigades denounces al Qaeda The Long War Journal, 4 October 2007
  6. Iraqi Insurgents Announce New Coalition Associated Press, 3 October 2007
  7. а б в Jaysh Rijal al-Tariqa al-Naqshbandia (JRTN)
  8. Арабская весна 2015 года
  9. а б Al Douri forms nationalist Sunni coalition The Long War Journal, 4 October 2007
  10. Iraqi Resistance announces Founding of Supreme Command for the Jihad and Liberation in Baghdad AlBasrah.net, 3 October 2007
  11. Kurdistan Liberation Army Pledges Allegiance to al Douri CBS News, 22 December 2008