Электрычны ток

Клясычная электрадынаміка

Электрычнасьць · Магнэтызм Электрастатыка Закон Кулёна Прынцып супэрпазыцыі Тэарэма Гаўса Эквіпатэнцыйная паверхня Электрычны дыпольны момант Электрычны зарад Электрычная індукцыя Электрычнае поле Электрастатычны патэнцыял Магнітастатыка Закон Бія — Савара — Лапласа Закон Ампэра Магнітны момант Магнітнае поле Магнітны струмень Электрадынаміка Дыполь Сіла Лёрэнца Ток зруху Уніпалярная індукцыя Раўнаньні Максўэла Электрычны ток Электрарухальная сіла Электрамагнітная індукцыя Электрамагнітнае выпраменьваньне Электрамагнітнае поле Электрычны ланцуг Закон Ома Законы Кірхгофа Індуктыўнасьць Радыёхвалявод Рэзанатар Электрычная ёмістасьць Электрычная праводнасьць Супор Электрычны імпэданс Вядомыя навукоўцы Гэнры Кавэндыш Майкл Фарадэй Андрэ-Мары Ампэр Густаў Робэрт Кірхгоф Джэймз Кларк Максўэл Гэнры Рудольф Гэрц Альбэрт Абрахам Майкэльсан Робэрт Эндрус Мілікэн

Ток — накіраваны рух электрычна зараджаных часьцінак. Велічыня току характарызуецца сілай току, якая ў сыстэме СІ вымяраецца ў ампэрах.

Хуткасьць руху часьцінак у правадніках залежыць ад матэрыялу правадніка, масы і зараду часьцінкі, навакольнай тэмпэратуры, прыкладзенай рознасьці патэнцыялаў і складае велічыню, нашмат меншую за хуткасьць сьвятла. Нягледзячы на гэта, хуткасьць распаўсюджваньня ўласна электрычнага току роўная хуткасьці сьвятла ў дадзеным асяродзьдзі, гэта значыць хуткасьці распаўсюджваньня фронту электрамагнітнай хвалі.

Ток бывае сталы й зьменны. Сталы ток — гэта ток, які мае сталую велічыню. Зьменны ток пэрыядычна зьмяняе кірунак свайго руху па сынусоідзе з вызначанай частасьцю, вымяранай у гэрцах (Гц). Зьменны ток высокай частасьці выціскаецца на паверхню правадніка (гл. Скін-эфэкт).

Матэрыял, у якім цячэ ток, завецца правадніком. Некаторыя матэрыялы пры нізкіх тэмпэратурах пераходзяць у стан звышправоднасьці. У такім стане яны не зьдзяйсьняюць амаль ніякага супраціву току, іх супор імкнецца да нуля. Ва ўсіх астатніх выпадках праваднік зьядзяйсьняе супраціў плыні току і ў выніку частка энэргіі электрычных часьцінак ператвараецца ў цеплыню. Сілу току можна вылічыць па законе Ома для ўчастку ланцуга і законе Ома для поўнага ланцуга.

Ток, прапушчаны праз арганізм чалавека або жывёлы, можа выклікаць электрычныя апёкі, фібрыляцыю або сьмерць. Зь іншага боку, электрычны ток выкарыстаюць у рэанімацыі; для лекаваньня псыхічных захворваньняў, асабліва дэпрэсіі; электрастымуляцыю вызначаных абласьцей галаўнога мозгу ўжываюць для лекаваньня такіх захворваньняў, як хвароба Паркінсана і эпілепсія. Пэйсмэйкер, стымулюючы сардэчную цягліцу імпульсным токам, выкарыстоўваюць пры брадыкардыі. У арганізме чалавека й жывёл ток выкарыстоўваецца для перадачы нэрвовых імпульсаў.

Па тэхніцы бясьпекі, мінімальна адчувальны чалавекам ток складае 1 мА. Небясьпечным для жыцьця чалавека ток робіцца пачынальна зь сілы прыкладна 0,01 А. Сьмяротным для чалавека ток робіцца пачынальна зь сілы прыкладна 0,1 А. Бясьпечным лічыцца напруга меншая за 12 В.